Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2014

Ελγίνεια #2











Σχεδόν εννέα στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα
πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα.









Στην ζωή μου δίνω τρομερή σημασία στην χρήση της γλώσσας ως μεταφορικό μέσον εννοιών και πλαισίων σκέψης. Θα δεχτώ μία πράξη περιγραφόμενη με μία άλφα φρασεολογία αλλά όχι την ίδια πράξη αιτιολογούμενη με διαφορετική φρασεολογία.

Ποτέ δεν μου άρεσε να βλέπω αυτά τα γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο αλλά απαγόρευα στον εαυτό μου να πάρει την πλευρά εκείνων που θέλουν να επιστραφούν γιατί έβαζα, και βάζω, σαν προτεραιότητα τον πανανθρώπινο χαρακτήρα οποιουδήποτε Μουσείου. Επίσης απαγόρευα και απαγορεύω στον εαυτό μου να μιλήσω αρνητικά (ή θετικά) για την Ελλάδα και την ικανότητά της, ή την αξία της, στο να συνεχίσει το έργο του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο, αν μη τι άλλο, παρουσιάζει τα γλυπτά δωρεάν, χωρίς απεργίες, επί σχεδόν 200 χρόνια.

Αν επιστραφούν τα γλυπτά με πρωτοβουλία του Μουσείου κατόπιν απόφασης του λαού ο οποίος τους έδωσε σπίτι για 200 χρόνια, για μένα το θέμα αλλάζει και θα έλεγα όχι μόνο ότι συμφωνώ, αλλά ότι είναι και σωστό, και μάλιστα πολύ ωραίο ("very nice" όπως είπε και ο Τζωρτζ Κλούνη).

Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ένα από τα 2.586 σχόλια κάτω από το "δημοψήφισμα" της Γκάρντιαν. Η ερώτηση ήταν "Είναι σωστός ο Τζωρτζ Κλούνη; Θα έπρεπε η Βρετανία να επιστρέψει τα μάρμαρα του Παρθενώνα;" Και το συγκεκριμένο σχόλιο απαντούσε: "Ναι, Όταν οι Τούρκοι επιστρέψουν την Κωνσταντινούπολη".

Ναι, όταν οι Τούρκοι επιστρέψουν την Κωνσταντινούπολη...

Το σχόλιο φαίνεται στην επιφάνειά του σαν άσχετο, μήλα με πορτοκάλια, ακόμα μάλιστα ίσως και αμόρφωτο ή και εθνικιστικής φύσης. Σίγουρα υπεροπτικό και ειρωνικό. Σε ένα δεύτερο επίπεδο παραδέχεται μάλιστα δια της σύγκρισης, αν όχι αμέσως, ότι ο Λόρδος Έλγιν πήρε τα γλυπτά με το έτσι-θέλω, όπως πήραν με πολιορκία και επίθεση οι Οθωμανοί την Πόλη.

Αλλά σε κάποια άλλη διάσταση, το σχόλιο σε κάνει να σκέφτεσαι για τον τρόπο με τον οποίον λειτουργούν όλοι οι άνθρωποι και κοινωνίες. Τον τρόπο με τον οποίον όλοι αξιολογούν και δικαιολογούν το έτσι-θέλω τους. Ενδιαφέρουσα και η συζήτηση 38 σχολίων που ακολούθησε κάτω από το σχόλιο αυτό.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι για πρώτη φορά φαίνεται πως η επιστροφή των μαρμάρων στο σπίτι της μάνας που τα γέννησε μπορεί να είναι πλέον μόνο θέμα χρόνου. Ίσως αρκετού χρόνου, αλλά, θέμα χρόνου.

Η Αρθρογράφος της Γκάρντιαν Τζοσεφίν Κουήν, το έγραψε νομίζω πολύ σωστά: "Η νομική υπόθεση του να επιστραφούν στην Ελλάδα είναι ισχνή, αλλά τα μάρμαρα το αξίζουν να βλέπονται στην αρχική τους θέση στην Αθήνα. Υπάρχουν λάθος λόγοι για τους οποίους να επιστραφούν, όπως υπάρχουν και σωστοί λόγοι."

Όλα βρίσκονται στην φρασεολογία. Τον ομιλητό και γραπτό λόγο. Τα ασταθή αυτά καραβάκια που μεταφέρουν σκέψεις και έννοιες πάνω στον ωκεανό της ασυνεννοησίας, τριγυρισμένα με τόσους καρχαρίες εγωισμού και πλανκτόν αμορφωσιάς.

Τελικά η αρθρογράφος επιτείνει την προσοχή στο ίδιο σημείο στο οποίο είχα επιτεθεί και εγώ στην προηγούμενη ανάρτηση: το ότι και η Αγγλία και η Ελλάδα ακολουθούν στην συζήτηση και διαφωνία τους οδούς εθνικιστικές:

Αφού έγραψε ότι: δεν υπάρχει καλύτερος λόγος να επιστραφούν τα γλυπτά από το ότι θα βρισκόντουσαν ξανά όλα μαζί, δίπλα στην Ακρόπολη, και το να τα δει κανείς όλα μαζί το ίδιο πρωινό κάτω από τον ίδιο Αθηναϊκό ουρανό, θα ήταν προνόμιο και χαρά, συνεχίζει λέγοντας ότι υπάρχει η υπόθεση πως το Βρετανικό Μουσείο θα μπορούσε να τα στείλει στο Μουσείο της Ακρόπολης χωρίς να αλλάξει η νόμιμη κυριαρχία των γλυπτών. "Το γεγονός του ότι αυτή η λύση θα ήταν απαράδεκτη και για την Ελληνική και την Βρετανική κυβέρνηση είναι πρόβλημα μοντέρνου εθνικισμού και όχι αρχαίας τέχνης.
"






















6 σχόλια:

  1. Η δικη μου γνωμη είναι τα αρχαια και τα νεα
    Να μείνουν εκει που ευρίσκονται
    Δεν είναι ιδιοκτησία κανενός λαου αλλα ολόκληρης της ανθρωπότητας
    Περισσότεροι επισκέπτες θα τα δουν εκει και θα τα θαυμάσουν
    Εξ αλλου βρισκω ότι είναι μια καλη ευκαιρια διαφήμισης
    για την χωρα προέλευσης

    ΥΓ.
    Δεν θαλεγα το ιδιο για τα ελγίνεια και συμφωνώ με την αποψη της δημοσιογράφου
    οτι θα πρεπει να βρίσκονται εκει που ανηκουν
    μιας και αποτελουν μερος ενος γενικότερου σύνολου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ απόλυτα αγαπητέ Velvet. Κι εγώ έτσι ακριβώς το βλέπω, όπως και τα έγραψα στις δύο αναρτήσεις και στα σχόλια. Πάντα άλλωστε για μένα προτεραιότητα είχε το ότι τα έργα τέχνης και πολιτισμού ανήκουν στην ανθρωπότητα και τα μουσεία πρέπει αν είναι υπεράνω εθνικότητας και εθνικισμού, όπως και θα έπρεπε να είναι οποιαδήποτε σχετική συζήτηση.

      Το στυλ "τα θέλουμε επειδή είναι δικά μας και τα είχε κλέψει ο Έλγιν", όπως και το "δεν τα δίνουμε γιατί τώρα τά 'χουμε εμείς και εσείς δεν ξέρετε να τα συντηρείτε σωστά", είναι λάθος λυπηρό. Το "πρέπει να είναι όλα μαζί σαν ενότητα δίπλα στην Ακρόπολη" είναι σωστό, αλλά δεν προϋποθέτει, ούτε χρειάζεται να προϋποθέτει σε ποιόν ανήκουν "στα χαρτιά". Ας το σκεφτούν εκείνοι που απαιτούνε την επιστροφή "ιδιοκτησίας". Τι σημασία έχει για ένα έργο ανθρώπινης κληρονομιάς το σε ποιόν "ανήκουν" εφ' όσον στην πραγματικότητα ανήκουν σε όλους του ανθρώπους...

      Διαγραφή
  2. Δεν πρόλαβα να σε διαβάσω αυτές τις μέρες και κάνω catch up τώρα :-) Χθες το βράδυ διάβαζα το 1ο σου κείμενο για τα μάρμαρα του Παρθενώνα, πήγα να σχολιάσω, κάτι/κάποιος με διέκοψε, σήμερα επανήλθα και διάβασα και το 2ο :-)

    Για να πω την αλήθεια - γιατί είμαι και λίγο ... ... ... conspiracy theorist, χαχαχαχαχαχαχα !!! - νομίζω πως άλλα πράγματα κρύβονται πίσω απ' την "διαμάχη" για τα μάρμαρα, όσον αφορά την Ελληνική πλευρά τουλάχιστον (για τους Άγγλους είμαι πεπεισμένη ότι είναι θέμα οικονομικό και υπεροψίας που επιβιώνει από τα παλιά μεγαλεία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας/αποικιοκρατίας).

    Ο λόγος που το πιστεύω αυτό είναι ότι ουδέποτε και καμία κυβέρνηση - απ' αρχής του νέου Ελληνικού Κράτους μέχρι σήμερα - δεν έχει επενδύσει ουσιαστικά στην ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού. Οπότε τα διαρρηγμένα ιμάτια, οι "διεθνείς κινήσεις", οι Κλούνηδες κτλ. εμένα δεν μου λένε τίποτα.

    ΑΝ - ΑΝ τελικά - επιτευχθεί συμφωνία με την Βρετανική Κυβέρνηση κι επιστρέψουν τα μάρμαρα στην Αθήνα, είμαι σίγουρη ότι α) αυτή θα χρησιμοποιηθεί μόνο και εντελώς ψηφοθηρικά απ' τον οποιοδήποτε το πετύχει και β) το αντίτιμο που θα ζητήσει η Βρετανική Κυβέρνηση - είτε οικονομικό είτε άλλο - θα είναι ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή σου σπέρα Αγγελική!

      Όσον αφορά την πλευρά της Ελληνικής κυβέρνησης δεν χρειάζεται και πολύ προσπάθεια να με πείσει κανείς ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται. Άλλωστε η Ελληνική κυβέρνηση ουδέποτε ενδιαφερότανε μέχρι που έκανε τα Ελγίνεια personal brand η Μελίνα Μερκούρη. Μετά πήρε ο κόσμος το γλυφιτζούρι, και τώρα είναι στο οπλοστάσιο του κάθε πολιτικού όταν θέλει να σηκώνει το ...λάβαρο της πατρίδας. Αυτή η (μάλλον) πραγματικότητα δεν έχει διαφύγει από την προσοχή των Άγγλων, οι οποίοι όμως και από την δική τους πλευρά απαντούν ολίγο υπεροπτικά με μπόλικη δόση αυτοκρατορίας.

      Το ότι "καμία κυβέρνηση - απ' αρχής του νέου Ελληνικού Κράτους μέχρι σήμερα - δεν έχει επενδύσει ουσιαστικά στην ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού" είναι εμφανέστατο, φως φανάρι, και ηλίου φαεινότερο δυστυχώς μόνο σε εκείνους που έχουν την εμπειρία της Ελλάδας σαν ξένοι τουρίστες. Οι ίδιοι οι Έλληνες πρέπει να σεβαστούμε πως πιστεύουν ότι κάτι έχει γίνει. Αλλά, είτε έτσι είτε αλλιώς πρέπει να παραδεχτούμε ότι το καινούργιο Μουσείο της Ακρόπολης, για οποιονδήποτε λόγο και με οποιονδήποτε τρόπο και να έγινε, φαίνεται να είναι μια λαμπρή εξαίρεση.

      Έχω την εντύπωση ότι κάποια μέρα τα μάρμαρα αυτά θα τα δούμε δίπλα στο Μουσείο της Ακρόπολης, είτε μακροχρόνια-προσωρινά, είτε για καλά. Όμως είναι φυσικά πασίγνωστο ότι ουδέποτε έδωσε η Βρετανία ένα "καλημέρα" χωρίς αυτοκρατορικό αντίκρισμα. Τι να ζητήσουν άραγε... Το σήμα κατατεθέν της Βρετανίας πάντα ήταν να διαιρεί και να βασιλεύει αφήνοντας παντού μπάχαλο στο πέρασμά της, όπως στην Παλαιστίνη και την Ινδία/Πακιστάν. Στην δική μας περίπτωση τι έχουμε; Αφ' ενός η Βρετανία είναι το αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ παρκαρισμένο έξω από την Ευρώπη. Αφ' εταίρου η Βρετανία δεν πρόκειται ποτέ να δει εαυτόν ως πλήρες μέρος/μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και μετά η Ελλάδα δεν τα πάει και τόσο καλά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κι αν μπει ο μικρός στο Μαξίμου θα τα πάει χειρότερα. Δεν βλέπω τις λεπτομέρειες αυτές και τους συσχετισμούς αυτούς να ξεφεύγουν εύκολα από την γηραιά Αλβιώνα...

      Διαγραφή
    2. Θα πιστέψω τα λόγια σου ότι το Μουσείο της Ακρόπολης είναι μια λαμπρή εξαίρεση. Όταν προσπαθήσαμε να το επισκεφτούμε το καλοκαίρι που ήμασταν στην Ελλάδα, φάγαμε πόρτα. Τις Δευτέρες είναι κλειστό μαζί με τα κομμωτήρια, τα ινστιτούτα μανικιούρ-πεντικιούρ και τα μπουζουξίδικα !!! (Κι εμείς οι άσχετοι κινήσαμε Δευτέρα-πρωί να πάμε να το επισκεφτούμε !!! Σα δεν ντρεπόμαστε !!!). Το Βρεταννικό Μουσείο - πέραν της δωρεάν εισόδου που ήδη ανέφερες - είναι ανοιχτό 364 μέρες τον χρόνο, καθώς κλείνει μόνο την ημέρα των Χριστουγέννων !!! Για να μην αναφέρω την εντελώς ανύπαρκτη υποδομή για πρόσβαση σε wheelchair users στην Ακρόπολη !!! Αυτά είναι λεπτομέρειες !!!

      Δεχόμενη, λοιπόν, ότι το Μουσείο αποτελεί μια λαμπρή εξαίρεση, τότε μάλλον θα είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Και ο οποίος κανόνας περιγράφεται πολύ όμορφα από τον φίλο-μπλόγκερ Πιγκουΐνο σε αναρτήσεις όπως αυτές:

      http://pigkouinos.blogspot.co.uk/2014/02/blog-post.html

      http://pigkouinos.blogspot.co.uk/2014/01/blog-post_9.html

      http://pigkouinos.blogspot.co.uk/2013/11/blog-post_4.html

      και άλλες πολλές (άν κάνεις μια γύρα στο ιστολόγιό του, θα δεις :-) )

      Καλό Απόγευμα, Δημήτρη.

      Διαγραφή
    3. "Λαμπρή" ...σε σχέση με όλα τα άλλα :-)

      Έζησα τον τουρισμό στην Ελλάδα επαγγελματικά εργαζόμενος για μια εταιρεία του Λονδίνου 1985-1989, και από τότε τα βλέπω και σαν τουρίστας με Αμερικάνους, Άγγλους, Γερμανούς, Σουηδούς και Ιταλούς. Πίστεψέ με δεν υπάρχει τίποτα που να πεις για το οποίο να μην κουνήσω το κεφάλι μου κι' εγώ
      :-)))

      Πρόσβαση για wheelchair στην Ελλάδα; ...don't get me started!

      Καλά... το ότι το Βρετανικό μουσείο είναι δωρεάν, ανοιχτό ΚΑΙ χωρίς ...απεργίες το φωνάζω κι' εγώ δυό αναρτήσεις τώρα. Και ξέχασα αν πω για την Δευτέρα! Την έχουμε πάθει κι' εμείς! Όσο για το τι πληρώνεις προς τι εισιτήριο που επιτρέπει εισόδους που και πότε, clear as mud! Εδώ εγώ μιλάω Ελληνικά και δεν μπορούμε να βρούμε άκρη με του πωλητές εισιτηρίων και τους φύλακες...

      Η πρόσβαση στην Ακρόπολη κάτω από τα προπύλαια είναι ένα πράμα τριτοκοσμικό. Ότι έμεινε από την δεκαετία του '60, και μια τυρόπιτα. Και όλα τα σκουπίδια γύρω από τα καλάθια.

      Καλό σου απόγευμα Αγγελική!

      Διαγραφή

Σημειώσεις σχετικά με τα σχόλια:

Η Αποθήκη Σκέψης δεν δέχεται "Ανώνυμα" σχόλια, γιατί μερικοί ανώνυμοι διάλεγαν να μην υπογράφουν καν με κάποιο όνομα κάτω από το σχόλιό τους. Ενώ ούτε η μπλογκική ταυτότητα ούτε ένα όνομα γραμμένο κάτω από ένα σχόλιο σημαίνουν τίποτα, η προδίδουν κανένα πραγματικό στοιχείο, η πλήρης ανωνυμία δείχνει απλά έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού προς τους άλλους σχολιαστές. Ζητώ συγγνώμη για αυτήν την αλλαγή από τους φίλους που υπέγραφαν τα ανώνυμα σχόλιά τους και ελπίζω να βρείτε έναν τρόπο να συνεχίσετε να σχολιάζετε όποτε θέλετε.


Για να απαντήσετε σε μεμονωμένα σχόλια, κάντε κλικ στο λινκ "Reply" κάτω από το κάθε σχόλιο. Για να συνεχιστεί η σειρά σχετικών σχολίων κάτω από ένα συγκεκριμένο σχόλιο πρέπει να πατάτε το λινκ "Reply" κάτω από το αρχικό σχόλιο της σειράς.

Για να γράφετε ανεξάρτητο σχόλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε το κουτί σχολίων κάτω-κάτω χωρίς να πατάτε "Reply" προηγουμένως.