Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2013

Μεταναστευτικόν














Καθώς έκανα την έρευνα για τον Αμερικανό στρατιώτη της προηγούμενης ανάρτησης (που αν υπάρξουν νεώτερα θα σας πληροφορήσω), είπα, μια που κάνω τόση έρευνα, δεν κάνω μια έρευνα και για μας;

Η οικογένειά μας από πατέρα σε πατέρα είναι απ' το Αϊβαλή. Ο προηγούμενος Δημήτρης είχε γεννηθεί εκεί, είχε παντρευτεί και μείνει στην Πόλη, και είχαν έρθει με την γιαγιά μου και τον θείο μου στην Αθήνα το 1925, όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου το 1934 και πέθανε ο παππούς Δημήτρης το 1936 όταν πήγε για εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας (πιθανόν να μην έδωσε φακελάκι η γιαγιά).

Ο θειός μου, ο αδελφός του πατέρα μου, που είχε γεννηθεί στην Πόλη, μας έλεγε πάντα ότι το σπίτι της οικογένειας στην Πόλη είχε γίνει μετά το Βελγικό Προξενείο. Και ότι στο Αϊβαλή, ήμασταν μεγαλοκτηματίες και ότι η υπόλοιπη οικογένεια που είχε μείνει στο Αϊβαλή, όταν παντρεύτηκε στην Πόλη ο παππούς, φύγανε με βάρκα για Μυτιλήνη και Αθήνα με το που πλάκωνε ο Τούρκικος στρατός στην Καταστροφή.

Ο θειός μου (και νονός) είχε μάλιστα φωτογραφηθεί μπροστά στο Βελγικό Προξενείο στην Πόλη κάποτε την δεκαετία του 1980 και η φωτογραφία "του σπιτιού μας" υπάρχει στα ντεφτέρια μας. Πέραν αυτού μας είχε πει ότι βρήκε και το σπίτι μας στο Αϊβαλή. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έλεγε ότι ένας θείος από το Αϊβαλή είχε πάει στην Αμερική και είχε γίνει δήμαρχος στην Καλιφόρνια κάπου, και ότι άλλος της οικογένειας είχε πάει στην Βραζιλία, έγινε τενόρος της όπερας και οι τρεις κόρες του παντρεύτηκαν αξιωματικούς της Βραζιλιανής αεροπορίας (το όνομα χάθηκε στην Βραζιλία τουλάχιστον) και μας είχε πει ο θειός μου ότι τις είχε συναντήσει και του είχανε κάνει πλουσιότατο τραπέζι!

Πρόσφατα είχα ανακαλύψει ότι το σημερινό Βελγικό Προξενείο στην Πόλη ήταν σπίτι Ελληνικής οικογένειας που αγοράστηκε από το Βέλγιο το 1900. Μάλιστα είχαν τα 100 χρόνια του "Παλατιού του Βελγίου" στην Πόλη, στο Ταξίμ, το 2000. Η απορία που μου δημιουργήθηκε ήταν ότι αν το Προξενείο είναι εκεί από το 1900 και οι τελευταίοι της οικογένειας μας φύγαν από την Πόλη το 1925, θα πρέπει να δημιουργείτο συνωστισμός στον καμπινέ επί 25 χρόνια όταν ήθελαν να κατουρήσουν και ο Βέλγος πρόξενος και η οικογένειά μας την ίδια ώρα. Η απορία μου όμως λύθηκε όταν ανεκάλυψα ότι το όνομα της Ελληνικής οικογένειας από την οποία αγόρασε το Βέλγιο το σπίτι τους δεν έχει καμία σχέση με εμάς. Ο θειός (και νονός) κάπου ...έκανε λάθος.

Πιο πρόσφατα ανακάλυψα μια καρτ ποστάλ σταλμένη σε μέλλος της οικογενείας μας στην Πόλη το 1907 και είχε πάνω την πραγματική μας διεύθυνση, στο Πέρα. Και άλλη μία με διεύθυνση στο εξοχικό στο νησί Πρώτη. Δυστυχώς η διεύθυνση στο Πέρα δεν υπάρχει στην σημερινή Πόλη, οπότε σηκώνει το πράγμα περισσότερη έρευνα να δούμε τι ήταν πριν αλλάξει η πολεοδομία...

Εν τω μεταξύ, ψάχνοντας το όνομά μας ανά την υφήλιο ποτέ δεν το βρήκα -είμαστε πράγματι οι μόνοι με το επίθετό μας, ο γιός μου και εγώ. Και το γράφουμε με ύψιλον και δύο λάμδα.

Δεν το είχα όμως ψάξει φωνητικά. Το έψαξα τώρα που έψαχνα για τον Αμερικανό στρατιώτη της προηγούμενης ανάρτησης.

Και βρήκα!

Το καράβι της Cunard με το όνομα  Pannonia, προερχόμενο από Πάτρα, Ελλάδα, έδεσε στην Νέα Υόρκη με μετανάστες στις 3 Αυγούστου του 1912. Ένας από τους μετανάστες στο πλοίο λεγότανε Νικόλαος με το δικό μου επίθετο, το οποίο ο Αμερικανός υπάλληλος που τον δέχτηκε το έγραψε με γιώτα και ένα λάμδα, αντί με ύψιλον και δύο λάμδα. Ο Νικόλαος ήταν, λένε τα Αμερικανικά χαρτιά, Έλληνας την καταγωγή, Τούρκος υπήκοος, από το Αϊβαλή. Το όνομα της μητέρας του ήταν "Triantafilia". Την προ-γιαγιά μου η οικογένεια την λέγανε Φιλιώ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Νικόλαος, που έφτασε μετανάστης με το Pannonia στην Νέα Υόρκη στις 3 Αυγούστου 1912, ήταν ή αδερφός του παππού μου του Δημήτρη, ή το πολύ ξάδελφος του.

Το περίεργο είναι ότι κανείς στην οικογένειά μας δεν είχε μιλήσει ποτέ για κανέναν πρόγονο Νικόλαο. Στα Προξενεία δεν μιλάνε φένεται για μετανάστες.

Το αξιοπερίεργο φοβερής σύμπτωσης είναι ότι όταν έφτασε με τον σκυλοπνίχτη στην Αμερική ο Νικόλαος (ο οποίος είχε πει στον αξιωματικό ότι το επάγγελμά του είναι εργάτης) δήλωσε σαν τελικό του προορισμό μια πόλη της Μασαχουσέτης λίγα χιλιόμετρα μόνο μακριά από εκεί που πρωτοέζησα εγώ στην Αμερική μόνιμα, 78 χρόνια αργότερα το 1990, και εκεί που μέναμε όταν γεννήθηκε στην Βοστώνη ο γιός μου.

Μέχρι το 1919 ο Νικόλαος είχε γίνει Nick.

Το 1919 ο θείος Nick ζούσε στην Ατλάντα της Γεωργίας σε ένα φτηνό ξενοδοχείο.

Το 1920 ζούσε ακόμα στην Ατλάντα της Γεωργίας σε ένα φτωχικό καταυλισμό (Tenement) με άλλους 15 διαφόρων εθνικοτήτων και ονομάτων, και ήταν σερβιτόρος σε εστιατόριο.

Δεν μας βλέπω για μεγαλοκτηματίες στο Αϊβαλή. Πάλι ...λάθος έκανε απ' ότι φαίνεται ο θείος (και νονός).

Πάντως, στην Λα Μέσα της Καλιφόρνιας, γεννήθηκε το 1954 και αποφοίτησε το 1970 ένας νεαρός με το Αμερικανικό επώνυμο του θείου Nick: το δικό μας επώνυμο, με γιώτα και ένα λάμδα. Το όνομά του νεαρού είναι David και η φωτογραφία του, ενώ δεν θυμίζει "εμάς" καθόλου, εμένα μου φέρνει λίγο φυσιογνωμικά με τον παππού μου τον Δημήτρη.


Έχει συνέχεια το πράμα: Την δεκαετία του '50, κάποιος Γιάννης (το όνομα Γιάννης είναι πολύ στην οικογένειά μας) με το επίθετό μας γραμμένο στα Ελληνικά τώρα με γιώτα και ένα λάμδα, έπαιζε κιθάρα και τραγουδούσε με μια κομπανία στην Λέσβο, απέναντι από το Αιβαλή. Είχε και ένα σαντούρι η κομπανία που πηγενοερχόταν στην Αμερική. Περίεργα πράγματα! Με έχετε ακούσει να τραγουδάω με την κιθάρα μου;

Πες-πες, υπάρχουν κιόλας 218 αξακριβώμένοι στο δέντρο μας, μαζί με την πλευρά της Μαργαρίτας, και φτάνουμε προς τον δέκατο όγδοο αιώνα. Από τον πατέρα της η Μαργαρίτα ξέρουν πως βρίσκεται η οικογένεια εδώ από τον δέκατο τρίτο αιώνα και βρίσκω κι άλλους!

Πάντως, η πλάκα είναι ότι πέρα από τα παραπάνω, αυτό το επώνυμο, με γιώτα και ένα λάμδα, αντί για ύψιλον και δύο λάμδα, φαίνεται εξ' ίσου σπανιότατο, όμως υπάρχει στις μέσες Πολιτείες της Αμερικής από τα τέλη του 18ου αιώνα, πολύ πριν φτάσει ο Νικόλαος στην Νέα Υόρκη! Υπάρχει οικογένεια σπαρμένη μέχρι τον δέκατο ένατο αιώνα, και σημερα στις μέσες Πολιτείες, Αρκανσας, Ιντιάνα... και ο Ντέηβιντ βέβαια στην Καλιφόρνια, που είναι τέσσερα χρόνια μεγαλύτερός μου.


Ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου, όταν τά 'λεγε ο αδελφός του, απαντούσε ότι ο θηρεός της οικογένειας είναι ένα τσαρούχι και μια γκλίτσα σταυρωτά...





Δεν μας βλέπω πια για Βελγικό Προξενείο, ούτε για τενόρους στην Βραζιλία, ...ούτε μεγαλοκτηματίες του Αϊβαλή, μια και ο Νικόλαος πήγε τρίτη θέση κι έγινε ο Νικ ο σερβιτόρος, (ο οποίος δήλωσε για προορισμό παλιά, καλή περιοχή της Μασαχουσέτης -που την ήξερε; γιατί πήγαινε εκεί; αλλά κατέληξε εφτά χρόνια μετά στον Νότο, στην Ατλάντα; ) Ποιά η σχέση άραγε μεταξύ του Αϊβαλιού και της οικογένειας που ήταν στην Αμερική από τον δέκατο όγδοο αιώνα, που για κλάδος δικός μας φαίνεται από την έρευνα


...ποιός ξέρει: 
...μπορεί να πολεμήσαμε στο πλευρό του Τζωρτζ! (του Ουάσινγκτον)

 [Έ! ανιψιός του θειού μου είμαι! να μην πετάξω κι εγώ καμιά κοτσάνα;]





υγ. Όταν πέθανε ο θειός μου (και νονός) το 1998, μας τηλεφωνούσανε άγνωστοι και μας ζητούσανε τα διαμερίσματα που τους είχε υποσχεθεί.


υγ2. Είναι ενδιαφέρον πως οι αξιωματικοί της Αμερικανικής υπηρεσίας μετανάστευσης έγραφαν τα ονόματα φωνητικά στα Αγγλικά, όπως τα άκουγαν από τους μετανάστες στις ουρές που τα έλεγαν. Βλέπω χειρόγραφα, στο χέρι του αξιωματικού που τα έγραφε. Λέει ένας μετανάστης Σιδέρης Νίκος, και γράφει ο αξιωματικός, όνομα Sideris, επώνυμο Nicos. Ο επόμενος (αδελφός του πρώτου μάλλον) λέει Σταυρος Σιδέρης και γράφει ο αξιωματικός όνομα Stavrou και επώνυμο Sideris. Γιατί "Στάυρου" αντί "Σταύρος" θα ρωτήσετε; σκεφτείτε την φωνητική προφορά: "Μι λεν' Σταύρου". Και έτσι, άνθρωποι με τα επώνυμα Nicos και Sideris είναι αδέλφια, γιοί του κυρίου και της κυρίας Σιδέρη...







Αυτή η πραγματική φωτογραφία του Pannonia της Cunard διαφέρει λίγο σε μεγαλεία από την επίσημη καρτ ποστάλ πάνω-πάνω στην ανάρτηση... Που να περάσεις τον Ατλάντικό με δαύτο. Εγώ τουλάχιστον το 1983 πρωτοπήγα με τζάμπο 747.











9 σχόλια:

  1. Ο Θείος (και νονός) είχε ζωηρή φαντασία που δεν έβλαπτε όμως και κανέναν ;-)

    Με όλη αυτή την ιστορία πάντως με κάνεις να ψάξω επιτέλους (που όλο το λέω και δεν το κάνω) την ιστορία και των δικών μου παππούδων, όπου ο ένας ταξίδεψε δύο φορές στην Αμερική αλλά επέστρεψε μετά από εργατικό ατύχημα όπου τραυματίστηκε σοβαρά και έμεινε τελικά στο νησί και ο δεύτερος που γεννήθηκε και έζησε μέχρι και τον διωγμό στη Σμύρνη και ποτέ μα ποτέ δεν μας μίλησε για την γεννέτηρά του.

    Καλή σου μέρα Δημήτρη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν έβλαπτε κανέναν ο κακομοίρης... και μόνος του ήτανε. Κι αν είδα τον κόσμο όταν ήμουνα μικρός εκείνος το έκανε δυνατόν να τον δω...

      Είναι πολύ ωραίο το ψάξιμο και η ανακάλυψη συγγενών και πραγματικής ιστορίας, Margo. Το περίεργο είναι ότι η γενιά των γονιών μας, και των παππούδων μας, δεν τους ενδιέφερε ποσώς... Δεν ξέρω γιατί... ίσως να είχαν περάσει πολλά εκείνες οι γενιές...

      Αν χρειαστείς τίποτα ιδέες για το ψάξιμο, πες μου :-)

      Καλή σου μέρα!

      Διαγραφή
  2. Καλησπέρα Δημήτρη,

    Εντυπωσιακά αυτά που αναφέρεις.
    Κάποτε ψάχνοντας κι εγώ δικές μου ρίζες, ανακάλυψα συγγενείς στην Αυστραλία και στις ΗΠΑ, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι κάποιος από όλους αυτούς θα ήταν διάσημος καθηγητής Πανεπιστημίου σε ένα από τα πιο ονομαστά πανεπιστήμια του κόσμου. (γιατί να μην to ξέρω πιο πριν να του συζήσω ρουσφέτι...τι σόι Έλληνας είμαι; )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρε Τζων Μπόη! Από μένα πάντως για το Βέλγιο δεν βλέπω ρουσφέτι. Για την Αμερική, να τα πούμε :-)
      Ένας συμμαθητής μου από το γυμνάσιο βγήκε Πρύτανης σε Αμερικανικό Πανεπιστήμιο. Μετράει το γυμνάσιο;
      Ψάξε-ψάξε, το γοργόν και χάριν έχει -μόνο μη βρούμε κανέναν που να ζητάει ρουσφέτι από μας :-)

      Καλό σου απόγευμα!

      Διαγραφή
  3. Πραγματικά πολλά και θαυμαστά μπορεί να ανακαλύψει κανείς όταν έχει όρεξη.. Πώς αισθάνθηκες όταν τα διάβαζες και τα ανακάλυπτες αυτά κομμάτι-κομμάτι; Είμαι περίεργη να μάθω... Χάρηκα που διάβασα μια ακόμη ιστορία μετανάστευσης - ίσως επειδή είναι πλέον τόσο κοινή σε όλους μας που όλοι έχουμε κι από μια να διηγηθούμε. Και το λατρεύω όταν φίλοι μοιράζονται μαζί μας τις προσωπικές τους ιστορίες.

    Χαιρετισμούς από την μακρινή Αυστραλία :)

    ΥΓ Χάθηκα επειδή δεν έχω ίντερνετ εδώ που είμαι, τις αναρτήσεις τις γράφω σε στικάκι και τις δημοσιεύω αραιά και που όταν βρεθεί κάποιος με ίντερνετ. Χα χα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Αγριμιώ και συγγνώμη για την καθυστέρηση να απαντήσω: Λείπαμε μια μέρα.

      Αισθάνομαι ενεργοποιημένος όταν ανακαλύπτω και διασταυρώνω καινούργια πράγματα μέσω οποιασδήποτε έρευνας, αλλά όσον αφορά την μετανάστευση έχω συγκεκριμένες απόψεις: Πιστεύω στην δύναμη του να ζούμε την ζωή μας εκεί και με εκείνους που θέλουμε είτε πάμπτωχα είτε πλούσια. Ως εκ τούτου, δεν πιστεύω στην μετανάστευση του στυλ "πάω στην ξενιτιά, ω εγώ ο καημένος, μακριά απ' την πατρίδα στα ξένα, κλάφτε βρυσούλες και βουνά, είμ' αητός χωρίς φτερά... με λείπει η μανούλα μου και μια μέρα πρώτα ο θεός θα ξαναφιλήσω το χώμα (και τη μανούλα)". Αυτά για μένα είναι χασούρικες μπούρδες. Πρέπει να έχουμε την δύναμη να ζούμε ΟΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ, με οποιοδήποτε επίπεδο ζωής επιβάλει η επιλογή μας. Όχι να επιλέγουμε επίπεδο ζωής και μετά να κλαίνε τα κλαρίνα για την "ξενιτιά".

      Πιστεύω στην προσωπική προσπάθεια, απόφαση, και γνώθι σ' αυτόν. Για μένα που μετανάστευσα τρεις φορές σε τρεις χώρες και είμαι πολίτης μίας απ' αυτές και ετοιμάζομαι να γίνω και πολίτης άλλης μίας απ' αυτές, η μετανάστευση είναι μια χαρούμενη επιλογή όπου ακολουθώ το άστρο μου με χαμόγελο... :-)

      Διαγραφή
    2. Δημήτρη, ελπίζω να περάσατε υπέροχα και να γεμίσατε τις μπαταρίες σας. Συμφωνώ στα περισσότερα με όσα λες, ο καθένας βιώνει την μετανάστευση λίγο διαφορετικά. Είναι αυτό που είχε γράψει κάποτε και ο Τζον Μ. σε άλλη συζήτησή μας, ότι παίζει καταλυτικό ρόλο και ο τρόπος που φεύγεις και η ηλικία. Εγώ βέβαια σε ρώτησα πώς αισθάνθηκες που ανακάλυψες ένα κομμάτι της ιστορίας της οικογένειάς σου ;) Καλή εβδομάδα να έχουμε

      Διαγραφή
  4. Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση. Μ' αρέσει που ψάχνεις τις ρίζες της οικογένειάς σου, ίσως να έφτιαχνες και ένα γενεολογικό δένδρο για τους απογόνους σου. Οι παλαιοί συχνά μεγαλοποιούσαν τις "αναμνήσεις" τους για το χώρο κατοικίας, ή το επάγγελμα των παπούδων τους, ιδιαίτερα όσοι κατάγονται απο τη Μικρά Ασία. Ακριβώς το ίδιο θέμα αντιμετώπισε ο άνδρας μου που αποφάσισε να βρεί τα ίχνη της οικογένειάς του πρίν μερικά χρόνια και να φτιάξει το γενεολογικό του δένδρο. Φήμες για ωραίες πλούσιες επαύλεις, κτήματα, χρήματα, δόξα. Αέρας κοπανιστός γιατί οι επαύλεις ήταν ένα σπιτάκι κοντά στο Βόσπορο που γκρεμίστηκε τελικά, τα κτήματα αυλή με λαχανικά, χρήματα απο το εμπόριο υπήρχαν, όσο για τη δόξα, ο προπάππος είχε μαγέρικο στη Πόλη. Το όλο ταξίδι όμως είναι συναρπαστικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γειά σου Μαρίνα!

      Μ' αρέσει πολύ να τα ψάχνω αυτά... Πρόσφατα έφτιαξα τα οικογενειακά δέντρα και τα δικά μου και της Μαργαρίτας, και μέχρι στιγμής συνολικά έχουμε καταγράψει 218 άτομα, από το τέλος του 18ου αιώνα...

      Μάλιστα, μπορείς να δεις φωτογραφίες μέχρι προπαππούδες και προγιαγιάδες μου, από μέσα προς τέλη 19ου αιώνα, στην ανάρτηση μου
      http://dimitristhinks.blogspot.it/2012/10/blog-post_14.html
      Αυτές οι φωτογραφίες είναι θησαυρός!

      Δεν ξέρω ούτε γιατί μου αρέσει και με ενδιαφέρει τόσο πολύ, ούτε γιατί στις δύο περασμένες γενιές αυτά όλα τους ήταν αδιάφορα...

      Και πράγματι, οι ιστορίες ωραιοποιούνται καθώς περνάν οι γενιές... Και από την Μικρά Ασία, την Ακτή της Ιωνίας και την Πόλη, όταν ήρθαν στην ...μαμά Ελλάδα μετά το '22 θεωρούνταν "δεύτερης κατηγορίας" Έλληνες από τους ντόπιους και είχαν περισσότερο λόγο να ωραιοποιούν την καταγωγή τους...

      Είναι αξιοσημείωτο πως ο "Ελληνισμός" από τα κλασσικά, και μετά τα Ελληνιστικά χρόνια, πέρασε στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μετά την Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία (Βυζάντιο), την Οθωμανική αυτοκρατορία... και μετά ήρθε η καταστροφή του 1922, αλλά, στην γεωγραφικά κυρίως Ελλάδα, χτίζουν γέφυρα από το σήμερα στην αρχαία Ελλάδα περνώντας τα άλλα τα ενδιάμεσα στο ντούκου...

      ...Όσα παίρνει ο Άνεμος...

      Τόσοι άνθρωποι, τόσες γενιές, όνειρα, ζωές... και το μόνο που αφήνουν, όποιοι και να ήταν, είμαστε εμείς. Αν δεν τους θυμόμαστε και δεν τους γνωρίζουμε, τότε δεν έχουμε καν ρίζες...

      Διαγραφή

Σημειώσεις σχετικά με τα σχόλια:

Η Αποθήκη Σκέψης δεν δέχεται "Ανώνυμα" σχόλια, γιατί μερικοί ανώνυμοι διάλεγαν να μην υπογράφουν καν με κάποιο όνομα κάτω από το σχόλιό τους. Ενώ ούτε η μπλογκική ταυτότητα ούτε ένα όνομα γραμμένο κάτω από ένα σχόλιο σημαίνουν τίποτα, η προδίδουν κανένα πραγματικό στοιχείο, η πλήρης ανωνυμία δείχνει απλά έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού προς τους άλλους σχολιαστές. Ζητώ συγγνώμη για αυτήν την αλλαγή από τους φίλους που υπέγραφαν τα ανώνυμα σχόλιά τους και ελπίζω να βρείτε έναν τρόπο να συνεχίσετε να σχολιάζετε όποτε θέλετε.


Για να απαντήσετε σε μεμονωμένα σχόλια, κάντε κλικ στο λινκ "Reply" κάτω από το κάθε σχόλιο. Για να συνεχιστεί η σειρά σχετικών σχολίων κάτω από ένα συγκεκριμένο σχόλιο πρέπει να πατάτε το λινκ "Reply" κάτω από το αρχικό σχόλιο της σειράς.

Για να γράφετε ανεξάρτητο σχόλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε το κουτί σχολίων κάτω-κάτω χωρίς να πατάτε "Reply" προηγουμένως.