Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2025

Πίστη

 

Άλλο ένα πολύ μεγάλο κείμενο 😊 για εσάς και για εμένα.
Ελπίζω σιγά-σιγά να διαβαστεί.
Θα το αφήσω μέχρι αρχές Ιανουαρίου, κι' ας υπάρχουν άλλες τρεις έτοιμες.
Η ανάρτηση αυτή καλό θα είναι να διαβάζεται καθώς
ένα μεγάλο, 8-εκατοστά-παχύ κερί καίει δίπλα στην οθόνη σας,
με το άρωμα ενός ινδικού θυμιάματος από την άλλη μεριά.
Και ένα τσάι Ερλ Γκρέυ, ή Twinings εκδοση μαύρη ετικέτα, ή Whittard.
Το 
Whittard είναι μάλλον καλύτερο...
όχι σε φακελάκια. Χύμα, σε σουρωτήρι τσαγιού.
Κανονικά, το Ερλ Γκρέυ δεν παιρνει γάλα,
αλλά γι' αυτή την ανάρτηση ίσως χρειάζεται λίγο.

Αν μου πείτε ότι στην Ελλάδα δεν βάζετε γάλα στο τσάι, δεν έχει σημασία:
η ανάρτηση μπορεί να είναι στα Ελληνικά, αλλά δεν είναι Ελληνική.





Μέρες που είναι, τέλος Δεκεμβρίου, θυμάμαι...
Am'arcord (Αμαρκόρντ), «Θυμάμαι», στην Ρομανιόλικη διάλεκτο της περιοχής μας, της Ρομάνια της Ιταλίας, που χρησιμοποίησε και ο γείτονάς μας ο Φεντέρικο Φελλίνι από το Ρίμινι, σαν τίτλο μιας ταινίας του, του 1973…

Όταν ήμουνα δέκα χρονών, το 1968, σκεφτηκα, αποκρυστάλλωσα και πήρα την απόφαση να συντάξω ένα κατάλογο με τις θρησκείες που αναδείχθηκαν στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Ήταν η ίδια εποχή στην ζωή μου όταν είχα ζητήσει από τους γονείς μου να αγοράζουν τα τεύχη που στο τέλος θα αποτελούσαν την Εγκυκλοπαίδεια της UNESCO για την Ιστορία του Ανθρώπου. Όμως ο Κατάλογος των Θρησκειών, που ήθελα να γράψω, ήταν δικό μου, προσωπικό έργο:
- Αφ’ ενός για να ανακαλύψω εγώ πόσες θρησκείες υπήρχαν και τι πρέσβευαν, και,
- Αφ’ ετέρου για να μπορώ να πω στους άλλους, κοιτάχτε, παιδιά, πόσες θρησκείες υπάρχουν και τι πιστεύουνε! πως είμαστε τόσο σίγουροι ότι εμείς πιστεύουμε την σωστή θρησκεία, οποιαδήποτε θρησκεία;

Αυτοί ήταν οι δύο μου στόχοι, όταν ήμουνα δέκα χρονών.
Και έπρεπε να βρω τις πληροφορίες.

Τω καιρώ εκείνω μάλιστα που μας πηγαίνανε στην εκκλησία του σχολείου για λειτουργία, είχα γράψει μια προσευχή:
Κάνε θεέ μου να τελειώσει αυτό το πράμα να μας βγάλουν στην αυλή  να παίξουμε. Και να φάμε.

Ρώτησα τους γονείς μου που μπορώ να βρω πληροφορίες για τον κατάλογό μου. Είχαν σηκώσει τα φρύδια τους αμήχανοι. Τους πρότεινα ότι ίσως κάπου στην Αθήνα του 1968, Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών και δε συμμαζεύεται, να υπάρχει κάποια Βιβλιοθήκη με βιβλία. Όχι, μου είχαν απαντήσει, δεν ξέρανε να υπάρχει κάτι τέτοιο. Μα, τους είπα, όταν πηγαίνουμε στην γιαγιά περνάμε από την Εθνική Βιβλιοθήκη, δίπλα στο Πανεπιστήμιο και την Ακαδημία. Δεν μπορώ να πάω εκεί να ψάξω; Όχι, μου είχαν απαντήσει γιατί δεν επιτρέπεται σε ‘μένα να μπω εκεί και ούτως ή άλλως εκείνη η Βιβλιοθήκη δεν έχει τέτοιου είδους βιβλία. 

Μου εξήγησαν μάλιστα ότι Πίστη είναι να ξέρεις ποια εκκλησία σε απόσταση 10 λεπτά οδηγήματος κάνει λειτουργία αργότερα από τις άλλες (στην περίπτωσή μας ο Άγιος Σώστης στην Συγγρού) ώστε να μη τρέχεις μαύρα χαράματα Χριστούγεννα-Πάσχα προσπαθώντας να φτάνεις εκεί 5 λεπτά πριν δώσουν Θεία Μετάληψη, πριν από την ζεστή σοκολάτα ρόφημα και τοστ ζαμπον τυρι, πριν την πάστα σεράνο στο ζαχαροπλαστείο του Παχού στον Φλοίσβο, μετά από την νηστεία. Επίσης μου είπαν ότι καθώς ειμαι στο τσάκα να με πετάξουν έξω απο το σχολείο για βαθμούς στη βάση ή κάτω από τη βάση, καλά θα ήταν να έπαιρνα καλύτερους βαθμούς, και όσον αφορά την Θρησκεία να άναβα και κανένα κεράκι να καλυτερέψουν οι βαθμοί μου.

Τότε, το 1968, ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα σοβαρά μήπως οι ορμές μου εύρισκαν ικανότερο διέξοδο στο εξωτερικό. Αν ο Λούθηρος, σκέφτηκα, είχε καρφώσει 95 θέσεις στην πόρτα της Εκκλησίας του Κάστρου στη Βίτενμπεργκ, στις 31 Οκτωβρίου 1517, θα μπορούσα  κι’ εγώ να καρφιτσώσω μερικές δικές μου θέσεις σε κάποια πύλη διεθνών αναχωρήσεων στο αεροδρόμιο, στο Ελληνικό. Η ιδέα άρχισε να δένει.

Δραπέτευσα από το κολαστήριο της Ελλάδας μόλις εφτά χρόνια αργότερα.

Αυτό ήταν το πιο σπάνιο και σημαντικό πράγμα που έκαναν για μένα οι γονείς μου, για το οποίο τους οφείλω όχι το ότι γεννήθηκα αλλά το ότι έζησα.


Λένε ότι μπορείς να βγάλεις τον Έλληνα από την Ελλάδα αλλά δεν μπορείς να βγάλεις την Ελλάδα από τον Έλληνα. Και αυτό, γενικά, ισχύει για οποιοδήποτε αντικείμενο ή κατάσταση, όμως στην δική μου περίπτωση, όσο μεγάλωνα στην Ελλάδα ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι ανήκα. Από μικρούλης αισθανόμουνα διαφορετικός από τους γύρω μου, και αν οι άλλοι ήταν νορμάλ εγώ πρέπει να ήμουνα ανόμαλος. Μόλις έφτασα στην Αγγλία αισθάνθηκα για πρώτη φορά στην σύντομη μέχρι τότε ζωή μου ότι ξαφνικά ήμουνα νορμάλ. 

Από τα 67 μου χρόνια, τα 50 σχεδόν τα έζησα έξω από την Ελλάδα, στην Αγγλία, στην Μασαχουσέτη των Ενωμένων Κρατών της Αμερικής και στο νότιο μέρος της βόρειας Ιταλίας (έχει πολιτιστική σημασία να λέμε νότιο μερος βόρειας Ιταλίας, μη μας μπρδέψετε με Μιλανέζους, Βενετσιάνους ή τους άλλους απ' τη Γένοβα ή το Τορίνο), έχω υπηκοότητα σε τρεις χώρες και δεν αισθάνθηκα ούτε για μια μέρα της ζωής μου σαν να ζω «στα ξένα». Η Ελληνική έκφραση «στα ξένα» με κάνει να γελάω και να λυπάμαι εκείνους που την αισθάνονται. Η Πατρίδα μου είναι το Σύμπαν και το Έθνος μου είναι όλη η Ζωή στο Σύμπαν.

Η πολιτική μου είναι Αμερικανική, ο επαγγελματισμός μου Αμερικανικός, η διπλωματία μου Βρετανική, η φιλοσοφία μου Δυτική, η κουζίνα μου παγκόσμια, Γαλλική είναι η εκτίμησή μου της τέχνης, και η χαρά της ζωής Ελληνική, και η αίσθηση της οικογένειας Ιταλική (έλεγα όλη μου τη ζωή ότι η αίσθηση της οικογένειας για μένα ήταν Σικελική αλλά τώρα το αναθεωρώ ως Ιταλική γενικά). Η κοινωνικότητά μου είναι οπωσδήποτε Αγγλική όπως είναι και η αίσθησή μου του χιούμορ. Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς ο Χέμινγουαίη, Πινελόπη Δέλτα, Καραγάτσης, Σαίξπηρ (τον οποίον είχα την ευλογία να καταλάβω γνωρίζοτας Ελισαβετιανά Αγγλικά) και ο αγαπημένος μου ποιητής ο Ρόμπερτ Φροστ. Πιστεύω ότι σαν άνθρωποι, μέλη της ανθρωπότητας και του πολιτισμού μας, έχουμε την απόλυτη υποχρέωση να σταθούμε έμπρακτα ενάντια στον ρατσισμό, την ανισότητα, τον αρσενικό σεξισμό, την καταπίεση, τον εθνικισμό, την ξενοφοβία και την ξερολίαση.

Ίσως για κάποιο ανεξήγητο λόγο να μην ήμουνα ποτέ Έλληνας, με μια από τις αποδεικτικές ενδείξεις το ότι ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι τα ξέρω όλα, αλλά, πάντα διψούσα να συμπεριλάβω διαφορετικές απόψεις στο σύνολο της κατανόησής μου: Σαν άνθρωπος να συμπεριλάβω εξ' ίσου όλα όσα έχουν σκεφτεί οι άνθρωποι, κάτι το οποίο είναι κατ' εξοχήν ανθελληνικό. Συνήθως ο μέσος Έλληνας, και στην Γη του Πυρος να βρίσκεται, έχει χτισμένο μέσα του τον θανάσιμο φόβο του μήπως και του πει κανείς ότι μπορεί να μάθει περισσότερα από οσα πιστεύει ότι ήδη ξέρει. Ιδίως ο Έλληνας που χωρίς καν να το συνειδητοποιεί είναι φουλ εθνικιστής και ρατσιστής, γνωρίσματα κατά παράδοση Ελληνικά. Γι' αυτό άλλωστε από τους Ελληνο-Αμερικανούς, οι περισσότεροι είναι MAGA.

Σταμάτησα να τρέχω 33 χρόνια μετά από την Μεγάλη Απόδραση, αφού πρώτα ανακάλυψα τον Νέο Κόσμο, παντρεύτηκα τον έρωτα της ζωής μου, μεγαλώσαμε τον Costas μας, έχτισα δική μου εταιρία με υπαλλήλους, και τέλος, εδώ και δεκαεφτάμισι χρόνια τώρα, έφτασα στα βουνά κοντά εκεί που ξεκίνησε η Αναγέννηση --για να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου *ένα* με την Μαργαρίτα, περισσότερο από έρωτα της ζωής μου: η ίδια η ζωή μου και ζωή της, που με περίμενε τόσα χρόνια εκεί στα βουνά μας καθώς εγώ περπατούσα τη Γη.

Φάνηκε βλέπετε από πολύ μικρούλης που ήμουνα ότι επρόκειτο όταν μεγαλώσω να γίνω ένας χαζούλης πάνω στο λόφο. Οι Μπητλς έγραψαν ένα τραγούδι για μένα το 1967, ακριβώς την εποχή που ξεκίναγε το νιονιό μου να επεξεργάζεται πράμα.
Το τραγούδι ήτανε: The Fool On The Hill.
But the fool on the hill sees the sun going down
And the eyes in his head see the world spinning 'round.
Αλλά ο χαζούλης πάνω στον λόφο βλέπει τον ήλιο να πέφτει
Και τα μάτια στο κεφάλι του βλέπουν τον κόσμο να γυρνά γύρω-γύρω.

Ευτυχώς που η χρονολογία όταν ήθελα να γράψω τη λίστα θρησκειών ήταν 1968. Αν ήταν, ας πούμε, 1568, το μέλλον μου θα τελείωνε μάλλον στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης, ενώ τώρα τελειώνει σε ένα μπλογκ στο ίντερνετ, που είναι το ίδιο πράμα, βασικά, αλλά παίρνει πολύ περισσότερο καιρό να καταλήξει απ’ όσο έπαιρνε η πυρά. Και, σε καίει λιγότερο. Πρόοδος!

Το μπλογκ τούτο είναι η μόνη πτυχή της ζωής μου οπου συνεχίζω να χρησιμοποιώ την Ελληνική γλώσσα, άγνωστο σε μένα το γιατί με ενδιαφέρει να το κάνω αυτό. Το ψάχνω. Αν το βρω το γιατί, θα σας πω.



Ο καθένας μας είναι διαφορετικός από τον άλλον και ο κάθε ένας μπορεί από την φύση της γέννησής του να κάνει ορισμένα πράγματα καλύτερα από άλλα πράγματα: φιλοσοφία αλλά όχι μαθηματικά, χημεία αλλά όχι λογοτεχνία, τέχνη αλλά όχι λογική… τόσες και τόσες πιθανότητες. Είναι όμορφο να αναγνωρίσει κανείς την φύση του. Στην δική μου περίπτωση, μπορώ χωρίς προσπάθεια, άθελά μου, να κατανοώ την σχετικότητα. Ότι παρατηρώ να μπορώ ταυτόχρονα να το βλέπω από την απέναντι άκρη του καθρέφτη. Το μεν και το δε, τούτο και το αντίθετο, το μπροστά και το πίσω, το από-αριστερά-προς-δεξιά και το από-δεξιά-προς-αριστερά, το πριν και το τώρα να συνυπάρχουν αρμονικά.

Δεν αισθάνομαι διαφορετικός επειδή τυχαίνει να κατανοώ έτσι τον κόσμο: αισθάνομαι ένα μέρος του συνόλου καθώς όλοι οι διαφορετικοί άνθρωποι χτίζουν μαζί την ανθρωπότητα.

Επί τέλους, λόγω ίντερνετ, τώρα μπορώ να χτίσω τον κατάλογό μου.
Είχα πει άλλωστε το 1993 ότι το όνειρό μου είναι ένα πολύ, πολύ μεγάλο κομπιουτερ και τώρα το έχω.
Είναι πολύ, πολύ
, πολύ μεγάλο, και έχει και δυο οθόνες 25 ιντσών 1920 x 1200 px.,
με i9, 128 GB RAM, NVIDIA GeForce RTX 3090 (24 GB), ROG RAMPAGE VI EXTREME ENCORE, 60 Terabytes δίσκους.
Internet κάτω 780 Mbps, πάνω 270 Mbps, με VPN (χωρίς VPN πάει 938/285)
Χωράει ένα υπολογίσιμο μέρος του Σύμπαντός μου.

Βέβαια, τώρα που μπορώ να φτιάξω τον κατάλογό μου γνωρίζω επίσης ότι μια καλύτερη έκφραση για την λέξη «Θρησκεία» είναι η λέξη «Πιστεύω». Η πίστη είναι μια ισχυρή πεποίθηση και εμπιστοσύνη σε κάτι ή σε κάποιον, συχνά ελλείψει απόλυτης απόδειξης. Συχνά ελλείψει οποιασδήποτε απόδειξης. Και, επίσης γνωρίζω ότι μπορούμε να ρωτήσουμε, από την μια μεριά, τι πιστεύει ο κάθε ένας άνθρωπος που έζησε μέχρι σήμερα και εκείνοι που ζουν σήμερα, και τι πιστεύουν ομάδες μεγάλες και μικρότερες οι οποίες πιστεύουν, μεταξύ τους, μέσα στην ομάδα τους, κάτι το παρεμφερές, αρκετά παρεμφερές που να μπορεί να καθοριστεί με μια γενική περιγραφή –αυτό που θα λέγαμε «Θρησκεία».

Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε την παραμικρή σημασία αν δεν γνώριζα, μαθαίνοντας σιγά-σιγά, πως να κάνω ατελείωτη έρευνα ώστε να ξεχωρίζω με την δυνατόν περισσότερη ακρίβεια το γεγονός από το παραμύθι, την πραγματικότητα από την ψευδαίσθηση, την διαφορά μεταξύ ψευθαίσθησης, παραίσθησης και αυταπάτης. Κυρίως, να ξεχωρίζω την σοφία από την σοφιστεία. Το τι αρέσει σε έναν άνθρωπο να πιστεύει έναντι στο τι προτείνουν τα αποδεικτικά στοιχεία –που συνήθως είναι διαφορετικό από το τι αρέσει στον καθένα μας να πιστεύει, οπότε και ο καθένας διαλέγει τα αποδεικτικά στοιχεία που συνηγορούν με το τι πιστεύει και πράττει την πάπια για τα υπόλοιπα.

Η σοφία είναι η ικανότητα χρήσης της γνώσης, της εμπειρίας και της κατανόησης για τη λήψη ορθών κρίσεων και αποφάσεων. Περιλαμβάνει διορατικότητα, κοινή λογική και την ικανότητα να βλέπει κανείς πέρα ​​από την επιφάνεια, συχνά καθοδηγώντας δράσεις προς ένα «κοινό καλό» εξισορροπώντας διάφορα συμφέροντα. Ενώ η γνώση αφορά τη γνώση γεγονότων, η σοφία αφορά την ορθή εφαρμογή αυτής της γνώσης και αποκτάται μέσω του στοχασμού και της βιωμένης εμπειρίας.

Η σοφιστεία είναι η χρήση εσφαλμένων επιχειρημάτων, είτε με την αδυναμία να διακρίνει κανείς την εσφαλμένη φύση τους είτε με την πρόθεση να εξαπατήσει. Ακόμα χειρότερα, όταν δεν ενδιαφέρει αν αυτό που μας αρέσει να πιστεύουμε έχει βάση στην αλήθεια. Οι σοφιστές ήταν αρχαίοι Έλληνες διανοούμενοι που πίστευαν ότι η αλήθεια και η ηθική είναι σχετικές και υποκειμενικές, όχι απόλυτες («εναλλακτικά γεγονότα»). Τόνιζαν τη δύναμη του πειστικού λόγου (ρητορική) για την πρακτική επιτυχία στη ζωή, δίδασκαν ότι η «αρετή» ή η αριστεία μπορούσε να διδαχθεί και συχνά ήταν επιφυλακτικοί απέναντι στις παραδοσιακές θρησκευτικές πεποιθήσεις. Οι βασικές τους αρχές περιλάμβαναν ότι «ο άνθρωπος είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων» και ότι η ηθική ήταν θέμα σύμβασης και προοπτικής και όχι θεϊκού νόμου (οχι ακλόνητη «ηθική επιταγή»).

Τα τελευταία 8.000 χρόνια, που λέτε λοιπόν, από την απαρχή των πολιτισμών, υπολογίζεται ότι γεννήθηκαν και έζησαν και πέθαναν περισσότεροι από 100 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Δηλαδή κάπου 100 δισεκατομμύρια Πιστεύω. Κάπου 100 δισεκατομμύρια Σύμπαντα. Πόσες θρησκείες, άραγε, κοιτώντας από την οπτική του σήμερα;

Δεν υπάρχει ακριβής αριθμός γνωστών θρησκειών, αλλά οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από περίπου 4.000 έως πάνω από 10.000. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα ταυτίζονται με μία από δώδεκα «κλασικές» παγκόσμιες θρησκείες.

Οι δώδεκα κλασικές παγκόσμιες θρησκείες, σε αλφαβητική σειρά στο ελληνικό αλφάβητο, είναι:

Βουδισμός (Ινδίασήμερα 4,1% του παγκόσμιου πληθυσμού, από 6ος-5ος αιώνας Προ Κοινής Εποχής),

Ζωροαστρισμός (Περσία, σήμερα 0,003% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 7ος-6ος αιώνας Προ Κοινής Εποχής),

Ινδουισμός (Ινδία, σήμερα 14,9% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 2300-1500 Προ Κοινής Εποχής),

Ιουδαϊσμός (Λεβάν, Ιουδαία, σήμερα 0,2% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 2000-550 Προ Κοινής Εποχής),

Ισλάμ (Αραβική Χερσόνησος, σήμερα 25,6% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 610 της Κοινής Εποχής),

Κομφουκιανισμός (Κίνα, σήμερα 0,09% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 551-479 Προ Κοινής Εποχής),

Μπαχάι (Περσία/Ιράν, σήμερα 0,1% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 1863 της Κοινής Εποχής),

Σιντοϊσμός (Ιαπωνία, σήμερα 0,03% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 300 ΠΚΕ-300 της Κοινής Εποχής),

Σιχισμός (Ινδία, Πουντζάμπ, σήμερα 0,35% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 1469 της Κοινής Εποχής),

Ταοϊσμός (Κίνα, 0,8% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 4ος-3ος αιώνας Προ Κοινής Εποχής),

Τζαϊνισμός (Ινδία, σήμερα 0,09% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 6ος αιώνας Προ Κοινής Εποχής), και,

Χριστιανισμός (Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία: Ελληνική Φιλοσοφία, Ιουδαϊκή παράδοση, σήμερα 28,8% του παγκόσμιου πληθυσμούαπό 33 της Κοινής Εποχής, δόγμα 325 της Κοινής Εποχής). 

(…και μάλιστα το ίντερνετ διαθέτει και Τεχνητή Άνευ-Νόησης Νοημοσύνη για να βγάζει περιλήψεις, άμα λάχει ...αρκεί να ξέρεις πως να φρασεολογήσεις τις ερωτήσεις)

(…και επίσης, το ίντερνετ διαθέτει και αυτόματη μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά μια και οποιαδήποτε σοβαρή έρευνα γίνεται στο αγγλόφωνο ίντερνετ, όχι στο ελληνόφωνο προς Θεού)

(…και μετά κάθεσαι και ελέγχεις και διορθώνεις επιμελώς το τι έβγαλε η Τεχνιτή Α-νόηση και η αυτόματη μετάφραση για να μπορείς να το παρουσιάσεις ...σα χαρταετό καθώς η θαλασσινή αύρα αναπνέει στην παραλία)




Σημειώσεις, σχετικά με τα παραπάνω σύμβολα θρησκειών και πίστεων:

1. H σβάστικα είναι ένα πολύ σημαντικό, ιερό και αρχαίο σύμβολο στον Τζαϊνισμό, που αντιπροσωπεύει την καλή τύχη, την ευοίωνη φύση και πνευματικές έννοιες όπως τα τέσσερα πεπρωμένα της ζωής (ανθρώπινο, ουράνιο, κολασμένο, ζωώδες) και το έβδομο Τιρθανκάρα, το Σουπαρσβανάθα, που εμφανίζεται σε ναούς, ιερά βιβλία και τελετές, αν και η σημασία του έχει αμαυρωθεί τραγικά στη Δύση από την οικειοποίησή του από τους Ναζί για μίσος.

2. Δεν υπάρχει ένα ενιαίο σύνολο τριών παγανιστικών συμβόλων, αλλά μάλλον πολλά σημαντικά σύμβολα, με συνηθισμένα να είναι η Τριπλή Θεά (Κόρη, Μητέρα, Γριά), το Πεντάκτυλο (στοιχεία), ο Κερασφόρος Θεός και Κελτικοί κόμβοι όπως το Τρισκέλε/Τρικέτρα, που όλα αντιπροσωπεύουν τους κύκλους της φύσης, τη θεϊκότητα (ιδιαίτερα τη θηλυκή), τα στοιχεία (Γη, Αέρας, Φωτιά, Νερό, Πνεύμα), το ταξίδι της ζωής και την αλληλοσύνδεση μέσα σε διάφορες παγανιστικές παραδόσεις όπως η Wicca και ο Κελτικός Παγανισμός. Διαφορετικές ομάδες δίνουν έμφαση σε διαφορετικές πτυχές, αλλά το "τρία" συχνά σχετίζεται με φάσεις ζωής, θεϊκές τριάδες ή στοιχειακή ισορροπία.

Μερικές κοινές έννοιες και σύμβολα "τριών μερών":

Η Τριπλή Θεά: Ένα κεντρικό σύμβολο στη Wicca, που αντιπροσωπεύει το θεϊκό θηλυκό μέσω τριών σεληνιακών φάσεων: την Κόρη (νέα αρχή, νεότητα), τη Μητέρα (γαλούχηση, γονιμότητα, δύναμη) και τη Γριά (σοφία, τέλος, μεταμόρφωση).

Κελτικό Τρισκέλε/Τρικέτρα: Ένα αρχαίο σύμβολο τριών αλληλοσυνδεόμενων σπειρών ή κόμβων, που αντιπροσωπεύουν την κίνηση, τους κύκλους (ζωή, θάνατος, αναγέννηση) ή τριάδες όπως γη, θάλασσα και ουρανός, ή παρελθόν, παρόν, μέλλον, και συχνά υιοθετείται από τους Κέλτες Παγανιστές και τους Γουίκες.

Το Άουεν: Ένα σύμβολο έμπνευσης και θεϊκού φωτός στην Ουαλική Δρυιδία, που απεικονίζεται ως τρεις ακτίνες, που αντιπροσωπεύουν την ισορροπία και τη ροή.

Γιατί τόσες πολλές;

Πολυθεϊσμός & Ποικίλες Παραδόσεις: Ο παγανισμός δεν είναι μία θρησκεία αλλά μια συλλογή θρησκειών, καθεμία με τις δικές της ιστορικές ρίζες (Κελτική, Σκανδιναβική, Ελληνική, κ.λπ.) και συγκεκριμένες θεότητες.

Εστίαση στη Φύση: Πολλά σύμβολα συνδέονται με φυσικούς κύκλους (σελήνη, ήλιος, εποχές) και στοιχεία (Γη, Αέρας, Φωτιά, Νερό).

Επανερμηνεία: Τα αρχαία σύμβολα συχνά επανερμηνεύονταν από μεταγενέστερους πολιτισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών (όπως η Τρικέτρα) και των σύγχρονων Παγανιστών, δίνοντάς τους πολυεπίπεδες έννοιες.

Η τρικέτα, ή Κελτικός Τριαδικός Κόμπος, είναι ένα τρίπτυχο σύμβολο τριών αλληλένδετων, ατελείωτων βρόχων που αντιπροσωπεύουν την ενότητα, την αιωνιότητα και τους κύκλους, με έννοιες που ποικίλλουν από την Τριπλή Θεά (Κόρη, Μητέρα, Γριά) στις παγανιστικές παραδόσεις έως την Αγία Τριάδα (Πατέρας, Υιός, Άγιο Πνεύμα) στον Χριστιανισμό, όπου και η παγανιστική Μητέρα-Γη εξελίχθηκε στην Χριστιανική Παναγία Μητέρα του Θεού, και συμβολίζουν έννοιες όπως η ζωή, ο θάνατος, η αναγέννηση ή το μυαλό, το σώμα, το πνεύμα σε διάφορους πολιτισμούς, και χρησιμοποιούνται διακοσμητικά στην αρχαία τέχνη και τα μεσαιωνικά χειρόγραφα.


Αναπτύξεις:


Ο Βουδισμός είναι μια αρχαία ινδική θρησκεία και φιλοσοφία που επικεντρώνεται στην προσωπική πνευματική ανάπτυξη για την επίτευξη μιας κατάστασης φώτισης και ειρήνης, γνωστής ως νιρβάνα. Ιδρύθηκε από τον Σιντάρτα Γκαουτάμα, ο οποίος ονομάστηκε πνευματικά φωτισμένος, έκφραση που μεταφράζεται ως Βούδας, πριν από περισσότερα από 2.500 χρόνια, όταν ο Ινδουισμός, μέσα από τον οποίον αναπτύχθηκε, ήταν ήδη περίπου 2.000 ετών. Βασίζεται στις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες και στο Ευγενές Οκταπλό Μονοπάτι και οι ασκούμενοι επιδιώκουν να τερματίσουν τον κύκλο του πόνου και της αναγέννησης μέσω της ηθικής, του διαλογισμού και της σοφίας. Οι Βουδιστές δεν λατρεύουν μια υπέρτατη θεότητα και αντ' αυτού επικεντρώνονται στην ανάπτυξη ιδιοτήτων όπως η καλοσύνη, η συμπόνια και η σοφία.

Ο Ζωροαστρισμός είναι μια αρχαία μονοθεϊστική θρησκεία που ιδρύθηκε στην Περσία από τον προφήτη Ζωροάστρη γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. Δίνει έμφαση σε μια κοσμική πάλη μεταξύ του καλού (που εκπροσωπείται από την υπέρτατη θεότητα Αχούρα Μάζντα) και του κακού, και οι βασικές ηθικές αρχές του είναι οι «Καλές Σκέψεις», τα «Καλά Λόγια» και οι «Καλές Πράξεις». Η λατρεία συχνά επικεντρώνεται στη φωτιά, σύμβολο αγνότητας και θεϊκής σοφίας, και τελείται σε ναούς φωτιάς. Η θρησκεία βασίζεται στις διδασκαλίες του προφήτη Ζαρατούστρα (Ζωροάστρης), του οποίου οι ύμνοι σώζονται στο ιερό κείμενο που ονομάζεται Αβέστα. Οι Ζωροαστριστές πιστεύουν σε μία άκτιστη, καλοπροαίρετη θεότητα της σοφίας, τον Αχούρα Μάζντα, ο οποίος είναι ο δημιουργός του κόσμου. Η πίστη περιέχει ένα ισχυρό στοιχείο δυϊσμού, που υποθέτει μια αρχέγονη σύγκρουση μεταξύ της δημιουργικής δύναμης του Αχούρα Μάζντα και του Άνγκρα Μάινγιου (ή Αριμάν), του καταστροφικού πνεύματος του κακού. Η ηθική της θρησκείας συνοψίζεται ως «Καλές Σκέψεις, Καλά Λόγια, Καλές Πράξεις» (Χουμάτα, Χούχτα, Χβάρστα). Ο Ζωροαστρισμός θεωρείται η πρώτη σημαντική μονοθεϊστική θρησκεία και πιστεύεται ότι επηρέασε άλλες μεγάλες θρησκείες, όπως τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ.

Ο Ινδουισμός είναι η παλαιότερη ζωντανή θρησκεία/πίστη στον κόσμο, αναπτυχθής εδώ και περίπου 4.300 χρόνια, που περιγράφεται καλύτερα ως μια ποικιλόμορφη θρησκευτική παράδοση, μια φιλοσοφία και ένας τρόπος ζωής, παρά ως μια ενιαία, μονολιθική θρησκεία. Είναι μια οικογένεια παραδόσεων που προέρχεται από την ινδική υποήπειρο και δίνει έμφαση σε μια κοσμική τάξη που ονομάζεται ντάρμα. Οι βασικές του πεποιθήσεις περιλαμβάνουν την ενότητα της ύπαρξης, τον κύκλο της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης (σαμσάρα) και την έννοια του κάρμα, όπου οι πράξεις κάποιου σε αυτή τη ζωή επηρεάζουν την επόμενη. Η λατρεία είναι ένα κεντρικό μέρος του Ινδουισμού, η οποία μπορεί να ασκείται στο σπίτι ή σε ναούς και περιλαμβάνει την προσφορά προσφορών σε μια τεράστια ποικιλία θεοτήτων που θεωρούνται ως εκδηλώσεις του ενός Υπέρτατου Θεού, του Βράχμαν.
Ντάρμα: Μια κοσμική τάξη που διατηρείται με δίκαιη ζωή και προσήλωση στο καθήκον.
Βράχμαν: Ο ένας Υπέρτατος Θεός, ή η απόλυτη πραγματικότητα, που είναι η πηγή κάθε ύπαρξης. Οι πολλοί θεοί και θεές θεωρούνται ως εκδηλώσεις του Βράχμαν.
Θεότητες: Η λατρεία περιλαμβάνει μια τεράστια ποικιλία θεοτήτων όπως ο Βίσνου, ο Σίβα, ο Γκανέσα και η Λάκσμι. Μπορούν να έχουν αρσενική, θηλυκή ή ακόμα και ζωοειδή μορφή και να έχουν συμβολικές έννοιες. Κάρμα: Ο νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος, όπου οι πράξεις ενός ατόμου σε μια ζωή καθορίζουν τις συνθήκες του στην επόμενη.
Σαμσάρα: Ο κύκλος της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης, από τον οποίο οι Ινδουιστές επιδιώκουν να ξεφύγουν μέσω της πνευματικής προόδου.

Ο Ιουδαϊσμός είναι η παλαιότερη μονοθεϊστική θρησκεία στον κόσμο, που ιδρύθηκε από τον Αβραάμ πριν από περίπου 4.000 χρόνια, και αναπτύχθηκε μέχρι να φτάσει στην σημερινή του μορφή πριν 2.500 χρόνια, με πεποιθήσεις που επικεντρώνονται σε έναν Θεό που σύναψε μια διαθήκη με τον λαό του ισραΕλ, ο οποίος ήταν μέρος του Αραβικού λαού από την Μεσοποταμία. Το κεντρικό του κείμενο είναι η Τορά, η οποία περιέχει νόμους και ιστορίες που καθοδηγούν την καθημερινή ζωή και τη θρησκευτική πρακτική, όπως η μη εργασία το Σάββατο. Η λατρεία λαμβάνει χώρα σε συναγωγές με επικεφαλής ραβίνους και ο Ιουδαϊσμός είναι μια ποικιλόμορφη θρησκεία με διάφορα δόγματα, όπως Ορθόδοξη, Συντηρητική και Μεταρρυθμιστική. Μια βασική αρχή είναι η πίστη σε έναν, μοναδικό και αιώνιο Θεό που είναι ο δημιουργός του σύμπαντος. Ο λαός του ισραΕλ πιστεύει ότι έχει μια ιδιαίτερη συμφωνία, ή διαθήκη, με τον Θεό, η οποία περιλαμβάνει την τήρηση των νόμων Του.

Το Ισλάμ είναι μια μονοθεϊστική Αβρααμική θρησκεία που επικεντρώνεται στο Κοράνι και στις διδασκαλίες του Προφήτη Μωάμεθ. Η λέξη «Ισλάμ» σημαίνει «υποταγή στο θέλημα του Θεού» και οι οπαδοί του ονομάζονται Μουσουλμάνοι. Το Ισλάμ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο και οι οπαδοί του πιστεύουν σε έναν Θεό, τον οποίο αποκαλούν Αλλάχ. Οι Μουσουλμάνοι πιστεύουν σε έναν μόνο, παντοδύναμο Θεό και σε μια αλυσίδα προφητών, συμπεριλαμβανομένων του Αδάμ, του Αβραάμ, του Μωυσή και του Ιησού. Ο τελευταίος προφήτης είναι ο Μωάμεθ, ο οποίος έλαβε τις αποκαλύψεις του Θεού που καταγράφονται στο Κοράνι. Το Ισλάμ περιλαμβάνει επίσης την πίστη στην Ημέρα της Κρίσης και στη μετά θάνατον ζωή.
Το πλαίσιο της ζωής ενός Μουσουλμάνου βασίζεται συχνά στους Πέντε Πυλώνες του Ισλάμ:
Η διακήρυξη ότι δεν υπάρχει άλλος θεός παρά μόνο ο Θεός και ότι ο Μωάμεθ είναι ο αγγελιοφόρος Του.
Η εκτέλεση τελετουργικών προσευχών πέντε φορές την ημέρα.
Η προσφορά στους φτωχούς και τους άπορους.
Η νηστεία κατά τη διάρκεια του μήνα του Ραμαζανιού.
Η εκτέλεση προσκυνήματος στη Μέκκα εάν είναι σωματικά και οικονομικά ικανοί.
Για τους Μουσουλμάνους, το Ισλάμ δεν είναι απλώς μια θρησκεία, αλλά ένας ολοκληρωμένος τρόπος ζωής που καθοδηγεί τη συμπεριφορά τους σε πνευματικά, κοινωνικά και ηθικά ζητήματα.

Ο Κομφουκιανισμός είναι ένα σύνθετο σύστημα που συνδυάζει την ηθική φιλοσοφία με τις θρησκευτικές πρακτικές, δίνοντας έμφαση στην κοινωνική αρμονία μέσω της ηθικής, της υιικής ευσέβειας και της ορθής συμπεριφοράς. Ενώ συχνά θεωρείται φιλοσοφία λόγω της εστίασής της στην πρακτική σοφία και την κοινωνική τάξη, θεωρείται επίσης θρησκεία για την συμπερίληψη τελετουργιών, λατρείας προγόνων και θεοποίησης μορφών όπως ο Κομφούκιος. Οι διδασκαλίες του, που ιδρύθηκαν από τον Κομφούκιο, έχουν διαμορφώσει τον πολιτισμό και την πολιτική σκέψη της Ανατολικής Ασίας εδώ και αιώνες. Ο Κομφουκιανισμός επιδιώκει να δημιουργήσει μια αρμονική κοινωνία τονίζοντας τη σημασία της κοινωνικής τάξης και των διαπροσωπικών σχέσεων. Μια κεντρική αρετή, αυτή περιλαμβάνει τον βαθύ σεβασμό, την αγάπη και τη φροντίδα για τους γονείς και τους πρεσβύτερους, η οποία χρησιμεύει ως μοντέλο για άλλες κοινωνικές σχέσεις. Μια βασική αρχή του ren, που σημαίνει ανθρωπιά, καλοσύνη και συμπόνια, η οποία θα πρέπει να καθοδηγεί τις αλληλεπιδράσεις κάποιου με τους άλλους. Η τήρηση της εθιμοτυπίας και των κοινωνικών κανόνων (li) είναι ζωτικής σημασίας για μια καλά οργανωμένη κοινωνία, από τις καθημερινές αλληλεπιδράσεις έως τις μεγάλες τελετές. Ένα ανώτερο άτομο καθοδηγείται από τη δικαιοσύνη και όχι από το προσωπικό κέρδος, επιδιώκοντας ηθική συμπεριφορά σε όλες τις πράξεις.

Η Μπαχάι Πίστη είναι μια σχετικά νέα θρησκεία που εμφανίστηκε στο Ιράν στα μέσα του 19ου αιώνα, ιδρύθηκε από τον Μπαχαολλά. Τονίζει την πνευματική ενότητα όλης της ανθρωπότητας και την ουσιαστική αξία όλων των παγκόσμιων θρησκειών, διδάσκοντας ότι αποτελούν μέρος ενός προοδευτικού, ενοποιημένου συστήματος θείας αποκάλυψης. Βασικές αρχές περιλαμβάνουν την ενότητα του Θεού, την ενότητα της θρησκείας και την ενότητα της ανθρωπότητας, μαζί με την προώθηση της ισότητας των φύλων, την καθολική εκπαίδευση και την αρμονία της επιστήμης και της θρησκείας.

Το Σίντο είναι η ιθαγενής θρησκεία της Ιαπωνίας που επικεντρώνεται στη λατρεία των κάμι, πνευμάτων ή θεοτήτων που βρίσκονται στη φύση και σε άλλα πράγματα. Δεν έχει ιδρυτή ή ιερά κείμενα και χαρακτηρίζεται από την έμφαση που δίνει στις τελετουργίες, την αγνότητα και την αρμονία μεταξύ των ανθρώπων και του φυσικού κόσμου. Οι πρακτικές συχνά περιλαμβάνουν την επίσκεψη σε ιερά, τη συμμετοχή σε τελετουργίες καθαρισμού πριν από την προσευχή και τον εορτασμό γεγονότων της ζωής, με τις κηδείες να γίνονται από τον Βουδισμό, επειδή ο θάνατος θεωρείται ακάθαρτος.

Ο Σιχισμός είναι η πέμπτη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο. Η λέξη «Σιχ» σημαίνει «μαθητής» ή «αναζητητής της αλήθειας». Ο Σιχισμός υποστηρίζει την ισότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη, την προσφορά στην ανθρωπότητα και την ανοχή προς άλλες θρησκείες. Ο Σιχισμός πιστεύει σε έναν Θεό που είναι ο δημιουργός των πάντων και δίνει έμφαση στη ζωή με ειλικρίνεια, εστιάζοντας στην ισότητα, την ανιδιοτελή προσφορά και την αφοσίωση στον Θεό. Οι κεντρικές αρχές περιλαμβάνουν την ειλικρινή εργασία, την ανταλλαγή με τους άλλους και την ισότητα όλων, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους. Οι Σιχ πιστεύουν στην ισότητα για όλους, στην άμεση πρόσβαση στον Θεό χωρίς μεσάζοντες όπως οι ιερείς, και στην ιερότητα μιας ισχυρής οικογενειακής ζωής, ενώ καταδικάζουν τις δεισιδαιμονίες και τις τυφλές τελετουργίες. Υπάρχει μόνο ένας Θεός, ο δημιουργός του σύμπαντος, ο οποίος είναι άμορφος, άφυλος και προσιτός σε όλους. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι στα μάτια του Θεού και ο Σιχισμός απορρίπτει το σύστημα των καστών.

Ο Ταοϊσμός είναι μια αρχαία κινεζική θρησκεία, φιλοσοφία και τρόπος ζωής που προωθεί την πνευματική αρμονία και την ένωση με το «Τάο», ή τον θεμελιώδη τρόπο του σύμπαντος. Βασικές πτυχές περιλαμβάνουν την εξάσκηση αρχών όπως η ισορροπία του γιν και του γιανγκ, την επίτευξη πνευματικής αθανασίας και την αυτοβελτίωση μέσω πρακτικών όπως ο διαλογισμός και το Τάι Τσι. Ανάλογα με τη συγκεκριμένη σχολή σκέψης, ο Ταοϊσμός μπορεί να ασκηθεί ως επίσημη θρησκεία με θεότητες και τελετουργίες ή ως μια πιο φιλοσοφική, κοσμική πειθαρχία. Η θεμελιώδης, άρρητη αρχή του σύμπαντος από την οποία προέρχονται όλα τα πράγματα. Η έννοια του Γιν και του Γιανγκ, φαινομενικά αντίθετες ή αντίθετες δυνάμεις, είναι συμπληρωματικές, αλληλένδετες και αλληλεξαρτώμενες στον φυσικό κόσμο. Η «ζωτική ενέργεια» που ρέει μέσα από όλα τα ζωντανά όντα, με την οποία οι Ταοϊστές προσπαθούν να ζήσουν σε αρμονία.

Ο Τζαϊνισμός είναι μια αρχαία ινδική θρησκεία που επικεντρώνεται στον πνευματικό καθαρισμό και την απελευθέρωση μέσω της αυτοπειθαρχίας και της μη βίας (\(ahimsa\)). Κεντρικός στόχος του είναι η επίτευξη της μόκσα, ή απελευθέρωσης από τον κύκλο της αναγέννησης, κατακτώντας τα πάθη κάποιου και συσσωρεύοντας καλό κάρμα. Ο Τζαϊνισμός δεν πιστεύει σε έναν δημιουργό θεό, αλλά λατρεύει 24 «κατασκευαστές διαβάσεων» ή τιρθανκάρας, με τον τελευταίο, τον Μαχαβίρα, να είναι μια βασική προσωπικότητα που αναμόρφωσε την πορεία προς τη φώτιση. Βασικές αρχές περιλαμβάνουν τα «τρία κοσμήματα» - ορθή πίστη, ορθή γνώση και ορθή συμπεριφορά - και τους πέντε μεγάλους όρκους που καθοδηγούν τη συμπεριφορά κάποιου.

Ο Χριστιανισμός είναι η μεγαλύτερη μονοθεϊστική θρησκεία στον κόσμο, με επίκεντρο τη ζωή και τις διδασκαλίες του Ιησού Χριστού. Βασικές πεποιθήσεις περιλαμβάνουν ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού, ο Μεσσίας, και ότι η σταύρωση και η ανάστασή του προσφέρουν σωτηρία στην ανθρωπότητα. Η ιερή γραφή του είναι η Βίβλος, η οποία αποτελείται από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Οι Χριστιανοί πιστεύουν σε έναν Θεό, ο οποίος υπάρχει ως τριάδα: τον Πατέρα, τον Υιό (Ιησούς Χριστός) και το Άγιο Πνεύμα. Μια κεντρική αρχή είναι ότι ο θάνατος του Ιησού στο σταυρό ήταν μια θυσία για τις αμαρτίες της ανθρωπότητας και η ανάστασή του κατέστησε δυνατό για τους πιστούς να έχουν αιώνια ζωή.
Ο Χριστιανισμός ιδρύθηκε επισήμως ως δόγμα στην Νίκαια της Βιθυνίας τον τέταρτο αιώνα, το έτος 325.
Παρέμεινε ενωμένος μέχρι το 1054 της Κοινής Εποχής οπότε και ο επίσκοπος της Ρώμης χώρισε την εκκλησία σε Ρωμαιοκαθολική και Ανατολική ορθόδοξη.
To 1517 o Λούθηρος, κατά την αναμόρφωση στην Γερμανία, ξεκίνησε την Προτεσταντική Εκκλησία.
Το 1534 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος 8ος απέκοψε την Αγγλία από την Ρώμη και δημιούργησε την Αγγλικανική Εκκλησία.
Η Προτεσταντική Εκκλησία που ίδρυσε ο Λούθηρος εξελίσεται μέχρι σήμερα σε πολές διακλαδώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων Εκκλησιών, αρκετές των οποίων Ευαγγελικές στην Βόρειο Αμερική όπου θεωρούν εαυτόν ανεξάρτητες δόγματος και πολλές τηρούν το τι πιστεύουν ότι ήταν η πρακτική του Χριστιανισμού τον πρώτο και δεύτερο αιώνα χωρίς την εκκλησιαστική ιεραρχία της παράδοσης που ίσχυσε μετά τον τέταρτο αιώνα.


Αριθμοί και, η άλλη πλευρά:

Σε πιστούς, παγκοσμίως, πρώτος έρχεται ο Χριστιανισμός (όλες οι εκδόσεις του μαζί) με 28,8%, ακολουθούμενος από το Ισλάμ με 25,6% και τρίτη ως θρησκεία, τον Ινδουισμό με 14,9%. Τρίτοι όμως στην πραγματικότητα έρχονται οι άθεοι και αγνωστικοί με 25%, δηλαδή σχεδόν όσοι ακολουθούν το Ισλάμ.

Οι παραπάνω 12 θρησκείες διεκδικούν συνολικά ένα περίπου 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ως οπαδούς, ως πιστούς σήμερα, εκ των οποίων ένα σύνολο 54,6% του παγκόσμιου πληθυσμού πιστεύει στις Αβρααμικές θρησκείες και ένα 20,4% στις υπόλοιπες θρησκείες. Αυτό αφήνει ένα 25% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου, ως άθεους και αγνωστικούς συμπεριλαμβανομένων ενός λιγότερο από 1% οπαδών άλλων αδιευκρίνιστων θρησκειών και αυτόνομων θρησκευτικών αιρέσεων (Cults).

Υπάρχει και ένας άλλος τρόπος να διαχωρίσουμε τις ταυτότητες του τι πιστεύουν οι άνθρωποι σήμερα:

  1. Πόσοι πιστεύουν ότι υπάρχει ένας θεός; Οι τρεις Αβρααμικές θρησκείες, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ, περίπου 55% των ανθρώπων, και,
  2. Πόσοι πιστεύουν στο να αναλύουν την ύπαρξη από την οδό της φιλοσοφίας, της αυτοσυνείδησης, του εσωτερισμού, της έρευνας και της εξελισσόμενης γνώσης του φυσικού κόσμου. Αυτή η ενότητα συμπεριλαμβάνει θρησκείες όπως ο Ινδουισμός και ο Κομφουκιανισμός, αλλά και όλες τις Επιστήμες. Περίπου 45% των ανθρώπων.

Παραδόξως, προσωπικά πιστεύω ότι, στο δόγμα του Χριστιανισμού του ενός Θεού που οροθετήθηκε το 325 και το 381 της Κοινής Εποχής, το «Πατήρ-Υιός-Άγιο Πνεύμα» εννοούσε «Σύμπαν-Ζωή-Νόμοι Φυσικής και εξέλιξης» αλλά κανείς δεν τό ‘πιασε (τουλάχιστον όχι επισήμως), εκτός απ' τους σοφούς που τό 'γραψαν.

Εν τω μεταξύ, ενώ υπάρχουν επιστήμονες που ταυτίζονται ως άθεοι ή αγνωστικοί, υπάρχουν αρκετοί επιστήμονες που ταυτίζονται και με κάποια θρησκεία. Πάντως, το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που θεωρείται γενικά ως επιστήμονες είναι λιγότερο από το 0,1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Tο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που θεωρείται ως ιερείς, ιερωμένοι και άλλοι αξιωματούχοι θρησκειών και θρησκευτικών οργανισμών και οργανώσεων είναι κατά πολύ  λιγότερο από το 0,1% του παγκόσμου πληθυσμού.

Οι επιστήμες είναι η σπουδή, και, μεταφορικά, η «πίστη», στον φυσικό, υπαρκτό κόσμο. Είναι αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε Γνώση όταν είναι γνώση βασισμένη στην μελέτη του υπαρκτού και εκείνου που μπορεί να αποδειχθεί δια πειραματισμού. Και… Επιστήμες υπάρχουν πολλών ειδών:

Οι επιστήμες περιλαμβάνουν ευρείες κατηγορίες όπως οι Φυσικές Επιστήμες (Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Επιστήμες της Γης/Διαστήματος), οι Τυπικές Επιστήμες (Μαθηματικά, Λογική, Επιστήμες Πληροφορικής) και οι Κοινωνικές Επιστήμες (Ψυχολογία, Κοινωνιολογία, Οικονομικά), παράλληλα με εφαρμοσμένους τομείς όπως η Μηχανική και η Ιατρική, οι οποίες μελετούν τον κόσμο ή τα αφηρημένα συστήματα μέσω συστηματικής παρατήρησης και πειραματισμού.


Εν ολίγοις:

Φυσικές Επιστήμες (Μελέτη του Φυσικού Κόσμου)

Φυσική: Ύλη, ενέργεια, κίνηση.

Χημεία: Ουσίες, αντιδράσεις, ιδιότητες.

Βιολογία/Βιοεπιστήμες: Ζωντανοί οργανισμοί (Βοτανική, Ζωολογία, Γενετική, Οικολογία, κ.λπ.).

Επιστήμες της Γης και του Διαστήματος: Γεωλογία, Ωκεανογραφία, Μετεωρολογία, Αστρονομία.

Τυπικές Επιστήμες (Μελέτη Αφηρημένων Εννοιών και Συστημάτων)

Μαθηματικά: Λογική, στατιστική, καθαρά μαθηματικά.

Επιστήμη Υπολογιστών: Θεωρητικές πτυχές, αλγόριθμοι.

Λογική: Τυπική συλλογιστική.

Κοινωνικές Επιστήμες (Μελέτη της Ανθρώπινης Κοινωνίας και Συμπεριφοράς)

Ψυχολογία: Νους και συμπεριφορά.

Κοινωνιολογία: Κοινωνία και κοινωνική συμπεριφορά.

Ανθρωπολογία: Ανθρώπινοι πολιτισμοί, εξέλιξη. 

Οικονομικά: Παραγωγή, κατανάλωση, μεταφορά πλούτου.

Πολιτικές Επιστήμες: Πολιτικά συστήματα και συμπεριφορά.

Εφαρμοσμένες Επιστήμες (Εφαρμογή Επιστημονικής Γνώσης)

Μηχανική: Σχεδιασμός και εφαρμογή (Πολιτικά, Μηχανολογικά, Ηλεκτρολογικά, κ.λπ.).

Ιατρική: Υγεία και ασθένειες (Φαρμακολογία, Νοσηλευτική, κ.λπ.).

Γεωργικές Επιστήμες: Φυτική και κτηνοτροφική παραγωγή.

Άλλοι & Διεπιστημονικοί Τομείς

Νευροεπιστήμη: Μελέτη του νευρικού συστήματος.

Βιοφυσική/Βιοχημεία: Τομές βιολογίας, φυσικής και χημείας.

Περιβαλλοντική Επιστήμη: Αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος.

Ιστορία της Επιστήμης/Επιστημολογία: Φιλοσοφία της επιστήμης.


Όταν σκεπτόμαστε το κύρος της κάθε επιστήμης, είναι θεμελιώδες να ξεχωρίζουμε:

  1. Σε ποιες επιστήμες, εκ της φύσης της κάθε επιστήμης, η μεγάλη πλειοψηφία των επιστημόνων δίνει την ίδια απάντηση σε μια ερώτηση, την οποία, απάντηση, υπαγορεύει η τελευταία λέξη της εξέλιξης της κάθε επιστήμης (π.χ., της Φυσικής), και,
  2. Σε ποιες επιστήμες ο κάθε επιστήμονας μπορεί να δώσει διαφορετικές απαντήσεις στην ίδια ερώτηση, ανάλογα με την υποκειμενική ερμηνεία της επιστήμης, βάση της πολιτικής ή κοινωνιολογικής ιδεολογίας στην οποία πιστεύει ο επιστήμονας (π.χ., τα Οικονομικά).


Όσον αφορά το τι πίστη, τι πιστεύει, τι ακολουθεί κανείς, ο διαχωρισμός μεταξύ Θρησκείας και επιστημονικής Γνώσης είναι σαφής και εύκολος. Συχνά όμως, το πιστεύω του καθενός συμπεριλαμβάνει έναν συνδυασμό υποκειμενικής απόδοσης, επιλεκτικής γνώσης και προσωπικής προτίμησης σε μύθους και παραδώσεις, ή έμμονες ιδέες. Τότε, τα πράματα μπερδεύονται.

Όσο πιο απόλυτη μια θέση, τόσο περισσότερο μοιάζει με «θρησκεία».
Όσο πιο απόλυτη μια θέση, τόσο περισσότερο παρουσιάζεται δισδιάστατη και μαυρόασπρη.
Κανείς δεν είναι δυνατόν να κατέχει την αλήθεια, μπορεί όμως να την προσεγγίσει με την συμπερίληψη και αλληλεπίδραση γεγονότων και ιστορικής εξέλιξης ιδεών και καταστάσεων, προσθέτωντας τρίτη διάσταση και χρώματα στο μαυρόασπρο δισδιάστατο θέσφατο.

Είτε ένας άνθρωπος είναι θρήσκος είτε πιστεύει αποκλειστικά στην επιστήμη, η προσφορά του στο σύνολο εξαρτάται από το αν διψά να μάθει περισσότερα που δεν τα γνώριζε ώστε να εξελίξει τις απόψεις του, ή αν φοβάται τόσο πολύ τις καινούργιες ή διαφορετικές απόψεις που ταμπουρώνεται πίσω από την επιμονή σε μια μονολιθική άποψή του χωρίς να επιτρέπει προσθέσεις ή εξέλιξη γνώμης.


~~~


Δεν πρέπει να ξεχάσουμε, μιλώντας για το τι έχει αναπτύξει ο άνθρωπος σαν πνευματική κατανόηση της ύπαρξής του, θρησκεία και επιστήμη, τις θρησκείες και τα πιστεύω που αναπτύχθηκαν στις Αμερικανικές Ηπείρους, από τους τρεις πολιτισμούς των Μάγια (2000 ΠΚΕ-1539 KE) Ίνκα (1100-1532 KE), και Αζτέκων (1300-1521 KE) στην Νότια και Κεντρική Αμερικανική ήπειρο για τις οποίες δεν γνωρίζουμε τίποτα εφ’ όσον εξαϋλώθηκαν από τις γενοκτονίες που επιτέλεσαν οι Χριστιανοί Ρωμαιοκαθολικοί Κονκισταδόροι από την Ισπανία και την Πορτογαλία που έψαχναν για χρυσάφι μετά από το 1492, εξ' ου και ο μύθος της πόλης του χρυσαφιού, Ελ Ντοράντο, την οποία κανείς ποτέ δεν βρήκε. Λέγεται ότι το Ελ Ντοράντο δεν βρέθηκε επειδή με την έκφραση «χρυσό» δεν εννεοείτο το πολύτιμο μέταλο αλλά η πολιτισμική ακμή, κάτι που οι Κονκισταδόροι δεν το «έπιασαν», νοηματικά, και ψάχνανε για χρυσάφι.



Άνοδος και πτώση του πολιτισμού των Μάγια, πάνω από 3.000 χρόνια.
Από τους πλέον μακρόβιους πολιτισμούς, μαζί με τους πολιτισμούς της Κίνας και της Αιγύπτου.
Σημ.: Ενώ ο λεγόμενος «Δυτικός Πολιτισμός» έχει τις ρίζες του στη Μεσοποταμία εδώ και 6.000 χρόνια,
αυτός καθαυτός ο δυτικός πολιτισμός χρονολογείται από το 800 Προ Κοινής Εποχής (τον Όμηρο), πριν 2.800 χρόνια,
και ακολούθησε την πορεία Ελληνικός πολιτισμός, Ρωμαϊκός πολιτισμός, Ευρωπαϊκός πολιτισμός, Αναγέννηση, Διαφώτιση.

Οι πολιτισμοί όμως της ηπείρου που εμείς ονομάζουμε Αμερικανική
είναι για μας χαμένοι στον χρονο και είναι άγνωστοι.
Την αυτοκρατορία των Ίνκα την αφάνησε από το 1532 ο Ισπανός Φρανσίσκο Πιζάρο
ο οποίος δεν γνώριζε ανάγνωση ή γραφή: ήταν αγράμματος.
Κατάφερε να αποκτήσει μεγάλο πλούτο και δόξα, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που προσέφερε
η αποικιακή επέκταση.


Βόρειος Αμερικανική ήπειροςΟι ιθαγενείς Βορειοαμερικανοί είχαν εξελιγμένους πολιτισμούς, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων αστικών κέντρων, σύνθετων κοινωνιών και προηγμένων γεωργικών και αρχιτεκτονικών συστημάτων.

Οι μεγάλες πόλεις, όπως η Καόκια (κοντά στο σημερινό Σεντ Λούις, στη σημερινό κράτος του Μιζούρι), ήταν από τις μεγαλύτερες στη Βόρεια Αμερική πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων, με πληθυσμούς συγκρίσιμους με τις ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής. Οι πρόγονοι Πουεμπλόαν έχτισαν μεγάλα, πολυώροφα κτίρια από πέτρα και ξύλο σε τοποθεσίες όπως το φαράγγι Τσάκο.

Πολλοί ιθαγενείς πολιτισμοί της Βόρειας Αμερικής ανέπτυξαν σύνθετες γεωργικές οικονομίες, καλλιεργώντας καλλιέργειες όπως καλαμπόκι, φασόλια και κολοκύθες που ήταν απαραίτητες για την υποστήριξη του αυξανόμενου πληθυσμού τους και για το εμπόριο.

Αυτοί οι πολιτισμοί είχαν σύνθετες κοινωνικές ιεραρχίες, αστική και μνημειώδη αρχιτεκτονική και προηγμένα συστήματα διακυβέρνησης, όπως ο Μεγάλος Νόμος της Ειρήνης των Ιροκουά, ο οποίος επηρέασε τα δημοκρατικά μοντέλα.

Πολιτισμοί όπως η Αντένα, ο Χόουπγουελ και ο Μισισιπή έχτισαν τεράστια χωματουργικά έργα, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων τύμβων, γεωμετρικών χωματουργικών έργων και κατασκευών που έμοιαζαν με ναούς.

Οι περιοχές που αποτελούν τώρα τμήματα των Ενωμένων Κρατών είχαν επίσης τα δικά τους «λίκνα του πολιτισμού», αν και ήταν διαφορετικές από τους ευρύτερα γνωστούς πολιτισμούς της Μεσοαμερικής (όπως οι Μάγια και οι Αζτέκοι) και της Νότιας Αμερικής (όπως οι Ίνκας). 


Επίσης θα πρέπει να αναφερθούμε και στο σύστημα πίστης των πολιτισμών της Βορείου Αμερικής (14.000-5.500 ΠΚΕ, μετά 5.500-1.000 ΠΚΕ, μετά 1.000 ΠΚΕ-1540 ΚΕ, και 1540 ΚΕ ως σήμερα) που οι Ευρωπαίοι ονόμασαν «Ινδιάνους» επειδή νόμιζαν ότι είχαν ανακαλύψει τις ανατολικές Ινδίες, ενώ εκείνοι, οι ιθαγενείς που ζούσαν εκεί επί 15.000 χρόνια αυτοαποκαλούντουσαν «Ανθρώπινα Όντα» και πίστευαν πως όλη η ύπαρξη στην γη, ζώα (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων), φυτά, φύση, γη, ύλη, άνεμος είναι Ένα (ένα σύνολο), ενα με το Μεγάλο Πνεύμα

Οι ιθαγενείς της ηπείρου που εμείς ονομάζουμε Βόρειο Αμερική όριζαν το Μεγάλο Πνεύμα ως ένα υπέρτατο ον ή μια παγκόσμια δημιουργική δύναμη, μια θεϊκή δύναμη που είναι ο δημιουργός όλων των πραγμάτων και το Μεγάλο Πνεύμα είναι μια δύναμη παρούσα σε όλα, τονίζοντας την αλληλοσύνδεση κάθε μορφής ζωής. Αυτή η έννοια συχνά θεωρείται όχι ως προσωπικός θεός (θεός ως πρόσωπο), αλλά ως μια ιερή ουσία ή ζωτική δύναμη που εκδηλώνεται στον φυσικό κόσμο και μέσω πνευματικών εμπειριών, με τις ερμηνείες να ποικίλλουν μεταξύ διαφορετικών φυλών.




Μερικές από τις πιο γνωστές σε εμάς βορειοαμερικανικές φυλές (έθνη):
Λακότα (Σιου), Τσεροκή, Νάβαχο, Τσόκτω, Απάτσι, Μπλάκφουτ, Ιροκόη, Μοχώκ, Γουάμπανογκ, Σέμινολ.

Σημ. Υπάρχουν τρεις ομάδες Λακότα από την περιοχή που σήμερα ειναι το κράτος της Νότιας Ντακότα.
Οι εχθροί τους, και οι Λευκοί τους έλεγαν Σιού επειδή Σιού, στην γλώσσα τους, είναι βρισιά.
Γι' αυτό εμείς τους γνωρίζουμε ως Σιου.

Sitting Bull (Καθιστός Ταύρος), αρχηγός των Χουνκπάπα Λακότα,
με χειροποίητη πίπα.
Η χειροποίητη πίπα είχε περισσότερη σημασία από τα όπλα επειδή
ήταν μέρος ιεροτελεστείας σε συμβούλια της φυλής και στην σύναψη φιλίας και ειρήνης.


Ο Καθιστός Ταύρος ήταν γνωστός ως εξέχων ηγέτης των Λακότα που οδήγησε τον λαό του στην αντίσταση
ενάντια στις πολιτικές της κυβέρνησης των λευκών και
για τον κρίσιμο ρόλο του στην αποφασιστική νίκη επί των στρατευμάτων του
Αντισυνταγματάρχη Τζορτζ Άρμστρονγκ Κάστερ στη Μάχη του Λιτλ Μπιγκ Χορν το 1876.
Έγινε εθνική φυσιογνωμία της αντίστασης των ιθαγενών Αμερικανών και αργότερα απέκτησε διεθνή φήμη
ως ερμηνευτής στο Buffalo Bill's Wild West Show.


Φωτογραφία του Καθιστού Ταύρου με τον Μπάφαλο Μπιλ (Γουίλιαμ Κόντυ).

Ο Καθιστός Ταύρος πέθανε περίπου 53 ή 57 ετών στις 15 Δεκεμβρίου 1890.
Η άρνησή του να εγκαταλείψει την πολιτιστική του ταυτότητα και τις παραδόσεις του
εδραίωσε την κληρονομιά του ως ένθερμου προστάτη του λαού του.


~~~



Goyaałé (Εκείνος που χασμουριέται), πολεμικός επικεφαλής των Μεσκαλέρο-Τσιρικάουα Απάτσι,
που ζούσαν στα νοτιοδυτικά στις περιοχές κοντά στα βουνά Σιέρα Μάντρε 
(Mητρική Oροσειρά),
γνωστός σε εμάς ως Τζερόνιμο.
Στην φωτογραφία κρατάει μια καραμπίνα Σπρίνγκφιλντ του Αμερικανικού Ιππικού.

Όταν οι Απάτσι επιτίθονταν κατά των Μεξικανών
οι Μεξικανοί φώναζαν το όνομα του Αγίου Ιερόνιμου να τους βοηθήσει.
Έτσι ο 
Goyaałé, αρχηγός πολέμου των Απάτσι έγινε γνωστός σαν Τζερόνιμο,
καθώς οι πολεμιστές του άκουγαν τους Μεξικανούς να φωνάζουν Τζερόνιμο! Τζερόνιμο! φοβισμένοι.

Ο Goyaałé έγινε αρχηγός πολέμου για να εκδικηθεί τους Μεξικανούς,
επειδή, όταν ήταν νέος, οι Μεξικανοί στρατιώτες είχαν επιτεθή στο χωριό του και είχαν σφάξει με ξυφολόγχες
για να μην χαραμίσουν σφαίρες
την μητέρα του, την σύζυγό του, και τους τρεις γιούς τους  όπου ένας από αυτούς ήταν μωρό.
Έζησε αργότερα με πολλές συζύγους αλλά δεν ξαναέκανε οικογένεια.

Ο Τζερόνιμο, που οδήγησε σαν αρχηγός πολέμου όσους Απάτσι τον ακολουθούσαν επί δεκαετίες
πέθανε από πνευμονία στις 17 Φεβρουαρίου 1909, 79 ετών.
Ήταν αιχμάλωτος πολέμου για 23 χρόνια,
κρατούμενος στο στρατιωτικό καταφύγιο Φορτ Σιλ στην περιοχή της Οκλαχόμα.
Ο θάνατος ήρθε αφού επεσε από το άλογό του και έμεινε στο κρύο για αρκετές ώρες
πριν τον βρει ένας φίλος του.


Υπάρχει ένας μύθος ότι καμιά φορά καθώς ετοιμάζεται να δύσει ο ήλιος
μπορείς να δεις τον Τζερόνιμο να στέκεται μακριά πάνω σε κάποια ράχη της Σιέρα Μάντρε.
Αυτό, επειδή αφού πέθανε στο Φορτ Σιλ στην Οκλαχόμα, ο Τζερόνιμο περπάτησε και γύρισε στον τόπο του.
Εκεί, μάζεψε τους λίγους Απάτσι που είχαν μείνει ακόμα ελεύθεροι
και τους οδήγησε σε μια κρυφή κοιλάδα που μόνο εκείνος γνώριζε, μέσα στην Σιέρα Μάντρε.
Και εκεί οι Απάτσι μπορούσαν να ζήσουν ειρηνικά μακριά από τους μπλε στρατιώτες και τους Μεξικάνους
για όσο φυτρώνει το χορτάρι και για όσο φυσά ο άνεμος.

Και ο Goyaałé τους προστατεύει ακόμα.


Το 1980 διάβασα το βιβλίο του Φόρεστ Κάρτερ, Κοιτάζετε Να Με Δείτε Στο Βουνό.
Πήρα δύο μήνες και με την μικρή μου γραφομηχανή το μετέτρεψα σε σενάριο ταινίας,
αλλά δεν γινόντουσαν δεκτά τα σενάρια σαν διατριβή για πτυχιακό.
Τότε έγραψα την διατριβή μου για τον Γάλλο σκηνοθέτη Φρανσουά Τρυφώ, αλλά,
η μυθική εξιστόρηση της ζωής του 
Goyaałé και η Ιστορία του τι κάνανε οι Ευρωπαίοι στις Αμερικανικές Ηπείρους,
δεν με άφησε ποτέ.


~~~



Τρεις πολιτισμοί στην Νότιο και στην Κεντρική Αμερική,
συν 15.000 χρόνια ιστορίας και φιλοσοφίας στην Βόρειο Αμερική, εξαφανίστηκαν
από αγράμματους Ευρωπαίους χρυσοθήρες καθάρματα
και «
ιεραπόστολους»
που βασάνισαν, υποδούλωσαν και δολοφόνησαν «στο όνομα του θεού».
Για αυτούς γνωρίζουμε.
Πόσοι άλλοι από την Μεσοποταμία μέχρι σήμερα;
Πόσους άλλους εξαϋλώσαμε στο όνομα του «πεπρωμένου» μας και του θεού μας;
Στην υφήλιο;
Τολμάμε άραγε να κάνουμε την ερώτηση;



~~~


Το Τελευταίο Καταφύγιο
Τραγούδι των Eagles (1976)
άλμπουμ:
Hotel California


Ήρθε από την (πόλη) Πρόβιντενς (Providence σημαίνει Πρόνοια)
Έκείνη στο (κράτος, του) Ρόουντ Άιλαντ (πρωτεύουσα του κράτους)
Όπου οι σκιές του παλιού κόσμου (της Ευρώπης) κρέμονται
Βαριές στον αέρα
Μάζεψε τις ελπίδες και τα όνειρά της
Σαν πρόσφυγας
Ακριβώς όπως έκανε και ο πατέρας της
(που ήρθε) Από πέρα από τη θάλασσα

Άκουσε για ένα μέρος
Όπου οι άνθρωποι χαμογελούσαν
Μιλούσαν για τους τρόπους του ερυθρόδερμου
Πόσο αγαπούσαν τη γη
Και ήρθαν από παντού
Στο Μεγάλο (ηπειρωτικό) Χάσμα
Αναζητώντας ένα μέρος για να σταθούν
Ή ένα μέρος για να κρυφτούν

Κάτω στα γεμάτα μπαρ
Έξω για να περάσουν καλά
Ανυπομονώ να σας πω όλους
Πώς είναι εκεί
Το ονόμασαν παράδεισο
Δεν ξέρω γιατί
Κάποιος χαμήλωσε τα βουνά
Ενώ η πόλη ανέβηκε

Τότε φύσηξαν οι ψυχροί άνεμοι
Πέρα από την έρημο
Μέσα από τα φαράγγια της ακτής
Προς την Μαλιμπού
Όπου παίζουν οι όμορφοι άνθρωποι
Πεινασμένοι για εξουσία
Nα φωτίσουν τον δρόμο τους με (διαφημιστικά από) λάμπες φθορισμού
Να τους δώσουν (τα διαφημιστικά) κάτι να κάνουν

Μερικοί πλούσιοι ήρθαν και βίασαν τη γη
Κανείς δεν τους έπιασε
Έβαλαν ένα σωρό άγαρμπα κουτιά
Και ο λαός του Ιησού τα αγόρασε
Το ονόμασαν παράδεισο
Το μέρος όπου έπρεπε να βρίσκονται
Έβλεπαν τον θολό ήλιο
Που βυθίζονταν στη θάλασσα

Μπορούμε να τα αφήσουμε όλα πίσω μας και να πλεύσουμε προς τη Λαχάινα
(η Λαχάινα είναι μια ιστορική πόλη στο νησί Μάουι της Χαβάης)
Ακριβώς όπως έκαναν οι ιεραπόστολοι πριν από τόσα χρόνια
Έφεραν ακόμη και μια φωτεινή επιγραφή "Ο Ιησούς έρχεται"
Έφεραν το βαρύ φορτίο των λευκών
Έφεραν τη βασιλεία των λευκών

Ποιος θα παράσχει το μεγάλο σχέδιο;
Τι είναι δικό σου και τι δικό μου;
Δεν υπάρχουν άλλα νέα σύνορα
Πρέπει να τα καταφέρουμε εδώ

Ικανοποιούμε τις ατελείωτες ανάγκες μας
Και δικαιολογούμε τις αιματηρές μας πράξεις
Στο όνομα του πεπρωμένου
Και στο όνομα του Θεού

Και μπορείς να τους δεις εκεί
Την Κυριακή το πρωί
Σηκώνονται (όρθιοι στην εκκλησία) και τραγουδούν για το
Πώς είναι εκεί πάνω
Το αποκαλούν παράδεισο
Δεν ξέρω γιατί
Κάποιο μέρος το λες παράδεισο
Καθώς το αποχαιρετάς (εξαφανίζεται)





~~~



Η πίστη είναι κάτι το αόριστο, αφηρημένο, ποιητικό, αδύνατο να αποδειχτεί, όμως τελεί ως κεντρική λειτουργικότητα στις ανθρώπινες κοινωνίες χαράσσοντας τους νόμους, ή κανόνες, της Ηθικής και της Παράδοσης που είναι συνάμα κεντρικοί και ακρογωνιαίοι λίθοι για την κοινωνική συνύπαρξη των ανθρώπων στις δεκαετίες και τους αιώνες.

Ο φανατισμός, ο οποίος έρχεται από την παιδαριώδη ψυχολογική ανάγκη να είναι σωστό αυτό που πιστεύει κανείς, ανά τους αιώνες, έχει καταλήξει σε αιματηρές αντιπαραθέσεις εναντίων εκείνων που πιστεύουν κάτι διαφορετικό. Η πίστη σε κάτι διαφορετικό από εκείνο που πιστεύει μια κοινωνία εκλαμβάνεται σαν απειλή εναντίων της πίστης της κοινωνίας και του καθενός. Απειλή, αντί για οικουμενική συλλογική σύμπνοια συμπληρωματικών εκδοχών.

Μια Πίστη εξηγείται, φρασεολογείται σε ένα κειμενο, ένα «Πιστεύω». Μπορεί κανείς να πιστεύει, ας πούμε στην επιστήμη. Όταν όμως το Πιστεύω συμπεριλαμβάνει έναν Θεό, μια θεότητα, μια υπέρτατη αρχή ή έστω και «νοήμονα σχεδιασμό του σύμπαντος», τότε η Πίστη προδιορίζεται σαν Θρησκεία.

Ο Θεός, ή η θεότητα, παίζει τον ρόλο κάποιου είδους αιώνιου γονέως ή δημιουργού, το οποίο καθιστά τους Νόμους του Θεού πιο δύσκολο να τους αγνοήσει κανείς από τους νόμους των ανθρώπων και των αρχόντων.

Θα ήταν επιπόλαιο να εστιάσουμε στην επιστήμη, εξηγώντας πως δεν υπάρχει γέρος στον ουρανό, χωρίς να αντιληφθούμε ότι καθώς απορρίπτουμε μονορούφι ολόκληρο το παραμύθι του γέρου στον ουρανό, ή ενός «δημιουργού», επιτιθόμαστε άθελά μας και κατά των θεμελίων, για τους περισσότερους ανθρώπους, της Ηθικής και της Παράδοσης. Χρειάζεται προσοχή στην φρασεολογία, ωστε να ανυψώσουμε χωρίς να καταστρέψουμε. Προσωπικά πιστεύω ότι το να προτείνουμε ότι η έννοια του Θεού είναι μεταφορική βοηθά περισσότερο στην εποικοδομητική συζήτηση από το να δηλώσει κανείς απλά ότι δεν υπάρχει «Θεός».

Όταν με ρωτάει κανείς αν πιστεύω στον Θεό, απαντώ με την ερώτηση: εξήγησέ μου τι σημαίνει για σένα η λέξη Θεός ώστε ευχαρίστως να σου συγκρίνω τι πιστεύω εγώ.

Παραδείγματος χάριν, η λέξη «άθεος», ξεκινώντας με το άλφα που δηλεί άρνηση, είναι μια άδεια άρνηση που αφαιρεί χωρίς να προσθέτει, χωρίς να εξηγεί  --μια άρνηση που δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από σκέτη διαφωνία. Και έτσι χάνεται η γέφυρα μεταξύ του παραμυθιού και της διανόησης, όπου η οποιαδήποτε θεότητα ή Θεός δεν είναι, στην πραγματικότητα, παρά μια μεταφορική έκφραση του παντός στην ύπαρξη και της «δύναμης» της ίδιας της Φύσης.

 

 

~~~

Στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων όλων των εποχών, στα περισσότερα κράτη και οργανωμένες κοινωνίες από την απαρχή των πολιτισμών, η πίστη χρησιμοποιήθηκε από τους άρχοντες και τις κυβερνήσεις ως εργαλείο για τον έλεγχο των πολιτών και των υποτακτικών παρουσιάζοντας την πίστη σε μια θρησκεία σαν κεντρική ταυτότητα του εκάστοτε έθνους και αναγωγή της εξουσίας του κράτους ως αντιπροσωπεύουσα τον θεό.

Αυτό είχε πάντα επιτυχία γιατί οι πολίτες, το 80% των ανθρώπων, είναι ανίκανοι να επιζήσουν στο σύμπαν χωρίς τον γέρο στον ουρανό και τους νόμους του και έτσι γίνονται υποτακτικοί, ευχαριστώντας τους άρχοντες, και τους παπάδες, για την καθοδήγηση. 

Την Αναγέννηση του Δυτικού Πολιτισμού την ακολούθησε ο Διαφωτισμός και αυτός έφερε την πρώτη κυβέρνηση που νομοθέτησε τον πλήρη διαχωρισμό του κράτους από την θρησκεία.


~~~ 


(Παρεμπιπτόντως, κουβέντα να γίνεται, το ότι όλο το σύμπαν, συμπεριλαμβανομένης όλης της ζωής στο σύμπαν, είναι ένα ομοούσιο σύνολο, τυχαία αυτο-γεννημένο και τυχαία εξελισσόμενο στο κβαντικό επίπεδο σε πλαίσιο χωροχρόνου, όπου ο γραμμικός χρόνος είναι μια αυταπάτη ως συνειδητή κατανόηση καθώς τα οκτώ δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια άτομα που με αποτελούν επιτυγχάνουν αυτοσυνειδητοποίηση, είναι η δική μου προσωπική πίστη.)

(Έχω ήδη εξηγήσει στην Μαργαρίτα πως όταν μεταπηδήσω στον χωροχρόνο, όπου ο χρόνος δεν είναι γραμμικός και όπου υπάρχει μόνο ενέργεια, χωρίς πριν-τώρα-μετα, θέλω ουράνια ταφή, την ταφή των Λακότα, το κορμί μου πάνω σε μια σκαλωσιά κλαδιών ενάμισι-δύο μέτρα, κάπου στα βουνά μας για να επιστρέψω στην φύση καθώς θα προσφερθώ τροφή για τα πουλιά, οπως ήταν τα ζωντανά τροφή για μένα, και θα ειναι τότε σειρά μου να κλείσω τον κύκλο μου, σ' ένα κύκλο που δεν σταματά ποτέ και όπου το άπειρο είναι μια στγμή. Μου απάντησε ότι δυστυχώς η ουράνια ταφή των Λακότα είναι παράνομη στα δάση και τα βουνά της Ιταλίας, αλλά θα προσπαθήσει.)
(Η ύπαρξη για να συνειδητοποιηθεί χρεάζεται γραμμικό χρόνο, πριν, τώρα και μετά, για να σκεφτεί άρα να υπάρξει, να χρησιμοποιήσει το παρόν για να εξετάσει το παρελθόν ώστε να ελπίσει σε μέλλον, και να φτάσει στην ερώτηση του τι υπάρχει μετά από τον θάνατο, καθώς η σκέψη παραμένει εγκλωβισμένη στον γραμμικό χρόνο --αλλά στο κβαντικό θεμέλειο του σύμπαντος ο χρόνος είναι άλλη μια διάσταση του χώρου, δεν είναι γραμμικός, και, εκεί, δεν υπάρχει πριν, τώρα και μετά --άρα... αν στον χωροχρόνο δεν υπάρχουν τα συστατικά που είναι απαραιτητα για την συνειδητοποίηση της προσωπικής ύπαρξης, τότε... μετά θάνατον δεν υπάρχει Ύπαρξη αλλά μόνο ενέργεια χωρίς πριν-τώρα-μετά.) 

Και τι σημαίνουν τελικά όλα αυτα για μας, όλες αυτές οι θρησκείες και τα πιστεύω, τι σημαίνουν για τον καθένα μας, για την ζωή μας στο πιο αδιαίρετο κοινό στοιχείο και νόημά τους;

Για τους περισσότερους δεν σημαίνουν τίποτα ίσως. Ο νους σταματά.

Ίσως, όπως είχα γράψει στις 31 Αυγούστου 2025, στην ανάρτηση «Απόσταξη»
https://dimitristhinks.blogspot.com/2025/08/blog-post_31.html

Αν αναλύσουμε όλες τις θρησκείες και όλη την φιλοσοφία που έγραψε η ανθρωπότητα στον μικρό μας γαλάζιο πλανήτη, μπορούμε, πιστεύω, να διυλίσουμε το παν, να το αποστάξουμε σε μια φράση:


-- Βρες τι σου δίνει βαθιά ευτυχία και μην βλάπτεις άλλους --


Θα με ενδιέφερε πολύ,
το αν υπάρχει οποιοσδήποτε θρήσκος οποιασδήποτε θρησκείας, ή φιλόσοφος, επιστήμονας, άθεος ή αγνωστικός

που να μην συμφωνεί με την παραπάνω ρήση, ατόφια και όπως στέκει μοναχούλα της.
Βρες τι σου δίνει βαθιά ευτυχία και μην βλάπτεις άλλους
(είναι το πιστεύω του «Δημητρισμού» και εξελίχθηκε από τότε που ήμουνα δέκα χρονών)
(την σκέψη αυτή την εξέλιξαν τα συνεργαζόμενα οχτώ δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια άτομα
που αποτελούν το σύμπαν το οποίο άλλα σύμπαντα ατόμων το γνωρίζουν ως τον Δημήτρη
)

Βέβαια, θα υπάρξει πρόβλημα αν κάτι που κάνει κάποιον βαθιά ευτυχισμένο είναι
να αποβάλλει από τη χώρα του τους ανθρώπους που δεν του αρέσουν, ή,
να πιστεύει ότι εξηγώντας σε κάποιους ότι κάνουν λάθος και εκείνος έχει δίκιο,
δεν τους βλάπτει αλλά τους οφελεί.


Γιατί άραγε είναι τόσο σημαντικό για τους ανθρώπους να ουρλιάζουν το σε τι διαφωνούνε,
να μεταμφιέζουν σαδισμό και μίσος και διαστροφή σαν λατρεία Θεού.
Μαζοχισμό, αναποφασιστικότητα και δειλία σαν κατάνυξη προς κάτι το σημαντικότερο.
Λατρεία χρήματος σαν δέος μπροστα στα θεία είδωλα.
Να δολοφονούν σαν θεϊκή 
επιβολή και ιεροτελεστία,
αντί να βρίσκουν ένα τουλάχιστον πράγμα στο οποίο να μπορούν να συμφωνήσουν.
Όχι μόνο στα πιστεύω τους αλλά στις ανάγκες τους, στο οτιδήποτε.
Γιατί άραγε φοβούνται οι άνθρωποι να ζήσουν και να αφήσουν τους άλλους να ζήσουν;

Ας είναισε όλο το σύμπαν...
Let it Be, Across the Universe


Μέσα από τους πολέμους, τις γενοκτονίες, τις δολοφονίες, τα βασανιστήρια, την καταπίεση της ανθρώπινης καθημερινότητας όλων των αιώνων υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να εξαργυρώσει κάποια αξία για τον κατά τα άλλα βάναυσο χαρακτήρα της ανθρωπότητας. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι η τέχνη. Η ζωγραφική, η γλυπτική, η μουσική η λογοτεχνία και το θέατρο που σε φαντασιακό επίπεδο κατάφεραν τουλάχιστον να προτείνουν τι θα μπορούσε να ήταν ο άνθρωπος αν δεν ήταν αυτό (το λίγο) που επέλεξε να είναι και να παραμείνει.

Οι άνθρωποι αρέσκονται να κοιτάν την τέχνη επειδή, ίσως, κοιτώντας την ανυψώνουν τον εαυτό τους στο να φαίνεται στα ίδια τους τα μάτια κάτι ανώτερο από ότι είναι.

Η Τέχνη έχει ηλικία όση και το ανθρώπινο γένος. Αλλά μέχρι πριν λίγους αιώνες το μόνο θέμα που επιτρεπόταν να εκφραστεί από την τέχνη ήταν η θρησκεία. Η πίστη. Η υποταγή στον μύθο.

Ισως επειδή... η ανάγκη των ανθρώπων για φαντασίωση που να υπερβαίνει την καθημερινή πραγματικότητα, χρειαζόταν την φαντασμαγωρική και εντυπωσιακή παρουσία της τέχνης, καθοδηγημένη όμως προς τους νόμους της θρησκείας που χρησιμοποιούσαν σαν εξ' ουρανού αναμφισβήτητη εξουσία πάνω στο κοπάδι οι λίγοι, οι δυνατοί. Οι άρχοντες.



Η Πίστη, πράγματι, ανθίζει στην φαντασία και στην λαχτάρα.






There's a starman waiting in the sky
He'd like to come and meet us
But he thinks he'd blow our minds

There's a starman waiting in the sky
He's told us not to blow it
'Cause he knows it's all worthwhile

Από το Ziggy Stardust
Το «Ziggy» Stardust αναφέρεται στην φαντασιακή περσόνα του ροκ σταρ που δημιούργησε ο David Bowie, η οποία εμφανίστηκε στο άλμπουμ του 1972, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars. Ο χαρακτήρας είναι ένας ανδρόγυνος, αμφιφυλόφιλος εξωγήινος ροκ σταρ που έρχεται στη Γη ως αγγελιοφόρος ελπίδας πριν από την καταστροφή του πλανήτη. Η ιδέα αυτή χάρισε διεθνή φήμη στον Bowie, καθιστώντας τον χαρακτήρα και το glam rock στυλ του ως καθοριστικό στοιχείο του είδους.






«Οι μυστικιστές λένε τα παρακάτω εδώ και χιλιάδες χρόνια:
Η ινδουιστική έννοια του Βράχμαν, της αιώνιας αμετάβλητης πραγματικότητας που κρύβεται πίσω από όλα τα φαινόμενα.
Η βουδιστική έννοια της εξαρτημένης προέλευσης, ότι ο χρόνος και η αιτιότητα είναι νοητικές κατασκευές που επικαλύπτονται από μια πιο θεμελιώδη πραγματικότητα.
Ο χριστιανός μυστικιστής Μάιστερ Έχαρτ, ο οποίος είπε: 'Δεν υπάρχει χθες ούτε αύριο, αλλά μόνο τώρα όπως ήταν πριν από χίλια χρόνια και όπως θα είναι σε χίλια χρόνια από τώρα'.
Αυτές δεν είναι πρωτόγονες δεισιδαιμονίες.
Είναι εμπειρικές αναφορές από ανθρώπους που μέσω διαλογισμού ή μυστικιστικής εμπειρίας κατάφεραν να αντιληφθούν την πραγματικότητα χωρίς το συνηθισμένο χρονικό φιλτράρισμα του εγκεφάλου.
Και να το απίστευτο. Οι αναφορές τους ταιριάζουν με αυτό που προτείνει η σύγχρονη φυσική.»

Κβαντική Μηχανική: το θεμέλειο του Σύμπαντος όπου ο χρόνος είναι μια τέταρτη διάσταση του χώρου: Όπου όλα όσα συνέβησαν και θα συμβούν υπάρχουν «ΤΩΡΑ». Όπου τίποτα δεν βρίσκεται στο παρελθόν και τίποτα δεν βρίσκεται στο μέλλον --το παν είναι τώρα και ο εγκέφαλός μας το φιλτράει σαν ξεχωριστές 'στιγμές', εκδοχές του τι πιθανότητα θα επιλέξουμε ως 'επόμενη'.
Γεννηθήκαμε τώρα, πεθάναμε τώρα, ήδη, και ο θάνατος είναι απλά όταν ο εγκέφαλος σταμάτησε να διαχειρίζεται τις πιθανότητες, σαν τις ξεχωριστές φέτες από τις οποίες αποτελείται ένα ολόκληρο καρβέλι ψωμί, όμως υπάρχουμε πάντα τώρα, όπως το ένα καρβέλι ψωμί (χρόνου) κι' ας το αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλός μας σαν ξεχωριστές διαδοχικές φέτες (στιγμές).
Δεν υπάρχουμε σε γραμμικό χρόνο: ο γραμμικός χρόνος υπάρχει μέσα μας.

Τα παραπάνω τα έχει ανακαλύψει και φρασεολογήσει η σημερινή επιστήμη, στην Κβαντική Μηχανική.

Με απλά λόγια, ο όρος «κβαντικό» σημαίνει τη μικρότερη δυνατή διακριτή ποσότητα κάποιου πράγματος, όπως ένα μόνο πακέτο ενέργειας ή ένα μόνο σωματίδιο. Στη φυσική, αυτή η έννοια αποτελεί το θεμέλιο της κβαντομηχανικής, η οποία περιγράφει την παράξενη, μη διαισθητική συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί γενικότερα για να δηλώσει μια ξαφνική, σημαντική αλλαγή.

Η Διαφορά μεταξύ κβαντικού σύμπαντος (άτομα, υποσωματίδεια) και σχετικού σύμπαντος (άστρα, γαλαξίες) είναι ότι το σχετικό σύμπαν στο οποίο «ζούμε» και το οποίο «βλέπουμε» είναι θεμελειομένο, αποτελείται, από το κβαντικό σύμπαν. Μπορεί μπροστά μας να βλέπουμε έναν άνθρωπο, αλλά και ο άνθρωπος που βλέπουμε και εμείς οι ίδιοι ειναι, είμαστε, σύννεφα, γαλαξίες, ο καθένας, από οχτώ δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια άτομα, το κάθε άτομο αποτελούμενο απο υποσωματίδεια.

Στο σχετικό σύμπαν ο οργανικός εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται τον χωροχρόνο σε γραμμικό χρόνο με πριν-τώρα-μετά, ενώ στα θεμέλια, στο κβαντικό σύμπαν, ο χρόνος δεν είναι γραμμικός αλλά το παν συνυπάρχει σαν διάσταση του χώρου.



Τελικά, όλες οι θρησκείες και φιλοσοφίες που προσπαθούν να εξηγήσουν την Ύπαρξη,
βασίζονται αμέσως ή εμμέσως στην έρευνα του νου και την αποτελεσματικότητα της σκέψης.
Στο αν όταν κλείνουμε τα μάτια που έχουμε στο κεφάλι,
ανοίγουν τα μάτια της ψυχής μας.



«Για κάποιον που έχει κατακτήσει τον νου,
το μυαλό είναι ο καλύτερος φίλος·
αλλά για κάποιον που δεν το έχει καταφέρει,
η σκέψη είναι εχθρός
»
Krsna






ΥΓ. Ο τελευταίος έλεγχος, συμπληρώματα και διορθώσεις αυτής της ανάρτησης 9.013 λέξεων (σχεδόν 9.000 λέξεις, μιά ώρα-δέκα λεπτά ανάγνωση περίπου) και δέκα βίντεο (περίπου 30-35 σελίδες βιβλίου συν τις φωτογραφίες συν τα βίντεο) έγιναν με Ιταλικό καφέ ακούγοντας, ξανά-και-ξανά από τον ενισχυτή Denon με μεγάλα ηχεία και subwoofer Klipsch (ή, με ακουστικά Bang & Olufsen αν είχε γυρίσει σπίτι η Μαργαρίτα και ήταν κουρασμένη απ' τη δουλειά):

Another Brick in the wallWish you were hereShine on you crazy diamond, Welcome to the machine, Brain damage, Eclipse, Us and Them. Όλα Pink Floyd.








~~~




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου