Συμφωνικά

 

Στην προηγούμενη ανάρτηση, «Συνέχεια», εξέφρασα την αγάπη μου για την μουσική, όλα τα είδη μουσικής, και αναρωτήθηκα γιατί άραγε αν βρισκόμουνα σε ένα ερημονήσι με ένα μόνο άλμπουμ, αυτό θα ήταν το To Our Children's Children's Children (1969) των Moody Blues.

Ενώ τίποτα δεν αλλάζει για μένα από εκείνη την ανάρτηση, αισθάνομαι ότι ίσως δεν έδωσα αρκετή βαρύτητα σε εκείνο το είδος που ονομάζουμε Κλασσική Μουσική (ή, Δυτική Κλασσική Μουσική). Ακαδημαϊκά, η Κλασσική Μουσική αναφέρεται στην περίοδο 1730-1820.

Συγκεκριμένα, οι περίοδοι Μουσικής στον Δυτικό κόσμο είναι:

• Μεσαιωνική: 500-1400
• Αναγέννηση (αναφερόμενη επίσης ως Προκλασσική): 1400-1600
• Μπαρόκ: 1600-1750 (Μπαχ, Πακχεμπέλ, Βιβάλντι, Χάντελ)
• Κλασσική: 1730-1820 (Χάυδν, Μότσαρτ, Μπέτόβεν, Σούμπερτ, Μέντελσον)
• Ρομαντισμός: 1800-1910 (Μπέτόβεν, Βάγκνερ, Μάλερ, Λιστ, Σούμαν, Σοπεν, Τσαϊκόφσκι, Ραχμάνινοφ)
• Μοντερνισμός: 1890-1975
• Μεταμοντερνισμός: εποχή 1960
• Σύγχρονη μουσική: μετά το 1945

Βέβαια, όταν το 95% των ανθρώπων αναφέρεται σε «Κλασσική Μουσική» εννοεί οτιδήποτε παίζεται από Συμφωνική ή Φιλαρμονική ορχήστρα. Από οποιαδήποτε εποχή.

Για μένα προσωπικά, φυσικά, ο Μότσαρτ πρέπει να αναφέρεται σαν μια ξεχωριστή και μοναδική ιδιοφυία, για ότι δημιούργησε. Όμως, η μουσική του Μότσαρτ, ενώ την απολαμβάνω πάντα όποτε την ακούω, και δεν μου φεύγει από την ψυχή με τίποτα το Λακριμόζα από το Ρέκουιεμ, δε μπορώ να πω ότι ο Μότσαρτ συμπεριλαμβάνεται στην λίστα από την οποία θα επέλεγα συμφωνικής ορχήστρας μουσική για ερημονήσι. Ούτε μπαίνει στην λίστα ο Μπέτόβεν, ούτε καν για την Ενάτη --κι' ας είναι τα πρώτα δυόμισι λεπτά του Σεληνόφωτος τα μόνα που κατάφερα ποτέ να διδάξω τον εαυτό μου να παίζω στο πιάνο κι' ας μην ξέρω να διαβάζω μουσική... Ή να παίζω πιάνο... Είχα αναλύσει την κάθε νότα ψηφιακά και είχα εφεύρει δικό μου τρόπο να γράφω μουσική ώστε να διαβάζω όταν καθόμουνα να το μάθω, στο ηλεκτρικό μου πιάνο... μόνο και μόνο για τα πρώτα δυόμισι λεπτά της Σονάτας του Σεληνόφωτος... Το έπαιζα σε ότι πιάνο, αληθινό ή ηλεκτρικό εύρισκα μπροστά μου από το 2003 επί δέκα χρόνια μέχρι που εδώ στο χωριό, χωρίς πιάνο, ξέχασα πως να το παίζω. Αλλά μπορώ να πω ότι επί δέκα χρόνια της ζωής μου η κινητήρια δύναμη της μουσικής μου είχε επιτρέψει αυτά τα δυόμισι λεπτά, του να μπορώ να πετώ στα σύννεφα, με το φως του φεγγαριού.

Στην λίστα μου επιλογής για ερημονήσι μπαίνουν κομμάτια όπως το κονσέρτο για πιάνο #2 του Ραχμάνινοφ, εκτέλεση 1959 του Σβάτοσλαβ Ρίχτερ… η τέταρτη κίνηση (αντάζιο) της 5ης συμφωνίας του Μάλερ… και οτιδήποτε Τσαϊκόφσκι…

Ο Τσαϊκόφσκι, εκτός από το επίτευγμα της αυτοκράτειρας των μπαλέτων, η Λίμνη των Κύκνων, εκτός από τον θρίαμβο της Εισαγωγής 1812, εκτός από το Ιταλικό Καπρίτσιο… εκτός τόσων άλλων, μας έχει δώσει και εκείνο που θα ήταν το μόνο που θα έπαιρνα μαζί μου στο ερημονήσι μου: το Κονσέρτο για Βιολί σε ρε ματζόρε, έργο 35. Και φυσικά η εκτέλεση που θα έπαιρνα μαζί μου είναι της Ορχήστρας της Φιλαδέλφιας, 1978, σολοίστ στο βιολί, Ίτσακ Πέρλμαν.

Και, επίσης, ποτέ δεν θα σταματήσω να αισθάνομαι μέσα μου να δονείται η 1812. Επί πολλές δεκαετίες μαζεύεται ο κόσμος στην Εσπλανάντ της Βοστώνης, δίπλα στον ποταμό Τσαρλς, καμιά φορά μέχρι και 400.000 άνθρωποι (ναι, τετρακόσιες χιλιάδες, είναι μεγάλη Εσπλανάντ) για να ακούσουν την ορχήστρα Μπόστον Ποπς την ημέρα της Ανεξαρτησίας, 4η Ιουλίου, που κάθε χρόνο τελειώνει το πρόγραμμά της με την 1812 του Τσαϊκόφσκι. Στο κομμάτι με τα «κανόνια», τα κανόνια δεν είναι μόνο τύμπανα της ορχήστρας, αλλά τα πραγματικά κανόνια Χάουιτσερ του Αμερικανικού στρατού, πέντ’-έξι τοποθετημένα στην σειρά δίπλα στον ποταμό, και οι καμπάνες δεν είναι μόνο οι της ορχήστρας, αλλά και αληθινές καμπάνες των εκκλησιών της Βοστώνης, καθώς αρχίζουν τα πυροτεχνήματα πάνω από τον ποταμό Τσαρλς. Την Τετάρτη Ιουλίου του 1990, με την Κριστίν εφτά μηνών έγγειο, όταν άρχισαν τα κανόνια και οι καμπάνες, ο Κώστας άρχισε να κλωτσάει. Φοβηθήκαμε μήπως και τρόμαξε… αλλά τα επόμενα 30 χρόνια της ζωής του απέδειξαν ότι δεν είχε τρομάξει αλλά είχε ενθουσιαστεί…

~~~

Κονσέρτο για βιολί, Τσαϊκόφσκι,
Ορχήστρας της Φιλαδέλφιας, 1978, σολοίστ Ίτσακ Πέρλμαν

Boston Esplanade, Fourth of July, Boston Pops, 1812

~~~