Έγραψα ένα σχόλιο στον φίλο Epanechnikov στην προ-προηγούμενη ανάρτηση μου, α-Θεος, το οποίο μου είπε ότι είχε αρκετό ψητό για αναρτήσεις.... Σκέφτηκα λοιπόν να το πάρω το σχόλιο, να το γυαλίσω να το στιλβώσω και να το κάνω ανάρτηση!
Θυμάμαι να διαβάζω το Bhagavad Gita (ινδουισμός) σε μια σαιζ λονγκ στο Χάιντ Παρκ το καλοκαίρι του 1975... με το Jonathan Livingston Seagull και το 2001: A Space Odyssey στο σπίτι... και τώρα συζητάμε αυτά τα θέματα και διαβάζουμε στις εφημερίδες άρθρα http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/dec/23/ian-jack-not-an-atheist και http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/jan/05/non-rational-religious που αναρωτιούνται μήπως υπάρχει κάπια αξία στις θρησκείες που δεν είχαμε υποψιαστεί σαν κοινωνία ότι υπάρχει... πόσες γενεές πέρασαν από τα ίδια... είμαστε καθόλου μπροστά μετά από τόσους αιώνες σε τίποτα παραπάνω από τεχνολογία... θα λέγαμε μέχρι πρό τινος ότι τουλάχιστον δεν ζούμε πια σε σκοτεινές εποχές (dark ages), αλλά κοιτώντας γύρω μας ούτε γι αυτό μπορούμε να είμαστε σίγουροι.
Τα άρθρα στην Guardian είναι διορατικότατα! Δεν έχουμε συνηθίσει νομίζω να διαβάζουμε τέτοια στον τύπο. Αναρωτιέμαι που θα οδηγήσουν οι κοινωνικές αλλαγές που είναι σε εξέλιξη αυτή την εποχή στην ιστορία... Η πρώτη αντίδρασή μου στο άρθρο ήταν να χαρώ γιατί κι εγώ πιστεύω πολύ παρεμφερή πράγματα... και μετά χαμογέλασα για την ειρωνεία του να διαβάσει κανείς ένα άρθρο που λέει ότι η ιδέα της θρησκείας μπορεί και να μην είναι τόσο άσχετη, σε μια περίοδο της ιστορίας που η ανάγκη ψυχικής ασφάλειας και ανακούφισης έχει αρχίσει να αυξάνεται σημαντικά.
Ο άνθρωπος ίσως να είναι σαν ένα πολύ δυνατό παιδί που δεν γνωρίζει και δεν καταλαβαίνει την δύναμή του... και την αποδίδει σε κάτι υπερφυσικό: τον θεό. Και καθώς την εξασκεί άγαρμπα και τυχαία, ο "θεός" ...βοηθά, ή τιμωρεί.
Περιμένουμε ότι η γνώση αργά ή γρήγορα θα φανερώσει κάτι εξαίσιο, δυναμικό και άξιο δέους για το σύμπαν ή για μας τους ίδιους. Αλλά την ίδια στιγμή δηλώνουμε άγνοια για το πόσα τρισεκατομμύρια ήδη ζωής υπάρχουν στο σύμπαν που σφύζει από αυτήν: ψάχνουμε τον λόγο της ύπαρξης και δεν φανταζόμαστε ότι είμαστε απλά η αυτοσυνείδηση του σύμπαντος, ότι η ζωή είναι το σύμπαν και ο λόγος της ύπαρξής μας πιθανόν να μην είναι περισσότερο, ή λιγότερο, από το να είμαστε οι αχνές λάμψεις στους νευρώνες του εγκεφάλου του σύμπαντος (μεταφορικά).
Η ενέργεια δεν υπάρχει σε χρόνο (το ρολόι σταματά στην ταχύτητα c), άρα το σύμπαν από την αρχή ως το τέλος διανύει χρόνο μηδέν -όμως η σκέψη υφίσταται (εφ' όσον την συνειδητοποιούμε) ίσως σαν το αποτέλεσμα της συνύπαρξης ενέργειας και μάζας. Κι αν είναι έτσι πρέπει να ρωτήσουμε "γιατί" -ποιός είναι ο λόγος της ύπαρξης -γιατί υπάρχουμε, χωρίς να συλλογιστούμε ότι το "γιατί", ο λόγος για όλα αυτά, μπορεί και να μην υπάρχει: να μην υπάρχει απάντηση απλά επειδή το"γιατί" δεν είναι απαραίτητο για να υπάρξει το σύμπαν, και εμείς, και η ζωή. Ίσως να μην υπάρχει ο λόγος γιατί δεν χρειάζεται -τον χρειαζόμαστε τον λόγο μόνο εμείς ίσως και αυτή είναι η αιτία που δεν μπορούμε να δούμε γύρω μας τον "παράδεισο" πια -τον έχουμε χάσει όσο ψάχνουμε το γιατί.
Ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς λόγο ύπαρξης -και ο "θεός" γίνεται η ενσωμάτωση της ανάγκης να υπηρετήσουμε κάτι ανώτερο από εμας επειδή η έλλειψη σκοπού θα μας άφηνε μετέωρους και άπραγους. Η αναγκη να πιστέψουμε ότι κάποιος είναι υπεύθηνος για την ομορφιά που αναγνωρίζουμε γύρω μας.
Η λογική που είναι έμφυτη και προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε. Απαιτεί αιτία και όσο δεν την βρίσκουμε τόσο δημιουργούμε εικόνες που να γεμίζουν το κενό, ώστε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε: θεό, επιστήμη, ποίηση -οτιδήποτε θα μας βοηθήσει να πιστέψουμε ότι υπάρχει κάποιος λόγος...
Έχω αρχίσει να είμαι παρά αυτής της φύσης φαίνεται γιατί έχει αρχίσει να μου αρέσει να υπάρχω και να γεύομαι την ύπαρξη χωρίς αυτή να έχει απαραίτητα ιδιαίτερο λόγο ή αιτία.
Έχω βρει μια πρωτόγνωρη ηρεμία και δύναμη, μια καινούργια ομορφιά σε μια φύση ελεύθερη από σκοπό και προορισμό -και από αφετηρία. Η ύπαρξη χωρίς ιδιαίτερο σκοπό μας αφήνει ελεύθερους, πραγματικά ελεύθερους να προσδιορίσουμε τον δικό μας σκοπό, ο οποίος είναι να καταλάβουμε. Ο νους μας πάντα ερευνά -τα πάντα.
Πόσοι άνθρωποι έχουν μπαγκάζια στην πλάτη ή στην ντουλάπα που τους σπρώχνουν κάτω από το βάρος τους να αποδείξουν κάτι, οτιδήποτε, για να βρουν λογική την ύπαρξη και να δώσουν αιτιολόγηση στο ποιοί είναι. Και όταν τα μπαγκάζια αυτά τα πετάξεις δεν χάνεις το φάντασμα της ταυτότητας αλλά κερδίζεις την δύναμη που δίνει η ελευθερία.
Πόσοι άνθρωποι έχουν μπαγκάζια στην πλάτη ή στην ντουλάπα που τους σπρώχνουν κάτω από το βάρος τους να αποδείξουν κάτι, οτιδήποτε, για να βρουν λογική την ύπαρξη και να δώσουν αιτιολόγηση στο ποιοί είναι. Και όταν τα μπαγκάζια αυτά τα πετάξεις δεν χάνεις το φάντασμα της ταυτότητας αλλά κερδίζεις την δύναμη που δίνει η ελευθερία.
Και τότε όλοι οι θεοί χαμογελάνε γιατί επί τέλους ανήκουν μόνο στην ποίηση και ως ποιήματα του καλλιτέχνη είναι αγνοί και προσιτοί στο μεγαλείο του στοίχου που γράφει η κάθε ψυχή βλέποντας μια ανατολή ή ένα ηλιοβασίλεμα. Ένα λουλούδι ή ένα ελάφι στο δάσος. Τα σχέδια αιθέριων αγαλμάτων που λαξεύονται στα σύννεφα πάνω στον καταγάλανο ουρανό.
Δεν υπάρχει πια παράδεισος και κόλαση αλλά ψυχή γεμάτη και ψυχή άδεια. Υπάρχει η ποίηση που μας γεμίζει με σιγουριά για τον θάνατο όταν θα επιστρέψουμε στην μάνα μας την Γη και στον πατέρα σύμπαν τα άτομα που μας δάνεισαν για να είμαστε για λίγο εμείς -και υπάρχει το κενό, η άδεια ψυχή που βλέπει μόνο σκουλήκια να τρώνε το κορμί μας. Ίσως ο Θεός στα ποιήματα και τα όνειρα, για όσους να μπορέσουν να τον δούνε μες την ψυχή τους να είναι ακριβώς αυτό: η διαφορά μεταξύ του να βλέπεις ότι θα γίνεις ένα με το σύμπαν που αγαπάς, όταν ο χρόνος σταματήσει και η σκέψη σου γίνει ένας απόηχος στον νου εκείνων που θυμόνται, ή ότι το κορμί θα σαπίσει. Είναι πως το βλέπει μια ψυχή, ένας νους και εκείνοι που μόνο σαπίλα και σκουλήκια βλέπουν μάλλον είναι ήδη στην κόλαση της ψυχής άδειας από ποίηση που εφεύραν για τον εαυτό τους.
Δεν υπάρχει πια παράδεισος και κόλαση αλλά ψυχή γεμάτη και ψυχή άδεια. Υπάρχει η ποίηση που μας γεμίζει με σιγουριά για τον θάνατο όταν θα επιστρέψουμε στην μάνα μας την Γη και στον πατέρα σύμπαν τα άτομα που μας δάνεισαν για να είμαστε για λίγο εμείς -και υπάρχει το κενό, η άδεια ψυχή που βλέπει μόνο σκουλήκια να τρώνε το κορμί μας. Ίσως ο Θεός στα ποιήματα και τα όνειρα, για όσους να μπορέσουν να τον δούνε μες την ψυχή τους να είναι ακριβώς αυτό: η διαφορά μεταξύ του να βλέπεις ότι θα γίνεις ένα με το σύμπαν που αγαπάς, όταν ο χρόνος σταματήσει και η σκέψη σου γίνει ένας απόηχος στον νου εκείνων που θυμόνται, ή ότι το κορμί θα σαπίσει. Είναι πως το βλέπει μια ψυχή, ένας νους και εκείνοι που μόνο σαπίλα και σκουλήκια βλέπουν μάλλον είναι ήδη στην κόλαση της ψυχής άδειας από ποίηση που εφεύραν για τον εαυτό τους.
Και όσο είσαι εσύ, αυτά τα 60, 70, 80 ή παραπάνω χρόνια, βάζεις μέσα σου την φύση, τροφή να σε συντηρεί να γίνεται μέρος της σάρκας σου -και μεταλαμβάνεις από την κοινωνία της ζωής, το φαγητό το πιοτό που θα σε κρατήσουν μέρος του σύμπαντος συνειδητό, μέχρι να πας πάλι να γίνεις ένα μαζί του επιστρέφοντας τα υλικά που σου δάνεισε για την ταυτότητα σού, την ψυχή που έχτισες με αυτά... Τι θείο -πραγματική ποίηση, απλή -η ύπαρξη και τα ταξίδια της.
Δημήτρη καλημέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι ήταν κι αυτό πάλι σήμερα; Τόλμησες να αμφισβητήσεις το αυτονόητο... Να βγάλεις το "γιατί" έξω από το κάδρο...
Διάβασα το κείμενό σου πολλές φορές για να συνειδητοποιήσω αυτό που δεν είχε περάσει ούτε καν ως σκέψη από μέσα μου. Στην αρχή σκέφτηκα να σου απαντήσω ότι χωρίς το γιατί ίσως δεν υπάρχει νόημα, το νόημα το δίνουν οι απαντήσεις. Ή πως χωρίς γιατί δεν υπάρχει εξέλιξη... Αλλά διαπίστωσα ότι μπορεί να μην είναι έτσι. Το πράγμα θέλει πολύ σκέψη, είναι ένα πράγμα που δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς εύκολα, στον εαυτό του εννοώ, οπότε δε συνεχίζω το σχόλιο. Πρέπει να το δουλέψω μέσα στο μυαλό μου αρκετά να μπορέσω να σχολιάσω επί της ουσίας. Θα επανέλθω, δεν ξέρω πότε... Θέλει πολύ ζύμωμα αυτό που προτείνεις κι από ότι το βλέπω θα αργήσω να επιστρέψω για άλλο σχόλιο... Δεν είναι από τα πράγματα που εξετάζονται επιδερμικά.
Νομίζω ότι όλο τούτο το εξαιρετικό δοκίμιο (με τόσο πλούσια γλώσσα και τέτοια διαχρονικά και μεστά μηνύματα) συμπυκνώνεται ίσως σε τούτη τη φράση: Η ύπαρξη χωρίς ιδιαίτερο σκοπό μας αφήνει ελεύθερους, πραγματικά ελεύθερους να προσδιορίσουμε τον δικό μας σκοπό, ο οποίος είναι να καταλάβουμε. Ο νους μας πάντα ερευνά τα πάντα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒέβαια, είδα μία τάση προς τον αγνωστικισμό. Λάθος;
Καλή σου μέρα φίλε μου Κώστα
ΑπάντησηΔιαγραφήΠράγματι,
Οποιοδήποτε "γιατί" κι αν ανακαλύψουμε, είναι το "γιατί" που μπορεί να βγει από την λογική ενός είδους ζωής σε ένα πλανήτη και να φαίνεται λογικό στην πραγματικότητα του είδους αυτού -και εφ' όσον δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να δούμε ολόκληρο το σύμπαν, οτιδήποτε "γιατί" βρούμε θα είναι "τοπικό" και ανθρωπομορφικό, και, αμέσως ή εμμέσως ανθρωποκεντρικό. Άρα άκυρο.
Αν το σύμπαν έχει κάποιο "σκοπό" (αν υπάρχει "γιατί") αυτό επιβάλει την ύπαρξη ενός όντος που δημιούργησε το σύμπαν και του έδωσε αυτόν τον σκοπό.
Σύμπαν όμως σημαίνει το παν, άρα, αν υπήρχε κάτι μεγαλύτερο του σύμπαντος για να το δημιουργήσει, το σύμπαν δεν θα ήταν "σύμπαν" και θα υπήρχε "θεός" (τον οποίον είχαμε την ανάγκη να ανακαλύψουμε σαν την ύστατη βεβαίωση ότι υπάρχει "γιατί".
Η μόνη άλλη εκδοχή είναι ότι το σύμπαν υπάρχει από μόνο του τυχαία σε τυχαία εξέλιξη χωρίς προκαθορισμένο σκοπό και αυτό φυσικά θα σημαίνει ότι δεν υπάρχει "γιατί" για το σύμπαν, πόσο μάλλον για ένα από τα τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων εκδηλώσεων ζωής, πόσο μάλλον με την λογική που είναι εφικτή σε αυτό το είδος.
Παράδειγμα, στην εξέλιξη των ειδών, λέμε φρασεολογικά, ότι ένα είδος εξελίχτηκε έτσι ή αλλιώς για να μπορεί να κάνει το ένα ή το άλλο (τα πόδια του βάτραχου εξελίχτηκαν για να πηδάει), αντί να λέμε ότι ο βάτραχος πηδάει επειδή τα πόδια του έτυχε να εξελιχτούν όπως εξελίχτηκαν.
Η αυθαίρετη εξήγηση που δίνουμε στο τοπικά ορατό σύμπαν μας ικανοποιεί. Ένα είδος αυτοϊκανοποίησης μέχρι να έρθει η μέρα, αν έρθει η μέρα, που να δεχτούμε την θέση μας σε κάτι πολύ μεγαλύτερο και διαφορετικό από ότι μπορούμε να δούμε ή να υπολογίσουμε ή να αναλύσουμε, με πολύ λιγότερη σημασία για την οντότητά μας και την λογική μας, η οποία δεν είναι περισσότερο από ότι είναι ένα πρόγραμμα σε ένα υπολογιστή από το οποίο ο υπολογιστής δεν μπορεί να ξεφύγει, ή να το αλλάξει.
Η λογική (επιστημονική) άποψη του σύμπαντος, για τον άνθρωπο είναι η φουσκωτή κουλούρα του μικρού παιδιού στην άκρη της θάλασσας με το φουσκωτό κεφαλάκι της πάπιας που αν το ζουλήξεις κάνει κουάκ-κουάκ. Όταν το παιδάκι μεγαλώσει και μπει στα βαθειά χωρίς κουλούρα ακόμα θα έχει καλύψει μόνο τα πρώτα 50 μέτρα μήκους και 3 μέτρα βάθος από τα 3.000 χιλιόμετρα μήκος και 4 χιλιόμετρα βάθος του ωκεανού.
Χρειάζεται περισσότερη δύναμη για ένα αυτοσυνείδητο ον να ευχαριστιέται μια ύπαρξη χωρίς σκοπό ή "γιατί".
Δήμο εξ' ορισμού ο αγνωστικισμός είναι όχι να μην γνωρίζεις αλλά να δέχεσαι ότι δεν γνωρίζεις και να κάνεις αυτήν την αποδοχή το πιστεύω σου. Το κείμενο προτείνει ότι ο γράφων γνωρίζει και κάνει πιστεύω του το ότι γεν υπάρχει σκοπός και ότι είναι απλό ομοούσιο μέρος ενός τυχαίου σύμπαντος σε μια εξέλιξη χωρίς σκοπό. Για τον γράφοντα αυτό είναι το αντίθετοι του αγνωστικισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεκτή η ερμηνεία/προσέγγιση που έδωσες. Σίγουρα ήταν σαφές ότι δεν τίθεται θέμα γνώσης, αλλά σαν κλίμα εκεί μου παρέπεμπε... Σφάλμα μου...
ΑπάντησηΔιαγραφήείμαι πολύ κουρασμένη για να διαβάσω με προσοχή την ανάρτηση. πέρασα για μια καλησπέρα σε σενα και τη μαργαρίτα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΡία μου σ' ευχαριστούμε, καλησπέρα κι από μας, και ελπίζουμε να αισθάνεσαι καλύτερα! Φιλιά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ ωραία η ανάρτηση σου Δημήτρη. Στην αναφορά σου στο "γιατί" μου θύμισες τον πρόλογο του Καντ στη πρώτη έκδοση της κριτικής του καθαρού λόγου.
ΑπάντησηΔιαγραφή"Human reason has this peculiar fate that in one species of its knowledge it is burdened by questions which, as prescribed by the very nature of reason itself, it is not able to ignore, but which, as transcending all its powers, it is also not able to answer."
Είναι πραγματικά εξαιρετικά δύσκολο (σχεδόν αφύσικο) να ζεις χωρίς να αναρωτιέσαι συνεχώς το "γιατί". Το "γιατί" είναι ο λόγος για τον οποίο αμέτρητοι επιστήμονες έχουν ξοδεύει τη ζωή τους αναζητώντας το και ο λόγος για τον οποίο χιλιάδες πιστοί διάφορων θρησκευτικών δογμάτων έχουν εγκαταλείψει τα εγκόσμια θεωρώντας πως η πίστη τους θα τους οδηγήσει στην αφετηρία του.
Θα μου επιτρέψεις να σου αφήσω αυτό το μικρό μήνυμα για αρχή αφού οι δυνάμεις μου δεν μου επιτρέπουν αυτή τι στιγμή να γράψω κάτι περισσότερο. Εις το επανιδείν σύντομα...
Αγαπητέ μου Epanechnikov, σ' ευχαριστώ, και σ' ευχαριστώ και για την ευκαιρία να διαβάσουμε το απόσπασμα αυτό!
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα έλεγε κανείς ότι κάθε ερώτηση έχει μια απάντηση -η οποία ίσως η όχι να βρεθεί. Κάποιος που θα το έλεγε αυτό ίσως να παραμελούσε να επιστήσει την προσοχή στο γεγονός ότι υπάρχουν ερωτήσεις λανθασμένες στην διατύπωσή τους και ως εκ τούτου το να καταλαβαίνουμε τις ερωτήσεις είναι πιο σημαντικό από το να ξέρουμε την απάντηση.
Αν η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει purpose, τότε η ερώτηση θα έπρεπε να είναι όχι το "γιατί" αλλά το "πως".
Η επιστήμη πράγματι πάντα ψάχνει το "γιατί", όμως η επιστήμη συνέχεια απαντά σε ερωτήσεις του "πως". Και ίσως αυτό το γεγονός, το ότι ανακαλύπτουμε "πως" αλλά όχι "γιατί" να είναι η απάντηση στην ερώτηση "γιατί"
Καμιά φορά η απάντηση κρύβεται μπροστά στα μάτια μας.
Καλό βράδυ και καλή ξεκούραση!
"Έχω βρει μια πρωτόγνωρη ηρεμία και δύναμη, μια καινούργια ομορφιά σε μια φύση ελεύθερη από σκοπό και προορισμό -και από αφετηρία. Η ύπαρξη χωρίς ιδιαίτερο σκοπό μας αφήνει ελεύθερους, πραγματικά ελεύθερους ..."
ΑπάντησηΔιαγραφήΘέλω να σε ρωτήσω αν γι'αυτή την αντιμετώπιση και την καινούργια πλέον στάση σου, βοήθησε το γεγονός ότι ζεις πλέον πολύ κοντά στην φύση, έξω απο μεγαλουπόλεις και απο το γεγονός ότι απαλλάχτηκες απο τις υποχρεώσεις του αγχωμένου εργαζόμενου?
Μιλάς για μια απελευθέρωσή απο τον φόβο και τα αιώνια γιατί που απασχολουν τον άνθρωπο δηλαδή για την "Παράδεισο", αλλά δεν μας αναφέρεις πώς κανείς φτάνει στ'αυτήν.
Είναι δυνατόν ν'απελευθερωθώ απο κάθε είδους φοβίες και βασανιστικά γιατί όταν περνώ το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου κάτω απο απάνθρωπες συνθήκες?
Οι σκέψεις και απόψεις σου πάντα ενδιαφέρουσες..
Καλημέρα σκεπτόμενε...
Τρέχω για να προλάβω τον επιούσιο...πού χρόνος για να βασανιστώ με τα γιατί
Αγαπητή Καρυάτιδα ευστοχότατες ερωτήσεις! Ξέρω ότι η συνειδητή αναζήτηση σε αυτά τα θέματα ξεκίνησε για μένα 8-9 χρονών σε συζητήσεις με τους "μεγάλους" και κατά τα 14-15 είχα ήδη βρει τα βασικά που πιστεύω, και από τα 20-22 το μόνο που έχει αλλάξει είναι η λεπτομέρεια στην διατύπωση και οι συνδυασμοί. Σε μεγαλουπόλεις, εκτός από τα πρώτα 17 χρόνια στην Αθήνα, έζησα άλλα 16 χρόνια μόνο. Πέρα απο αυτά, από το 1990, 10 χρόνια σε κωμόπολη δορυφορική της Βοστώνης, μετά άλλα 7 μακριά από πόλη δίπλα στον ωκεανό, και τώρα 4ο χρόνο στο χωριό, εδώ... Δηλαδή, σκεπτόμενος την πρώτη σου ερώτηση, μάλλον ήταν μια φυσική έλξη που μετέτρεπε το περιβάλλον μου σύμφωνα με την ψυχή, αντί για το περιβάλλον να επηρεάζει το είναι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο για την επιβίωση, από 17 χρονών κάνω αυτό που θέλω και αυτό που είμαι, είτε αυτό με στέλνει στο Waldorf Astoria, είτε ψάχνω τα σκουπίδια μου για γόπες... χωρίς να δίνω σημασία στον επιούσιο παρά μόνο στο κέντρο μου -και αυτό φαίνεται να έφερε τον επιούσιο και σε μένα και στο παιδί. Και από το 1995 έχω δική μου δουλειά, που εκτός 3-4 χρόνια νοικιασμένου γραφείου, την κάνω από το σπίτι όταν έχω έμπνευση, και από αυτό δεν θα αποσυρθώ ποτέ... Νομίζω τελικά ότι και το περιβάλλον που διαλέγουμε και το κατά πόσον αγχωνόμαστε για την καθημερινότητα εξαρτάται ευθέως από το τι θεωρούμε σημαντικό, και τον τρόπο που το αντιμετωπίζουμε (εγώ έχω μέσα μου και καθαρό το American pioneering spirit of freedom)
Νομίζω πάντως ότι την καλύτερη απάντηση που θα μπορούσα να σου δώσω για μένα, όσον αφορά το άγχος και το περιβάλλον την εκφράζει απόλυτα εκείνο που είχε πει ο Δαλάι Λάμα: "Αν ένα πρόβλημα μπορεί να λυθεί, δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Αν ένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί είναι άσκοπο να ανησυχείς".
Καλό σου απόγευμα!
Πολύ όμορφες σκέψεις, μα δύσκολο να τις ζήσει ο άνθρωπος. Πες τα αυτά σε κάποιον Αθηναίο. Μόνο το άγχος της διαδρομής μέχρι να φτάσει στη δουλειά, το άγχος να μη χάσει τη δουλειά του, την υπομονή να αντέξει το αφεντικό του. Φαντάζομαι πως εσύ Δημήτρη άφησες τη δουλειά σου, σε μια εποχή που δεν είχανε γίνει τόσο πολύ δύσκολα τα πράγματα. Φαντάσου λοιπόν να ζούσες και τη σημερινή κρίση, με μειώσεις μισθών, καταργήσεις επιδομάτων, αυξήσεις ωραρίου και επιπλέον φορολογία... όλα αυτά έχουν τρομερό αντίκτυπο στον κάθε άνθρωπο. Και με μια κοινωνία διαλυμένη, εγωκεντρική. Μου αρέσει ο τρόπος σκέψης σου, αυτή η ελευθερία προσωπικά με εμπνέει και μιλάει μέσα μου, όμως δε ξέρω πως γίνεται να το καταφέρεις πρακτικά τη σημερινή εποχή. Καλό βράδυ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητή μου Roadartist τα λόγια σου ηχούν βαθειά... και δεν έχω την πείρα του άγχους στην δουλειά της Αθήνας μια και εκεί εργάστηκα σαν υπάλληλος 6 χρόνια πριν το 1990 σποραδικά... Άλλοι καιροί και άλλες δουλειές. Η δική μου εμπειρία είναι άλλη... 48 χιλιόμετρα/1 ώρα 10 λεπτά με φρακάρισμα 15 χιλιομέτρων κάθε πρωί για τη δουλειά... εργασία "9-5" που αν την έκανες λιγότερο από 8:30-6:30 ή 7, ή 8 μπορούσες να την χάσης... όπως επίσης φοβόσουνα αν θα την βρεις την δουλειά σου να σε περιμένει αφού πάρεις τις διακοπές των 10 ημερών τον χρόνο... αφεντικό που να σου λέει με χαμόγελο "δεν είσαι λευκός, είσαι Έλληνας"... και ξέροντας ότι αν δεν μάθεις τον τρόπο, όχι να επιπλέεις και να επιζείς, αλλά να πας μπροστά -και να μπορείς ακόμα να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη το πρωί, αν δεν μάθεις τον τρόπο θα χαθείς... αυτά εμένα με έκαναν δυνατότερο... αλλά είχα ένα ατού: αν μάθαινα το πως, τότε, μπορούσα να νικήσω. Υπήρχε η δυνατότητα να τα καταφέρω και να ανέβω και να είμαι αυτό που είμαι και στο τέλος να κάνω αυτό που θέλω. Και τώρα σε ένα βουνό στην Ιταλία ακόμα έχω πελάτες από την Νέα Υόρκη που δεν με βλέπουνε πια αλλά ακόμα με προτιμάνε από τους συνεργάτες μου που είναι γείτονές τους. Στην Ελλάδα ξέρω ότι το τι αξίζεις δεν είναι αρκετό για να σου δώσει αυτά που αξίζεις. Και αυτό είναι ένα από τα πρώτα που πρέπει μια μέρα να αλλάξουν. Ένας άνθρωπος πρέπει να μπορεί να ελπίζει ότι θα πάρει αυτό που αξίζει όσο ελάχιστο ή πολύ και να είναι... Και ίσως αυτή η δυνατότητα να με βοήθησε να έχω αυτή τη νοοτροπία που βλέπεις σε αυτές τις αναρτήσεις αγαπητή μου Roadartist...
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια να τα καταφέρει κανείς στη σημερινή εποχή μάλλον χρειάζεται η νοοτροπία του να μην περιμένει τίποτα από κανέναν και να είναι κανείς έτοιμος για όλα, και το μόνο που να έχει σημασία να είναι η υγεία και οι άνθρωποι που αγαπά. Η σημερινή εποχή φέρνει καιρούς που γενεές τώρα δεν έχουν γευτεί... και πρέπει γρήγορα να μάθει η ψυχή τους κολύμπι.
Καλό σου βράδυ!
Δημήτρη ομολογώ πως η δική σου εμπειρία μου ακούγεται αρκετά πιο δύσκολη. Γιατί εκτός από τα του ωραρίου, είχες και την ανασφάλεια, αλλά και τον ρατσισμό, ή μάλλον καλύτερα την καχυποψία προς τους ξένους. (Γιατί οι Έλληνες δεν είναι λευκοί;)
ΑπάντησηΔιαγραφήΒέβαια η διαφορά είναι ότι αν έμενες στην Ελλάδα όντως πολύ δύσκολα θα αναγνωριζόταν η αξία σου, ενώ στο εξωτερικό αντίθετα υπάρχει αξιοκρατία και δίνονται ευκαιρίες. Τώρα στη σημερινή εποχή δε ξέρω κατά πόσο είναι εύκολα και στο εξωτερικό, φαντάζομαι θα έχουν γίνει σκληρότερα και εκεί τα πράγματα.
Δημήτρη, όπως σου υποσχέθηκα επανήλθα. Το θέμα σου είναι πολύ βαθύ για να απαντηθεί έτσι απλά, επιδερμικά. Έκατσα λοιπόν και τη σκέφτηκα αυτή την πρόταση σου, να ξεχάσουμε το γιατί. Και που κατέληξα:
ΑπάντησηΔιαγραφήΌτι είναι θέμα οπτικής γωνίας με την οποία ο καθένας πορεύεται στη ζωή. Στη μια περίπτωση έχεις δίκιο 100%. Κάποιος μπορεί να αφήσει απ' έξω το γιατί και να γίνει ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου. Να το αφήσει έτσι όπως το περιγράφεις και να ζήσει όπως περιγράφεις. Κάποιος άλλος όμως δεν μπορεί να το αφήσει απ' έξω και συνέχεια θα αναζητά το γιατί. Σ' αυτόν τον άνθρωπο, αν του αφαιρέσεις το δικαίωμα να ψάχνει, να του επιβληθεί δηλαδή με κάποιο τρόπο η εξαφάνιση του "γιατί" από μέσα του, τότε θα οδηγηθεί στη δυστυχία. Αν τον αφήσεις να ψάχνει, τότε θα είναι ευτυχισμένος κι ας μην καταλήξει ποτέ σε ασφαλή συμπεράσματα. Το "γιατί" είναι από μόνο του μια στάση ζωής, μια κοσμοθεωρία και δεν μπορεί κάποιος εύκολα να το αποβάλλει από μέσα του. Σ' αυτήν την κατηγορία ανήκω κι εγώ. Θεωρώ ότι χωρίς το "γιατί" χάνεται το νόημα της ζωής και ως εκ τούτου όλα όσα τη συνοδεύουν. Πρόοδος, εξέλιξη, μελέτη κλπ.
Πάντως, η προτροπή που δίνεις μέσα από το βαθύτερο νόημα της ανάρτησής σου είναι καταπληκτική. Και για να σου πω την αλήθεια, προσωπικά δεν είχα σκεφτεί ποτέ κάτι τέτοιο. Και χαίρομαι που πρεσβεύεις αυτό: "Ίσως να μην υπάρχει ο λόγος γιατί δεν χρειάζεται -τον χρειαζόμαστε τον λόγο μόνο εμείς ίσως και αυτή είναι η αιτία που δεν μπορούμε να δούμε γύρω μας τον "παράδεισο" πια -τον έχουμε χάσει όσο ψάχνουμε το γιατί.". Αλλά πιστεύω ότι θέλει μεγάλη δύναμη για να φτάσεις εκεί και ότι ο συλλογισμός σου αυτός δεν είναι κατάλληλος για όλους.
Αγαπητή μου Roadartist, περισσότερες πληροφορίες για τη ιστορία περί …χρώματος των Ελλήνων, εδώ: http://dimitristhinks.blogspot.com/2010/03/blog-post.html
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι αλήθεια ότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι ήταν πιο δύσκολη η εμπειρία μου. Αλλά πρέπει να θυμηθώ και να πω ότι από το 1984 έως το 2008 όποτε βρέθηκα στην Αθήνα με φίλους Αμερικανούς, Άγγλους, Σουηδούς ή και Ιταλούς ακόμα, μετά από λίγο στους δρόμους και τα μεταφορικά μέσα, μονίμως η κουβέντα γύρναγε στο «μα πως είναι δυνατόν να λειτουργεί αυτή η πόλη υπό αυτές τις συνθήκες» καθώς εμείς οι ίδιοι αισθανόμασταν το στρες και την ταλαιπωρία του να πας από το άλφα στο βήτα… και μπορώ να σου πω ότι δεν είναι μόνο οι συνθήκες, ο θόρυβος και η τυχαιότητα του αν λειτουργεί κάτι ή όχι, αλλά και οι άνθρωποι: κάτι που δεν βλέπει κανείς όταν το έχει συνηθίσει στη ζωή είναι τα αγριεμένα πρόσωπα, ο αγώνας δρόμου να μπει ο ένας μπροστά στον άλλο σπρώχνοντας… καμιά φορά οι θυμωμένες φωνές… Προτιμώ το φρακάρισμα 15 χιλιομέτρων με το air condition και το στέρεο στο αυτοκίνητό μου…
Πρέπει να σου πω ότι μέρη της Αθήνας τα έχω αγαπήσει από τις φωτογραφίες σου και τις αναρτήσεις σου και όχι από ιδία εμπειρία… Ίσως έχεις μπορέσει να τα δεις με ένα μάτι διαφορετικό και όχι σύνηθες.
Όσο για την αξιοκρατία, όχι μόνο είναι απαραίτητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου για την ευημερία κάθε κοινωνίας, το οποίο δεν υπάρχει στην χώρα μας, αλλά υπάρχει και κάτι αντίθετο: η ανύψωση εαυτού δια της κατακρήμνισης του συναδέλφου. Μόλις είχα αποφοιτήσει στο Λονδίνο, εργάστηκα σε πολύ καλή δουλειά στο κέντρο της Αθήνας για 5 μήνες πριν ξαναγυρίσω στο Λονδίνο, και ο ίσης θέσης αλλά παλαιότερος και μεγαλύτερος Αθηναίος συνάδελφος μου, μου εξήγησε περισσότερες από δύο-τρεις φορές ότι «ότι και να έκανες στο Λονδίνο, εδώ δεν είσαι τίποτα» -ήμουν 22 ετών και δεν ήξερα ακόμα πώς να αντιδρώ και πώς να απαντώ…
Κώστα μου, μάλλον έχεις δίκιο ότι αυτή η οδός σκέψης δεν είναι για όλους. Θέλω μόνο να διευκρινίσω, για να είναι σίγουρα καθαρό αυτό που έγραψα, ότι δεν μιλάω τόσο για το πώς θα ψάχνει κάποιος και για το δικαίωμα και ανάγκη του να προσπαθεί κάποιος να δώσει νόημα. Αυτός είναι βιολογικά ο άνθρωπος και αυτό πρέπει να κάνει. Η ανάρτηση προτείνει ότι το «γιατί» δεν είναι απαραίτητο άρα δεν υπάρχει: άλλωστε, όλο μας το ψάξιμο πάντα φέρνει απαντήσεις στο «πως». Ποτέ όμως στο «γιατί» (και βλ. την προηγούμενή μου απάντηση στο πρώτο σου σχόλιο).
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ …πίστη ότι υπάρχει «γιατί» στο σύμπαν, και την ύπαρξή του σύμπαντος, είναι ένα απαραίτητο βοήθημα. Και μιλάμε για τον λόγο ύπαρξης, τον σκοπό, το «γιατί» της δημιουργίας του σύμπαντος. Αλλά, πες μου, εκτός από περίπλοκες θρησκείες που εστιάζουν στην εικονογράφηση εαυτών, τι και ποιό καθαρό «γιατί» έχει προτείνει ποτέ κανείς; Όλες οι θρησκείες έχουν κάποια Γένεση για το σύμπαν. Όλες εκτός από την Καινή Διαθήκη που λέει μόνο ότι στην αρχή ήταν ο ΛΟΓΟΣ (λόγος με τις έννοιες της λέξης στα αρχαία Ελληνικά –όχι το κουκούλωμα που γίνεται ότι δήθεν ο λόγος είναι ο υιός). Από όλες τις Γενέσεις, πια προτείνει τον λόγο για τον οποίο έγινε, η Γένεση;
Από την άλλη μεριά, η επιστήμη δεν προτείνει τίποτα ως «γιατί». Μάλιστα η επιστήμη σήμερα πρεσβεύει μια τυχαία α[αρχή όπου η εξέλιξη προχώρησε βάση τυχαίων νόμων φυσικής που ισχύουν μόνο στο παρών σύμπαν.
Οι μόνοι που φαίνεται να επιζητούν (και μερικοί να νομίζουν ότι ανακάλυψαν) το «γιατί» είναι εκείνοι για τους οποίους όπως λες θα ήταν ανασταλτικό το να σκεφτούν ότι δεν είναι απαραίτητο, δεν χρειάζεται, το «γιατί».
Πράγματι Δημήτρη, καμία Γένεση δε λέει γιατί έγινε η ίδια η Γένεση. Κι αυτό γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να το πει!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣωστά λες ότι το "γιατί" δεν είναι απαραίτητο, είναι το "πως" στο οποίο απαντάει η επιστήμη. Είσαι σαφής, crystal clear! Και το "γιατί" για άλλους ανθρώπους είναι απαραίτητο και για άλλους όχι. Πάντως για κάποιους είναι αντικείμενο μελέτης. Σίγουρα όμως, αν αρχίσει κάποιος να διερωτάται, απάντηση δεν πρόκειται να πάρει ποτέ, αλλά το ταξίδι, η αναζήτηση ίσως να είναι συναρπαστική.