Φωτογραφία

 

Η Φωτογραφία δεν είναι «Τέχνη», δεν μπορεί να ονομαστεί «Τέχνη», περισσότερο από οποιαδήποτε άλλο είδος έκφρασης για την δημιουργία της οποίας χρησιμοποιείται μια τεχνική. Όσο πιο ιδιαίτερα και αποτελεσματικά, ως προς επικοινωνία πληροφοριών, εντυπώσεων και συναισθημάτων, χρησιμοποιεί κάποιος τα εργαλεία και την τεχνική, τόσο περισσότερο ίσως να μπορέσει να γεμίσει τις ματιές, νου και καρδιες των ανθρώπων που σταματάν για μια στιγμή μπροστά στις εικόνες. Μπορεί κάτι να ονομαστεί από άλλους αποτέλεσμα προσωπικής τέχνης αλλά αυτό είναι κάτι το υποκειμενικό.

Όσον αφορά το αν η φωτογραφία είναι "Τέχνη", θα σας στείλω και σε αυτό το κείμενο που έγραψα: Fine Art, speaking of my friend, Tom Glassman... Γνώρισα τον Τομ στην Βοστώνη το 1994 όταν εργαζόταν σαν Καλλιτεχνικός Διευθυντής και εγώ σαν Production Manager σε μια εταιρία Διαφήμησης και Μάρκετινγκ. Το 1998 πήγε να ζήσει στο Όρεγκον και μας επισκέφτηκε και στο χωριουδάκι μας το 2011 στην Ιταλία. Το 2018 έκανε άλλη μια από τις πολλές εκθέσεις φωτογραφίας που έχει κάνει και ειχα την εμπνευση να γράψω αυτό το κείμενο για εκείνον και το έργο του. Όταν το διάβασε με ρώτησε και είπα Μα, Βεβαίως! και το τύπωσε και το έβαλε στην μέση της Γκαλερί σε ένα τρίποδο στην έκθεσή του, και το έβαλε και μονίμως στην ιστοσελίδα του, εδώ. (στην δική του ιστοσελίδα σε αυτό το λινκ πρέπει να κατέβετε κάτω, στην μέση περίπου προς το βάθος, να το δείτε εκεί).

Ορίστε... το κείμενο που έγραψα το τύπωσε και τό 'βαλε στη μέση της Γκαλερί...
Η φωτογραφία των δύο που παίρνουν σέλφι μπροστά στο καδραρισμένο κείμενο πάρθηκε από τον Τομ
με σμαρτφων, με, επίτηδες, παραμόρφωση ευρυγώνιου που κοιτά προς τα κάτω λανθασμένα,
σαν μια παιγνιδιάρικη σύνθεση για ένα γέλιο μταξύ μας, καθώς οι επισκέπτριες στην έκθεσή του
παίρνουν σέλφι με το κείμενο αντί με τις φωτογραφίες στον τοίχο, και για το εννοούμενο βαθύτερο οξύμωρο.

Η Φωτογραφία, που λέτε, εφευρέθηκε το 1822 από τον Γάλλο εφευρέτη Joseph Nicéphore Niépce από το Chalon-sur-Saône, Saône-et-Loire, και η παλαιότερη φωτογραφία που υπάρχει ακόμα στις μέρες μας πάρθηκε από τον Niépce το 1827. 

Οι πρώτες φωτογραφίες ήταν από το 1822 αλλά καμία δεν σώζεται πριν από την παρακάτω:
Η παλαιότερη σωζόμενη φωτογραφία που πάρθηκε ποτέ, του Niépce, 1827:

Boulevard du Temple, Paris, Louis-Jacques-Mandé Daguerre, c. 1838

Ο Δούκας του Ουέλινγκτον, 1844, 29 χρόνια αφού νίκησε τον Ναπολέοντα στο Βατερλώ.

Η φωτογραφία άρχισε να χρησιμοποιείται περισσότερο στο δεύτερο μισό του δεκάτου ενάτου αιώνα...

Η ποιήτρια Emily Dickinson, 16 χρονών γύρω στο 1846-47

Lincoln

Μία από τις τέσσερεις προγιαγιάδες μου τον Απρίλιο του 1881, 6 χρόνια πριν γεννηθεί ο παππούς μου.

Στην Λάρισα, 1912, δύο ξαδέλφια με το ίδιο όνομα και επίθετο.
Ο παππούς μου, πατέρας της μητέρας μου, καθιστός.
Ο ξάδελφος του που στέκεται, κάηκε στο Τατόι στην πυρκαγιά του 1916 σώζωντας τον βασιλιά.

Ο παππούς και η γιαγιά γύρω στο 1920, ίσως νωρίτερα.

Τήνος

Ο παππούς είχε χόμπι την φωτογραφία και έχω ακόμη την μηχανή του.
Όταν πέθανε το 1963, η γιαγιά έριξε στην φωτιά τις περισσότερες φωτογραφίες του
και ιδέα δεν έχω γιατί.

...αλλά η χρυσή εποχή της ευρέως διαδεδομένης φωτογραφίας, με ευκολότερο να χρησιμοποιηθούν μικρότερες φωτογραφίκές μηχανές και φιλμ γρηγορότερης έκθεσης, άνθισε από την δεκαετία του 1930 ως την δεκαετία των 1990. Χρησιμοποιήθηκε για να καταγράψει Ιστορία, να αποθανατίσει ανθρώπους σε πορτρέτα ή την καθημερινότητα, να καταγράψει την φύση, κτίσματα, πολέμους και επιτεύγματα, να πληροφορήσει, να πείσει, να παρουσιάσει την αλήθεια, να καταγράψει την ομορφιά ή την ευτυχία, ή την δυστυχία γύρω μας και άλλες φορές να παραποιήσει την αλήθεια και να χειραγωγήσει γνώμες. Η φωτογραφία πέρα από τα προηγούμενα που ανέφερα έγινε ο κεντρικός φορέας της διαφήμισης. Επίσης, με περισσότερους και πιο ύπουλους τρόπους από όσους μπορεί να νομίζετε, ή να γνωρίζετε, χρησιμοποιήθηκε από την κακή αδελφή της διαφήμισης, την προπαγάνδα.

Μερικές φωτογραφίες που έγραψαν Ιστορία τον εικοστό αιώνα:

Με την δεκαετία των 1960, οι ερασιτεχνικές οικογενειακές έγχρωμες φωτογραφίες κυρίως από την
φωτογραφική μηχανή Kodak 124 ήταν πολύ διαδεδωμένες σε κάθε σπιτικό.

Κατά τις αποστολές Apollo στο φεγγάρι, η NASA τύπωνε εκατομμύρια φωτογραφίες σαν αυτές που τύπωναν οικογένειες
από τις γιορτές και διακοπές τους, και τις διένεμε σε όλους, για τα οικογενειακά λευκώματά τους.

Napalm Girl - Associated Press photographer Nick Ut, Βιετνάμ, 1972

Gandhi and the Spinning Wheel - Margaret Bourke-White, 1946

Ανθρωπος που πηδά πάνω από το νερό, Henri Cartier-Bresson, 1932

Robert Capa, The Falling Soldier, 1936, Ισπανία

Χτίζοντας το Rockefeller Center, 1932

V-J Day (Νίκη κατά της Ιαπωνίας), Times Square - Alfred Eisenstaedt, 1945

11 Ιουνίου, 1963 ο μοναχός Thich Quang Duc αυτοπυρπολήθηκε στην Σαϊγκόν

Αυτή η φωτογραφία του Steve McCurry, Afghan Girl, 1984,

που ήταν το εξώφυλλο τουNational Geographic, Ιούνιο του 1985,

είναι ίσως η πιο γνωστή και αναγνωρίσιμη φωτογραφία στην Ιστορία της φωτογραφίας,
της δωδεκάχρονης τότε Sharbat Gula,
και χρησίμευσε σαν μαρτυρία για τις κακουχίες που ζούσαν οι Αυγανοί πρόσφυγες από την Σοβιετική εισβολή. 

Ο McCurry την τράβηξε με μηχανή Nikon FM2 και φακό Nikkor 105mm f/2.5 Ai-S. Φιλμ: Kodachrome

Kodachrome
They give us those nice bright colors

They give us the greens of summers

Makes you think all the world's a sunny day, oh yeah

I got a Nikon camera

I love to take a photograph

So mama, don't take my Kodachrome away

(Kodachrome, Paul Simon, 1973)

Στην παραπάνω σύνθεση που έκανα στο φώτοσοπ των μηχανημάτων με τα οποία πάρθηκε η φωτογραφία της Sharbat, εικονογραφώ κάτι που έλεγα μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά κάθε πρώτου μαθήματος όταν δίδασκα φωτογραφία τα βράδια για ενήλικους στην Βοστόνη επί 16 χρόνια. Κρατούσα ψηλά μια φωτογραφική μηχανή και έλεγα, αυτό το ξέρετε ως φωτογραφική μηχανή. Κοίταζα το ρολόι μου. Έλεγα, τώρα, τάδε ημερομηνία τάδε ώρα, είναι η τελευταία φορά που το λέτε αυτό φωτογραφική μηχανή. Έβγαζα τον φακό από την μηχανή, κρατούσα τον φακό ψηλά με το δεξί χέρι, την μηχανή ψηλά με το αριστερό χέρι, κουνούσα πάνω-κάτω το αριστερό χέρι με την μηχανή και έλεγα: Αυτό είναι μια μηχανή που είναι αποθήκη για το φιλμ. Το μόνο που κάνει είναι να ανοιγοκλείνει μια πόρτα σε κλάσμα του δευτερολέπτου για να εκτεθεί το φιλμ στο φως. Άφηνα την μηχανή κάπου και με τον δείκτη του αριστερού μου χεριού έδειχνα τον φακό που κρατούσα στο δεξί μου χέρι. Αυτό είναι ένας φωτογραφικός φακός. Αυτός παίρνει την φωτογραφία. Είναι προέκταση του ματιού σας.

Μια λίστα εστιακών αποστάσεων φακών για μηχανές Full Frame 35mm και σε μοίρες η οριζόντια γωνία οπτικής εμβέλειας.

12mm: 112.6 fisheye

14mm: 104.3

18mm: 90 ultra wide

24mm: 73.7 

28mm: 65.5 wide

35mm: 54.4

50mm: 39.6 standard

70mm: 28.8

105mm: 19.5 portrait

135mm: 15.2 telephoto

200mm: 10.3

400mm: 5.2

800mm: 2.6

Φυσικά, οι φακοί που είναι ατόφιοι μιας εστιακής απόστασης (prime) έχουν καλύτερη οπτική ποιότητα από φακούς που αρχίζουν σε μια εστιακή απόσταση και τελειώνουν σε άλλη (zoom).

Ο φακός 105 mm που χρησιμοποίησε ο McCurry για την Sharbat θεωρείται η πιο αρμόζουσα εστιακή απόσταση για πορτρέτα. Και ο συγκεκριμένος φακός Nikkor 105mm f/2.5 Ai-S εκείνης της εποχής, θεωρείτο ένας από τους καλύτερους στον κόσμο ως προς πιστότητα και ανάλυση.

Steve McCurry

Ο Steve McCurry και δυο πορτραίτα του της Sharbat Gula, που χωρίζονται από δεκαετίες μεταξύ τους.
Όταν ο McCurry την ξαναβρήκε, η Sharbat δεν είχε ιδέα ότι το πρόσωπό της ήταν πασίγνωστο
και ότι το πορτρέτο της είχε υποστηρίξει επί δεκαετίες την διεθνή προσπάθεια να βοηθηθούν πρόσφυγες.
Παντρεύτηκε 13 χρονών, ένα χρόνο μετά την πρώτη φωτογραφία, και έχει τέσσερεις κόρες και ένα γιό.
Μια από τις κόρες πέθανε στην γέννα.
Ο σύζυγός της πέθανε από υπατίτιδα C το 2012.
Η Sharbat είναι πάρα πολύ θρήσκα και όταν ο McCurry την ξαναβρήκε δίσταζε να τον συναντήσει
επειδή ήταν άνδρας αλλά όχι μέλος της οικογένειάς της.
Μετά από 35 χρόνια μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν, απελάθηκε στο Αφγανιστάν το 2016
λόγω πλαστών εγγράφων παραμονής στο Πακιστάν,
και τον Νοέμβριο του 2021 έγινε δεκτή σαν πρόσφυγας στην Ιταλία μετά από αίτησή της.

Ο νέος που στέκεται μπροστά από τα τανκς στην Πλατεία Τιένεμαν, 5 Ιουνίου 1989

Αυτή η φωτογραφία δείχνει ένα ζευγάρι τουρίστες στην παραλία που δεν κάνει τίποτα να βοηθήσει

τον Αφρικανό μετανάστη που ήρθε από την θάλασσα και πεθαίνει δίπλα τους, λίγα μέτρα δεξιά.
Φωτογράφος Javier Bauluz, παραλία στην Ισπανία.

Ο Αδόλφος Χίτλερ και η Leni Riefenstahl κάνουν προβες και γελάνε καθώς στήνουν μια φωτογράφηση
για το Υπουργείο Προπαγάνδας του Τζοζεφ Γκέμπελς.

(στην Γερμανία, λέγανε ότι ο Φύρερ ["ο αρχηγός"] είχε υπέροχο χιούμορ)

Η Riefenstahl ήρθε και στην Ολυμπία να φωτογραφίσει και να κινηματογραφίσει την φλόγα το 1936, για το Βερολίνο,
με βοηθό μια Ελληνίδα φωτογράφο της δικτατορίας Μεταξά, 'Ελλη Σεραϊδάρη.
Η Ελληνίδα βοηθός της Riefenstahl παρακάλεσε τον Χίτλερ και την Riefenstahl να πείσουν τον Γκέμπελς να γίνει δεκτή

σε μια σχολή φωτογραφίας του Υπουργείου Προπαγάνδας το 1937 αλλά το Ράιχ αρνήθηκε.

Η φωτογραφία ως προπαγάνδα: Ο αγαπημένος του λαού!

Περισσότερη προπαγάνδα.
Μουσολίνι και Ιούλιος Καίσαρ (Ο Καίσαρ κοιτάει τον Μουσολίνι).
Make Italy Great Again (Φασισμός, από το σύμβολο φάσια των Ρωμαϊκών λεγεώνων)

Κι' άλλη προπαγάνδα:
Ο δικτάτορας Μεταξάς και ο Τζόζεφ Γκέμπελς στην Καστελα, 1936.
Αυτή την φωτογραφία την έστησε ο Γκέμπελς με φωτογράφο του Ράιχ ως προπαγάνδα στην Γερμανία,
επιδεικνύοντας τις καλές σχέσεις του Ράιχ με την Ελλάδα
Αυτό, τέσσερα χρόνια πριν η Ελλάδα ντροπιάσει τον Μουσολίνι στην Αλβανία.

Φωτογράφος άγνωστος, 1940

Παρακάτω, δύο φωτογραφίες απο
δύο από τις καλύτερες στιγμές της ανθρωπότητας,
«Our finest hour»

στον μοναδικό πόλεμο που ήταν, απόλυτα, το καλό εναντίων του κακού:
προτιμώ να το λέω Good against evil. Η λέξη «evil» είναι βαθύτερη από την λέξη «κακό»

και ταιριάζει σαν γάντι και στους φασίστες και στους Ναζί,
και στους υποστηρικτές τους.

10 Ιουλίου έως 31 Οκτωβρίου 1940, Η Μάχη της Αγγλίας,
όταν λίγα σπίτφάιαρ και χάρικέην της RAF σταμάτησαν την Λούφτβάφε του Γκαίρινγκ πάνω από τους λευκούς βράχους του Ντόβερ,
στην πρώτη αποκλειστικά-εναέρια μάχη στην Ιστορία.

28 Οκτωβρίου 1940 έως 23 Απριλίου 1941, Το Έπος του '40,
όπου η Ελλάδα έσπρωξε τον Μουσολίνι από την χιονισμένη Πίνδο πίσω μέσα στην Αλβανία

και, πέντε μήνες μέσα στον πόλεμο με τους Ιταλούς,
κράτησε την Βέρμαχτ σε δεύτερο μέτωπο από την Βουλγαρία και Γιουκοσλαβία επί σχεδόν τρεις εβδομάδες.

Το Αργυρόκαστρο ήταν η πρώτη πόλη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που απελευθερώθηκε
από την κατοχή των δυνάμεων του Άξωνα, όταν μπήκε ο Ελληνικός Στρατός στις 8 Δεκεμβρίου 1940.

Γερμανο-Ιταλική Κατοχή, Απρίλιος 1941-Οκτώβριος 1944. Φωτογράφος: Βούλα Παπαϊωάννου
καθώς διακινδύνευε την ζωή της παίρνοντας φωτογραφίες σε νοσοκομεια και δρόμους
κάτω από την μύτη των Ιταλών και των Γερμανών,
για να στείλει η Αντίσταση τις φωτογραφίες της στο εξωτερικό ζητώντας βοήθεια για τους Έλληνες.

Ο Τσώρτσιλ είπε πολλά ωραία τσιτάτα, αλλά ένα από τα συγκινητικότερα,
που λέγεται από το 1951 ότι το είπε εκείνος, δυστυχώς μάλλον δεν το είπε ποτέ, σύμφωνα με σχετικές έρευνες
και αν ελέχθη, το είπε κάποιος άλλος:

«Δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμάνε σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμάνε σαν Έλληνες»

Αν εξεπλάγη κανείς που είπα κάτι καλό για τους Έλληνες, ας ξανασκεφτούμε τι βλέπω όταν δεν μιλώ κολακευτικά. 

Εντελώς προσωπικά, πιστεύω ότι οι ανταπόκριση από πολέμους είναι από τις πιο σημαντικές λειτουργείες, όπου στην λέξη «σημαντικές» δίνω την έννοια της «σημασίας», που μπορεί να προσφέρει η φωτογραφία στην Ιστορία. Δεν βρέθηκα ποτέ σε κατάσταση όπου να μου δινόταν η ευκαιρία να φωτογραφήσω ένα πόλεμο, όμως το ξέρω ότι αν ήθελα θα μπορούσα να είχα πάει σε μια εμπόλεμη κατάσταση κάποια στιγμή από 20 έως 50-60 χρονών. Όμως μπορεί επίσης να πει κανείς ότι η ζωή η ίδια, στις κοινωνίες είναι μια εμπόλεμη κατάσταση με την μόνη διαφορά το αν ο πόλεμος είναι ψυχρός ή θερμός.

Η παρακάτω είναι μια φωτογραφία του Βρετανού-Αυστραλού πολεμικού ανταποκριτή στο Βιετνάμ, Τιμ Πέητζ (βιογραφία, φωτογραφίες). Ένα ελικόπτερο έρχεται να πάρει τραυματίες μετά από ενέδρα των Βιετκόνγκ. (Ο Τιμ Πέητζ πέθανε πέρσι, 24 Αυγούστου 2022. Ήταν 78 χρονών) 

Αισθάνομαι ότι έχω πάρει δύο φωτογραφίες που μου προσφέρουν, στην καρδιά μου, τις πλησιέστερες συνδέσεις μου με φωτογραφίες ενός πολέμου. Η μία είναι η φωτογραφία που την πήρα συνδεδεμένη με το έργο του Τιμ Πέητζ, για την οποία εξήγησα στο τέλος της ανάρτησής μου «Πορτρέτα», λινκ, και για την οποία ο κύριος Πέητζ μου πρόσφερε την άδεια να την δημοσιεύω μαζί με την δικιά του. Η άλλη είναι αυτή:

Αυτή την φωτογραφία την πήρα στις 24 Φεβρουαρίου του 1987, στο Ισραήλ, μπαίνοντας σε ένα μουσείο στην άκρη της ερήμου Νεγκέβ, νότια της Βηθλεέμ. 

Τις οκτώ μέρες που πέρασα στο Ισραήλ, οδηγώντας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και από ένα Κιμπούτς κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, ως την Νεκρή Θάλασσα, την Κόκκινη Θάλασσα και το Σινά, δύο δυνατά συναισθήματα με γέμιζαν συνεχώς: το ότι παρά όλα μου τα ταξίδια, αυτή η γη έχει κάτι το διαφορετικό, κάτι προγονικό, πρωτογονικό, που το αισθάνεσαι στο μεδούλι. Και το ότι, στο Ισραήλ, βρίσκεσαι συνεχώς σε μία εμπόλεμη ζώνη. 

Η φωτογραφία αυτή δείχνει μια δασκάλα που συνοδεύει μαθήτριες του γυμνασίου εκδρομή για μια επίσκεψη στο μουσείο. Η γνώση του ότι ήταν πιθανόν ανά πάσα στιγμή να αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει το οπλοπολυβόλο της για να προστατέψει τις μαθήτριές της και εμάς γύρω της δεν μου έδωσε το παραμικρό αίσθημα φόβου ή ανησυχίας. Μόνο την αίσθηση του ότι έτσι είναι η καθημερινή ζωή σε μια εμπόλεμη ζώνη. Αν κάτι γινόταν, είχα κι' εγώ όπλο: την φωτογραφική μου μηχανή κρεμασμένη στον δικό μου ώμο (αυτή ήταν η σκέψη που είχα εκείνη τη στιγμή, περπατώντας πίσω από την δασκάλα).

Ο φόβος σε μια τέτοια κατάσταση υποθέτω θα ήταν πιο φυσικός, απλά δεν ένοιωσα έτσι. Κάποια άλλη στιγμή, οδηγώντας ανάμεσα σε ένα κόνβόη Ισραηλινών τανκς με τον ποταμό Ιορδάνη στα αριστερά μου, ήθελα να φωτογραφίσω την εμπειρία αλλά η Κριστίν φώναζε να κρύψω την μηχανή. Ο φόβος της ήταν χειροπιαστός, στον αέρα μέσα στο νοικιασμένο αυτοκίνητο. Το σεβάστηκα αυτό. Δεν έχω φωτογραφία οδηγώντας ανάμεσα στα τανκς. Και την βόμβα που έσκασε σε μια διασταύρωση στο Ραμαλά είκοσι λεπτά αφού είχαμε περάσει ακριβώς από εκείνη την διασταύρωση προς την Ναζαρέθ, δεν ήμουνα πια εκεί να φωτογραφήσω τίποτα.

Διαφημίσεις

Η φωτογραφία ως διαφήμιση.

Περισσότερη διαφήμιση.
(Εδώ έχει πέσει και πολύ φώτοσοπ στο ναό και την γοργόνα)

Και μερικές διαφημίσεις ακόμα...

Φωτογραφία ρετουσαρισμένη. Κοιτάξτε τα κόκκινα μαγουλάκια του Ρέγκαν

Φωτογραφία ρετουσαρισμένη.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά αυτούς που έγραψαν αυτή τη διαφήμιση θα ήθελα να τους στήσω δίπλα-δίπλα μπροστά μου,
να τους μουτζώσω και με τις δύο παλάμες, τη μία πάνω στην άλλη,
μουρμουρίζοντας: Να! μαλάκες να μη σας τα χρωστάω...
και μετά με το δεξί χέρι ένα χαστούκι σερί σε όλους! Σπλατ-σπλατ-σπλατ-σπλατ-σπλατ!
Ούτε στην Αμερική δε βλέπουμε τέτοια μαλακία και αυτό λέει πολλά.
Ο μπόμπος, και πως να τον χτίσετε.
Όταν τον στουμπώσετε να γίνει 85 κιλά 12 χρονών, τότε διδάξτε τον και πως μας χρωστάνε όλοι πολιτισμό.
Άκου να λέει πιτσιρικάς ότι δεν πεινάει!
Κοιτάξτε στην διαφήμιση πως το πουκαμισάκι του έχει αρχίσει ήδη να τεντώνει πάνω από την κοιλίτσα...

- Και τι ράτσα ήταν ο λαγός που κάνατε στιφάδο;
- Αγκύρας, κύριε πρόεδρε!
Θανάσης Βέγγος, Τι Έκανες στον Πόλεμο Θανάση; (1971)

Μετά την κατοχή, εμφύλιο και μεταπολεμική φτώχια,
στην Ελλάδα μάθαμε να τρώμε, αφήνοντας τα μισά στο τραπέζι, λέγοντας:
Αχ! έσκασα!

Ενώ στην Ιταλία αν αφήσεις ένα ψίχουλο στο πιάτο σου σε κοιτάνε σαν εγκληματία.
Τα δύο άκρα.

Βέβαια, στην Ιταλία δεν μπορούν και να αποφασίσουν με ποιόν είναι σε έναν πόλεμο:
Τον δεύτερο τον άρχισαν σαν φασίστες του Άξωνα και τέλειωσαν με τους Συμμάχους και αντίσταση,
αφού έπεσε ο Μουσολίνι 8 Σεπτεμβρίου 1943 και στο τέλος τον φάγανε και την Κλάρα Πετάτσι λάχανο, 28 Απριλίου του '45.

Ενα βενζινάδικο στο Μιλάνο την επόμενη μέρα: 29 Απριλίου 1945
Λέγεται μάλιστα ότι τον σκοτώσανε για να μην γίνει γνωστό ότι είχε κάνει συμφωνίες με τον Τσώρτσιλ.

Η Ίρις Βερσάρι (12 Δεκεμβρίου 1922 – 18 Αυγούστου 1944) ήταν αντάρτις στα βουνά, εναντίων του φασισμού.

Είκοσι δύο χρονών, τραυματισμένη στο πόδι, σκότωσε τον τελευταίο της Γερμανό και μετά, για να μην είναι βάρος
στους δύο αντάρτες που ήταν μαζί της ώστε να ξεφύγουν, και για να μην την πιάσουν ζωντανή οι Γερμανοί
που ακολουθούσαν, γύρισε το ντουφέκι της επάνω της, και αυτοκτόνησε.

Την επόμενη μέρα, νεκρή ήδη, την κρεμάσανε στην πλατεία του Φορλί,
μαζί με τους δύο αντάρτες που δεν κατάφεραν να ξεφύγουν.

Το σπίτι της είναι λίγες πόρτες πάνω από το δικό μας, εδώ στο Σαν Μπενεντέτο ιν Άλπε.

Τουλάχιστον οι Ιταλοί τα βρήκανε όπως τα βρήκανε και οι Έλληνες στην Κρήτη και δεν κάνανε εμφύλιο μετά.
Η στερεά και βόρεια Ελλάδα όμως, άλλη Ιστορία.

Έλληνες αντάρτες, όχι από τους μεν αλλά από τους δε.

(Αυτή η φωτογραφία δεν είναι ντοκουμέντο. Ειναι προπαγάνδα, στημένη και ποζαρισμένη)
(Όχι τόσο α-λα-Γκέμπελς: περισσότερο, συντροφικά α-λα-σοβιέτ)
(Εν τω μεταξύ, στην Γιάλτα, ο πατερούλης Στάλιν τους είχε ήδη πουλήσει στον Τσώρτσιλ)

«Δέν είναι πόλεμος ετούτο που μας βρήκε, κύριε ταξίαρχε! Ντροπή είναι! Έλληνες να ντουφεκάνε Έλληνες;»

Θανάσης Βέγγος, Ψυχή Βαθιά (2009)

Πολιτική

1960

Jack. 22 Νοεμβρίου 1963

Malcolm X. 21 Νοεμβρίου 1965

Dr. Martin Luther King, 4 Απριλίου 1968

Bobby. 6 Ιουνίου 1968

στο πάτωμα της κουζίνας του Ambassador Hotel, Los Angeles, 1:44 πμ, από τον Σιρχάν-Σιρχάν

Η βραβευμένη με Πούλιτσερ φωτογραφία του φωτογράφου John Filo, 4 Μαΐου 1970, καθώς η Mary Ann Vecchio γονατίζει δίπλα στον νεκρό Jeffrey Miller λεπτά αφού ο άοπλος φοιτητής του πανεπιστημίου Kent State στο Ohio σκοτώθηκε από την Εθνοφρουρά κατά την διάρκεια διαδηλώσεων κατά του πολέμου στο Βιετνάμ.  Ήταν η «Σφαγή της 4ης Μαΐου» όπου τέσσερεις φοιτητές σκοτώθηκαν από την Εθνοφρουρά και εννέα τραυματίστηκαν. Η δεκαετία των ‘60 είχε τελειώσει.

Ιρακινοί και άλλοι ύποπτοι για παρανομη δράση, φυλακισμένοι στις φυλακές Abu Ghraib, βασανιζονται από τους δεσμοφύλακές τους του Αμερικανικού στρατού, 15 Μαρτίου 2005, καθώς οι δεσμοφύλακες γελάνε και παίρνουν φωτογραφιές.

Επίσης,

1975

Περίπου 25% των ερευνών στο ίντερνετ παγκοσμίως, ψάχνουν για πορνογραφία
και 12% των ιστοσελίδων είναι πορνογραφικές.
Πριν 17 χρόνια, το 2006, 97 δισεκατομμύρια (δις) δολλάρια ξοδεύτηκαν παγκοσμίως από χρήστες για πορνογραφία στο ίντερνετ.

Παγκοσμίως, 29% των χρηστών που ψάχνουν πορνογραφία είναι γυναικες και 71% άνδρες.

~~~

Σήμερα πια, οι φωτογραφίες βλέπονται στο ίντερνετ,

όπου η ψηφιακή ανάλυση της εικόνας στις ασυντόνιστες οθόνες καταστρέφει εντελώς την φωτογραφία.

Τον εικοστό πρώτο αιώνα η Φωτογραφία πέθανε με την εφεύρεση των έξυπνων τηλεφώνων τσέπης. Η Φωτογραφία σαν τεχνική του εικοστού αιώνα δεν υπάρχει πια και δεν είναι καν γνωστή ή κατανοητή, σε οποιοδήποτε επίπεδο, ήδη από μια ολόκληρη γενεά. Όλα όσα γνώριζαν οι φωτογράφοι μέχρι περίπου της ηλικίας μου, σχετικά με σύνθεση, φακούς, γωνίες, φωτισμό… θα πεθάνουν όταν πεθάνουμε και εμείς. Οι φωτογραφοι της ηλικίας μου είμαστε οι τελευταίοι των Μοικανών.

Εκτός της ολικής έκλειψης της γνώσης από το στερέωμα και την υποχώρηση του πνεύματος σε σφαίρες εγωκεντρικής φαντασίωσης, τώρα μάλιστα με τους φακούς μικρούλικης εστιακής απόστασης των τηλεφώνων, με ξεχασμένες πλέον τις οπτικές ιδιότητες φακών για βάθος στις συνθέσεις βασισμένο στην εστιακή απόσταση του κάθε φακού, εκτός απ' αυτά, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν παίρνει καν στροφή για να γυρίσει το τηλέφωνο οριζόντια και παίρνει υποτιθέμενες φωτογραφίες και βίντεο μόνο κάθετα. Νομίζει ότι το τηλέφωνο είναι κάθετο, επειδή κρατιέται κάθετα στην παλάμη του χεριού. Είναι απελπιστικά λυπηρό. Ο οργανικός εγκέφαλος απλά δεν παίρνει πλέον στροφές.

Και ο κόσμος δεν κατανοεί ούτε πότε μια φωτογραφία είναι πραγματική και πότε μια εικόνα είναι χειραγωγημένη ή εντελώς κατασκευασμένη στο φώτοσόπ, ψεύτικη. Ούτε κατανοεί την διαφορά μεταξύ του να χρησιμοποιείται το φώτοσόπ όπως χρησιμοποιείτο το εμφαμηστίριο για να τελειώσει μια ψηφιακή φωτογραφία όπως γινόταν πάντα για τις φωτογραφίες σε φιλμ, και πότε χρησιμοποιείται για να συνθέσει ψεύτικες εικόνες όπως κάνουνε σήμερα. Τις λέει όλες φωτογραφίες ο κόσμος, τις χαύει στο φέησμπούκ και χαίρεται χαρά μεγάλη.

Έχετε δει τελευταία στο φέησμπουκ, παραδείγματος χάριν τις καταπληκτικές φωτογραφίες του κομήτη, φωτογραφημένου, υποτίθεται πάνω από τοπία και βουνά της Γης, ή υποτιθέμενες φωτογραφίες πλανητών δίπλα στο φεγγάρι; Έχετε αναρωτηθεί πως έγινε η έκθεση που σας δείχνουνε με τις τρομερές διαφορές μεταξύ έντασης πηγών αντανακλώμενου φωτός, και τις τεράστιες διαφορές αποστάσεων και συγκριτικού μεγέθους; Σκεφτήκατε άραγε ότι είναι ψεύτικες, φτιαγμένες στο φώτοσοπ και βάζει ο κόσμος καρδιές και Ουάου! χαύοντάς τες για φωτογραφίες;

Και αυτό είναι, θα μπορούσε να πει κανείς, τόσο πρόοδος, όσο ήταν πρόοδος το να μπούμε από τον Κλασσικό Πολιτισμό στον σκοταδισμό του Μεσαίωνα γύρω στον πέμπτο αιώνα της Κοινής Εποχής...
...Βέβαια, μην ξεχνάμε και την «πρόοδο» του όταν ο φασισμός αναβίωσε το κύμα Νεοκλασικής τέχνης του 18ου αιώνα, διαστρεβλωμένο το 1922 ως προώθηση της φασιστικής θεωρίας του Μουσολίνι, στο νεοκλασικό-φασιστικό στυλ της ρατσικής και πολιτιστικής σύνδεσης ενός σήμερα-μηδενισμένου λαού με τους προ-2000 ετών «προγόνους» και τον Κλασικό τους πολιτισμό...

...της Αρχαίας Ρώμης (για τους νεο-Ιταλούς),

...και της Αρχαίας Ελλάδας (για τους  νεο-Έλληνες).

Φωτογραφία: Έλλη Σεραϊδάρη

Και, αν η Σεραϊδάρη είχε φώτοσοπ,
μπορεί να το είχε κάνει και έτσι...

Look! It's Tinkerbell!

~~~

Επιστρέφοντας στην τεχνική, πληροφοριακά, η οπτική ποιότητα, η ανάλυση, μιας φωτογραφίας, εξαρτάται από τον αριθμό κουκίδων που την αποτελούν. Αλλά το φιλμ είχε κουκίδες silver bromide ενώ ο ψηφιακός αισθητήρας έχει ψηφιακές πίξελς. Το μέσο φιλμ είχε περίπου το αντίστοιχο των 20 έως 38 Μεγαπίξελς, ενώ η τελευταίας λέξης τεχνολογία της ψηφιακής Nikon Z9 έχει 45,7 Μεγαπίξελς, δηλαδή σχεδον 200% καλύτερη ανάλυση από φιλμ.

Παραδείγματος χάριν, με φιλμ 35 χιλιοστών είχαμε το αντίστοιχο των 5600 x 3620 πίξελς με 4000 σημεία ανά 25 χιλιοστά, ενώ με την τελευταία λέξη ψηφιακής Nikon Z9 έχουμε 8256 x 5504 πίξελς με 300 σημεία ανά 25 χιλιοστά.

Όμως το πιο σημαντικό στην τεχνική της φωτογραφίας είναι το μέγεθος του αισθητήρα. Το παλιό φιλμ 35 χιλιοστών είχε καρέ μεγέθους 36 x 24 χιλιοστά. Οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές έχουν ψηφιακό αισθητήρα επίσης  36 x 24 χιλιοστά όταν λέγονται Full Frame, η 24 x 18 χιλιοστά οπότε και λέγονται Half Frame. Τα σμαρτφων στην καλύτερη περίπτωση έχουν αισθητήρα 12,8 x 9,6 χιλιοστά, και πολλά φτηνότερα πολύ μικρότερο αισθητήρα (αλλά φακούς ελάχιστης εστιακής απόστασης). Ο λόγος για τον οποίον αυτό έχει σημασία θεμελιώδη για την σύνθεση της φωτογραφίας είναι επειδή οι φακοί οποιασδήποτε εστιακής απόστασης έχουν ο καθένας την δική του οπτική αίσθηση βάθους, αλλά το ποιόν φακό χρησιμοποιει κανείς για μια σύνθεση εξαρτάται από το πόσο από την πίσω-προβολή της εικόνας πιάνει το εμβαδόν του αισθητήρα. Όσο μικρότερος ο αισθητήρας, τόσο περισσότερο χάνουμε την οπτική ποιότητα του κάθε διαφορετικού φακού για όποια συγκεκριμένη γωνία λήψης. Ο ίδιος φακός που για αισθητήρα Ful Frame είναι ευρυγώνιος, για σμάρτφων είναι τηλεφακός. Γι' αυτό ακριβώς οι ευρυγώνιες φωτογραφίες από σμάρτφων έχουν τραγική παραμόρφωση την οποία φυσικά δεν βλέπει και δεν αναγνωρίζει κανείς ως τραγική. Ποιος ενδιαφέρεται για παραμόρφωση όταν οι φίλοι του βλέπουν ότι έχει ένα δαγκωμένο μήλο στο πίσω μέρος του iPhone του;

~~~

 Έγχρωμο, ή μαυρόασπρο;
ποιό προτιμάτε;

Περίπατος στα όμορφα βουνά μας, έξω από το σπιτάκι μας, Μάρτιος 2023
Μηχανή Nikon Z9, φακός Nikkor Z 24-200  mm S, στα 115 mm, ISO-125, 1/1600 sec, f10, -0,7 step,
Adobe Photoshop 2023, v24.3.0, RAW (χρησιμοποιημένο μόνο όπως χρησιμοποιούσαμε το έμφανιστήριο για φιλμ).
Εδώ, την έκανα μαυρόασπρη στο φώτοσοπ χρησιμοποιώντας χρωματικά φίλτρα για το ίδιο αποτέλεσμα
που θα είχαμε σε μαυρόασπρο φιλμ με κόκκινο φίλτρο στον φακό.

Ένα ελάχιστα γνωστό σκεπτικό είναι ότι σε συνθέσεις που συμπεριλαμβάνουν από κάτι το πάρα πολύ φωτεινό

έως πολύ σκούρο, όλες οι επιφάνειες πρέπει να γράφονται σωστά, με υφή.

Συνήθως, στην παραπάνω φωτογραφία το πιο άσπρο μέρος του σύννεφου θα ήταν λευκό-καμένο

ή/και το σκοτεινό μέρος κάτω, μαύρο-πίσα.

Και, το μαύρο-πίσα θα μπορούσε να ήταν επιλογή, αλλά το καμένο-άσπρο, πάντα λάθος.

Παράδειγμα κακής έκθεσης:

~~~