Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014

ΕθνικισμΦεστ!












Οι ανακαλύψεις που γίνονται σιγά-σιγά στην Αμφίπολη από μία ομάδα προφανώς άριστων Ελλήνων επιστημόνων προσθέτουν στην ανθρώπινη κληρονομιά καινούργια στοιχεία για εκείνη την περίοδο της ανθρωπότητας η οποία καλύφθηκε για τόσους αιώνες από το πέπλο του Μεσαίωνα και των σκοτεινών χρόνων –χίλια χρόνια που χωρίζουν τον αρχαίο κόσμο από τον νέο…

Ίσως ο μέγιστος πλούτος που θα μας προσφέρει η Αμφίπολη είναι μία καλύτερη κατανόηση του τι ακριβώς είχε προσπαθήσει, και κατά μεγάλο βαθμό επιτύχει, ο Αλέξανδρος των Μακεδόνων, γιός του Φιλίππου του Β’ από την Μακεδονία και της Ολυμπιάδος από την Ιλλυρία (σημερινή περιοχή από Βόρειο Ήπειρο και Αλβανία έως κοντά στην Βενετία) –που μαθήτευσε υπό τον Αριστοτέλη από την Χαλκιδική.

Λένε ότι ο Αλέξανδρος ήταν Μέγας στρατηλάτης και κατακτητής –ότι επέκτεινε την Ελλάδα από την Μακεδονία ως την Αίγυπτο  νότια και τον Ινδό ποταμό ανατολικά. Λένε ότι στο τέλος της ζωής του υιοθέτησε την Περσική και ανατολίτικη χλιδή και κουλτούρα, και αυτό, συν το γεγονός ότι παντρεύτηκε την Ρωξάνη από το σημερινό Αφγανιστάν έκανε τον στρατό του να αγανακτήσει…

Όμως, στην Αμφίπολη σήμερα, οι σφίγγες και οι καρυάτιδες λένε μία ίσως διαφορετική ιστορία.

Εκείνο που πιστεύω, προσωπικά, είναι πως ο Αλέξανδρος από την Πέλλα της Μακεδονίας ήταν περισσότερο από στρατηλάτης και δεν ήταν, ακριβώς, «κατακτητής».

Πιστεύω ότι ο Αλέξανδρος ήταν από τους ελάχιστους, ίσως ο μοναδικός ηγέτης στην Ιστορία της ανθρωπότητας που προσπάθησε όχι να κατακτήσει αλλά να ενώσει. Να ενώσει κοινωνίες και φυλές για το κοινό υλικό και πνευματικό καλό ανοίγοντας τις πόρτες διάπλατα ανάμεσα στους πολιτισμούς και στις παραδόσεις. Τις θρησκείες και τις φιλοσοφίες. Και έδινε πρώτος το παράδειγμα.

Εύρισκε ίσως «πλούτο» στην οργανωμένη ενοποίηση –αλλά ο στρατός μάλλον τον ακολουθούσε για κατακτήσεις.

Ίσως κανείς δεν τον κατάλαβε.

Κατά την άποψη αυτή, ο Αλέξανδρος δεν θεωρούσε τον εαυτό του πρώτιστα Μακεδόνα, ή Έλληνα –θεωρούσε τον εαυτό του πρώτιστα άνθρωπο.

Οι φίλοι μας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας παρουσιάζουν εαυτούς ως απόγονους, στην περιοχή, του Αλεξάνδρου. Εφ’ όσον είναι γεγονός γνωστό ότι οι Σλαβικές φυλές έφτασαν στην περιοχή κάπου 700-800 χρόνια μετά τον Αλέξανδρο είναι λίγο δύσκολο να παριστάνουν στα σοβαρά ότι έχουν απ’ ευθείας βιολογική γραμμή. Είναι ακόμα λιγότερο πιστευτό από το καύχημα των γειτόνων τους των Ρωμιών από την Ρωμανία που παριστάνουν τους απ’ ευθείας απογόνους των αρχαίων Ελλήνων. Ανά τον ρου των αιώνων, όμως, όχι μόνο όλοι στα νότια Βαλκάνια αλλά και μέχρι την Αίγυπτο, το Ιράν, Αφγανιστάν και Πακιστάν είναι κληρονόμοι των ιδεών και των πράξεων του Αλέξανδρου. Και, μέσω εκείνου, της αρχαίας Ελλάδας.

Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει σώνει και καλά να είμαστε τα βιολογικά εγγόνια των αρχαίων Ελλήνων και του Αλέξανδρου για να αισθανόμαστε περήφανοι. Γιατί να μην μπορούμε να βρούμε περηφάνια στην κατανόηση του πνεύματός του και του πνεύματός των, εφαρμόζοντας το πνεύμα σήμερα αντί να το σφετεριζόμαστε, σαν κληρονομιά στο σεντούκι στο πατάρι, για να μας δώσει κάποια απατηλή αξία.

Γιατί πρέπει να υπομένουμε εκείνους που λένε ότι η Αμφίπολη θα αποδείξει στον κόσμο ποιοι είναι οι σημερινοί Έλληνες (εκ παραδρομής υποτιθέμενης καταγωγής); Μία φιέστα άμυαλου και κομπλεξικού εθνικισμού…

Μάλλον, ο ίδιος ο Αλέξανδρος, αν μας μιλούσε σήμερα, θα ήταν το ίδιο ενοχλημένος με τους νεοέλληνες όσο και με τους ΠΓΔΜίτες --επειδή, ίσως να εξηγούσε ότι, και οι μεν και οι δε και οι υπόλοιποι έχασαν εντελώς το νόημα ανθρώπινης, φυλετικής και κοινωνικής ενότητας του έργου της ζωής του. Αν όμως προσπαθήσουμε να ακούσουμε προσεκτικά, ίσως να μπορέσει να μας μιλήσει το έργο του. Και ίσως το έργο του να μας πει αυτά που δεν θέλουμε να ακούσουμε, όπως δεν ήθελαν να τα ακούσουν και εκείνοι που ζούσαν την ίδια εποχή με εκείνον.













9 σχόλια:

  1. Καλησπέρα Δημητρη

    ξερω οτι θα ακουστω αιρετικη - ως Ελληνιδα που ειμαι -για τις παρακατω αποψεις μου, αλλα τι να κανω; Ποτέ δε θαύμασα ανθρώπους που κανανε σκοπο της ζωης τους να κατακτησουν μεσα απο πολεμους αλλους λαους.
    Πιστευω οτι τον Μ Αλεξανδρο τον μυθοποιησαμε μονο και μονο επειδη ειναι Ελληνας.....Αλλιως θα λεγαμε γι'αυτον ο,τι και για τον Ξερξη, τον Ναπολεοντα ή τον Χιτλερ.
    Αλλος ενας μεγαλομανης που ηθελε να το παιξει κοσμοκρατορας
    Αυτα τα περι μεταδοσης του ελληνικου πολιτισμου στα βαθη της Ασιας ειναι....ας μην το πω καλυτερα...., γιατι προυποθετουν πιστη στην ανωτεροτητα της φυλης σου (με την οποια διαφωνω) κι ειναι απλα ενα προσχημα για να βαλεις χερι στον πλουτο αλλων χωρων.

    Στο δικο μου μυαλο και δεν ειναι υποχρεωτικο να συμφωνεις μαζι μου, ο Μ. Αλεξανδρος ηταν αυτο που γραφω και πιο πανω, αλλος ενα μεγαλομανης κατακτητης που δεν υπολογισε τους θανατους που θα κοστιζε η εκστρατεια του προκειμενου να ικανοποιησει τις προσωπικες τους φιλοδοξιες.
    Την δε μανια του να βαφτιζει ολες τις πολεις Αλεξανδρειες ή εστω και μια, αν οι υπολοιπες πληροφοριες ειναι ανακριβεις, πώς να την ερμηνευσω;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Scarlett! Καλό Φθινόπωρο!

      Ο Αλέξανδρος ονόμασε ή μετονόμασε κάπου 70 (εβδομήντα) πόλεις «Αλεξάνδρεια». Κάπου 5-6 πόλεις τον χρόνο. Από αυτές, κάπου 20 τις ίδρυσε και οι υπόλοιπες υπήρχαν από πριν με άλλα ονόματα. Αυτό το γεγονός μπορεί να το αποδώσει κανείς σε κάποιον άκρως μεγαλομανή, ή, μπορεί και να προτείνει κανείς ότι με τέτοιους υπερβολικούς αριθμούς πόλεων με το όνομά του δεν αποκλείεται η σκέψη να μην ήταν «μεγαλομανία» αλλά να ήταν ένα ευφυέστατο branding (δημιουργία «μάρκας»), 2.300 χρόνια πριν λειτουργήσουν οι μεγάλες διαφημιστικές εταιρείες στην Νέα Υόρκη. Ένα branding για την καινούργια πραγματικότητα του καζανιού των πολιτισμών, και των αγορών, που είχε χτίσει.

      Ένας κατακτητής επιβάλει την κουλτούρα του, την θρησκεία του… Ο Αλέξανδρος δεν επέβαλε τίποτα τέτοιο. Έπειτα, αν και παντρεύτηκε Αφγανή, αν και φόρεσε Περσικά ρούχα, και δέχτηκε Πέρσες στην οργάνωση της αυτοκρατορίας που ίδρυσε, ζήτησε να ταφεί στο χώμα που γεννήθηκε (πράγμα που ο Πτολεμαίος δεν επέτρεψε να γίνει). Ήταν άραγε αυτοκρατορία ή μήπως ήταν μία οικονομική και πολιτιστική κοινοπολιτεία 2.000 χρόνια πριν οποιαδήποτε άλλη; Ίσως και να ήταν ένα μεγάλο σχέδιο όπου μετέφερε την ιδέα της δομής των Αμφικτιονιών σε μία γεωγραφικά πολλαπλάσια κλίμακα.

      Έλληνας πάντως δεν ξέρω αν μπορούμε να πούμε ότι ήταν. Ήταν Μακεδόνας. Είχε Έλληνα δάσκαλο και από τον πατέρα του είχε σύνδεση με τους Έλληνες. Αλλά, αν θεωρούσε τον εαυτό του Έλληνα, γιατί έστειλε στην Αθήνα δώρα με την επιγραφή: Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων". Αυτό το "και" τι σημαίνει ακριβώς όσον αφορά την ταυτότητα που απέδιδε στον εαυτό του ο Μακεδών Αλέξανδρος γιός του Φιλίππου; "και οι Έλληνες"; Κατά πόσον θεωρούσε εαυτόν Έλληνα αν έπρεπε να γράψει ότι ήταν μαζί του "και" οι Έλληνες;
      (http://dimitristhinks.blogspot.gr/2012/11/macedonia.html)

      Συμφωνώ αγαπητή μου Scarlett με το γενικότερο πνεύμα του σχολίου σου, ιδίως με το πώς έχουν πάρει οι νεοέλληνες αμπάριζα και βγαίνουν όλοι απόγονοι το μεγάλου “Έλληνα” –απλά πιστεύω πως μπορεί να γίνει μεγάλη συζήτηση για το αν ήταν κατακτητής ή κάτι διαφορετικό. Όσο για το «μεγαλομανής»… τι σημαίνει για τον κάθε άνθρωπο αυτό όσον αφορά τα επιτεύγματα στα οποία τον οδηγεί ο χαρακτήρας του; Τι έχουν ποτέ καταφέρει άνθρωποι που θα τους άρμοζε ένας χαρακτηρισμός αντίθετος του «μεγαλομανούς»; (Ακόμα και ο Μαχάτμα Γκάντι που μόνο μεγαλομανή δεν μπορεί να τον πει κανείς είχε φτιάξει στην Νότιο Αφρική Ασράμ, όπου «Ασράμ» έχει ένα φάσμα εννοιών από «εστία» έως «σύμπαν»)

      Διαγραφή
  2. Καλημερα Δημητρη και καλο φθινοπωρο επισης!

    Προσωπικα εστιαζω παρα πολυ στο θεμα των πολεμων, Δημητρη. Δεν δικαιολογω κανεναν κατακτητη, στρατηλατη ή οπως αλλιως θελεις να τον πεις που για την α, β ή γ λογο κανει επεκτατικους πολεμους και θυσιαζει ανθρωπινες ζωες εκατερωθεν (κι οπως ξερεις ποτε δεν την πληρωνουν μοναχα ο στρατιωτες που κι αυτοι στο κατω πληρωνουν με τη ζωη τους το ονειρο του μεγαλομανους, αλλα και ο αμαχος πληθυσμος ) . Προσχηματα και δηθεν ευγενεις σκοπους μπορει παντα καποιος να βρει - με τη σωστη ασκηση ρητορικης ο καθε εγκληματιας μπορει να φαινεται και θυμα- αλλα η πραγματικοτητα παραμενει μια : δεν υπαρχει κατακτητικός πολεμος που να μην ειναι εις βαρος των κατακτημενων
    Επειδη σ'αυτην την περιπτωση ο κατακτητης ηταν Ελληνας να μην θελουμε να ωραιοποιουμε τις καταστασεις.
    Οσο για την ελληνικη του ταυτοτητα προσωπικα δεν αμφιβαλλω καθολου. Και οι Σπαρτιατες με τους Αθηναιους τρωγονταν σαν τον σκυλο με την γατα και ειχαν και χωριστα πολεις-κρατη, και οι Θηβαιοι επισης κλπ αλλα τα κοινα τους γνωρισματα τους καθιστουν ολους Ελληνες ακομη κι αν ενδομυχα ο καθενας τους ηθελε να αποστασιοποιηθει απο τους αλλους.
    Οσο για το ποια ηταν αυτα τα κοινα γνωρισματα, τα γραφουν τα βιβλια της ιστοριας να μην πλατειαζω εδω,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα δεν προτείνω ότι οι υποθέσεις που κάνω ήταν (απαραίτητα) συνειδητά κίνητρα για τον Αλέξανδρο. Τα προτείνω περισσότερο σαν αποτέλεσμα (εκτιμούμενο από μελλοντικό παρατηρητή) παρά σαν σκοπό. Πιστεύω πάντως ότι αν είχε φερθεί όπως οι περισσότεροι κατακτητές δεν θα είχαν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις για την πολιτιστική και οικονομική άνθιση που ακλούθησε. Άρα η σκέψη μου όσον αφορά τις συνειδητές του αποφάσεις μιλά περισσότερο για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τις κοινωνίες που κατέκτησε, αφού τις κατέκτησε. Οπωσδήποτε οι στρατηγοί του και το επιτελείο του δεν είχαν καμία ιδέα ή όρεξη για εκείνα τα οποία εκείνος προφανώς προσπάθησε, εφ’ όσον αμέσως άρχισαν να φαγώνονται και ούτε το πτώμα του δεν κατέληξε εκεί που είχε ζητήσει ο ίδιος –οι δε μητέρα, σύζυγος και γιός δολοφονήθηκαν.

      Δηλαδή, αν δει κανείς τους Μακεδόνες σαν σύνολο του τι και πως έπραξαν από, ας πούμε 340-290, περισσότερη ασυνεννοησία, διαμάχη και μεγαλομανείς, γενικά, θα βρει κανείς παρά χτίστες ευημερίας…

      Ίσως η θέση της ανάρτησής μου να προσπαθεί να προτείνει μία οπτική (από το σημερινό σημείο βλέψης) ανάμεσα στην λογική που προτείνεις (με την οποία δεν μπορώ με κανένα τρόπο να διαφωνήσω) και στην εθνικιστική ανοησία και προσωπολατρία με την οποία και οι δυό μας διαφωνούμε ριζικά :-)

      Συμφωνώ απόλυτα (όπως ξέρεις) περί πολέμων. Βέβαια δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια στο ότι μας αρέσει-δε-μας αρέσει, ο πόλεμος, η διαμάχη, η κατάκτηση, είναι περισσότερο θεμιτά, ή τουλάχιστον αποδεκτά –αν όχι και αυθόρμητα, από τις μάζες παρά το πνεύμα (το οποίο θεριεύει μόνο με παιδεία την οποία οι μάζες ποτέ δεν έχουν διαθέσιμη ούτε καν σαν επιλογή)…

      Οι διαφορές έκφρασης μεταξύ μας, όσον αφορά την Ελληνική ταυτότητα του, μάλλον έχουν να κάνουν με την φύση και ευρύτητα που μπορεί κανείς να αποδώσει στο τι σήμαινε για εκείνους ο χαρακτηρισμός «Έλληνας», και τι περιέκλειε. Πάντως οι Μακεδόνες το εύρισκαν πολύ δύσκολο να γίνουν δεκτοί στους Ολυμπιακούς αγώνες…

      Διαγραφή
    2. ΥΓ. Όταν αναφέρομαι σε «πολιτιστική άνθιση που ακολούθησε» επ’ ουδενί εννοώ τα περί Ελληνικού πολιτισμού που «έφερε στην ανατολή ο Αλέξανδρος» --περί του οποίου (σκεπτικού) συμφωνώ απόλυτα με το πρώτο σου σχόλιο. Εννοώ την τριβή που ακολούθησε και την μίξη την οποία ο ίδιος είχε ξεκινήσει.

      Διαγραφή
  3. Συμφωνώ με την Scarlett... Ποτέ δεν ξετρελάθηκα με τον Μ.Αλέξανδρο για όλα όσα αναφέρει (παρ' όλες τις αδιαμφισβήτητες κατακτήσεις κλπ) .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητή μου Roadartist, θα ήθελα να πιστεύω ότι υπάρχει κάποια αξία στο να εξετάζει κανείς το πόσο διαφορετικά φέρθηκε ο Αλέξανδρος από σχεδόν όλους τους άλλους κατακτητές που ξέρουμε, και τι σήμαινε αυτό για το πως εξελίχθηκαν οι περιοχές και πολιτισμοί τους οποίους άγγιξε, αφήνοντας τους στην τριβή αντί υπό σκλαβιά... Βέβαια, ομολογώ ότι δεν το είχα αντιμετωπίσει από την σκοπιά που εξέφρασε η Scarlett, και όπως έγραψα και παραπάνω με τίποτα δεν διαφωνώ με όσα πρότεινε, με τα οποία συμφωνείς και εσύ. Το αν τα έκανε έτσι με σχέδιο ή όχι, όταν τα κοιτάζω 2.300 χρόνια αργότερα, έχει λίγη σημασία... απλά δεν θα ήθελα να χαθεί εντελώς το σκεπτικό αυτό μπροστά στα αδιαμφισβήτητα που αναφέρετε. (και ούτε εγώ ξετρελαίνομαι με κατακτητές --προσπαθούσα όμως να επισημάνω αυτή την διαφορά ως προς τις δικές του "κατακτήσεις")

      Διαγραφή

Σημειώσεις σχετικά με τα σχόλια:

Η Αποθήκη Σκέψης δεν δέχεται "Ανώνυμα" σχόλια, γιατί μερικοί ανώνυμοι διάλεγαν να μην υπογράφουν καν με κάποιο όνομα κάτω από το σχόλιό τους. Ενώ ούτε η μπλογκική ταυτότητα ούτε ένα όνομα γραμμένο κάτω από ένα σχόλιο σημαίνουν τίποτα, η προδίδουν κανένα πραγματικό στοιχείο, η πλήρης ανωνυμία δείχνει απλά έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού προς τους άλλους σχολιαστές. Ζητώ συγγνώμη για αυτήν την αλλαγή από τους φίλους που υπέγραφαν τα ανώνυμα σχόλιά τους και ελπίζω να βρείτε έναν τρόπο να συνεχίσετε να σχολιάζετε όποτε θέλετε.


Για να απαντήσετε σε μεμονωμένα σχόλια, κάντε κλικ στο λινκ "Reply" κάτω από το κάθε σχόλιο. Για να συνεχιστεί η σειρά σχετικών σχολίων κάτω από ένα συγκεκριμένο σχόλιο πρέπει να πατάτε το λινκ "Reply" κάτω από το αρχικό σχόλιο της σειράς.

Για να γράφετε ανεξάρτητο σχόλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε το κουτί σχολίων κάτω-κάτω χωρίς να πατάτε "Reply" προηγουμένως.