Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Ο Μέτοικος









Η πιο διαδεδομένη διήγηση λέει ότι η οικογένεια, που είχε απέραντα κτήματα και ελαιώνες, ήταν εκείνη τη στιγμή σε  μια βάρκα κοντά στην παραλία, για αναψυχή και κολύμπι. Από την αμμουδιά τους φώναξαν «Έρχονται, φύγετε! Μη γυρίσετε σπίτι!» και με τη βάρκα πέρασαν στη Λέσβο και από εκεί μετά ήρθαν στην Αθήνα. Ο μικρότερος, ο Δημήτρης, που είχε καλοπαντρευτεί στην Πόλη ήρθε με την γυναίκα του και τα δύο παιδιά στην Αθήνα δυό-τρία χρόνια αργότερα το ‘25.

Ο μεγάλος του γιός, πολλές δεκαετίες μετά, βρήκε το πατρικό στην Πόλη στο Ταξιμ, που είχε γίνει το Βελγικό Προξενείο. Και βρήκε και το σπίτι στο οποίο δεν γύρισαν από την βάρκα. Μέναν εκεί Τούρκοι και φοβόντουσαν ότι ο Έλληνας είχε γυρίσει για να τους το πάρει. Και χρόνια μετά, κι εγώ, αγνάντεψα στην κατεύθυνση του Αϊβαλή, χαράματα, τρώγοντας ψωμοτύρι στην πλώρη ενός ψαράδικου καϊκιού που με είχε βγάλει για φωτογραφίες από το Μόλυβο της Λέσβου. Ο επόμενος Δημήτρης εγώ, κοίταζα μες την θολούρα κάτω από τον ήλιο προς τα εκεί που είχε μεγαλώσει ο προηγούμενος.

Η άλλη οικογένεια ήταν από την Ύδρα. Δύο διαφορετικά κλαδιά μάλιστα ήταν από την Ύδρα, και είχαν ενωθεί με μια γραμμή που έφυγε από την Τήνο. Στην Ύδρα είχαν δώσει τα ψαράδικά τους στην επανάσταση. Στη Τήνο ο προ-προ-προπεπάππους είχε δώσει το βιός του να χτιστεί η Μεγαλόχαρη και αναπαύεται τώρα στο 7ο τάφο των κτητόρων δίπλα στο Ιερό.

Πριν από το Αϊβαλή ήταν λέει η οικογένεια στα Ψαρά, και εκεί πρέπει να πήραμε το επίθετο που είναι μοναδικό στον κόσμο. Απ, τα Ψαρά στο Αϊβαλή, στην Πόλη, στην Αθήνα. Από την Τήνο στον Πειραιά. Από την Ύδρα και στον Πειραιά και στην Αθήνα. Και μένει το τελευταίο κλαδί, που ήρθε από τη Θεσσαλία στην Αθήνα γύρω στο 1850.

Αυτό το κλαδί είχε το νεκροταφείο των κυνηγετικών σκυλιών τους πίσω από το σημερινό Οφθαλμιατρείο δίπλα στο Σύνταγμα. Ο προπεπάππους αυτοκτόνησε στο γραφείο του όταν γύρισε ένα βράδυ η γυναίκα του και η κόρη του να του πουν ότι είχαν χάσει κι άλλα στα χαρτιά. Ο εγγονός του, όταν έγινε 45 το ’33, αναγκάστηκε να δουλέψει για πρώτη φορά στη ζωή του. Ήταν Αρχιτέκτων Πολιτικός Μηχανικός. Εργάστηκε σαν επιθεωρητής Δημοσίων έργων στη Σύρο για τις Κυκλάδες μέχρι το ’39 και την κατοχή την βγάλανε στην Μυτιλήνη όπου μόλις είχε πάρει μετάθεση.

Το ’45-46 γύρισαν στην Αθήνα και έμειναν με τη αδελφή τους στο σπίτι της στην Αλεξάνδρας, κοντά στο σπίτι του προηγούμενου Δημήτρη, που είχε είδη πεθάνει από το ’36, από εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας που πήγε στραβά.

Εκεί στη Νεάπολη γνώρισε η μάνα μου τον πατέρα μου. Το ’51 ο παππούς έχτισε το σπιτάκι στο Παλιό Φάληρο σε ένα οικοπεδάκι που το είχε κρύψει η γιαγιά για να το σώσει. Και εκεί στο ημιυπόγειο με τον κήπο μεγάλωσα εγώ. Και πήγαινα Σάββατα στην άλλη γιαγιά στην Ασκληπιού. Η Ασκληπιού πήγε αντιπαροχή το '66 και το Φάληρο το '69

Από τα Ψαρά στο Αϊβαλή, στην Πόλη, στην Αθήνα. Από την Ύδρα στον Πειραιά και στην Αθήνα, κι ένας Πρωθυπουργός στην οικογένεια. Από την Τήνο στον Πειραιά, και είναι πιθανό, πριν τον 18ο αιώνα, η οικογένεια της Τήνου να ήρθε από την νότια Ιταλία. Από την Θεσσαλία στην Αθήνα μέσω Σύρου και Λέσβου.

Κι εγώ στο Λονδίνο, Βοστώνη, και τώρα θα ζήσω πια τη ζωή μου στην Ιθάκη μου στα βουνά πάνω από την Φλωρεντία. Αλλά το επίθετο είδη θα μείνει στην Αμερική, και ποιος ξέρει, ίσως και στην Ιταλία αν δώσει η Ζωή.

Όταν ο επόμενος Κώστας κι εγώ, στις 11 Αύγουστου του 2007, πηγαίναμε το πρωί στα Μέγαρα να πετάξει ο Κώστας για πρώτη φορά στον Ελληνικό εναέριο χώρο πήρα το τηλέφωνο από την εντατική ότι η μάνα μου είχε μόλις φύγει. Δεν αλλάξαμε κατεύθυνση. Από τα Μέγαρα απογειώθηκε με εμένα μέσα και δηλώσαμε πορεία για την Ύδρα. Πήγαμε την γιαγιά στο νησί, και αφού ο Κώστας έκανε ένα κύκλο πάνω από το λιμάνι, γυρίσαμε στα Μέγαρα και πήγαμε στο νοσοκομείο στην Αθήνα.




Του πατέρα μου του άρεσε τόσο πολύ να του τραγουδάω τον Μέτοικο στα Γαλλικά στην κιθάρα.





11 σχόλια:

  1. Περιέγραψες την πορεία πολλών ελληνικών οικογενειών τον προηγούμενο αιώνα.
    Σκέψου δε πως στις αρχές του μπορούσε ένας Έλληνας να ταξιδεύσει από την Ρωσία μέχρι την Αίγυπτο ξέροντας μόνο ελληνικά!
    Αρχιτέκτονας πολιτικός μηχανικός που γράφεις δεν υπαρχει, ή το ένα ή το άλλο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. λίγο μπλεγμένα για καποιον που δεν γνωρίζει...
    αλλά δεν πειράζει να ενδίδουμε καμιά φορά στις αναμνήσεις μας δίχως να νοιαζόμαστε αν βγαινει το τέλειο νόημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Προς τους παραπάνω σχολιαστές: Για μένα που έτυχε να γνωρίζω πέντε πράγματα παραπάνω βγάζει νόημα.

    Η ιστορία της οικογένειάς σου είναι, Δημήτρη, είναι περίπου σαν κάποια μυθιστορήματα, αλλά θα μου πεις, σχεδόν όλοι μιαν αντίστοιχη ιστορία έχουν να διηγηθούν. Ελπίζω ολόψυχα κι εύχομαι από καρδιάς να συνεχίσει το μοναδικό επώνυμό σου να υπάρχει και στους αιθέρες της Αμερικής και στα βουνά της Ιταλίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δήμο, George Moustaki, Έλληνας από την Αλεξάνδρεια που έζησε στο Παρίσι. Είχε γράψει την επιτυχία της Piaf, Milord. Παρακάτω τα λόγια του Μέτοικου, το οποίο είχε δολοφονήσει η Μελίνα με τα Ελληνικά λόγια. Αυτά είναι τα οριζινάλ :-)

    Αλλά, παρακάτω θα δεις τα λόγια ενός άλλου του τραγουδιού, «Παππού», που ταιριάζει πολύ στην ανάρτηση και είναι το δικό μου αγαπημένο.

    George Moustaki: Le Metèque

    Avec ma gueule de métèque
    De juif errant, de pâtre grec
    De voleur et de vagabond

    Avec ma peau qui s'est frottée
    Au soleil de tous les étés
    Et tout ce qui portait jupon

    Avec mon c?ur qui a su faire
    Souffrir autant qu'il a souffert
    Sans pour cela faire d'histoires

    Avec mon âme qui n'a plus
    La moindre chance de salut
    Pour éviter le purgatoire

    Avec ma gueule de métèque
    De juif errant, de pâtre grec
    Et mes cheveux aux quatre vents

    Je viendrai ma douce captive
    Mon âme sœur, ma source a vivre
    Je viendrai boire tes vingt ans

    Et je serai prince de sang
    Rêveur ou bien adolescent
    Comme il te plaira de choisir

    Et nous ferons de chaque jour
    Toute une éternité d'amour
    Que nous vivrons à en mourir

    Et nous ferons de chaque jour
    Toute une éternité d'amour
    Que nous vivrons à en mourir



    George Moustaki: Grand-père

    C'est pour toi que je joue Grand-père c'est pour toi
    Tous les autres m'écoutent mais toi tu m'entends
    On est du même bois on est du même sang
    Et je porte ton nom et tu es un peu moi

    Exilé de Corfou et de Constantinople
    Ulysse qui jamais ne revint sur ses pas
    Je suis de ton pays, métèque comme toi
    Un enfant de l'enfant que te fit Pénélope

    Tu étais déjà vieux quand je venais de naître
    Arrivé juste à temps pour prendre le relais
    Et je finirai bien un jour par ressembler
    A la photo où tu as posé à l'ancêtre

    C'est pour toi que je joue Grand-père c'est pour toi
    Que je glisse mes doigts le long de mes six cordes
    Pour réveiller un air tranquille et monocorde
    C'est tout ce que je sais faire de mes dix doigts

    Maître en oisiveté expert en braconnage
    Comme toi j'ai vécu à l'ombre des bateaux
    Et pour faire un festin je volais les oiseaux
    Que le vent de la mer me ramenait du large



    Ύπνε , είναι του ’70 νομίζω… κάπου εκεί… υπέροχο τραγούδι…



    Αθεόφοβε , και εγώ παρατηρούσα συνέχεια το ίδιο πράγμα καθώς μεγάλωνα, και η μητέρα μου, μου είχε δώσει τα εργαλεία του για σχέδιο, ελπίζοντας ότι θα γινόμουνα εγώ αρχιτέκτονας. Πάντως και η γιαγιά μου και η μάνα μου και η αδελφή της και μια θεία επέμεναν πάντα ότι ήταν και τα δύο. Ποιος ξέρει. Πάντως, αν ο βόθρος που μας κληρονόμησε στο σπίτι που υπέγραψε σαν μηχανικός στο Φάληρο είναι τεκμήριο των επιδόσεών του, δεν πρέπει να ήταν πολύ καλός… Τα αρχιτεκτονικά σχέδια του 1905 που θα δεις να κρέμονται στον τοίχο μας όταν έρθετε μια μέρα, αφήνουν πολύ καλύτερη εντύπωση.



    Squarelogic, πράγματι διαβάζεται λίγο μπλεγμένο, ελπίζω σαν αυθόρμητες συγκεχυμένες σκέψεις. Το προτίμησα από το να εξηγήσω επακριβώς και με λογική σειρά, γιατί, δεν ήταν τόσο το να πληροφορήσω για την ιστορία μας, όσο να μοιραστώ, αισθητικά, τις σκέψεις και συναισθήματα που έχω βρισκόμενος εδώ. Δηλαδή, ελπίζοντας ότι έτσι δεν θα ήταν χάσιμο χρόνου να διαβαστεί, το άφησα να υπάρχει ακριβώς όπως περιγράφεις στην τελευταία σου φράση.



    Τελευταίε, σ’ ευχαριστώ… να δώσει η ζωή, αν και μέχρι τώρα έχει ήδη δώσει πολλά και δεν ξεχνάω ποτέ να την ευχαριστώ… όλων οι οικογένειες και για ενάμιση αιώνα έχουν μυθιστορήματα να γράψουν. Πόσο μάλλον αν ξέραμε για τρεις και για πέντε και παραπάνω αιώνες…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δεν ξέρω πάντος η ιστορία είναι συγκινιτική.Από τον Δημήτρη στον Δημήτρη και από τον Κώστα στον Κώστα.Τώρα αν εγώ θα έχω εγγόνια Ύπνους δεν ξέρω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ύπνε, σου εύχομαι να έχεις, και είμαι σίγουρος ότι θα είναι, όπως και ο παππούς τους, κάθε άλλο παρά ύπνοι ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Yδρα, Σύρος, Τήνος, Πόλη, Αθήνα, Αιβαλή, Αμερική, Φλωρεντία. Η οικουμενικότητα του ελληνισμού. Αντε ρε φίλε thinks να τα καταφέρω να περάσω κι απο τα μέρη σου, να τα πούμε,γιατί τα λές καλά, και κουβαλάς ωραία πράγματα μέσα σου. Απο τη δική μου λίστα επισκέψεων λείπει ακόμα η Πόλη, η Κρήτη, το Αγιο Ορος και η Φλωρεντία. Και το φέρνω βαρέως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. εκπληκτική διαδρομή της πορειας της οικογένειάς σου.

    με τα χνάρια σας παντού.

    και με σπόρο παντού... ίσως και στη γείτονα χώρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πολύ θα το ‘θελα Locus μου και θα το κάνουμε. Από τα μέρη που ανέφερες, τα έχω δει όλα, μόνο το Άγιο Όρος από μακριά, από απέναντι, και όλα πρέπει να τα δεις αυτά. Όμως, η Πόλη, αν έχεις ψυχή ειρηνεμένη και Ρωμαίικη θα είναι το κάτι άλλο. Εγώ μπήκα για πρώτη φορά με καράβι χαράματα. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος. Είδαμε την Αγιασοφιά, και όταν πήραν τους άλλους για το υπόλοιπο τουρ εγώ ξέκοψα, πήρα ένα ταξί και του είπα να με πάει στην Κιουτσουκ Αγιασοφιά (Μικρή Αγιασοφιά) που είναι ο ναός που έχτισε ο Ιουστινιανός στους δύο φίλους λεγεωνάριους τον Σέργιο και τον Βάκχο. Και από ‘κει άφησα τον Καραγάτση να βάλει την Πόλη μέσα μου, ξανά.


    ria, και ο Κώστας ξέρει ήδη, και αν δώσει η Ζωή θα πω και στους άλλους, είτε στην Αμερική, είτε στην Ιταλία, ότι είναι Έλληνες και όλα όσα υπέροχα αυτά συνεπάγεται, που μια και δεν τα βλέπουν πολλοί αυτές τις μέρες πρέπει να μην τα ξεχνάν εκείνοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημειώσεις σχετικά με τα σχόλια:

Η Αποθήκη Σκέψης δεν δέχεται "Ανώνυμα" σχόλια, γιατί μερικοί ανώνυμοι διάλεγαν να μην υπογράφουν καν με κάποιο όνομα κάτω από το σχόλιό τους. Ενώ ούτε η μπλογκική ταυτότητα ούτε ένα όνομα γραμμένο κάτω από ένα σχόλιο σημαίνουν τίποτα, η προδίδουν κανένα πραγματικό στοιχείο, η πλήρης ανωνυμία δείχνει απλά έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού προς τους άλλους σχολιαστές. Ζητώ συγγνώμη για αυτήν την αλλαγή από τους φίλους που υπέγραφαν τα ανώνυμα σχόλιά τους και ελπίζω να βρείτε έναν τρόπο να συνεχίσετε να σχολιάζετε όποτε θέλετε.


Για να απαντήσετε σε μεμονωμένα σχόλια, κάντε κλικ στο λινκ "Reply" κάτω από το κάθε σχόλιο. Για να συνεχιστεί η σειρά σχετικών σχολίων κάτω από ένα συγκεκριμένο σχόλιο πρέπει να πατάτε το λινκ "Reply" κάτω από το αρχικό σχόλιο της σειράς.

Για να γράφετε ανεξάρτητο σχόλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε το κουτί σχολίων κάτω-κάτω χωρίς να πατάτε "Reply" προηγουμένως.