Δαναοί

 

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες,

διαβάζουμε στην Ιλιάδα, σε σχέση με τον Δούρειο Ίππο. 

Στα νέα Ελληνικά αυτό θα γραφόταν περίπου ως «Να φοβάσαι τους Δαναούς ακόμα και όταν φέρνουν δώρα»

Στην Αγγλική γλώσσα αυτό έχει μεταφραστεί ως «Beware of Greeks bearing gifts», δηλαδή, «Να είσαι προσεκτικός με τους Έλληνες όταν φέρνουν δώρα»

Όμως, η Ιλιάδα, το έπος του ενάτου αιώνα Προ Κοινής Εποχής, αναφέρει τους Δαναούς 138 φορές. Τους «Πανέλληνες» μια φορά και «Έλληνες» καμία φορά.

Ποιοι ήταν αυτοί οι Δαναοί;

Σύμφωνα με την Ιστορία, οι Δαναοί ήταν Ελληνική φυλή, σύμφωνα με τη μυθολογία απόγονοι του Δαναού. Ο Δαναός ήταν γιος του βασιλιά της Αιγύπτου («χώρας των Μελαμπόδων» όπως την αποκαλούσαν τότε) Βήλου, απογόνου της Ιούς, και της Αγχινόης ή Αγχιρρόης, κόρης του Νείλου, και δίδυμος αδελφός του Αιγύπτου. Οι Δαναοί, ξεκινώντας από την Λιβύη και Αίγυπτο, κατέληξαν στο Άργος της Πελοποννήσου την εποχή των Μυκηνών. Από αυτό το γεγονός, ίσως, να συνδέονται στην Ιλιάδα με τον στρατό που έφτασε στην Τροία για να απαιτήσει την επιστροφή της Ελένης, της ωραίας συζύγου του Μενελάου των Μυκηνών.

Όμως, Δαναοί και Αχαιοί αναφέρονται στην Ιλιάδα ως μάλλον ταυτόσημα φύλα Ελλήνων. Και δεν ήταν τα μόνα φύλλα ονομαζόμενα, γενικά, σαν Έλληνες.

Την δεύτερη χιλιετηρίδα Προ Κοινής Εποχής, κατέβηκαν στα νότια Βαλκάνια τέσσερα διαφορετικά φύλλα Ινδο-Ευρωπαϊκής προέλευσης από την περιοχή του Καυκάσου: Οι Δωριείς, οι Αιολείς, οι Ίωνες και οι Αχαιοί. Τα τέσσερα αυτά φύλα που έχτισαν την ζωή και συνύπαρξή τους στην γεωγραφική περιοχή που σήμερα είναι η Ελλάδα, με τα νησιά του Αιγαίου, και στις ακτές της Μικράς Ασίας ανέπτυξαν κοινή μυθολογία όπου κατάγονταν από τον μυθικό ήρωα Έλληνα.

Ο Έλληνας είχε τρεις γιούς, τον Δώρο, τον Αίολο και τον Ξούθο. Οι Δωριείς είναι απόγονοι του Δώρου και οι Αιολείς του Αίολου. Ο Ξούθος είχε δύο γιούς, τον Ίωνα και τον Αχαιό. Οι Ίωνες και οι Αχαιοί είναι απόγονοι του Ίωνα και του Αχαιού.

Είναι πολύ ενδιαφέρον και όμορφο πως τα τέσσερα φύλα έγραψαν κοινή μυθολογία κατά την οποία δύο φύλα ήταν εγγόνια του Έλληνα και ξαδέλφια μεταξύ τους, και τα άλλα δύο φύλλα ήταν δισέγγονα του Έλληνα, ξαδέλφια μεταξύ τους αλλά ανίψια των δύο πρώτων φύλων. Η λεπτομέρειες αυτές δεν είναι μόνο ενδιαφέρουσες αλλά και σημαντικές.

Οι Μακεδόνες δεν αναφέρονται στο γενεαλογικό αυτό μυθικό δέντρο αλλά Ιστορικοί έχουν προτείνει πως οι Μακεδόνες συγγένευαν με τους Δωριείς. Μετά έχουμε τους Δαναούς, που αν και πιθανώς ταυτόσημοι με τους Αχαιούς έχουν  συγκεκριμένη Ιστορική καταγωγή από την Λιβύη και Αίγυπτο, καταλήγοντας στο Άργος μέσω της Λίνδου στην Ρόδο.

Χίλια περίπου χρόνια μετά την κατάβαση των φύλων αυτών και την δημιουργία της κοινής μυθολογίας, Ο Αλέξανδρος, μετά την νίκη του στον Γραμμικό Ποταμό, έστειλε θησαυρό στην πόλη της Θεάς Αθηνάς με την επιγραφή: «Αλέξανδρος Φιλίππου καί οι Έλληνες πλήν Λακεδαιμονίων από τών βαρβάρων τών τήν Ασίαν κατοικούντων». Ο Αλέξανδρος, γιός του Φιλίππου, και οι Έλληνες, εκτός από τους Σπαρτιάτες». Εδώ ο Αλέξανδρος αποκαλεί όλο το στράτευμά του «Έλληνες» και καυτηριάζει τους Σπαρτιάτες, επίσης Έλληνες, που όμως αρνήθηκαν να τον ακολουθήσουν.

Οι Έλληνες, απόγονοι δύο εγγονών και δύο δισεγγόνων του Έλληνα, ήταν όρος που ένωνε σε μια ευρύτερη οικογένεια τα τέσσερα φύλα που μαζί έχτισαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε Αρχαία Ελλάδα. Οι Δαναοί όμως παραμένουν μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της ταυτότητας των Ελλήνων συνδεδεμένη με πληθυσμούς από την Λιβύη και την Αίγυπτο μέσω των Μυκηνών. Και υπάρχει και μια άλλη έκδοση σχετικά με τους Δαναούς: Ο Περσεύς που σκότωσε την Μέδουσα Γοργόνα στην Λιβύη, ήταν γιός του Δία και της Δανάης, έγινε βασιλεύς τής Τίρυνθος καί ίδρυσε τίς Μυκήνες.

Η Κρήτη έχει άλλη Ιστορία. Πληθυσμοί από την Ανατολία και το Λεβάν (Παλαιστίνη) έφτασαν στην Κρήτη και ίδρυσαν τον Μινωικό Πολιτισμό περισσότερο από χίλια χρόνια πριν την κατάβαση των τεσσάρων Ινδο-Ευρωπαϊκών φύλλων στα Βαλκάνια και την Στερεά Ελλάδα.

Είναι μια απλή Ιστορική πραγματικότητα ότι εκείνοι τους οποίους εμείς, σήμερα τους λέμε «Αρχαίοι Έλληνες» δεν ήταν ένας λαός ή ένα φύλο ή ένα έθνος αλλά τουλάχιστον έξι, με προελεύσεις από την Ανατολία, το Λεβάν, την Λιβύη και Αίγυπτο, και κατά μέγιστο μέρος τα Ινδο-Ευρωπαϊκά φύλα από τον Καύκασο, που όμως έδεσαν την ταυτότητά τους σε μια οικογένεια καταγόμενη από κοινή μυθολογία. Μυθολογία η οποία αναπτύχθηκε αφού τα τέσσερα διαφορετικά φύλα άρχισαν να συγκατοικούν σαν γείτονες. Ξαδέλφια.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι από τα τέλη του δεκάτου ογδόου αιώνα της Κοινής Εποχής μέχρι σήμερα αυτοαποκαλούμαστε όλοι «Έλληνες». Το πρόβλημα είναι ότι όταν λέμε ότι είμαστε «Έλληνες», δυόμιση χιλιάδες χρόνια αργότερα, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα της αρμονικής αλλά μυθολογικής ομορφιάς που έδεσε τα διάφορα φύλα μεταξύ τους. Για μας είμαστε όλοι Έλληνες και όσοι έζησαν ποτέ στα νότια βαλκάνια είναι Έλληνες. Μια απλοϊκή και σχετικά απαίδευτη (αγράμματη) αντιμετώπιση μιας μυθικής ταυτότητας ως πραγματική και διαχρονικά γεωγραφική.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι όταν εμείς οι «Έλληνες» αυτοαποκαλούμαστε «Ρωμιοί», όπου για τον μέσο «Έλληνα» σήμερα «Ρωμιός» σημαίνει ότι το Ελληνικότερο… οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα ότι αυτοαποκαλούνται Romani (Ρωμαίοι). Δεν έχουμε ιδέα ότι ποτέ δεν έζησαν άνθρωποι που αποκαλούσαν το κράτος τους «Βυζαντινό». Ήταν η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αργότερα το βασίλειο των Ρωμαίων, όπου από τον Ιουστινιανό και μετά μιλούσε Ελληνικά αντί Λατινικά και μετά από τον Ηράκλειο ήταν Βασίλειο. Η ονομασία «Βυζάντιο» πρωτοαναφέρθηκε δυο αιώνες μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και υιοθετήθηκε ευρέως τον δέκατο ένατο αιώνα, για να διαχωρίσει την Ορθόδοξη Ανατολή με την Ρωμαιοκαθολική Δύση, και να αποδώσει Αρχαία Ελληνική αντί για χριστιανική προέλευση στο κράτος των χιλίων εκατό ετών μετά από τον Κωνσταντίνο.

Ιδέα δεν έχουμε για όλα αυτά. Κατά την γνώμη μου η γνώση των παραπάνω δεν μειώνει αλλά τουναντίον αυξάνει την σημασία των φύλων που πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια ξεκίνησαν τις επιστήμες, την φιλοσοφία και την δημοκρατία, που λίγους αιώνες αργότερα, με τον ορθολογισμό και την οργάνωση της Ρώμης έδωσαν τον πολιτισμό στην Ρωμαϊκή Ευρώπη που ανακαλύφθηκε ξανά χίλια χρόνια αργότερα και ξεκίνησε την Αναγέννηση. Μια Αναγέννηση θεμελιωμένη σε αρχαία γραπτά που σώθηκαν με προσπάθειες απόκτησης γνώσης εκ μέρους του Ισλάμ κατά την χρυσή του εποχή του Ισλάμ στην Ισπανία, βόρειο Αφρική και Αραβία, και αργότερα σε χριστιανικά μοναστήρια στην Ευρώπη.

Παρεμπιπτόντως, οι επιστήμες, φιλοσοφία και δημοκρατία άνθισαν στις περιοχές όπου είχαν πλειοψηφία οι Ίωνες, στις ακτές της Μικράς Ασίας, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και στην πόλη της Αθηνάς. Όσον αφορά επιστήμες, φιλοσοφία και δημοκρατία: Ίωνες. Οι άλλοι όχι τόσο πολύ. Όταν μιλάμε για το φως της Αρχαίας Ελλάδας μιλάμε περισσότερο για τους Ίωνες παρά τα υπόλοιπα φύλα.

Και όσον αφορά την Δημοκρατία, τα μόνα μέρη στον κόσμο όπου λειτουργεί σήμερα πραγματική Αθηναϊκή Δημοκρατία είναι τα Εβραϊκά Κιμπούτς. Όλες οι σημερινές Δημοκρατίες δεν είναι άμεσες, όπως στην αρχαία Αθήνα, αλλά αντιπροσωπευόμενες, καταγόμενες από την αρχαία Ρώμη. Η πρώτη συνεδρίαση της Ρωμαϊκής Συγκλήτου, αντιπροσωπευόμενης δημοκρατίας έγινε στην Ρώμη το 509 Προ Κοινής Εποχής, και η πρώτη συνεδρίαση του Δήμου σε άμεση δημοκρατία έγινε στην Πνύκα, στην Αθήνα, ένα χρόνο αργότερα, το 508 Προ Κοινής Εποχής.

Ποιος ενδιαφέρεται, θα μου πείτε, και δε βαριέσαι αδερφέ, Έλληνες είμαστε και μας χρωστάνε όλοι πολιτισμό από τότε που εκείνοι κρεμόντουσαν από τα δέντρα, και τρέχα Αμερική και ΝΑΤΟ γιατί έρχονται οι Τούρκοι! Ποιος Πούτιν και Ουκρανία και πυρηνικά, ρε, εδώ ο Ερτογάν θα έρθει νύχτα. Τι να πει κανείς. 

Φοβού τους Δαναούς… όποιοι και να είναι αυτοί σήμερα.

ΥΓ. Και οι Γραικοί; Ποιοι ήταν οι Γραικοί; Ο Όμηρος απαριθμώντας στον Κατάλογο των «νηών» τις μεγάλες πόλεις που έλαβαν μέρος στον πόλεμο της Τροίας περιλαμβάνει και την πόλη Γραία (Ιλ. Β 498 και ο Θουκυδίδης (Β 23,3) αναφέρει: παριόντες δε (οι Πελοπονήσιοι) Ωρωπόν την γην την Γραικήν καλουμένην, ην νέμονται Ωρώπιοι Αθηναίων, υπήκοοι, εδήωσαν). Σύμφωνα με την επικρατούσα σήμερα εκδοχή, η ονομασία Γραικοί αρχικά χρησιμοποιούνταν από το ελληνικό φύλλο των Σελλών της Δωδώνης, μέχρι που τελικά επικράτησε ο όρος Έλληνες. Η εκδοχή αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τον Αριστοτέλη (Μετεωρολογικά Α, 352b) και το Πάριο Χρονικό. 

Τέλος πάντων, οι Ιταλοί φταίνε που όλοι σήμερα ξέρουν την Ελλάδα ως Greece και εμάς ως Greeks. Έλληνες λεγόμαστε, να σας χαρώ Ιταλοί μου και λοιποί, όχι Γραικοί…

Για να μη πω τίποτα και για την διαφορά μεταξύ του Ζόρμπα δε Γκρηκ του Κακογιάννη και του Αλέξη Ζορμπά του Καζαντζάκη.

ΥΓ2. Πριν 7.000 έως 6.000 χρόνια ζούσαν πληθυσμοί στα νησιά του Αιγαίου που καμία σχέση δεν είχαν ούτε με τους Κρητικούς του Μινωικού Πολιτισμού που θα ερχόντουσαν 3.000 χρόνια αργότερα στην Κρήτη, ούτε με τους Δαναούς από την Λιβύη και Αίγυπτο, ούτε φυσικά με τα τέσσερα Ινδο-Ευρωπαϊκά φύλα που θα κατέβαιναν 4.000 χρόνια αργότυερα και θα ίδρυαν την κοινή μυθολογία του Έλληνα. Αυτοί οι πληθυσμοί που βρισκόντουσαν στο Αιγαίο πριν 6-7.000 χρόνια μετακινήθηκαν προς και την Ισπανία και την κεντρική Ευρώπη, και από αυτές τις δύο κατευθύνσεις καταλήξανε στην σημερινή Αγγλία. Οι μακρινοί απόγονοί τους, ένα με δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα, στην Αγγλία, άρχισαν να χτίζουν κύκλους-ημερολόγια των εποχών με μονόλιθους και ο πιο γνωστός είναι το στόουνχέντζ (Stonehenge). Το Stonehenge ήταν ήδη πάνω από δύο χιλιάδων ετών όταν άρχισε να χτίζεται η κοινή μυθολογία των Δωριέων, των Αχαιών, των Ιώνων και των Αιωλών.

Η Καθημερινή, υποτίθεται σοβαρή εφημερίδα, δημοσίευσε άρθρο στις 28 Φεβρουαρίου https://www.kathimerini.gr/culture/561739315/to-stooynchentz-kai-oi-ellines/ όπου προτείνει ότι το Stonehenge το έχτισαν Έλληνες. Επειδή …όποιος έζησε ποτέ εδώ είναι Έλληνας, να σας χαρώ ( και οι Νεαντερτάλ, άραγε; ). Ορίστε! Κάτι τέτοιες μαλακίες διαβάζω και βγάζω σπιθουράκια, και είμαι και διαβητικός και δε μου κάνει καλό!