Κίνητρα

Τα θεμελιώδη και βασικά κίνητρα για οτιδήποτε αισθάνονται, σκέφτονται και κάνουν οι άνθρωποι, οπως και όλοι οι ζώντες οργανισμοί, μπορούμε να τα αποστάξουμε σε δύο πολύ απλές πτυχές της ύπαρξης, τις μόνες που κινητοποιούν όλα τα σκεπτόμενα και αισθανόμενα όντα: το σεξ και τον θάνατο. 

Για να υπάρχουμε πρέπει να τρώμε και να κοιμόμαστε. Όσο είμαστε ξύπνιοι όλα ξεκινάν από την ανάγκη για σαρκική ευημερία και από τον φόβο του θανάτου. Η καλοσύνη, η κακία, οι άθλοι, η τέχνη, η θρησκεία, η φιλοσοφία, η επιστήμη, η πολιτική, η λογοτεχνία, η ηθοποιία, η αγάπη, το μίσος, το θάρρος, ο φόβος, τα πάντα, ξεκινάνε από εκεί. Και στο τέλος, αφού όλα πραχθούν και λεχθούν, ούτε πραγματικά πλήρης ευημερία έχει επιτευχθεί στις περισσότερες περιπτώσεις, ούτε ο θάνατος έχει νικηθεί.

Έχουμε όμως την ικανότητα να εφευρίσκουμε δικαιολογίες και αιτιολογήσεις για τα πάντα που κάνουμε ή που δεν κάνουμε. Το πως τα αντιμετωπίζουμε αυτά, μας τοποθετεί σε μια από δύο σχολές σκέψης: τον Συντηρητισμό ή την Προοδευτικότητα. Το ένα αντίθετο του άλλου. Συντηρητικοί ή προοδευτικοί, όλοι οι άνθρωποι επιλέγουν να ανήκουν σε μια από τις δύο αυτές σχολές σκέψης, είτε το καταλαβαίνουν ότι το κάνουν, είτε όχι...

Αυτές τις μέρες, στην πολιτική, τον Συντηρητισμό τον λένε «Δεξιά» και την Προοδευτικότητα, «Αριστερά». 

Και οι δεξιοί χρησιμοποιούν λέξεις όπως φιλελευθερισμός, αφύπνιση και προοδευτικότητα σαν βρισιές, φωνάζοντάς τες σαν σφυριγματα από σφυρίχτρες χωρίς καν να συνειδητοποιούν ότι προέρχονται από τις λέξεις Ελευθερία, Κατανόηση/Μόρφωση, και Πρόοδος.

...επειδή, κάτι πρέπει να φταίει. Και ρίχνει ο κόσμος το φταίξιμο σε κάτι, οτιδήποτε, παρά στις ίδιες του τις πράξεις ή τις σκέψεις.

Εν τω μεταξύ...

Οι Έξι Αρχές της Βλακείας:

• Αρχή 1: Η ιδεολογία προκαλεί διαφωνία, αλλά η βλακεία προκαλεί σύγχυση.
• Αρχή 2: Η βλακεία ενυπάρχει συχνά σε οργανισμούς, όχι σε άτομα.
• Αρχή 3: Η βλακώδης συμπεριφορά είναι πιο επικίνδυνη από την κακόβουλη συμπεριφορά.
• Αρχή 4: Οι άνθρωποι που συμπεριφέρονται βλακωδώς δεν κατανοούν τη βλακεία των πράξεών τους.
• Αρχή 5: Είναι σχεδόν αδύνατο να αντιταχθεί κανείς στη βλακεία.
• Αρχή 6: Το αντίθετο της βλακείας δεν είναι η ευφυΐα, είναι ο ορθολογισμός.

Μην υποτιμάτε ποτέ τη δύναμη της βλακείας.
Και να θυμόμαστε, η βλακεία δεν έχει καμία σχέση με την εξυπνάδα, την μόρφωση ή τον πλούτο. Βλακεία είναι η παράδοση των όπλων στην μάχη αναζήτησης της λογικής.

Άλλωστε, όπως είπε κάποτε ο Άινστάιν «Δύο πράγματα είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, και, δεν είμαι και τόσο σίγουρος για το σύμπαν».

Στην προηγούμενη ανάρτηση, όπως και σε τόσες αναρτήσεις στο μπλογκ τούτο, εξερευνώ την σχέση μεταξύ Φιλοσοφίας, Επιστήμης και Θρησκείας, και πως προεκτίνονται στην πολιτική. Πως, λοιπόν, επισέρχεται η βλακεία στην Φιλοσοφία, πως στην Επιστήμη και πως στην Θρησκεία; Και πως επηρεάζεται η πολιτική από τα αποτελέσματα της βλακείας;

• Ένας «φιλόσοφος», ψάχνοντας την σοφία, πιθανότατα θα βρει την σοφιστεία.
• Ένας «επιστήμονας», ψάχνοντας πως να ανακαλύψει κάτι, μπορεί να ανατινάξει στον αέρα το εργαστήριό του.
• Ένας «θρήσκος» μπορεί να μην κατανοήσει ότι η θρησκεία είναι η παιδιάστικη απλοποίηση της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Όπως και ένας «άθεος» θα αρνηθεί να παραδεχτεί ότι η θρησκεία δεν είναι παρά μια απαραίτητη για πολλούς παιδιάστικη απλοποίηση της φιλοσοφίας και της επιστήμης.
• Ένας «πολιτικός» μπορεί να χτίσει μια κοινωνία που να τρώει τις σάρκες της για να τον ταΐσει καθώς οι υποτακτικοί χαϊδεύουν την αυταπάτη ότι τρώνε κάτι οι ίδιοι.
  
  
  
  
• Ένας άνθρωπος, ψάχνοντας κάτι το οποίο χρειάζεται «σπονδυλική στήλη» για να το αντέξει και να το κουβαλήσει, την οποία «σπονδυλική στήλη» δεν την έχει, θα κρυφτεί σε μια ζεστή γωνιά υιοθετώντας την στάση κορμιού ενός εμβρύου στην μήτρα, που φοβάται να γεννηθεί. Η «γωνιά» του θα είναι κάτι το φαντασιακό που θα του δίνει την εντύπωση ότι βρήκε κάτι το οποίο να αγαπά, που του αρκεί.

Βεβαίως, οι περισσότεροι ζούνε μονίμως στην σοφιστεία, την αποτυχία ή τον συμβιβασμό, την απλοποίηση και την μιζέρια, το παραμύθι, την υποτακτικότητα, και η απάντηση πάντα φαίνεται σαν να είναι η επιβολή μιας γνώμης επί των άλλων, την οποία δεν δέχονται οι άλλοι να τους την επιβάλουνε γιατί προσπαθούν να επιβάλουν την δική τους.

Οι τέσσερεις θέσεις στην περιφέρεια του κύκλου μιας πηξίδας, σαν Ανατολή-Δύση, Βοράς-Νότος είναι τα διαμετρικά αντίθετα Φιλοσοφία-Επιστήμη και Ιστορία-Θρησκεία. Όπου, τo οποιοδήποτε στίγμα σε κάθε σημείο στο εσωτερικό του κύκλου αντιπροσωπεύει την Ηθική, επηρεασμένη από τις σχετικές αποστάσεις του όποιου στίγματος από τα τέσσερα σημεία.

Ψάχνουμε ασταμάτητα το όνειρο ιδιοκτησίας ενός κομματιού γης, χωρίς να συλλογιζόμαστε ότι ποτέ δεν μπορεί γη να είναι ιδιοκτησία. Ελεύθερη γη δεν μπορει ποτέ να είναι ιδιοκτησία, και μια ιδιοκτησία δεν μπορεί ποτέ να εκκολάψει πραγματική ελευθερία. Μπορούμε να διαχειριστούμε ένα κομμάτι γη, αλλά δεν μπορεί ποτέ να μας ανήκει. Για να γίνει ιδιοκτησία μας πρέπει να το καλύψουμε με μπετό και να βάλουμε ανθρώπους να ζούνε σε κουτιά μπετό τόσο κοντά ο ένας στον άλλο που να μυρίζει ο ένας το μαγείρεμα από την κουζίνα του άλλου, και να ακούει την αναπνοή και τα βογγητά και τις φωνές του άλλου καθώς ποθεί, στο σεξ, ψάχνοντας χωρίς ελπίδα το μυστικό του πως να μην πεθάνει.

Αυτό που ξέρω είναι ότι το σεξ ικανοποιεί και την σάρκα και την ψυχή μαζί, χωρίς όρια μεταξύ τους, αχώριστα, μόνο όταν το χαίρεσαι σαν ένα-και-το-αυτό με την φύση σου, χωρίς την δεισιδαιμονία ότι η σάρκα και ο νους είναι χώρια. Χωρίς ενοχές θρησκείας ή προσδοκίες μισαλλοδοξίας, χωρίς φόβο ανασφάλειας, χωρίς να δίνεις δεκάρα για το θέατρο της κοινωνίας. Στο θέατρο σκιών της κοινωνίας γιατί ν' αγοράσει εισητήριο κανείς;

Το θέατρο της κοινωνίας ματαιώνει την εξερεύνηση της ψυχής και του πραγματικού εαυτού.

Στην τέχνη και το συμβολισμό, το ρόδι, με την αφθονία των σπόρων και το ζωηρό του χρώμα, αντιπροσωπεύει συχνά τη γονιμότητα, την αφθονία και την ανάσταση, αλλά επίσης, ανάλογα με το πλαίσιο, μπορεί να συμβολίζει τον θάνατο, την αθανασία, ακόμη και τη δύναμη της δημιουργίας.

Η κόρη του Βίκτωρ Ουγκό, Αντέλ, προσφέρει χρήματα στον έρωτα της ζωής της για να τον κάνει να της δώσει σημασία. Ηθοποιός Ιζαμπέλ Αντζανί, σκηνοθεσία Φρανσουά Τρουφώ. Την φωτογραφία του αγάλματος στον κήπο των Βερσαλιών που προσφέρει το ρόδι, την πήρα σκεφτόμενος την σκηνή του Τρουφώ όπου η Αντέλ προσφέρει δέλεαρ χωρίς ελπίδα ανταπόκρισης.

Το «Φιλί» του Ροντέν είναι ένα κομβικό γλυπτό, που αρχικά προοριζόταν για τις «Πύλες της Κόλασης», που απεικονίζει τη παθιασμένη αγκαλιά του Πάολο και της Φραντζέσκα, χαρακτήρες από την «Κόλαση» του Δάντη και έγινε σύμβολο της παγκόσμιας αγάπης και πάθους, ξεπερνώντας τις απαρχές του ως τραγική ιστορία αγάπης.

Πρόκειται για τον Πάολο Μαλατέστα και τη Φραντσέσκα ντα Ρίμινι, που είναι καταδικασμένοι στην κόλαση για την μοιχική τους αγάπη.

~~~

Μια περίφημη αποκαλυπτική φράση που ακούγεται στο εργο Persona του Ingmar Bergman είναι "Καταλαβαίνω γιατί δεν μιλάς, γιατί δεν κινείσαι, γιατί έχεις δημιουργήσει ένα κομμάτι από απάθεια για τον εαυτό σου. Καταλαβαίνω", που το μίλησε η Alma στη βουβή Elisabet. (Λιβ Ούλμαν, Μπίμπι Άντερσον)

~~~

Μπόρις, ήσουνα η μία μεγάλη μου αγάπη!

Ω, ευχαριστώ πολύ!

Το εκτιμώ πολύ αυτό.

Τώρα, συγγνώμη αλλά τα έχω κακαρώσει.

- Πως είναι;

Ααα… πως είναι; Θυμάσαι το κοτόπουλο στο εστιατόριο του Τρέτσκι;

- Ναι!

Είναι χειρότερο!

~~~

Ποιός είσαι;

Είμαι ο Θάνατος.

Έχεις έρθει για εμένα;

Ήμουνα δίπλα σου για πολύ καιρό.

Το ξέρω.

Είσαι προετοιμασμένος;

Η σάρκα μου φοβάται, αλλά εγώ, όχι.

Παίζεις σκάκι, δεν είναι έτσι;

Ναι, είμαι αρκετά καλός παίκτης.

Όσο σε αντιστέκομαι, ζω.

Παίζεις με τα μαύρα.

Παίρνω την βασίλισσά σου.

Δεν το είχα δει αυτό.

Φαίνεσαι ανήσυχος.

Τίποτα δεν μου διαφεύγει.

Κανείς δεν μου ξεφεύγει.

Φοβάσαι.

Ξέχασα που ήταν τα πιόνια.

Αλλά εγώ όχι.

Δεν μπορείς να ξεφύγεις τόσο εύκολα!

Τους βλέπω Μαρία!

Εκεί απέναντι στον θυελλώδη ουρανό.

Με τον αυστηρό αφέντη Θάνατο που τους προστάζει να χορέψουν.

Εσύ με τα οράματά σου...

~~~