Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2022

Κριτική





Την Πέμπτη, 15 Δεκεμβρίου 2022 η Μαργαρίτα και εγώ βρισκόμασταν στην Μασσαχουσέτη, νότια της Βοστόνης στα λημέρια μου όπου μεγαλώσαμε τον Κώστα με την μητέρα του και πρώτη σύζυγό μου επί 17 χρόνια, την Κριστίν. Ήμουνα «σπίτι μου» στο πιο ασφαλές μέρος του κόσμου, για μένα. Μπορεί να μεγάλωσα στην Αγγλία αλλά αυτό που μετράει είναι η χώρα που επιλέγεις να ζήσεις, όπου χτίζεις την καριέρα σου και όπου μεγαλώνεις το παιδί σου... Η Μαργαρίτα επικοινωνεί με την Κριστίν κάθε μέρα από τότε που την γνώρισε πριν 2 χρόνια όταν ο Κώστας πέταξε στο αεροπλάνο του με τη σύζυγό του τεσσάρων ημερών, την Λίντσι, προς την δύση. 

Δυό μέρες αργότερα, το Σάββατο, θα βρισκόμασταν οι τρεις μας στο παιδικό δωμάτιο του Κώστα, στο σπίτι που αγόρασα όταν ήταν 16 μηνών, αγκαλιασμένοι, δακρυσμένοι. 



Τα καράβια που συναρμολογούσαμε


Ο φίλος της Κριστιν, ο Πωλ, Βετεράνος του Βιετνάμ

Στο σπίτι του Πωλ

Την Κυριακή πήγαμε και οι τρεις στην εκκλησία μας όπου ο Κώστας πήγαινε από δύο χρονών και μετά ήθελε να είναι παπαδάκι μέχρι τα 18 του. Δεν είχα πάει στην εκκλησία μας από το Πάσχα του 2007 με τον Κώστα. Δέκα πέντε χρόνια, και. Κατά την μικρή είσοδο, ο πατέρας Ιωάννης, από την Καστοριά, με κοίταξε καθώς στεκόμουν δίπλα στην Μαργαρίτα και την Κριστίν στην δεύτερη σειρά, με τα βιβλία μας της λειτουργίας στα Ελληνικά και στα Αγγλικά που περιμένουν όλους μπροστά από κάθε στασίδι. Με κοίταξε σαν να προσπαθούσε να αποφασίσει αν είμαι πράγματι εγώ, αλλά με πιο λευκή γενειάδα. Μετά, πρώτη κοινώνησε η Κριστίν, μετά η Μαργαρίτα, και μετά ήρθε η σειρά μου. Η Μαργαρίτα έχει ήδη περιγράψει σε όλους πως όταν ήρθε η σειρά μου, «ο πατέρας Ιωάννης με χαμόγελο και αγάπη στο πρόσωπό του ψιθύρισε γλυκά: ‘Δημήτρη…’» Δακρυσμένος ακούμπησα το χέρι μου στον ώμο του για μια στιγμή καθώς έδινα την θέση μου να κοινωνήσει ο επόμενος. Μετά την λειτουργία, όταν πήγε όλο το εκκλησίασμα όπως πάντα για καφέ ή τσάι και μπισκότα, ντόνατς, κέηκ, πίτες κλπ προσφερόμενα δωρεάν στο κλειστό μας γήπεδο του μπάσκετ στο ευρύτερο κτήριο της εκκλησίας για να βρεθούμε όλοι και να τα πούμε μαζί, πήγαμε στον πατέρα Ιωάννη στο τραπέζι που καθόταν και αμέσως πετάχτηκε όρθιος με χαρά καθώς του σύστησα την Μαργαρίτα. Στάθηκε δίπλα μου, και αγκαλιάζοντάς με στον ώμο μιλώντας με την Μαργαρίτα, και την καλωσόρισε, και της είπε «ο Δημήτρης και εγώ εργαστήκαμε μαζί, χρόνια», μάλλον αναφερόμενος στο ότι δίδασκα στο κατηχητικό 14χρονα παιδιά και ανέλυα το Πιστεύω της Νίκαιας φέρνοντας στην τάξη του σχολείου κάτω από την εκκλησία βιβλία επιστημονικά και Ιστορίας. Μετά τα είπαμε για λίγο και μετά επιστρέψαμε στους γνωστούς μας και ένα καλό μου φίλο που με θυμόντουσαν τόσα χρόνια. Στα Ενωμένα Κράτη της Αμερικής, οι εκκλησίες δεν είναι θρησκευτική μπουρδολογία όπως τα της Ελληνικής Αυτοκέφαλης και Ανεγκέφαλης Εκκλησίας: είναι κοινωνικά κέντρα ταυτότητας της ρίζας, παραδόσεων και κουλτούρας του καθενός.


Αλλά τώρα, στην διήγησή μου, είναι ακόμα Πέμπτη. Και, αποφασίσαμε να πάμε στην παγκόσμια πρεμιέρα του Avatar: The Way of Water, του James Cameron, σε ένα γειτονικό σινεμά. Είχα νοικιάσει στην Νέα Υόρκη ένα GMC Terrain SUV, το παρκάραμε στο απέραντο πάρκινγκ και πήγαμε στην αίθουσα όπου θα προβαλλόταν η ψηφιακή ταινία σε τρεις διαστάσεις και σε 50 (αντί 24) καρέ το δευτερόλεπτο, σε μία τεράστια οθόνη, εξοπλισμένοι με τεράστια ποτήρια Κόκα-Κόλα, αναμνηστικά της ταινίας, τεράστιους κουβάδες ποπ κορν με βούτυρο, αναμνηστικούς της ταινίας (που τα φέραμε όλα στην Ιταλία αργότερα) και κάτσαμε στις ατομικές πολυθρόνες με κουμπιά για να σηκωθεί η ξαπλώστρα για τα πόδια. Παρεμπιπτόντως, όταν πρόκειται για τεράστιο κουβά ποπ κορν, εκείνοι από εμάς που γνωρίζουν από αυτά τα πράγματα, σταματάνε τον πωλητή όταν το ποπ κορν έχει φτάσει στη μέση του κουβά, ρίχνουμε μπόλικο υπέροχο βούτυρο Αμερικανικού σινεμά, κουνάμε τον κουβά να πάει παντού, και μετά τον γεμίζουμε μέχρι απάνω στο χείλος. Μετά, κι’ άλλο βούτυρο και άλλο κούνημα, να πάει παντού. Η τέχνη είναι να πιάνεις και να τρως τα ποπ κορν που πάνε να πέσουν έξω από το κούνημα! Στην τεράστια αίθουσα είμασταν μόνο εμείς, στις πολυθρόνες που είχα επιλέξει από το ίντερνετ λίγες σειρές μπροστά από το κέντρο της αίθουσας, και μια οικογένεια στην σειρά από πίσω μας. Μόνοι μας! Προσωπική προβολή.

Οι διαφημίσεις και τα προσεχώς κράτησαν 40 λεπτά. Καμία από τις ταινίες που μας έδειξαν στα προσεχώς δεν μας κέντρισε την παραμικρή περιέργεια να τις δούμε ποτέ. Επί τέλους, άρχισε η ταινία που περιμέναμε 13 χρόνια!

Την επόμενη μέρα έγραψα την παρακάτω κριτική στην imdb.com και εδώ βάζω την μετάφραση που έκανε το Google από τα Αγγλικά στα Ελληνικά με ελάχιστες διορθώσεις εδώ από εμένα (αν φανούν περίεργα τα Ελληνικά είναι επειδή το έγραψα στα Αγγλικά).

Water: The way of Avatar
16 December 2022

Είναι αδύνατο να μπεις σε υπερβολή όταν επαινείς αυτό το κινηματογραφικό θαύμα. Είναι μια απίστευτα καλά εκτελεσμένη οπτική εμπειρία που συνδυάζει την κινηματογραφία, το CGI και όλα τα είδη τεχνολογίας και τεχνογνωσίας που επινοήθηκαν μόνο για να δημιουργήσουν μια «πραγματικότητα» που είναι, φαινομενικά, πραγματική. Αν και θα έπρεπε να ήταν αδύνατο να υπάρχουν πουθενά αυτά που βλέπουμε στην οθόνη παρά μόνο στη φαντασία.

Η πλοκή όχι και τόσο. Ας ελπίσουμε ότι η απίστευτη οπτική εμπειρία θα σκεπάσει τις δύο ή τρεις μεγάλες και βαθιές τρύπες στην διήγηση.

Ο διάλογος είναι απλά νηπιακός. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα, εκτός κι αν το κοινό αγοράσει ότι στην Pandora (στην σελήνη όπου εξελίσσεται η πλοκή) μιλούν Semper Fi (το σύμβολο των Αμερικανών πεζοναυτών), Inner City Earth Slang (αργκό αγράμματων) και Leave it to Beaver (μια τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας των 50 για την «τέλεια» οικογένεια).

Μην χάσετε αυτήν την ταινία, για την απίστευτη και απίστευτα καλή οπτική εμπειρία.


Εδώ τελείωσε η κριτική που έγραψα. Συμπληρώνω εδώ πως μου φαίνεται ότι ο James Cameron ενθουσιάστηκε τόσο πολύ από την τεχνική πλευρά της ταινίας που ξέχασε να χτίσει μια νοήμονα πλοκή, βασικά επαναλαμβάνοντας την πλοκή της πρώτης ταινίας του 2009. Επίσης έχει πρόβλημα λεξιλογίου ο άνθρωπος: ο διάλογος είναι πράγματι παιδαριώδης.

~

Έντεκα μέρες και δύο πτήσεις της Λουφτχάνσα αργότερα, στο σπιτάκι μας στο χωριό, στο βουνό, δίπλα στο τζάκι μας, με τα απομεινάρια του Χριστουγεννιάτικου ροστ μπηφ που έψησα για την οικογένεια, η Μαργαρίτα και εγώ είδαμε σε ανάλυση 4Κ στην οθόνη μας 50 ιντσών, το The Fablemans (2022), την καινούργια και αυτοβιογραφική ταινία του Steven Spielberg.

Την παρακάτω κριτική την γράφω πρώτα εδώ, στα Ελληνικά.

Κατά την γνώμη μου ο Spielberg είναι ένας από τους ανώτερους δημιουργούς κινηματογραφικών ταινιών στην Ιστορία, και υπάρχει λόγος για τον οποίον ένας από τους αγαπημένους του σκηνοθέτες είναι ο François Truffaut (ο Γάλλος σκηνοθέτης του Νέου Κύματος για τον οποίον έγραψα την διπλωματική διατριβή μου στο Λονδίνο το 1980). Μάλιστα, ο Spielberg πρόσφερε στον François Truffaut και τον χρησιμοποίησε στο ρόλο του «επικοινωνειτή» στην ταινία του, Close Encounters of the Third Kind (1977).

The Fablemans είναι μια ταινία χτισμένη με τα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιούσε ο Truffaut. Δεν έχει ούτε μια έκρηξη, δεν έχει τζάμπα σεξ ούτε γυμνά. Αντ’ αυτών απαιτεί από τον νου και την καρδιά του ακροατηρίου να λειτουργήσουν και να παρακολουθήσουν την ιστορία των ανθρώπων στην οθόνη. Και όπως στις ταινίες του Truffaut, η καλοσύνη και η ελπίδα προσφέρονται απλόχερα και γλυκά στο ακροατήριο. Η κωμωδία και η τραγωδία είναι αλληλένδετα μέρη της ζωής, όπως στις ταινίες του Truffaut. Σε δύο ώρες και τριάντα λεπτά, ο προικισμένος δημιουργός με την πάντα νεανική ψυχή αλλά ενηλικιωμένη αντίληψη εκθέτει την οικογένειά του, τους γονείς του, την δική του πραγματική ζωή, και η τέχνη του μας επιτρέπει να ταυτιστούμε με τα νοήματα που η ιστορία προτείνει, αν το θελήσουμε.

Ίσως να γράψω περισσότερα στην imdb όταν το γράψω στα Αγγλικά.


Μάθαινα κινηματογράφο στο Λονδίνο μέχρι το 1980 από γνωστούς επαγγελματίες της Βρετανικής Κινηματογραφικής Βιομηχανίας των ‘50, των ‘60 και των ‘70, καθώς ο Spielberg μας έδινε το Jaws, Close Encounters of the Third Kind, 1941 και Raiders of the Lost Arc. Είναι αναπόσπαστο και τρυφερό, αγαπημένο μέρος της πρωτύτερης ζωής μου. Και είναι τόσο έντονη χαρά να χάνομαι για δυόμισι ώρες σε ένα κόσμο όπου ο ήρωάς μας μου θυμίζει τόσο πολύ τα αισθήματα, σκέψεις και εμπειρίες που ούτε εγώ, ούτε όπως βλέπω εκείνος, ξεχάσαμε.




~~~





Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

Όνειρο


 


Είναι αξέχαστο όταν έστω και απλά, προσωπικά όνειρα μιας ολόκληρης ζωής γίνονται ξαφνικά πραγματικότητα, όπως συνέβη σε εμένα την Κυριακή, 4 Δεκεμβρίου 2022 στο Κέντρο Ερευνών Δελφινιών, DRC, στο Marathon Key, ένα από τα Keys, νησάκια της Φλόριδας στον Κόλπο του Μεξικού, στην μέση της απόστασης από το Key Largo και το Key West.

Μας φιλοξενούσαν στο εξοχικό τους στο διπλανό Key, το Duck Key, οι γονείς του αδελφικού φίλου του Κώστα μας, του Τζάστιν, ο Μάικλ και η Λορήν. Η σύζυγος του Τζάστιν η Έμιλι είναι Marine Biologist και είχε εργαστεί για ένα χρόνο στο DRC πριν χρόνια. Το DRC δεν είναι τουριστικός προορισμός αλλά αυτό καθ’ αυτό Κέντρο Ερευνών. Μάλιστα είναι το DRC που πριν λίγα χρόνια δημοσίευσε την ανακάλυψη ότι οι μαμάδες δίνουν πραγματικά ονόματα στα νεογέννητά τους που αποτελούνται από συγκεκριμένα και μοναδικά σφυρίγματα τα οποία γίνονται το όνομα του κάθε δελφινιού για όλη του την ζωή, και με το όνομά του αυτό το καλούν όλα τα άλλα δελφίνια.

Μαζί με τα άλλα κεφάλαια και δωρεές που δέχεται το Κέντρο για την λειτουργία του οργανώνει και επί αμοιβή ιδιαίτερες συναντήσεις μεταξύ ανθρώπων και δελφινιών. Δυό-τρείς από τους επιστήμονες που εργάζονται εκεί έχουν και τον ρόλο εκπαιδευτή. Εκπαιδευτή όχι τόσο των Δελφινιών όσο των ανθρώπων που θέλουν να επικοινωνήσουν με τα Δελφίνια. Πως επικοινωνούν, θα ρωτήσετε… Με χειρονομίες τις οποίες καταλαβαίνουν με την λογική τους. Μην ξεχνάμε ότι ενώ το γένος Homo που κάποιος ο οποίος είχε αίσθηση του χιούμορ το ονόμασε «σοφό» (Sapiens) βρίσκεται στην σημερινή μορφή εξέλιξής του επί 250 χιλιάδες χρόνια ενώ τα Δελφίνια βρίσκονται στην σημερινή μορφή εξέλιξής τους τα τελευταία έντεκα έως πέντε, περίπου εκατομμύρια χρόνια. 

Τα θηλαστικά των ωκεανών ξεκίνησαν το μακρύ τους ταξίδι πριν 62 εκατομμύρια χρόνια σαν τετράποδα ζωντανά της στεριάς. Εδώ και 38 εκατομμύρια χρόνια κατοικούν αποκλειστικά στους ωκεανούς. Κάποτε στο μέλλον μερικά από τα είδη θηλαστικών όπως φάλαινες και δελφίνια ίσως και να επιστρέψουν στην στεριά.

Ενώ έμαθα τις βασικές χειρονομίες και τι σήμαιναν, μια στιγμή σκέφτηκα να κάνω μια χειρονομία που να μην είναι στο λεξιλόγιο που διδάχτηκα. Και το δελφίνι την κατάλαβε απόλυτα, αμέσως και αποφάσισε να ανταποκριθεί. Όπως θα δείτε παρακάτω προς το τέλος, έδειξα τον ώμο μου, χτυπώντας τον απαλά, και η Diva, εννέα ετών, ακούμπησε τον λαιμό της σε εναγκαλισμό. Όταν αυθόρμητα την έσφιξα λίγο περισσότερο στην αγκαλιά μου, ανταποκρίθηκε φέρνοντας το κεφάλι της κοντύτερα στο δικό μου και ακουμπώντας περισσότερο από το υπόλοιπο κορμί της στο δικό μου, καθώς η γιαγιά Tursi, 49 ετών, κοίταζε.

Τα Δελφίνια στον ωκεανό ζούν περίπου 25 χρόνια. Στο DRC, 20 με 25 Δελφίνια φτάνουν και τα 50 χρόνια και περισσότερο. Στο DRC ζουν σε λίμνες, περιφραγμένες. Όταν έρχεται καταιγίδα, όπως ένας χάρικέην, ανοίγουν οι πόρτες για να φύγουν στον ωκεανό όπου θα είναι ασφαλέστερα στην κακοκαιρία. Όταν περάσει η καταιγίδα επιστρέφουν μόνα τους. Στις δεκαετίες της λειτουργίας του Κέντρου, ούτε ένα δελφίνι δεν αποφάσισε να παραμείνει στον ωκεανό. Όλα, πάντα επιστρέφουν μόνα τους --δεν τα ψάχνουν καν.


Η συνάντηση αυτή, γύρω στην μία ώρα, ήταν για μένα κάτι το πολύ ιδιαίτερο, το πολύ σημαντικό, που το ονειρευόμουνα σχεδόν όλη μου την ζωή, από παιδί στην πλώρη για την Τήνο με τα Δελφίνια να συναγωνίζονται τον Απόλωνα και το Ναϊάς, χωρίς να περιμένω ποτέ ότι επρόκειτο να πραγματοποιηθεί η λαχτάρα αυτή. Όπως θα δείτε παρακάτω, όταν η Diva και η Tursi με πήγαν βόλτα, άρχισα να κλαίω ασταμάτητα σαν να ήθελε η ψυχή μου να εκφραστεί, ανάμεσα σε δέος και συγκίνηση, και δεν ήξερε πως…


Φωτογράφος: Μαργαρίτα!





















...και κλάμα ο Δημήτρης...




...να έρθω μαζί σας!































Bye!...





...κάπου 20 μέτρα με την όπισθεν!




«Η εγγονή μου»



«Α! και, ευχαριστούμε για τα ψαράκια!»







Πότε θα ξανάρθουμε;



...και ένας γείτονας του DRC...



~~~