Σήμερα παιδιά, μικρά και μεγάλα, θα μιλήσουμε για έναν ελάχιστα γνωστό άνθρωπο, έναν Γερμανό Εβραϊκής καταγωγής με το όνομα Κάρολος Χάινριχ Μαρξ, 5 Μαΐου 1818 - 14 Μαρτίου 1883. Ήταν ένας Γερμανός Φιλόσοφος, Οικονομικός, Κοινωνιολόγος, Ιστορικός Οικονομικών Επιστημών, δημοσιογράφος και επαναστατικός σοσιαλιστής που έζησε στην Γερμανία και την Αγγλία κατά την διάρκεια της Βιομηχανικής επανάστασης. Τα σημαντικότερα βιβλία του είναι Το Κομουνιστικό Μανιφέστο (1848) και Το Κεφάλαιο (1867-1894). Μερικά από τα έργα του τα είχε συν-γράψει με τον φίλο του, επίσης Γερμανό επαναστάτη σοσιαλιστική, Φρίντριχ Ένγκελς.
Το όνομα Καρλ Μαρξ, αυτό καθ' αυτό, είναι βέβαια παγκοσμίως γνωστό: Λίγοι είναι οι φιλόσοφοι των οποίων το όνομα προκαλεί πιο βίαιες αντιδράσεις από αυτό του Καρλ Μαρξ. Με ένα όνομα τόσο παγκοσμίως και διαχρονικά γνωστό είναι περίεργο το πόσο λίγοι γνωρίζουν τον άνθρωπο και πόσοι λιγότεροι καταλαβαίνουν την ουσία των σημείων που υποστήριξε.
Γεννήθηκε σε μια εύπορη οικογένεια στο Τριερ της Πρωσίας. Ο πατέρας του κατήγετο από Εβραϊκή οικογένεια της οποίας οι άντρες ήταν επί γενεές κάντορες στην συναγωγή από το 1723. Ο πατέρας του, Χέρτσελ Μαρξ ήταν ο πρώτος στην οικογένεια που έλαβε κοσμική παιδεία και, πριν την γέννηση του Καρλ, αποποιήθηκε τον Ιουδαϊσμό και ασπάσθηκε τον Λουθηρανισμό πιστεύοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα τον βοηθούσε να βρει περισσότερες δουλειές και υψηλότερης στάθμης πελάτες, σαν δικηγόρος, μέσα στο τότε αντιεβραϊκό κλίμα της Πρωσίας. Η μητέρα του Καρλ, Ενριέτα Πρέσμπουργκ, ήταν Ολλανδή Εβραϊκής καταγωγής από πλούσια οικογένεια μέλη της οποίας αργότερα ξεκίνησαν την γνωστή και σήμερα εταιρεία Φίλλιπς.
Ο Καρλ είχε, στα παιδικά του χρόνια, ακριβή ιδιωτική εκπαίδευση και αργότερα παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο της Βόννης διαβάζοντας φιλοσοφία και λογοτεχνία. Ο πατέρας του όμως επέμενε στα Νομικά, ως μια πιο πρακτική λύση για μετέπειτα καριέρα. Ο Καρλ εν τω μεταξύ ασχολείτο περισσότερο με το αλκοόλ και τα πάρτυ, οπότε, λόγω και των χαμηλών του βαθμών ο πατέρας του τον μετέφερε στο αυστηρότερο πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Εκεί οι νομικές σπουδές του πήραν δεύτερη θέση πίσω από την φιλοσοφία και ιστορία.
Το 1836 ο Καρλ αρραβωνιάστηκε την Τζένυ Φον Βέστφάλεν, μια όμορφη Βαρόνη της Πρωσικής αριστοκρατίας, "την πλέον επιθυμητή γυναίκα στην Τρίερ". Ο Γάμος τους ήταν ένα κοινωνικό σκάνδαλο: η κόρη ευγενικής καταγωγής, ανώτερης τάξης, και ο νεότερός από εκείνη γιός μιας Εβραϊκής οικογένειας μεσαίας τάξης. Ο Καρλ αφιέρωσε την διδακτορική διατριβή του στον πατέρα της Τζένης, στο θέμα "Η Διαφορά μεταξύ της Δημοκρήτιας και Επικούριας Φιλοσοφίας της Φύσης". Παντρεύτηκαν 19 Ιουνίου 1843.
Ορμώμενος και από την δική του εμπειρία μεταξύ Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού, μεσαίας τάξης και αριστοκρατίας το 1843 δημοσίευσε το βιβλίο "Σχετικά με το Εβραϊκό θέμα" όπου ανέπτυξε τον διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής και ανθρώπινης χειραφέτησης, ερευνόντας και τον ρόλο της άσκησης θρησκευτικής πρακτικής στην κοινωνία. Σε άλλη δημοσίευση "Κριτική της φιλοσοφίας του Χέγκελ περί δικαίου" στην οποία ασχολήθηκε περισσότερο με το θέμα της θρησκείας την περιέγραψε ως το όπιο του λαού.
Τον Οκτώβριο του 1843 ο Κάρολος και η Τζένυ μετακόμισαν στο Παρίσι για να γράφει στην εφημερίδα "Γερμανο-Γαλλικά Χρονικά". Στο Παρίσι, ο Μαρξ συνάντησε τον σοσιαλιστή Φρίντριχ Ένγκελς στο Café de la Régence έχοντας εκφράσει ενδιαφέρον για τα γραπτά του Ένγκελς στην ίδια εφημερίδα. Αν και είχαν πρωτογνωριστεί στα γραφεία του Rheinische Zeitung το 1842, ήταν στο Παρίσι το 1843 όταν ξεκίνησαν την φιλία που θα κρατούσε για την υπόλοιπη ζωή τους. Η εφημερίδα δημοσίευσε ένα φύλλο και έκλεισε. Το 1845, μετά από δύο χρόνια στο Παρίσι, ο Κάρολος, χωρίς την δυνατότητα να μείνει στην Γαλλία ή να επιστρέψει στην Γερμανία, μετακόμισε στις Βρυξέλλες όπου έμεινε άλλα δύο χρόνια. Μετά από λίγο καιρό πίσω στο Παρίσι, μετακόμισε στην Κολωνία το 1848 και έκανε την τελευταία του μετακόμιση το 1849 στο Λονδίνο, όπου έμεινε μέχρι τον θάνατό του το 1883, και όπου έτυχε μάρτυρας του ζενίθ την Βιομηχανικής Επανάστασης στην Βικτωριανή Μεγάλη Βρετανία.
Κατά την διάρκεια των ετών από 1843 έως 1849, ο Μαρξ μέσω διαφόρων δημοσιεύσεων και ακτιβισμού έλαβε ενεργό μέρος στην ανάπτυξη των εργατικών κινημάτων στην Ευρώπη. Το μήνυμα με το οποίο ο Μαρξ έχει μείνει στην ιστορία, και που είναι γραμμένο με χρυσά γράμματα στον τάφο του στο κοιμητήριο του Highgate στο Λονδίνο είναι:
Το σοβαρό και σκυθρωπό του πρόσωπο, μέσα από μια κορνίζα από πλούσια γκρι μαλλιά και γενειάδα, συμβολίζει για πολλούς τις ακριβές, σε κόστος ζωών, μάχες του εικοστού αιώνα ενάντια στην καταπίεση και δικτατορία του κομουνισμού και απολυταρχισμού που δόθηκαν εις άμυνα της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ελεύθερης οικονομίας.
Αν και η Σοβιετική Ένωση δεν είναι παρά μια ανάμνηση ενός κακού ονείρου, και ο κομουνισμός αλλού, όπως για παράδειγμα στην Κίνα, έχει μεταλλάξει σε καπιταλιστική απολυταρχία, ο ορισμός του "Μαρξισμού" και το επίθετο "Μαρξιστής" διατηρεί την τοξική αύρα που δόθηκε σε αυτούς που ενστερνίστηκαν την δική τους κατανόηση των ιδεών του Μαρξ για να δημιουργήσουν τα δόγματα που κυριάρχησαν στον αιώνα εκείνο.
Πόσοι όμως από εκείνους που επικαλούνται το όνομα του Μαρξ στην ίδια πρόταση με το όνομα ενός διαβόλου, πιστεύουν άραγε την ίδια τους την αντι-Μαρξιστική προπαγάνδα; Μήπως απλά χρησιμοποιούν το ίδιο βάθρο που χρησιμοποίησαν οι δημαγωγοί-δικτάτορες της αρχής του εικοστού αιώνα στο όνομα του "σοσιαλισμού" τους, για λόγο όμως συμμετρικά αντίθετο -για να δώσουν στην αντι-κομουνιστική εικόνα του εκάστοτε βολικού μπαμπούλα το σοβαρό και σκυθρωπό πρόσωπο του Κάρολου Μαρξ;
Επίσης άξιον απορίας, αν εκείνοι που χρησιμοποιούν το όνομα του Μαρξ, και εκείνοι που τρέμουν στο άκουσμά του, γνωρίζουν ποιός πραγματικά ήτανε. Οι σημερινοί υπέρμαχοι του, και οι σημερινοί εχθροί του, έχουνε στο μυαλό τους τον ίδιο τον Καρλ Μαρξ ή αυτά τα οποία διεπράχθησαν στο όνομά του; Υπάρχει άραγε πραγματική βάση στην συσχέτιση ιδεών, ή στον φόβο που προκαλεί;
Ο Καρλ Μαρξ ήταν ένας φιλόσοφος, οικονομολόγος και δημοσιογράφος της μεσαίας τάξης του οποίου ο κύριος εργοδότης ήταν μια εφημερίδα της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ. Ήταν επίσης προβληματικός σε βαθμούς ακραίους: έπινε υπερβολικά, συμπεριφερόταν επαίσχυντα στη ζωή μέσα στο σπίτι του, και εργαζόταν μανιωδώς, αν και παρήγαγε λίγα που να κέρδιζαν χρήματα ή αναγνώριση κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτές οι ατέλειες, όμως, τον έκαναν πιο ενδιαφέροντα, διότι, παρά το γεγονός ότι εβρίσκετο σε μια κατάσταση συνεχούς προσωπικής κρίσης, ήταν σε θέση να ολοκληρώσει αυτό που έθεσε ως στόχο να κάνει: άλλαξε τον κόσμο.
Η πρώτη μάχη του Μαρξ ήταν να εκθέσει τις αντιφάσεις μεταξύ του από αιώνων μοναρχικού συστήματος και τις κοινωνίες του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Μαρξ, ήταν φυσικό, καθώς άλλαζαν και εξελίσσονταν τα συστήματα παραγωγής, από αγροτική σε βιομηχανική βάση, να αλλάξει και η δομή της κοινωνίας. Ο Μαρξ έβλεπε αυτή την κοινωνική εξέλιξη ως αναπόφευκτη. Η κατ' αυτόν αναπόφευκτη εξέλιξη έγινε επανάσταση όταν οι βασιλιάδες και τσιράκια τους, αρνήθηκαν να επιτρέψουν τις μεταρρυθμίσεις.
Μέχρι το 1850, οι βιομήχανοι είχαν κερδίσει πολιτική εξουσία επειδή εργατικές εξεγέρσεις σε όλη την Ευρώπη το 1848 προκάλεσαν τους βασιλείς να δουν τους πρωτο-καπιταλιστές βιομήχανους ως σύμμαχους εναντίων των κατωτέρων τάξεων. Ένα νέο είδος κερδοσκόπου γεννήθηκε στις αίθουσες της χρηματοδότησης.
Ο Μαρξ γρήγορα αναγνώρισε ότι ο καπιταλισμός θα θεσμοθετούσε μια κοινωνική και οικονομική αστάθεια. Η πείνα του συστήματος για νέες αγορές, νέους καταναλωτές, νέες και φθηνότερες μεθόδους παραγωγής, προκειμένου να αυξηθεί η ροή των κεφαλαίων, θα οδηγούσε σε μια καταστροφική ροή ενός συστήματος έκρηξης και διάλυσης. Μετά από κάθε "κατακλυσμό", είχε προβλέψει ο Μαρξ, ο αριθμός των καπιταλιστών στην κορυφή της πυραμίδας θα ήταν μικρότερος, ενώ η βάση των δυσαρεστημένων εργαζομένων θα μεγάλωνε. Σταδιακά, ακόμη και η μεσαία τάξη θα κατέληγε σε κάθοδο και φτώχεια.
Ο Μαρξ πίστευε ότι ο βιομηχανικός καπιταλισμός δημιουργούσε, επίσης, ένα νέο σύστημα καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Πολιτικά και κοινωνικά οι άνθρωποι δεν είχαν περισσότερο ισότιμη βάση στο νέο αυτό στόχο από εκείνη που είχαν στο πλαίσιο μιας μοναρχίας. Τα δικαιώματα ανήκαν σε εκείνους με τα χρήματα και την περιουσία. Οι εργαζόμενοι δεν θα είχαν καν δικαίωμα ψήφου στις οικονομικές αποφάσεις.
Υπήρχαν άφθονα στοιχεία που υποστήριζαν αυτήν την αξιολόγηση του Μαρξ. Ζούσε πλέον στο Λονδίνο, την πλουσιότερη πόλη στον κόσμο. Και όμως τόσο μεγάλη όσο ήταν η πόλη και ο πλούτος της, τόσο πλατύτερο ήταν το στρώμα της φτώχειας. Στη γειτονιά του Μαρξ, μερικοί άνθρωποι νοίκιαζαν ένα χώρο σε ένα κρεβάτι και το αποκαλούσαν άνεση. Άλλοι πλήρωναν για μερικές ίντσες σε ένα κλιμακοστάσιο και το αποκαλούσαν "σπίτι" τους. Ο Μαρξ συνόψισε την κατάσταση λέγοντας: "Πρέπει να υπάρχει κάτι σάπιο στον πυρήνα ενός κοινωνικού συστήματος που αυξάνει τον πλούτο του χωρίς να μειώνει την δυστυχία του."
Αυτή ήταν η σκηνή μέσα στην οποία σχηματίστηκαν οι ιδέες του Μαρξ. Πέρασε πάρα πολύ χρόνο στο Αναγνωστήριο του Βρετανικού Μουσείου προσπαθώντας να κατανοήσει το νέο αυτό σύστημα, να προβλέψει την πορεία του, και, τέλος, να προσφέρει μια εναλλακτική λύση. Στα 16 χρόνια πριν τελειώσει το μεγαλύτερο λογοτεχνικό έργο του, το Das Kapital, η οικογένεια του Μαρξ ζούσε σε σχεδόν συνεχή εξαθλίωση. Μοναδική παρηγοριά τους ήταν ότι πίστευαν πως το έργο του Κάρολου ήταν ευγενές και σημαντικό, και ότι τα βάσανά τους ήταν μικρά σε σύγκριση με την πλειοψηφία των ανθρώπων που θυσίαζαν τη ζωή τους, έτσι ώστε κάποιοι άλλοι, αργότερα, θα μπορούσαν να ζήσουν στην πολυτέλεια.
Το Das Kapital και τα άλλα πολιτικά-οικονομικά γραπτά του Μαρξ ήταν μία μόνο πτυχή του συνολικού έργου του. Ήταν επίσης διοργανωτής και παιδαγωγός. Μέσα από διάφορες μικρές ομάδες προσπάθησε να διδάξει τους εργαζόμενους, οι οποίοι δεν είχαν ούτε τυπική καν εκπαίδευση, ούτε είχαν δει ποτέ τον εαυτό τους ως πολιτική δύναμη. Ο Μαρξ ήταν πεπεισμένος ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει με επιτυχία την κοινωνία ήταν να εκπαιδεύσει τον πληθυσμό, έτσι ώστε να μπορούσαν να οδηγήσουν τελικά την κοινωνία οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Το 1864, γεννήθηκε η πιο σημαντική από πολλές οργανωτικές προσπάθειες του Μαρξ, η Διεθνής Ένωσης των Εργατών. Στόχος της ήταν να συνδέσει τους εργαζόμενους και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική, να προστατεύσει τα δικαιώματά τους απέναντι σε ένα όλο και πιο ισχυρό καπιταλιστικό σύστημα του οποίου τα πλοκάμια είχαν εξαπλωθεί πέρα από τα μεμονωμένα έθνη και είχαν πλέον περιβάλλει την υδρόγειο. Ο Μαρξ αναγνώρισε ότι η μεγαλύτερη δύναμη των εργαζομένων ήταν ο αριθμός τους.
Ο Μαρξ πέθανε το 1883, πριν τα βιβλία του κερδίσουν ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό και πριν οι εργαζόμενοι για τους οποίους είχε αγωνιστεί να πάρουν τις θέσεις τους στις κυβερνήσεις και στην αυτοεκπροσώπιση. Χρειάστηκαν δεκαετίες αγώνα, ως επι το πλείστον μη βίαιο για να συμβούν αυτά. Αλλά ο Μαρξ ήξερε ότι ο δρόμος προς την πρόοδο θα ήταν μακρύς και αργός και ότι τελικά ο καλύτερος τρόπος για να εξισορροπηθεί η κοινωνία ήταν μέσω της κάλπης. Επίσης, πίστευε, όμως, ότι ο εργαζόμενος είχε το δικαίωμα να επαναστατήσει αν εκείνοι που είχαν την δύναμη του αρνούνταν το δικαίωμα του να καθορίζει τις τύχες του μέσω της κάλπης, της από κοινού οργάνωσης και της ελευθερίας του τύπου.
Το πραγματικό όραμα του Καρλ Μαρξ για το τι θα ήταν ακριβώς το κυβερνητικό σχήμα και σύστημα του μέλλοντος ήταν ασαφές, και αυτός πρέπει να είναι σίγουρα ο λόγος για τον οποίον το όραμά του έχει ερμηνευτεί τόσες φορές με τόσο διαφορετικούς τρόπους και παραλλαγές. Αλλά πίστευε ότι τελικά η ανθρωπότητα θα εξελισσόταν φυσιολογικά, πέρα από τον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, αγκαλιάζοντας μια κοινωνία κοινής διαβίωσης με αυτοδιοίκηση εξαρτωμένη από την πλειοψηφία των εργαζομένων (κομουνιστική) στην οποία η κυβέρνηση δεν θα ήταν πλέον καθόλου απαραίτητη. Ήταν ένα ουτοπικό όνειρο που δεν έχει συμβεί πουθενά - περισσότερο από πουθενά αλλού δεν συνέβη στις χώρες και τα συστήματα που συνέδεσαν τον εαυτό τους με το όνομά του...
Σήμερα, πολλοί άνθρωποι ξέρουν τον Μαρξ μόνο μέσω των εγκλημάτων και της πλύσης εγκεφάλου των πρώην κομμουνιστικών χωρών. Αλλά οι ιδέες του Μαρξ επίσης βοήθησαν να γεννηθεί η χειραφέτηση πολλών εργατικών πολιτικών κομμάτων στη Δυτική Ευρώπη - του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας, Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας, και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας. Και όμως, για κάποιο λόγο στον Δυτικό κόσμο, αυτά τα κόμματα γενικά και περιέργως δεν θεωρούνται μέρος της κληρονομιάς του Μαρξ.
Παραδείγματος χάριν, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουνε μάθει να φοβούνται τον Μαρξ για τόσο πολύ καιρό που έχουν ξεχάσει τα τμήματα εκείνα της Αμερικανικής κοινωνικής φιλοσοφίας που έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής στις ΗΠΑ - από τη δωρεάν εκπαίδευση ως το δικαίωμα να φέρουν όπλα.
Στην πραγματικότητα, η εποχή στη σύγχρονη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που ήταν πιο «μαρξιστική» από οπουδήποτε αλλού ήταν τη δεκαετία του 1950, όταν η συνδικαλιστική οργάνωση ήταν πολύ υψηλή, η προσωπική περιουσία μοιραζόταν πιο δίκαια, και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ήταν σχετικά μικρό.
Αντί να δαιμονοποιούμε τον Μαρξ, είναι καλύτερα να τον καταλάβουμε, και να καταλάβουμε ότι η εξέλιξη των κοινωνιών στον εικοστό αιώνα έφερε τις δυτικές, καπιταλιστικές κοινωνίες κοντύτερα στο όραμά του από το επίπεδο που κατάφεραν οι κομουνιστικές. Όταν το όνομά του Καρλ Μαρξ χρησιμοποιείται στον πολιτικό λόγο, θα πρέπει να γίνετε αυτό συνάμα με τα ονόματα άλλων μεγάλων διανοητών: ως πηγή ιδεών. Κι αν δεν συμφωνούμε μαζί του, υπάρχουν διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από τον Μαρξ. Το να πιστεύουμε αλλιώς, είναι το να αγνοούμε έναν φιλόσοφο και μια περίοδο της ιστορίας που είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση τις δικής μας περιόδου.
Σημείωση: (ed.) Όλα τα παραπάνω τα αντέγραψα, μετάφρασα και ανασυνέταξα από διάφορες πηγές στο ιντερνέτ, είτε ιστορικά γεγονότα, είτε γνώμες με τις οποίες συμφωνώ. Η τελική σύνταξη και παρουσίαση του κειμένου αυτού από μένα στην ανάρτηση αυτή, εστιάζει στις πληροφορίες που δεν είναι πλατειά γνωστές και γνώμες που δεν ακούγονται συνήθως, ώστε να παρουσιαστεί μια άλλη πτυχή της ζωής και προσφοράς του Καρλ Μαρξ. Ενώ τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αρχική πρότυπη δική μου σκέψη, το κείμενο αντιπροσωπεύει, στην μίξη και ανασύνταξή του, μια άποψη με την οποία συμφωνώ και ήθελα να προτείνω εδώ. Βέβαια, όπως όλες οι μεμονωμένες απόψεις, δεν είναι πλήρης αλλά προτείνεται μόνο ως ένα ακόμα μέρος του μωσαϊκού της κοινής διαχρονικής άποψης.
Η σκέψη-κίνητρο πίσω από την ανάρτηση αυτή ήταν η λύπη μου για το ότι η προπαγανδιστική μηχανή των σοσιαλιστικών/κομουνιστικών δικτατοριών και δημαγωγών του εικοστού αιώνα έχουν εντελώς αλλοιώσει, και σε σημεία αλλάξει, την ιστορική πραγματικότητα και την ουσία των ιδεών ενός σημαντικού φιλόσοφου, έχοντας τα σερβίρει για να δημιουργήσουν τα γνωστά, πειθήνια, ανίδεα παπαγαλάκια.
Το όνομα Καρλ Μαρξ, αυτό καθ' αυτό, είναι βέβαια παγκοσμίως γνωστό: Λίγοι είναι οι φιλόσοφοι των οποίων το όνομα προκαλεί πιο βίαιες αντιδράσεις από αυτό του Καρλ Μαρξ. Με ένα όνομα τόσο παγκοσμίως και διαχρονικά γνωστό είναι περίεργο το πόσο λίγοι γνωρίζουν τον άνθρωπο και πόσοι λιγότεροι καταλαβαίνουν την ουσία των σημείων που υποστήριξε.
Γεννήθηκε σε μια εύπορη οικογένεια στο Τριερ της Πρωσίας. Ο πατέρας του κατήγετο από Εβραϊκή οικογένεια της οποίας οι άντρες ήταν επί γενεές κάντορες στην συναγωγή από το 1723. Ο πατέρας του, Χέρτσελ Μαρξ ήταν ο πρώτος στην οικογένεια που έλαβε κοσμική παιδεία και, πριν την γέννηση του Καρλ, αποποιήθηκε τον Ιουδαϊσμό και ασπάσθηκε τον Λουθηρανισμό πιστεύοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα τον βοηθούσε να βρει περισσότερες δουλειές και υψηλότερης στάθμης πελάτες, σαν δικηγόρος, μέσα στο τότε αντιεβραϊκό κλίμα της Πρωσίας. Η μητέρα του Καρλ, Ενριέτα Πρέσμπουργκ, ήταν Ολλανδή Εβραϊκής καταγωγής από πλούσια οικογένεια μέλη της οποίας αργότερα ξεκίνησαν την γνωστή και σήμερα εταιρεία Φίλλιπς.
Το 1836 ο Καρλ αρραβωνιάστηκε την Τζένυ Φον Βέστφάλεν, μια όμορφη Βαρόνη της Πρωσικής αριστοκρατίας, "την πλέον επιθυμητή γυναίκα στην Τρίερ". Ο Γάμος τους ήταν ένα κοινωνικό σκάνδαλο: η κόρη ευγενικής καταγωγής, ανώτερης τάξης, και ο νεότερός από εκείνη γιός μιας Εβραϊκής οικογένειας μεσαίας τάξης. Ο Καρλ αφιέρωσε την διδακτορική διατριβή του στον πατέρα της Τζένης, στο θέμα "Η Διαφορά μεταξύ της Δημοκρήτιας και Επικούριας Φιλοσοφίας της Φύσης". Παντρεύτηκαν 19 Ιουνίου 1843.
Ορμώμενος και από την δική του εμπειρία μεταξύ Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού, μεσαίας τάξης και αριστοκρατίας το 1843 δημοσίευσε το βιβλίο "Σχετικά με το Εβραϊκό θέμα" όπου ανέπτυξε τον διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής και ανθρώπινης χειραφέτησης, ερευνόντας και τον ρόλο της άσκησης θρησκευτικής πρακτικής στην κοινωνία. Σε άλλη δημοσίευση "Κριτική της φιλοσοφίας του Χέγκελ περί δικαίου" στην οποία ασχολήθηκε περισσότερο με το θέμα της θρησκείας την περιέγραψε ως το όπιο του λαού.
Κατά την διάρκεια των ετών από 1843 έως 1849, ο Μαρξ μέσω διαφόρων δημοσιεύσεων και ακτιβισμού έλαβε ενεργό μέρος στην ανάπτυξη των εργατικών κινημάτων στην Ευρώπη. Το μήνυμα με το οποίο ο Μαρξ έχει μείνει στην ιστορία, και που είναι γραμμένο με χρυσά γράμματα στον τάφο του στο κοιμητήριο του Highgate στο Λονδίνο είναι:
"Εργαζόμενοι όλων των χωρών, ενωθείτε".
Το σοβαρό και σκυθρωπό του πρόσωπο, μέσα από μια κορνίζα από πλούσια γκρι μαλλιά και γενειάδα, συμβολίζει για πολλούς τις ακριβές, σε κόστος ζωών, μάχες του εικοστού αιώνα ενάντια στην καταπίεση και δικτατορία του κομουνισμού και απολυταρχισμού που δόθηκαν εις άμυνα της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ελεύθερης οικονομίας.
Αν και η Σοβιετική Ένωση δεν είναι παρά μια ανάμνηση ενός κακού ονείρου, και ο κομουνισμός αλλού, όπως για παράδειγμα στην Κίνα, έχει μεταλλάξει σε καπιταλιστική απολυταρχία, ο ορισμός του "Μαρξισμού" και το επίθετο "Μαρξιστής" διατηρεί την τοξική αύρα που δόθηκε σε αυτούς που ενστερνίστηκαν την δική τους κατανόηση των ιδεών του Μαρξ για να δημιουργήσουν τα δόγματα που κυριάρχησαν στον αιώνα εκείνο.
Επίσης άξιον απορίας, αν εκείνοι που χρησιμοποιούν το όνομα του Μαρξ, και εκείνοι που τρέμουν στο άκουσμά του, γνωρίζουν ποιός πραγματικά ήτανε. Οι σημερινοί υπέρμαχοι του, και οι σημερινοί εχθροί του, έχουνε στο μυαλό τους τον ίδιο τον Καρλ Μαρξ ή αυτά τα οποία διεπράχθησαν στο όνομά του; Υπάρχει άραγε πραγματική βάση στην συσχέτιση ιδεών, ή στον φόβο που προκαλεί;
Ο Καρλ Μαρξ ήταν ένας φιλόσοφος, οικονομολόγος και δημοσιογράφος της μεσαίας τάξης του οποίου ο κύριος εργοδότης ήταν μια εφημερίδα της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ. Ήταν επίσης προβληματικός σε βαθμούς ακραίους: έπινε υπερβολικά, συμπεριφερόταν επαίσχυντα στη ζωή μέσα στο σπίτι του, και εργαζόταν μανιωδώς, αν και παρήγαγε λίγα που να κέρδιζαν χρήματα ή αναγνώριση κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτές οι ατέλειες, όμως, τον έκαναν πιο ενδιαφέροντα, διότι, παρά το γεγονός ότι εβρίσκετο σε μια κατάσταση συνεχούς προσωπικής κρίσης, ήταν σε θέση να ολοκληρώσει αυτό που έθεσε ως στόχο να κάνει: άλλαξε τον κόσμο.
Η πρώτη μάχη του Μαρξ ήταν να εκθέσει τις αντιφάσεις μεταξύ του από αιώνων μοναρχικού συστήματος και τις κοινωνίες του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τον Μαρξ, ήταν φυσικό, καθώς άλλαζαν και εξελίσσονταν τα συστήματα παραγωγής, από αγροτική σε βιομηχανική βάση, να αλλάξει και η δομή της κοινωνίας. Ο Μαρξ έβλεπε αυτή την κοινωνική εξέλιξη ως αναπόφευκτη. Η κατ' αυτόν αναπόφευκτη εξέλιξη έγινε επανάσταση όταν οι βασιλιάδες και τσιράκια τους, αρνήθηκαν να επιτρέψουν τις μεταρρυθμίσεις.
Μέχρι το 1850, οι βιομήχανοι είχαν κερδίσει πολιτική εξουσία επειδή εργατικές εξεγέρσεις σε όλη την Ευρώπη το 1848 προκάλεσαν τους βασιλείς να δουν τους πρωτο-καπιταλιστές βιομήχανους ως σύμμαχους εναντίων των κατωτέρων τάξεων. Ένα νέο είδος κερδοσκόπου γεννήθηκε στις αίθουσες της χρηματοδότησης.
Ο Μαρξ γρήγορα αναγνώρισε ότι ο καπιταλισμός θα θεσμοθετούσε μια κοινωνική και οικονομική αστάθεια. Η πείνα του συστήματος για νέες αγορές, νέους καταναλωτές, νέες και φθηνότερες μεθόδους παραγωγής, προκειμένου να αυξηθεί η ροή των κεφαλαίων, θα οδηγούσε σε μια καταστροφική ροή ενός συστήματος έκρηξης και διάλυσης. Μετά από κάθε "κατακλυσμό", είχε προβλέψει ο Μαρξ, ο αριθμός των καπιταλιστών στην κορυφή της πυραμίδας θα ήταν μικρότερος, ενώ η βάση των δυσαρεστημένων εργαζομένων θα μεγάλωνε. Σταδιακά, ακόμη και η μεσαία τάξη θα κατέληγε σε κάθοδο και φτώχεια.
Ο Μαρξ πίστευε ότι ο βιομηχανικός καπιταλισμός δημιουργούσε, επίσης, ένα νέο σύστημα καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Πολιτικά και κοινωνικά οι άνθρωποι δεν είχαν περισσότερο ισότιμη βάση στο νέο αυτό στόχο από εκείνη που είχαν στο πλαίσιο μιας μοναρχίας. Τα δικαιώματα ανήκαν σε εκείνους με τα χρήματα και την περιουσία. Οι εργαζόμενοι δεν θα είχαν καν δικαίωμα ψήφου στις οικονομικές αποφάσεις.
Υπήρχαν άφθονα στοιχεία που υποστήριζαν αυτήν την αξιολόγηση του Μαρξ. Ζούσε πλέον στο Λονδίνο, την πλουσιότερη πόλη στον κόσμο. Και όμως τόσο μεγάλη όσο ήταν η πόλη και ο πλούτος της, τόσο πλατύτερο ήταν το στρώμα της φτώχειας. Στη γειτονιά του Μαρξ, μερικοί άνθρωποι νοίκιαζαν ένα χώρο σε ένα κρεβάτι και το αποκαλούσαν άνεση. Άλλοι πλήρωναν για μερικές ίντσες σε ένα κλιμακοστάσιο και το αποκαλούσαν "σπίτι" τους. Ο Μαρξ συνόψισε την κατάσταση λέγοντας: "Πρέπει να υπάρχει κάτι σάπιο στον πυρήνα ενός κοινωνικού συστήματος που αυξάνει τον πλούτο του χωρίς να μειώνει την δυστυχία του."
Αυτή ήταν η σκηνή μέσα στην οποία σχηματίστηκαν οι ιδέες του Μαρξ. Πέρασε πάρα πολύ χρόνο στο Αναγνωστήριο του Βρετανικού Μουσείου προσπαθώντας να κατανοήσει το νέο αυτό σύστημα, να προβλέψει την πορεία του, και, τέλος, να προσφέρει μια εναλλακτική λύση. Στα 16 χρόνια πριν τελειώσει το μεγαλύτερο λογοτεχνικό έργο του, το Das Kapital, η οικογένεια του Μαρξ ζούσε σε σχεδόν συνεχή εξαθλίωση. Μοναδική παρηγοριά τους ήταν ότι πίστευαν πως το έργο του Κάρολου ήταν ευγενές και σημαντικό, και ότι τα βάσανά τους ήταν μικρά σε σύγκριση με την πλειοψηφία των ανθρώπων που θυσίαζαν τη ζωή τους, έτσι ώστε κάποιοι άλλοι, αργότερα, θα μπορούσαν να ζήσουν στην πολυτέλεια.
Το Das Kapital και τα άλλα πολιτικά-οικονομικά γραπτά του Μαρξ ήταν μία μόνο πτυχή του συνολικού έργου του. Ήταν επίσης διοργανωτής και παιδαγωγός. Μέσα από διάφορες μικρές ομάδες προσπάθησε να διδάξει τους εργαζόμενους, οι οποίοι δεν είχαν ούτε τυπική καν εκπαίδευση, ούτε είχαν δει ποτέ τον εαυτό τους ως πολιτική δύναμη. Ο Μαρξ ήταν πεπεισμένος ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει με επιτυχία την κοινωνία ήταν να εκπαιδεύσει τον πληθυσμό, έτσι ώστε να μπορούσαν να οδηγήσουν τελικά την κοινωνία οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Το 1864, γεννήθηκε η πιο σημαντική από πολλές οργανωτικές προσπάθειες του Μαρξ, η Διεθνής Ένωσης των Εργατών. Στόχος της ήταν να συνδέσει τους εργαζόμενους και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική, να προστατεύσει τα δικαιώματά τους απέναντι σε ένα όλο και πιο ισχυρό καπιταλιστικό σύστημα του οποίου τα πλοκάμια είχαν εξαπλωθεί πέρα από τα μεμονωμένα έθνη και είχαν πλέον περιβάλλει την υδρόγειο. Ο Μαρξ αναγνώρισε ότι η μεγαλύτερη δύναμη των εργαζομένων ήταν ο αριθμός τους.
Ο Μαρξ πέθανε το 1883, πριν τα βιβλία του κερδίσουν ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό και πριν οι εργαζόμενοι για τους οποίους είχε αγωνιστεί να πάρουν τις θέσεις τους στις κυβερνήσεις και στην αυτοεκπροσώπιση. Χρειάστηκαν δεκαετίες αγώνα, ως επι το πλείστον μη βίαιο για να συμβούν αυτά. Αλλά ο Μαρξ ήξερε ότι ο δρόμος προς την πρόοδο θα ήταν μακρύς και αργός και ότι τελικά ο καλύτερος τρόπος για να εξισορροπηθεί η κοινωνία ήταν μέσω της κάλπης. Επίσης, πίστευε, όμως, ότι ο εργαζόμενος είχε το δικαίωμα να επαναστατήσει αν εκείνοι που είχαν την δύναμη του αρνούνταν το δικαίωμα του να καθορίζει τις τύχες του μέσω της κάλπης, της από κοινού οργάνωσης και της ελευθερίας του τύπου.
Το πραγματικό όραμα του Καρλ Μαρξ για το τι θα ήταν ακριβώς το κυβερνητικό σχήμα και σύστημα του μέλλοντος ήταν ασαφές, και αυτός πρέπει να είναι σίγουρα ο λόγος για τον οποίον το όραμά του έχει ερμηνευτεί τόσες φορές με τόσο διαφορετικούς τρόπους και παραλλαγές. Αλλά πίστευε ότι τελικά η ανθρωπότητα θα εξελισσόταν φυσιολογικά, πέρα από τον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, αγκαλιάζοντας μια κοινωνία κοινής διαβίωσης με αυτοδιοίκηση εξαρτωμένη από την πλειοψηφία των εργαζομένων (κομουνιστική) στην οποία η κυβέρνηση δεν θα ήταν πλέον καθόλου απαραίτητη. Ήταν ένα ουτοπικό όνειρο που δεν έχει συμβεί πουθενά - περισσότερο από πουθενά αλλού δεν συνέβη στις χώρες και τα συστήματα που συνέδεσαν τον εαυτό τους με το όνομά του...
Σήμερα, πολλοί άνθρωποι ξέρουν τον Μαρξ μόνο μέσω των εγκλημάτων και της πλύσης εγκεφάλου των πρώην κομμουνιστικών χωρών. Αλλά οι ιδέες του Μαρξ επίσης βοήθησαν να γεννηθεί η χειραφέτηση πολλών εργατικών πολιτικών κομμάτων στη Δυτική Ευρώπη - του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας, Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας, και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας. Και όμως, για κάποιο λόγο στον Δυτικό κόσμο, αυτά τα κόμματα γενικά και περιέργως δεν θεωρούνται μέρος της κληρονομιάς του Μαρξ.
Παραδείγματος χάριν, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουνε μάθει να φοβούνται τον Μαρξ για τόσο πολύ καιρό που έχουν ξεχάσει τα τμήματα εκείνα της Αμερικανικής κοινωνικής φιλοσοφίας που έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής στις ΗΠΑ - από τη δωρεάν εκπαίδευση ως το δικαίωμα να φέρουν όπλα.
Στην πραγματικότητα, η εποχή στη σύγχρονη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που ήταν πιο «μαρξιστική» από οπουδήποτε αλλού ήταν τη δεκαετία του 1950, όταν η συνδικαλιστική οργάνωση ήταν πολύ υψηλή, η προσωπική περιουσία μοιραζόταν πιο δίκαια, και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ήταν σχετικά μικρό.
Αντί να δαιμονοποιούμε τον Μαρξ, είναι καλύτερα να τον καταλάβουμε, και να καταλάβουμε ότι η εξέλιξη των κοινωνιών στον εικοστό αιώνα έφερε τις δυτικές, καπιταλιστικές κοινωνίες κοντύτερα στο όραμά του από το επίπεδο που κατάφεραν οι κομουνιστικές. Όταν το όνομά του Καρλ Μαρξ χρησιμοποιείται στον πολιτικό λόγο, θα πρέπει να γίνετε αυτό συνάμα με τα ονόματα άλλων μεγάλων διανοητών: ως πηγή ιδεών. Κι αν δεν συμφωνούμε μαζί του, υπάρχουν διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από τον Μαρξ. Το να πιστεύουμε αλλιώς, είναι το να αγνοούμε έναν φιλόσοφο και μια περίοδο της ιστορίας που είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση τις δικής μας περιόδου.
Σημείωση: (ed.) Όλα τα παραπάνω τα αντέγραψα, μετάφρασα και ανασυνέταξα από διάφορες πηγές στο ιντερνέτ, είτε ιστορικά γεγονότα, είτε γνώμες με τις οποίες συμφωνώ. Η τελική σύνταξη και παρουσίαση του κειμένου αυτού από μένα στην ανάρτηση αυτή, εστιάζει στις πληροφορίες που δεν είναι πλατειά γνωστές και γνώμες που δεν ακούγονται συνήθως, ώστε να παρουσιαστεί μια άλλη πτυχή της ζωής και προσφοράς του Καρλ Μαρξ. Ενώ τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αρχική πρότυπη δική μου σκέψη, το κείμενο αντιπροσωπεύει, στην μίξη και ανασύνταξή του, μια άποψη με την οποία συμφωνώ και ήθελα να προτείνω εδώ. Βέβαια, όπως όλες οι μεμονωμένες απόψεις, δεν είναι πλήρης αλλά προτείνεται μόνο ως ένα ακόμα μέρος του μωσαϊκού της κοινής διαχρονικής άποψης.
Η σκέψη-κίνητρο πίσω από την ανάρτηση αυτή ήταν η λύπη μου για το ότι η προπαγανδιστική μηχανή των σοσιαλιστικών/κομουνιστικών δικτατοριών και δημαγωγών του εικοστού αιώνα έχουν εντελώς αλλοιώσει, και σε σημεία αλλάξει, την ιστορική πραγματικότητα και την ουσία των ιδεών ενός σημαντικού φιλόσοφου, έχοντας τα σερβίρει για να δημιουργήσουν τα γνωστά, πειθήνια, ανίδεα παπαγαλάκια.
Η δεκαετία των '50 στις ΗΠΑ: Η μεγάλη ευημερία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πριν τα θυελλώδη '60:
Η πιο ουσιαστικά "Μαρξιστική" κοινωνία που δημιούργησε ο εικοστός αιώνας.
Η πιο ουσιαστικά "Μαρξιστική" κοινωνία που δημιούργησε ο εικοστός αιώνας.
Ο τύμβος του Κάρολου Μαρξ στο κοιμητήριο του Highgate, στο Λονδίνο.
είναι εξαιρετικά εύκολο να φιλοσοφήσεις και να επινοήσεις ταξικούς κανόνες όταν έχεις εξασφαλίσει το βιοποριστικό σου με ένα ιδιαίτερα πλούσιο γάμο. χωρίς να έχέις το άγχος της εύρεσης του καθημερινού επιούσιου!
ΑπάντησηΔιαγραφήμας φλόμωσε ηλιθιότητες που της εμπνεύστηκε εν μέσω τύρου και οίνου στα γαλλικά καφέ... κατέστρεψε με τις ιδέες του τη μισή ευρώπη και προσωπικά τον θεωρώ μεγάλη μούφα.
άνθρωπος που πούλησε τα νειάτα του για τα χρήματα γιατί η μνηστή του ήτο και χήρα και κομμάτι μεγαλύτερή του, μιλούσε για τις κομμούνες όταν ο ίδιος διέμενε σε σλος, δηλαδή παλάτι...
Καλησπέρα Ρία μου. Δεν διαφωνώ με τα ιστορικά στοιχεία που επικαλείσαι ούτε με την γνώμη που δίνεις για το ιστορικό αποτέλεσμα. Η ανάρτηση προτείνει ότι ανάμεσα στα ιστορικά στοιχεία του τι είπε ο Μαρξ, και στο ιστορικό αποτέλεσμα, υπήρξε ένα φίλτρο που το λέγανε Λένιν, Τρότσκι, Στάλιν, όλοι εκείνοι που άλλαξαν και ρύθμισαν τα λεχθέντα για να ταιριάζουν στους σκοπούς τους, έτσι ώστε σήμερα ο πολύς κόσμος να πιστεύει ότι η δυστυχία ήρθε από τα λεγόμενα του Μαρξ αντί για την πραγματική τους προέλευση από τους "κομουνιστές" και "σοσιαλιστές" δικτάτορες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Μαρξ είπε ψήφο για όλους, άντρες και γυναίκες,, και επίσης ψήφο και για την οικονομική πολιτική. Είπε οι εργαζόμενοι (εργαζόμενοι, όχι αποκλειστικά εργάτες) να έχουν την δίκαια κατανομή των κερδών του ιδρώτα τους. Τι το κακό σε αυτά.
Επίσης προέβλεψε (όπως παραθέτει η ανάρτηση) ακριβώς αυτό που συμβαίνει σήμερα με το καταρρέων οικονομικό σύστημα. Και περίμενε ότι μια μέρα και ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός θα πέσουν καθώς μια καινούργια κοινωνία θα εξελιχθεί, όπως γίνεται σήμερα.
Συμφωνώ και με το ύφος και τον θυμό του σχολίου σου, αλλά εγώ το κατευθύνω όχι κατά του πραγματικού Μαρξ αλλά κατά εκείνων που χρησιμοποίησαν το όνομά του, το όνομα οποιουδήποτε, για να κρύψουν μέσα την δική τους άρνηση, δικτατορία και πλύση εγκεφάλου.
Φίλε μου Δημήτρη, παρουσιάζεις στην ανάρτησή σου αλλά και στο μικρό διάλογο με τη Ria ένα κλασικό φαινόμενο: Από τη μια έχουμε μια φιλοσοφία ή μια διδαχή αν θες κι από την άλλη την κατανόησή της που μπορεί να διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο τελικά, χωρίς να λάβουμε υπόψη μας τις πολιτικές σκοπιμότητες πίσω από αυτό για την περίπτωση που συζητάμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάποτε διάβασα στο ιστολόγιό σου ότι όσοι άνθρωποι υπήρξαν στον πλανήτη, υπήρξαν κι άλλοι τόσοι θεοί. Είναι ακριβώς η ίδια περίπτωση, μόνο που εδώ, επειδή υπάρχει από πίσω το συμφέρον, τα πράγματα είναι λιγάκι πιο περίπλοκα.
Η Ria εκφράζει την άποψή της με ένα ιδιαίτερο ύφος. Θεωρώ σεβαστή την άποψή της, αν και νομίζω ότι είναι ελαφρώς υπερβολική και υπακούει στον κανόνα που λέει πως ότι δε μας αρέσει οφείλουμε να το μειώσουμε, ως αξία και εγκυρότητα εννοώ. Κι εξηγώ ότι λέγοντας το παραπάνω εννοώ ότι δεν μπορεί κάποιος να έχει ένα Χ τρόπο ζωής και πιστεύω και να διδάσκει και να επαγγέλλεται τον Υ. Ακόμα και η χρήση ή κατάχρηση οίνου, για παράδειγμα, είναι μέσα στη ζωή και την προσωπικότητα κι αν θες, τη διαμορφώνει κιόλας. Οπότε, δεν πρέπει να ξεχωρίζουμε κάποια γεγονότα και να τα παρουσιάζουμε μεμονωμένα ως κάτι κακό, αλλά η πεποίθησή μου είναι ότι πρέπει η ματιά μας να πέφτει στο σύνολο.
Κλείνοντας Δημήτρη, οφείλω να σου δώσω συγχαρητήρια για το κείμενο, το οποίο είναι πλήρες και κατατοπιστικό.
Φίλε μου Κώστα, Καλή σου μέρα και καλή βδομάδα. Το θέμα της ανάρτησης ήταν ακριβώς να προτείνει ότι αυτά που καλώς ή κακώς υποστήριξε ο Μαρξ λίγη σχέση έχουν με το πως τα ανέπλασε ο Λένιν, και όλοι οι μετέπειτα. Στις 9 από τις 10 συζητήσεις που ακούω να μιλάνε για τον Μαρξ, του αποδίδουν ιδέες ριζικά διαφορετικές από αυτά που είπε και έκανε. Υπάρχει πλήρης άγνοια για το τι είπε και του φορτώνουμε αυτά που του απέδωσαν άλλοι, λόγω όχι μόνο πολιτικών σκοπιμοτήτων αλλά και λόγω προσωπικών σκοπών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο να λέει κανείς ότι ο Μαρξ προέτρεψε προς επανάσταση τους εργάτες, όταν ο Μαρξ μιλούσε για τους εργαζόμενους όλων των στρωμάτων και τάξεων, και δεν μιλούσε για επανάσταση αλλά για χειραφέτηση μέσω παιδείας, εκπαίδευσης και ψήφου στις οικονομικές αποφάσεις, δεν είναι θέμα προσωπικής γνώμης αλλά γεγονότων. Το τι είπε και έκανε αυτός ο άνθρωπος, και το τι του αποδίδουν δεν είναι θέματα ερμηνείας αλλά θέμα ιστορικών πραγματικοτήτων.
Το να λέει κανείς ότι είπε ο Μαρξ πως ο καπιταλισμός εργάζεται με δόλιο στόχο την καταδυνάστευση του εργάτη που τον συντηρεί, ενώ ο Μαρξ στην πραγματικότητα είπε πως ο ίδιος ο καπιταλισμός θα αυτοκαταστραφεί μαζί με τον σοσιαλισμό, για να αναδειχτεί κάτι καινούργιο, δεν είναι θέμα ερμηνείας αλλά ανάγνωσης του τι έγραψε.
Όποιος θεωρεί τον Μαρξ εχθρό, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να γνωρίσει τον εχθρό του ώστε να μπορέσει να αμυνθεί ενάντιων του. Γνωρίζοντας όμως το Μαρξ ανακαλύπτουμε ότι ο Μαρξ που μας είχαν σερβίρει λίγη σχέση έχει με τον πραγματικό, και αυτό εστιάζει την μάχη εναντίων των δικτατόρων-διανοούμενων που χρησιμοποιούν κι αυτοί τον πόνο μας μέσω του ειδώλου "Μαρξ" που εφηύραν για να κάνουν κι αυτοί τα δικά τους...
Όπως είχα δεσμευθεί διάβασα την ανάρτησή σου. Η προσφορά του Μαρξ στη φιλοσοφική διανόηση είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική. Σημαντικότερή του προσφορά, κατά τη γνώμη μου, είναι η θεωρία του Διαλεκτικού Υλισμού. Παρ' όλα αυτά ο Μαρξ είναι ευρύτατα γνωστός στον κόσμο κυρίως από τις εργασίες του για τη θεωρία της εργασιακής αξίας (labor theory of value) και τη σύμπραξη με τον Έγκελς πάνω στον Ιστορικό Υλισμό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Θεωρία της Εργασιακής Αξίας, παραλαμβάνει τη σκυτάλη από τον Άνταμ Σμιθ, και τη θεωρία της Αντικειμενικής Θεωρίας της Αξίας. Ο Σμιθ έλεγε πως όλα τα πράγματα έχουν μία αντικειμενική αξία (ευθέως ανάλογη του κόπου που χρειάστηκε για να δημιουργηθούν). Ο Μαρξ είπε χοντρά - χοντρά πως σε αυτήν την περίπτωση ο Εργαζόμενος στερείται μέρος της αξίας που κατέβαλε για να παράξει το προϊόν αφού αυτή γίνεται το κέρδος του Εργοδότη.
Αυτό συνοψίζει τις αδικίες του Καπιταλιστικού συστήματος με τους φτωχούς, φτωχότερους και τους πλούσιους, πλουσιότερους.
Η Θεωρία του Ιστορικού Υλισμού ήρθε να περιγράψει και να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα και το αναπόφευκτο της Επανάστασης.
Φίλτατε thinks είναι σήμερα γνωστό πως και οι δύο αυτές θεωρίες δεν δουλεύουν. Δεν υπάρχει η αντικειμενική θεωρία της Αξίας, (υπάρχει ο νόμος της Προσφοράς και της Ζήτησης) συνεπώς δεν υπάρχει και η έννοια της Υπεραξίας. Συνεπώς οι φτωχοί δε γίνονται φτωχότεροι ούτε οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Συνεπώς η Ελεύθερη Αγορά δεν είναι zero sum game όπου για να κερδίσει κάποιος, πρέπει να χάσει κάποιος άλλος. Δεν υπάρχουν Ιστορικοί Νόμοι που προβλέπουν, καθοδηγούν και επιτάσουν το ανθρώπινο πιόνι να επαναστατήσει.
Η Ουτοπία του Μαρξ, όπου ο Άνθρωπος θα παράγει σύμφωνα με τις δυνατότητές του και θα καταναλώνει σύμφωνα με τις ανάγκες του, όσο καλή και αν ακούγεται δεν είναι τίποτε το ρηξικέλευθο. Είναι μία χιλιοειπωμένη (από πολλούς πολλούς φιλόσοφους ή και παπάδες) ιστοριούλα για να κοιμόμαστε ήρεμα τα βράδια. Ο καθένας είναι ελεύθερος να τη φαντασιώνεται.
Αγαπητέ μου Λάκωνα σ' ευχαριστώ.
ΔιαγραφήΓράφοντας αυτήν την ανάρτηση ήθελα να προτείνω τρεις θέσεις:
1. Ότι ο "πραγματικός" Καρλ Μαρξ διαφέρει σε σημαντικά σημεία από τον Μαρξ της κοινής αποδοχής, επηρεασμένης από τον Λένιν και την ΕΣΣΔ.
2. Ότι η εστίαση του μηνύματος του Μαρξ όσον αφορά την πλέον άμεση φροντίδα των εργαζομένων ήταν οι εργαζόμενοι να μορφωθούν και να ενωθούν για να έχουν την δύναμη να αποκτήσουν τα δίκαια.
3. Ότι η κοινωνία που μέχρι τώρα πλησίασε κοντύτερα από κάθε άλλη στην βασική αρχή του Μαρξ, για την μείωση την κάθετης οικονομικής απόστασης μεταξύ εργατικού δυναμικού και αφεντικών, με την μεγαλύτερη δυνατή παιδεία για όλους και έκταση ευκαιρίας και καλοπληρωμένης εργασίας, ήταν η κοινωνία και η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής την δεκαετία του 1950.
Πιστεύω ότι η ανάρτηση πετυχαίνει να δείξει αυτές τις τρεις θέσεις σε ικανοποιητικό βαθμό. Τι λες, σχετικά με αυτό, συγκεκριμένα;
Θα ήθελα να δω τα γραπτά του Μαρξ να διαβάζονται μαζί με τα γραπτά όλων των άλλων φιλοσόφων και οικονομολόγων, και κοινωνιολόγων προς κέρδος της συνεχιζόμενης αναζήτησης τρόπων και στόχων προς βελτίωση της ζωής όλων, και θα ήθελα να δω το όνομα του Μαρξ να αποσυρθεί από τη βάθρο που τώρα μοιράζεται με τον Λένιν υπό την σκέπη του κομουνισμού γιατί πιστεύω ότι απλά δεν ανήκει εκεί.
Αναμφισβήτητα καμία μόνη της θεωρία κανενός ανθρώπου δεν μπορεί να θεωρηθεί πλήρης απάντηση και να λειτουργήσει μονολιθικά: ο κόσμος έχει ανάγκη την ευκαμψία της συνεργίας περισσοτέρων από μιας θεωρίας ή οράματος, διαχρονικά και γεωγραφικά -και αυτό είναι κάτι που μας μαθαίνει ο καπιταλισμός και η ελεύθερη αγορά: Ευκαμψία και μη-προσκόληση σε άκαμπτες στρατηγικές.
Γι αυτό πιστεύω είναι λάθος να προσεγγίζουμε οποιαδήποτε θεωρία, του Μαρξ συμπεριλαμβανομένου, σαν "Ναι", ή "Όχι". Πρέπει να είναι μέρος του οπλοστασίου -όχι ολόκληρο το οπλοστάσιο.
Το ότι το καπιταλιστικό σύστημα αδικεί δεν είναι τίποτα το καινούργιο. Το ξέρουμε. Το ξέρω γιατί έχω βρεθεί και από τις δύο μεριές του τραπεζιού. Θα ήταν αφελές να πούμε ότι δεν είναι άδικο. Επίσης είναι γεγονός γνωστό και παραδεκτό από όλους ότι ανεξέλεγκτα αφεντικά θα "απομυζήσουν" απροστάτευτους εργάτες. Έτσι είναι. Δεν είμαστε παιδιά.
Άρα το ζητούμενο είναι το σημείο στο οποίο η ζυγαριά θα επιμεληθεί των αναγκών των εργατών χωρίς να βλάψει την επιχείρηση. Και αυτό θα έφερνε το κυριότερο όφελος στην επιχείρηση: δυνατό και φιλικό εργατικό δυναμικό.
Τα αφεντικά πάντα είχαν και έχουν τα όπλα για την δική τους πλευρά της εξίσωσης. Τα όπλα των εργατών είναι μόρφωση, ενότητα, αντιπροσώπευση. Αυτό είπε ο Μαρξ. Τίποτα άλλο. Όλα τα άλλα είναι λέξεις και σημασιολογία.
Δεν δέχομαι ότι οτιδήποτε που ακούγεται καλό αρκεί να παραμένει φαντασίωση. Πρέπει πάντα να προσπαθούμε το επόμενο βήμα. Αλλιώς θα είχαμε ακόμα βασιλιάδες, σκλάβους, και ιερά εξέταση.
Διαφωνώ και στα τρία σημεία.
Διαγραφή1. Αν η θεωρία της Αντικειμενικής Αξίας των Πραγμάτων ισχύει τότε ισχύουν σε μεγάλο βαθμό οι θεωρήσεις του Μαρξ για το Καπιταλιστικό σύστημα. Από εκεί και πέρα η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία είναι το ΜΟΝΟ εναλλακτικό της Ελεύθερης έχει μόνο μία επιλογή, το να πιστεύει στην Αλήθεια της θεωρίας της Αντικειμενικής Αξίας. Αυτό ακριβώς οδηγεί στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πιστεύω στις καλές προθέσεις όλων των ανθρώπων, όμως είναι όπως είπε και ο Μαρξ, ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμμένος από καλές προθέσεις.
2. Πάντα ένας άνθρωπος που μορφώνεται μπορεί να διεκδικεί και καμία φορά να κερδίζει. Δε χρειάζεται τίποτε το συλλογικό ή συντεχνιακό για να διεκδικήσει ευνοϊκότερες συνθήκες διαβίωσης. Η εικόνα των συλλογικών διεκδικήσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση μισθών είναι μία φαινομενική αλήθεια. Η Ιστορία διδάσκει πως οι μισθοί δεν ανέβηκαν ως αποτέλεσμα κάποιας απεργίας. Η ελεύθερη οικονομία δε λειτουργεί έτσι.
3. "για την μείωση την κάθετης οικονομικής απόστασης μεταξύ εργατικού δυναμικού και αφεντικών"
Όχι. Ο ίδιος ο Καπιταλισμός κατάφερε να μειώσει το κενό μεταξύ πλούσιων και μη. Αν ένα σύστημα το έκανε αυτό είναι το σύστημα που παρήγαγε τον περισσότερο πλούτο. Αυτό είναι το Καπιταλιστικό.
"ήταν η κοινωνία και η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής την δεκαετία του 1950."
Αν θες την ευημερία της δεκαετίας του 1950, τότε να επιστρέψεις στη φορολογία της δεκαετίας του 1950, τότε να επιστρέψεις στις κρατικές δαπάνες τις δεκαετίας του 1950.
http://www.cnbc.com/id/43906231/Want_1950039s_Taxes_Accept_1950039s_Spending_Analyst
:)
"Πρέπει πάντα να προσπαθούμε το επόμενο βήμα. "
Εννοείς επόμενο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Γι αυτό έχουμε το μυαλό μας να μας καθοδηγεί στην λιγότερο λάθος επιλογή. Σήμερα γνωρίζουμε πως η κοινωνία του Μαρξ δε δουλεύει και ξέρουμε και το γιατί. Όποιος θέλει να την οραματιστεί ας το κάνει στο μυαλό του. Πειράματα με τους Λαούς δε γίνονται! Τα οράματα άλλωστε δεν κοστίζουν και δε φορολογούνται (ακόμα). :)))))
"Θα ήθελα να δω τα γραπτά του Μαρξ [...] απλά δεν ανήκει εκεί."
ΔιαγραφήΟ Μαρξ δεν είναι αυτός που έλεγε ότι η Βία είναι η Μαμή της Ιστορίας;
Γιατί να διδάσκεται και να διαβάζεται ένας άνθρωπος που πίστευε στη δύναμη της Βίας; Που τη θεωρεί ιστορική αναγκαιότητα;
Η Βία μόνο καταστρέφει. Δε δημιουργεί.
Καλημέρα Λάκωνα.
Διαγραφή"Ο Μαρξ δεν είναι αυτός που έλεγε ότι η Βία είναι η Μαμή της Ιστορίας; "
Η φράση είναι διαπίστωση, όχι έκκληση.
Εσύ Λάκωνα γνωρίζεις κάποια κοινωνική βελτίωση ή επιστημονική ανακάλυψη που έκανε το ανθρώπινο είδος και ΔΕΝ ήταν άμεσο ή έμμεσο παράγωγο πολέμου ή κάποιου είδους βίας;
Αυτό που βλέπουν όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Μαρξ, είναι η ντεφάκτο αναγκαιότητα της βίας για οποιαδήποτε αλλαγή ή πρόοδο (βλ., πίθηκο 2001). Απόδειξε εσύ, ότι κάποιος επιχειρηματίας θα σκεφτεί από μόνος του και θα πράξει για την ευημερία των εργατών του. Κι αν είσαι εσύ εργάτης, πες μου ότι θα πεινάσεις για να μην απαιτήσεις.
Ο "δρόμος για την κόλαση" έχει αρχίσει να κουράζεται σαν επιχείρημα 'δω μέσα. Ξεχνάς το άλλο που λέει ότι η απουσία προθέσεων, καλών ή κακών, οδηγεί στην τελμάτωση και τον θάνατο. Αν όμως το ανθρώπινο είδος μόνο στην κόλαση μπορεί να οδηγεί εαυτόν ακόμα και με τις καλύτερες των προθέσεων, τότε αυτό σχετίζεται με το ιστορικό γεγονός της βίας ως μαμής των γεγονότων. Άλλωστε η παρουσία προθέσεων σημαίνει την παρουσία προβλημάτων/προβληματισμών που κάνουν τις σκέψεις και καλές προθέσεις αναγκαίες.
"Πάντα ένας άνθρωπος που μορφώνεται μπορεί να διεκδικεί και καμία φορά να κερδίζει."
Ναι. Και εφόσον από μόνη της η κοινωνία του 19ου αιώνα όχι μόνο δεν παρείχε σε όλους την ευκαιρία μόρφωσης αλλά θεωρούσε την μόρφωση προνόμιο της αριστοκρατίας και την κρατούσε επί τούτου μόνο για την αριστοκρατία, κάποιος ήρθε κει είπε ότι "πρέπει να μορφωθείτε και να απαιτήσετε το δικαίωμα αυτό και να το κατακτήσετε." Βλέπεις κάτι λάθος εδώ;
"Δε χρειάζεται τίποτε το συλλογικό ή συντεχνιακό για να διεκδικήσει ευνοϊκότερες συνθήκες διαβίωσης."
Εσύ, από το γραφείο σου του Διευθυντή της εταιρείας, πότε θα αποφάσιζες να δώσεις ευνοϊκότερες συνθήκες διαβίωσης: Όταν ερχόταν ένας εργάτης στο γραφείο σου και σε παρακαλούσε για το άρρωστο παιδί του, ή τα μαύρα του από άνθρακα ή χημικές ουσίες πνευμόνια, ή όταν έβλεπες από το παράθυρο του γραφείου σου στην αυλή 1.000 εργάτες να μην εργάζονται; (Μπαρδόν αγαπητέ, αλλά η αρχική φράση στα εισαγωγικά σε αυτήν την παράγραφο με έκανε να πέσω από την καρέκλα μου -που ζεις;;;)
Οι καλές προθέσεις οποιασδήποτε θεωρίας είναι βασισμένες στην έλλειψη τελειότητας του υποκειμενικού: Εξ' ορισμού το αποτέλεσμα αποτυχαίνει καθώς συνεχείς επαναλήψεις της προσπάθειας, με διαφορετικές μεθόδους, φέρνουν την γενικότερη κατεύθυνση. Μην ξεχνάς ότι ΟΛΕΣ οι θεωρίες είναι υποκειμενικές διαπιστώσεις/ιδέες βασισμένες σε προσωπική εμπειρία/μετάφραση/απόδοση ιστορικών γεγονότων, και όχι εξισώσεις που εγγυούνται σταθερά αναμενόμενα αποτελέσματα στο μέλλον.
Είχα την κακή τύχη να σπουδάσω τέσσερα μαθήματα επί δύο χρόνια στο Λονδίνο: Οικονομικά, Κοινωνιολογία, Ιστορία και Νομικά (Μετά τα παράτησα και πήγα σε κινηματογραφική σχολή δια της οποίας θα μπορούσα να αλλάξω τον κόσμο πολύ πιο εύκολα μια και η κοινωνική αντίληψη καθορίζεται από τα μηνύματα που λαμβάνει, όπως αυτά εστιάζουν σε θέματα και πειθώ -Το ότι εσύ προσωπικά πείθεσαι από μια σχολή δεν συνεπάγεται την ακυρότητα μιας άλλης: η παγίδα είναι η πίστη σε μία μόνο σχολή αντί η ανάλυση και σύζευξη όλων -και το μεγαλύτερο λάθος είναι η πίστη πως οποιαδήποτε θεωρία εγγυάται μελλοντικά αποτελέσματα, αντί, απλά, να διαπιστώνει τα υπάρχοντα).
Βασικός νόμος στα Οικονομικά είναι η "Utility" ενός προϊόντος. Απλά: Βγαίνοντας από την έρημο διψάς και θα έχεις την επιθυμία να δικαιολογήσεις στον εαυτό σου ακριβότερο κόστος πληρωμής για το πρώτο σου ποτήρι νερό από όσο για το τρίτο ή τέταρτο. Η Utility του προϊόντος η οποία καθορίζει την ένταση ζήτησης από τον καταναλωτή, σε συνδυασμό με τους υφιστάμενους μισθούς των παραγωγών και το κόστος ζωής δίνει στην Θεωρία Αντικειμενικής Αξίας των Πραγμάτων εντελώς διαφορετική χροιά από αυτήν που εννοείς.
Το μόνο πρόβλημα της δεκαετίας του '50 ήταν η στερεοτυπική θέση της γυναίκας σε δεύτερη θέση, "μαμάς/νοικοκυράς". Το άρθρο που έδωσες λινκ μιλά ευθέως και άμεσα για την αλήθεια του τελευταίου λόγου που έβγαλε ο Αϊζενχάουερ μετά από το τέλος της δεκαετίας του '50, τον Ιανουάριο του 1961: "Στα συμβούλια της κυβέρνησης, πρέπει να προφυλαχθούμε ενάντια στην αδικαιολόγητη απόκτηση επιρροής, είτε ζητείται είτε όχι, από το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα. Οι δυνατότητες για την καταστροφική άνοδο της λανθασμένα τοποθετημένης ισχύος/δύναμης υπάρχει και θα εξακολουθήσει να υφίσταται."
Διαγραφήhttp://coursesa.matrix.msu.edu/~hst306/documents/indust.html
Με την δολοφονία του Κέννεντυ, ο φόβος για ειρήνη και ευημερία έπαψε να υφίσταται :-)
Τελικά, Λάκωνα, διαφωνείς με τις σκέψεις:
Διαγραφή- Ο Μαρξ δεν είναι αυτός που παρουσίασε ο Λένιν,
- Την δεκαετία του '50 η κάθετη διαφορά μεταξύ φτωχών και πλούσιων στις ΗΠΑ ήτα λιγότερη από οποιοδήποτε άλλο παράδειγμα
Δεν είναι κανείς να διαφωνήσει κάθετα μαζί σου! Αμέσως τον πυροβολείς με "επεναληπτικές αναρτήσεις"! :))
Διαγραφή"Εσύ Λάκωνα γνωρίζεις κάποια κοινωνική βελτίωση ή επιστημονική ανακάλυψη που έκανε το ανθρώπινο είδος και ΔΕΝ ήταν άμεσο ή έμμεσο παράγωγο πολέμου ή κάποιου είδους βίας;"
Είναι μία εξαιρετική ερώτηση. Νομίζω πως πρέπει να γίνει ειδική ανάρτηση σχετικά. Σε αυτήν την ανάρτηση εγώ θα υποστηρίξω πως η Βία είναι καμία φορά καταλύτης των πραγμάτων, όμως τίποτα καλό δεν προκύπτει άμεσα από τη Βία.
Για παράδειγμα η ατομική βόμβα. Η τεχνολογική εξέλιξη ήταν επιτακτική ανάγκη ώστε να παραχθεί η ατομική Βόμβα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Όποιος είχε το υπερόπλο θα κέρδιζε τον πόλεμο. Σήμερα ο Πολιτισμός απολαμβάνει ιδιαίτερα σημαντικά παράγωγα προϊόντα της ατομικής επιστήμης (ιδιαίτερα στην ιατρική). Μπορεί λοιπόν κανείς να υποστηρίξει πως ήταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ο καταλύτης της εφαρμογής της ατομικής επιστήμης στους σκοπούς της Ειρήνης.
Έτσι λοιπόν κάθε φορά που χρειαζόμαστε κάτι καινούριο μπορούμε να δημιουργούμε ένα πόλεμο. Αυτός από μόνος του θα φέρει αυτό το καινούριο. Και εδώ ακριβώς πεθαίνει το επιχείρημά σου ως παράλογο.
Η Βία δεν φέρνει ποτέ κάτι "καλό" με την έννοια που διεπίστωσε ο Μαρξ. Το "καλό" και το "κακό" υπόκεινται στην Αρχή της Αμοιβαίας Αλληλεπίδρασης των Αντιθέτων. Δεν υπάρχει τρόπος το ένα να εξουδετερώσει το άλλο εκτώς και αν και τα δύο εξουδετεροθούν ταυτόχρονα. Συνεπώς η διαπίστωση που η Βία είναι η Μαμή της ιστορίας είναι κενή νοήματος. Δε λέει τίποτα και σε κάθε περίπτωση δεν δικαιολογεί με τίποτα τη Βία.
Είναι αλήθεια πως η "σάρκα" πρέπει να καταπιέζεται για να παράγει Πολιτισμό. Ο Επιστήμονας πρέπει να 'σπαταλήσει' ώρες και ώρες μοναχικής πορείας στα άγνωστα μονοπάτια της Επιστήμης, με την ελπίδα ότι θα καταφέρει να καταλάβει κάτι παραπάνω. Είναι όμως μία ελπίδα και όχι βεβαιότητα. Η "Βίαιη" απομόνωση του Επιστήμονα έχει μόνο νόημα όταν ο Επιστήμονας ΟΙΚΕΙΩΘΕΛΩΣ κλειστεί μόνος του στο εργαστήριο παίρνωντας το ρίσκο να πετύχει ή να αποτύχει. Τίποτα παραπάνω τίποτα παρακάτω.
Όταν το AIDS είχε σκορπίσει τον τρόμο τη δεκαετία του '80 η απάντηση άργησε αλλά ήρθε και δεν είναι αποτέλεσμα καμίας Βίας.
---Αυτά ως προς το ένα σκέλος της απάντησής μου. :)))
Δεν ήρθε το δεύτερο σκέλος της απάντησής σου, κι έτσι απαντώ στο πρώτο να πάω για ύπνο!
ΔιαγραφήΟι επαναληπτικές αναρτήσεις δεν είναι αυτόματες, αλλά ημιαυτόματες, και ως εκ τούτου νόμιμης κατοχής :-Ρ
"Έτσι λοιπόν κάθε φορά που χρειαζόμαστε κάτι καινούριο μπορούμε να δημιουργούμε ένα πόλεμο. Αυτός από μόνος του θα φέρει αυτό το καινούριο. Και εδώ ακριβώς πεθαίνει το επιχείρημά σου ως παράλογο.
Δεν πεθαίνει. Τον πόλεμο δεν τον δημιουργούμε για να προωθήσουμε την επιστήμη. Η επιστήμη προωθείτε όταν υπάρχει πόλεμος. Ευτυχώς δεν χρειάζεται ποτέ να περιμένουμε πολύ για κάποιον πόλεμο. Το Ιράκ έπρεπε να έχει μετοχές στην Αμερικανική βιομηχανία όπλων και τις τεχνολογίες που εξελίχθηκαν εκεί.
Το να εξελίσσεται η επιστήμη σαν αποτέλεσμα του πολέμου είναι λογικό και θεωρείται μικρό μέρος του κόστους του πολέμου. Παράλογο θα ήταν να ζητούσαν οι επιστήμονες 6 τρισεκατομμύρια δολάρια για να γίνει πόλεμος ώστε να συνεχίσουν τις έρευνές τους.
Το νόημα του ότι η βία είναι η μαμή της ιστορίας είναι μια ποιητική απόδοση της παραπάνω παραγράφου. Η βία στην Νιουτάουν θα φέρει καινούργιους νόμους. Αυτό θα θεωρηθεί καλό από μερικούς και κακό από μερικούς άλλους.
Φυσικά τίποτα δεν δικαιολογεί την βία. Αλλά υπάρχει. συνεχώς. Παντού. Απλά.
Για να σπαταλήσει ο επιστήμονας ώρες και ώρες μοναχικής πορείας στα άγνωστα μονοπάτια της Επιστήμης, με την ελπίδα ότι θα καταφέρει να καταλάβει κάτι παραπάνω, χρειάζεται κονδύλια. Έχεις προσπαθήσει να αποσπάσεις κονδύλια για να τα διαθέσεις στα άγνωστα μονοπάτια της Επιστήμης, με την ελπίδα ότι θα καταφέρεις να καταλάβεις κάτι παραπάνω;
Το AIDS ήταν βία (τρομοκράτησε, σκότωσε).
Δεν απαντώ στο τελευταίο σου σχόλιο γιατί νομίζω ότι θα χαθούμε σε ορισμούς και νοήματα περί Βίας και ...ποίησης. Σε αρκετά διαφωνώ (όπως π.χ. για το AIDS το οποίο είναι πρωτίστως ασθένεια) όμως δε μπορώ να καταλάβω κάτι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιατείνεσαι ότι ο Λένιν δεν κατάλαβε καλά τον Μαρξ. Υποννοείς πως όλο το οικοδόμημα της ΕΣΣΔ δημιουργήθηκε πάνω σε εσφαλμένες αντιλήψεις για το τι ακριβώς είπε ο Μαρξ.
Είναι πολύ βαριά κουβέντα αυτή που λές. Προβληματίζει από μόνη της.
Αν έχεις δίκιο, θα έπρεπε να σε προβληματίσει το γιατί ο "Λένιν κατάλαβε λάθος". Το γιατί το όραμα του Κομμουνισμού δημιούργησε εκατομμύρια θύματα και εκατοντάδες εκατομμύρια καταπιεσμένους και εξαθλιωμένους ανθρώπους. Αν έχεις άδικο, είσαι αντιμέτωπος με την ευθύνη της επιπολαιότητας της θέσης σου.
Αγαπητέ μου Λάκωνα, πάντα αναλαμβάνω την ευθύνη της θέσης μου :-)
ΔιαγραφήΗ θέση μου στην προκειμένη περίπτωση πηγάζει από το ότι οι άνθρωποι ερμηνεύουν τα πάντα από την θέση που κάνει τον καθένα να αισθάνεται πιο άνετα, προσωπικά, βλέποντας μόνο μέρη της αλήθειας τα οποία τα μεγεθύνει, κι μη δίνοντας σημασία σε άλλα -έτσι, υπάρχουν σχεδόν πάντα περισσότερες από μια απόψεις που είναι σωστές, ή που προσεγγίζουν την σωστή.
Όταν μιλάμε για διδαχές/κληρονομιές ανθρώπων όπως πχ., ο Μαρξ, θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ότι ο Λένιν είναι για τον Μαρξ ότι είναι ο Παύλος για τον Ιησού. Ποιός έχει δίκιο ανάμεσα σε τόσους και τόσους για το τι εννοούσε ο Ιησούς;
Η θέση μου είναι να βλέπουμε πάντα περισσότερες από μια απόψεις για το οτιδήποτε, γιατί το σύνολο της αλήθειας σπανιότατα βρίσκεται σε μια άποψη. (είτε είναι του Λένιν, είτε του Friedman, είτε του ίδιου του Μαρξ. Ή του Ιησού)
Αυτή είναι η άποψή μου, και θέση μου, που την επαναλαμβάνω σχεδόν συνέχεια, όπως και σε αυτήν την ανάρτηση. Και αναλαμβάνω την ευθύνη του να προτρέπω να υπάρχουν ανοιχτά μυαλά.
Όσο για το τι πρότεινα για τις θέσεις του Μαρξ, λυπάμαι αλλά δεν ήταν δική μου ιδέα. Την ιδέα για την ανάρτηση μου την έδωσε αυτό το κείμενο, που είναι φυσικά πολύ πιο καλογραμμένο από το δικό μου:
http://edition.cnn.com/2011/10/29/opinion/gabriel-karl-marx/index.html
Αξίζει να το διαβάσεις όλο το άρθρο, ιδίως τις τελευταίες 5 παραγράφους.
http://www.hachettebookgroup.com/titles/mary-gabriel/love-and-capital/9780316191371/
http://www.nytimes.com/2011/09/25/books/review/love-and-capital-by-mary-gabriel-book-review.html?pagewanted=all&_r=0
Η ερώτηση είναι αν οι ίδιες σκέψεις ακούγονται διαφορετικά όταν διαβάζονται σε ένα άγνωστο, ασήμαντο, εκκεντρικό μπλογκ, ή από μια συγγραφέα ενός βιβλίου που παρουσιάζεται στο CNN, τους Τάιμς της Νέας Υόρκης, κλπ.
ΥΓ1. Δεν είπα πουθενά ότι ο Λένιν "δεν κατάλαβε καλά". Λέω ότι ο Λένιν, και ο Παύλος, και τόσοι άλλοι για διαφορετικά πράγματα στην ιστορία παραποιούν για να περάσουν την δική τους ατζέντα.
ΥΓ2. "Το όραμα του Κομμουνισμού δημιούργησε εκατομμύρια θύματα και εκατοντάδες εκατομμύρια καταπιεσμένους και εξαθλιωμένους ανθρώπους". Το όραμα του Χριστιανισμού, ή του Ισλάμ, άραγε, δεν δημιούργησε...; Οποιοδήποτε δόγμα που βασίζεται στην ερμηνεία τρίτων, δεν δημιουργεί;
ΥΓ3. Στα '80, φορείς HIV και AIDS κοιμόντουσαν με υγιείς και το πρωί τους έλεγαν "καλωσόρισες στο κλαμπ". Βία. Σεξ χωρίς προφυλακτικό θεωρείται απόπειρα φόνου. Όπλο. κλπ.
ΥΓ4. Ούτως ή άλλως, δεν είμαι Μαρξιστής, ούτε συμφωνώ προσωπικά με οποιαδήποτε απόδοση της θέσης του έχω διαβάσει. Αλλά είναι ένα καλό παράδειγμα της θέσης μου για γενικότερη οπτική και αποφυγή φανατισμού, δεν είναι;