Συμβουλή

Δεν έχω δουλέψει μέρα στη ζωή μου από τότε που αποφάσισα να μην εργάζομαι για άλλους με μισθό. Πάνε 18 χρόνια. Και πριν δηλαδή, όχι ότι δούλευα και πολύ. Όταν έχεις διαλέξει να κάνεις αυτό που είσαι, μέσα σου, δεν το αισθάνεσαι για δουλειά. Αισθανόμουνα ότι δούλευα, που και που μόνο, όταν τύχαινε το αφεντικό μου να είναι μαλάκας. Και όπως όλοι ξέρουμε, ο μόνος τρόπος να αποφύγει κανείς να βρει στον δρόμο του μαλάκες που το παίζουν αφεντικά (ή οτιδήποτε άλλο τους καπνίσει) είναι να πάρει άλλο δρόμο. Υπάρχουν βέβαια και μαλάκες πελάτες, αλλά αυτούς τους έδινα πάντα σε άλλους επαγγελματίες, που μου ήταν υπόχρεοι για την πελατεία και γλύτωνα εγώ -έτσι, εδώ και δέκα οχτώ χρόνια έχω μόνο φίλους που είναι και πελάτες, στην Αμερική και στη Σουηδία.

Υπάρχει βέβαια το θέμα των αποδοχών. Πρέπει να ζήσει κανείς. Σε αυτό με βοήθησε ο Ίκαρος. Τον θυμάστε, οι μεγαλύτεροι, τον Ίκαρο; που έκανε όλες τις εκπομπές για τα αυτοκίνητα στο ραδιόφωνο και τηλεόραση, και ο πρώτος που έκανε τηλεπαιγνίδια, τα '60 και '70 και λίγο '80; Είχαμε γίνει φίλοι προς το τέλος της ζωής του. Μου είχε πει λοιπόν ο Ίκαρος, όταν ήμουνα 25 χρονών, Δημήτρη, πούλα την δουλειά σου στην σωστή τιμή, ή δίνε την δωρεάν, αλλά ποτέ μην κάνεις έκπτωση. Αυτά ήταν λόγια σοφά.

Γι' αυτό και δεν πρόκειται ποτέ να ψάξω ή να δεχτώ πελάτη στην Ελλάδα, στην Ιταλία, και μάλλον ούτε στην Αγγλία. Ανατολικά του Ατλαντικού ωκεανού οι εξευτελιστικές τιμές για εργασία και οι πανηλίθιες προσδοκίες των πελατών θα με έκαναν να εργαστώ τέσσερεις φορές περισσότερο και να στρεσαριστώ δέκα φορές περισσότερο από όσο όταν εργάζομαι για το μέρος όπου εφευρέθηκε η αγορά μου, δυτικά του Ατλαντικού.

Και αυτό με αφήνει ελεύθερο, και χαρούμενο, να κάνω αυτό που αγαπάω, σαν δώρο, για τους φίλους που αγαπώ. Ένα υπέροχο αφεντικό και άξιος τεχνίτης που γνώρισα το 1984 και είχαμε γίνει στενοί φίλοι μέχρι που έφυγε το 2008 ήταν ο Ντίνος. Του είχα κάνει, πριν δέκα χρόνια και, την ιστοσελίδα του και τώρα, αφού έφυγε, την διατηρώ με το όνομά του, όσο ζω. Ελπίζω να συνεχίσει να την κρατάει ζωντανή ο Κώστας.

Και άλλη μια πρόσφατη χαρά ήταν να φτιάξω κάτι για τον Τάκη, τον αδελφό του Ντίνου, που το τέλειωσα σήμερα. Αυτά είναι χαρά, τιμή και αφήνουν ένα χαμόγελο -όταν χρησιμοποιείς ότι εργαλεία κουβαλάς για να φτιάξεις κάτι χωρίς να σκέφτεσαι τα τετριμμένα, μόνο για να το φτιάξεις, για ένα κάποιον που αξίζει περισσότερα από όσα έχεις να προσφέρεις. Αυτό είναι ελευθερία. Ευχαριστώ τους φίλους που με εμπιστεύονται.