Πέμπτη 8 Μαΐου 2025

Εξωγήινοι

 



Το φολκλόρ της Επιστημονικής Φαντασίας, ιδιαίτερα τα τελευταία 80 χρόνια, σφύζει με τις θεωρίες και το ψάξιμο για το αν υπάρχει ζωή εκτός της Γης. Επιστήμονες και ερασιτέχνες, φιλόσοφοι και φανατικοί των κόμικς… θεωρούν. Και ψάχνουνε.

Η πρώτη ειδίκευση του όρου, η σημασία της οποίας διαφεύγει από την συντριπτική πλειοψηφία είναι ότι μιλάμε όχι απλά για «ζωή πέρα από την Γη» αλλά, για «ζωή όπως την γνωρίζουμε, πέρα από την Γη» (“Life as we know it”). Αυτό σημαίνει ότι αναρωτιόμαστε και ψάχνουμε για ζωή όπως την γνωρίζουμε στην Γη και όπως μπορούμε, έτσι, να την αναγνωρίσουμε από την Γη. Αυτό και μόνο περιορίζει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής της αναζήτησης. Πρέπει να υπάρχουν, θεωρητικά τουλάχιστον, πολύ περισσότερα είδη ζωής τα οποία να μην μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε, ή να τα φανταστούμε, από όσα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε ως «ζωή».

Άρα, ο πρώτος όρος που πρέπει να προσδιορίσουμε είναι το τι είναι Ζωή.

Σε αυτή την ερώτηση δεν έχουμε δώσει ακόμα απάντηση.

Γι' αυτό και ειδικεύουμε: Ζωή όπως την γνωρίζουμε (εδώ στον πλανήτη Γη).

Και, θεωρούμε ανώτερο είδος ζωής εκείνο που έχει αναπτύξει τεχνολογικό πολιτισμό σαν τον πολιτισμό του Homo Sapiens (του Ανθρώπου).

Δηλαδή, εισάγουμε δύο φίλτρα, την τεχνολογία, και την φύση όπως εξελίχθηκε συγκεκριμένα στην Γη, και τα φίλτρα αυτά αποκλείουν όλες τις άλλες πιθανότητες, οι οποίες μπορεί να είναι χιλιάδες, ή εκατομμύρια, ή απλά άπειρες.

Και εκλαμβάνουμε το είδος μας σαν κάποια κορωνίδα εξέλιξης χωρίς καν να συλλογιστούμε την πιθανότητα ότι η τυχαία μας εξέλιξη ανέπτυξε ένα είδος, εμάς, που δεν είναι παρά ένας καρκίνος στην βιόσφαιρά της Γης. Μια αποτυχία που θα διορθωθεί με την έκλειψή της. Μια έκτρωση της φύσης που καταστρέφει το περιβάλλον της, αλληλοδολοφονείται, και δεν κατανοεί τίποτα από την πραγματικότητα του Σύμπαντος.

~~~

Τέσσερις εξέχουσες θεωρίες, που προσπαθούν να εξηγήσουν την προέλευση της ζωής, είναι η αβιογένεση, η πανσπερμία, η αυθόρμητη γένεση, και ο δημιουργισμός.

Mια πιο λεπτομερής ματιά στην κάθε θεωρία:

Αβιογένεση (ή, Χημική Εξέλιξη):
Αυτή η θεωρία υποστηρίζει ότι η ζωή προέκυψε από μη ζωντανή ύλη μέσω χημικών διεργασιών στην πρώιμη Γη.
Παράδειγμα: Ο τυχαίος σχηματισμός πολύπλοκων μορίων από απλούστερες ύλες όταν βρίσκονται σε κατάλληλο περιβάλλον.

Πανσπερμία:
Αυτή η θεωρία προτείνει ότι η ζωή προήλθε από αλλού στο σύμπαν και μεταφέρθηκε στη Γη μέσω μετεωριτών ή άλλων ουράνιων σωμάτων.
Παράδειγμα: Μικροοργανισμοί ή σπόρια από το διάστημα που φτάνουν στη Γη. Αυτά όμως που πρωτο-δημιουργήθηκαν;

Αυθόρμητη Γένεση:
Αυτή η θεωρία υποδηλώνει ότι η ζωή μπορεί να προκύψει αυθόρμητα από τη μη ζωντανή ύλη.
Παράδειγμα: Η ιδέα ότι τα σκουλήκια προκύπτουν από το σάπιο κρέας ή τα ποντίκια από το ψωμί. (το σάπιο κρέας όμως προήρθε από ζωντανό όν και το ψωμί προέρχεται από φυτό, το στάρι, που το επεξεργάζεται ο άνθρωπος ο οποίος ήδη υπάρχει σαν ζωή).

Δημιουργισμός:
Αυτή η άποψη υποδηλώνει ότι η ζωή δημιουργήθηκε από ένα υπερφυσικό ον ή κάποια δύναμη, μέσω παρά-φυσικών διεργασιών.
Παράδειγμα: Η ιδέα ότι ο Θεός, ή κάποια ανώτερη νοημοσύνη, δημιούργησε τον κόσμο και όλες τις μορφές ζωής στον κόσμο. Το πρόβλημα βέβαια με αυτό είναι η ερώτηση του πως δημιουργήθηκε ο Δημιουργός.

Η μόνη θεωρία από αυτές τις τέσσερεις η οποία δεν χρειάζεται κάτι το προγενέστερο για να υπάρξει, είναι η Αβιογένεση.


Αλλά, δεν έχουμε προσδιορίσει τι είναι Ζωή ούτε έχουμε προσδιορίσει πως δημιουργείται ή πως γενιέται. Και, προχωράμε μπροστά με τους συλλογισμούς μας (επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς):


1. The Fermi Paradox / Το παράδοξο του Φέρμι

Ο Enrico Fermi (1901-1954) ήταν Ιταλός, πολιτογραφημένος Αμερικανός φυσικός, γνωστός ως ο δημιουργός του πρώτου τεχνητού πυρηνικού αντιδραστήρα στον κόσμο, του Chicago Pile-1, και μέλος του Manhattan Project. Τον αποκαλούν «αρχιτέκτονα της πυρηνικής εποχής» και «αρχιτέκτονα της ατομικής βόμβας».

Η φημισμένη ερώτηση που έκανε, χαριτολογώντας, ο Φέρμι, η οποία έγινε γνωστή σαν το Παράδοξο του Φέρμι ήταν: «Where is everybody?» («Που είναι όλοι τους;»)
Το παράδοξο αυτό εννοεί ότι εφ' όσον το Σύμπαν είναι τεράστιο, με δισεκατομμύρια γαλαξίες με τρισεκατομμύρια πλανήτες ο καθένας, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ζωή παντού, γιατί δεν έχουμε δει ούτε ένα δείγμα ζωής εκτός της Γης; Που είναι όλοι τους;

Πιο συγκεκριμένα, πόσοι τεχνολογικοί πολιτισμοί μπορεί, πιθανόν, να υπάρχουν στον Γαλαξία μας και μόνο σε αυτόν;

2. The Drake Equation / Η Εξίσωση του Ντρέηκ

Ο Frank Drake (1930-2022) ήταν Αμερικανός αστροφυσικός και αστροβιολόγος. Πρότεινε μια εξίσωση η οποία θα έδινε ένα γενικό μέσο όρο του πόσοι τεχνολογικοί πολιτισμοί μπορεί να υπάρχουν στον Γαλαξία μας τους οποίους:

όπου:

N = ο αριθμός των πολιτισμών στον γαλαξία μας με τους οποίους μπορεί να είναι δυνατή η επικοινωνία (δηλαδή που βρίσκονται στον τρέχοντα κώνο φωτός του παρελθόντος).

ισούται με:

R∗ = ο μέσος ρυθμός σχηματισμού άστρων στον Γαλαξία μας.
fp = το κλάσμα εκείνων των αστεριών που έχουν πλανήτες.
ne = ο μέσος αριθμός πλανητών που μπορούν δυνητικά να υποστηρίξουν ζωή ανά αστέρι που έχει πλανήτες.
fl = το κλάσμα των πλανητών που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ζωή που στην πραγματικότητα αναπτύσσουν ζωή κάποια στιγμή.
fi = το κλάσμα των πλανητών με ζωή που συνεχίζουν να αναπτύσσουν ευφυή ζωή (πολιτισμοί).
fc = το κλάσμα των πολιτισμών που αναπτύσσουν μια τεχνολογία που απελευθερώνει ανιχνεύσιμα σημάδια της ύπαρξής τους στο διάστημα.
L = το χρονικό διάστημα για το οποίο τέτοιοι πολιτισμοί απελευθερώνουν ανιχνεύσιμα σήματα στο διάστημα.

Αυτή η μορφή της εξίσωσης εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην εργασία του Drake το 1965.

Διάφορα πανεπιστήμια και επιστήμονες που προσπάθησαν να δώσουν απάντηση στην εξίσωση, σχετικά με το πόσοι πολιτισμοί πιθανών να υπάρψουν στον Γαλαξία που να μπορούμε να τους ανιχνεύσουμε, έφτασαν σε διάφορα αποτελέσματα, από περίπου 10.000 έως και ...μηδέν.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι χωρίς να έχουμε την ικανότητα να μορφώσουμε την παραμικρή ιδέα του τι είναι Ζωή, ή πως λειτουργεί το Σύμπαν, αξιώνουμε ότι οι ασυνάρτητες α-νοησίες τις οποίες εφευρίσκουμε και πιστεύουμε περί της προέλευσης, της φύσης και της σημασίας μας έχουν την παραμικρή εγκυρότητα στο άπειρο και μεγαλειώδες αυτό Σύμπαν.




~~~



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου