Κοιλόπονος

Ο Ουάσιγκτον περνά τον (ποταμό) Ντέλαγουέαρ.

Εμάνουελ Λόητσε, 1851

Το ιστορικό γεγονός συνέβη την νύχτα της 25ης προς 26η Δεκεμβρίου του 1776 πριν την επίθεση κατά των Βρετανικών δυνάμεων

στο Τρέντον του Νου Τζέρση.

Όμως η σημαία που ζωγράφισε ο Λόητσε σχεδιάστηκε στις 14 Ιουνίου του 1777, έξι μήνες μετά την μάχη εκείνη.

Η σημαία της ημέρας εκείνης ήταν η Μεγάλη Σημαία που ο ίδιος ο Ουάσιγκτον πρωτοσήκωσε

στην πόλη Σώμερβιλ της Μασαχουσέτης την 1η Ιανουαρίου του 1776.

Επίσης, η βάρκα που ζωγράφησε ο Λόητσε είναι λάθος μοντέλο.

Και ο πραγματικός ποταμός είναι πολύ στενότερος.

Τέλος, λέγεται ότι εκείνη την ημέρα ο Ουάσιγκτον ήταν άρρωστος, με κοιλόπονο, και ήταν ξαπλωμένος μέσα στη βάρκα.

Στο προηγούμενο κείμενο είχα αναπτύξει το θέμα της αντιπροσωπευόμενης Δημοκρατίας των Ηνωμένων Πολιτειών και πως η δομή αυτή ενισχύει την πολυφωνία δίνοντάς της βήμα στην διαδικασία των λειτουργειών της κυβέρνησης –μια διαδικασία που εκφράζεται και φιλτράρεται από τους αντιπροσώπους και τους εκλέκτορες.

Θέλω να κοιτάξω για λίγο το πως εξελίχθηκαν τα δύο κύρια κόμματα των ΗΠΑ, οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι.

Εδώ ξεκινά ένα πρόβλημα μετάφρασης και απόδοσης. Οι αγγλικές λέξεις Democracy και Republic έχουν μία μόνο μετάφραση στα Ελληνικά: «Δημοκρατία». Όπως και οι αγγλικές λέξεις Freedom και Liberty έχουν μόνο μία μετάφραση στα Ελληνικά: «Ελευθερία». Οι έννοιες των λέξεων αυτών όμως, στην αγγλόφωνη νοοτροπία έχουν σημαντικότατες διαφορές, τις οποίες στην Ελληνική νοοτροπία τις βάζουμε σε ένα κουβά.

Democracy είχε η Αρχαία Αθήνα, απ’ ευθείας Δημοκρατία όπου το τελικό αποτέλεσμα έβγαινε απ’ ευθείας από τα μέλη του δήμου, τους πολίτες. Η πρώτη συνεδρίαση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας έγινε το 508 Προ Κοινής Εποχής («Προ κοινής Εποχής» είναι μια εναλλακτική έκφραση για εκείνους που πιστεύουν ότι όλοι οι άνθρωποι όλων των θρησκειών της Γης δεν χρειάζεται να πρέπει να μετράνε χρόνια βάση του Χριστούλη).

Republic είχε η Αρχαία Ρώμη, αντιπροσωπευόμενη Δημοκρατία, όπου πάνω από το επίπεδο των πολιτών υπάρχει το επίπεδο των αντιπροσώπων και μετά η κυβέρνηση. Η πρώτη συνεδρίαση της Ρωμαϊκής Συγκλήτου έγινε το 509 Προ Κοινής Εποχής, ένα χρόνο πριν την Αθήνα (μια μικρή υπενθύμιση για όσους έχουν πάρει αμπάριζα με τους Αρχαίους υμών προγόνους).

Η επανάσταση των Αποικιών εναντίων του στέμματος της Μεγάλης Βρετανίας έγινε το 1776 με σύνθημα «Όχι φόροι χωρίς αντιπροσώπευση», που σήμαινε ότι οι κάτοικοι των Αποικιών του Νέου Κόσμου δεν δεχόντουσαν να πληρώνουν φόρους στον Βασιλιά Γεώργιο III αν δεν τους επιτρεπόταν να στείλουν αντιπροσώπους στο Κοινοβούλιο στο Λονδίνο για να έχουν λόγο όσον αφορά τις τύχες τους. Μπορεί να μην είναι τόσο ποιητικό όσο το «Ελευθερία ή Θάνατος», αλλά θα έλεγα είναι κάπως πιο ρεαλιστικό, και θεμελιωμένο σε αίσθηση ευθύνης αντί σε αίσθηση …ποιητική. Πάντως υπήρξε ένας πατριώτης που είπε «Δώστε μου Ελευθερία, ή δώστε μου θάνατο!» (και χρησιμοποίησε την λέξη «Liberty» για να το πει αυτό).

Το 1776, στρατηγός των αποίκων ανακηρύχθηκε ο Τζωρτζ Ουάσιγκτον, από την Βιρτζίνια, 44 ετών. Το 1788, ο Τζωρτζ, 56 πλέον ετών εξελέγη πρώτος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, και επανεξελέγη το 1792 για άλλα τέσσερα χρόνια, μέχρι τα 64 του. Πέθανε το 1831, δέκα μέρες πριν τα 99α του γεννέθλια.

Ο Ουάσιγκτον δεν ανήκε σε κόμμα, μια που δεν υπήρχαν καν κόμματα ακόμα. 

Το 1796 είχαν ήδη δημιουργηθεί δύο κόμματα:

Το κόμμα των Δημοκρατικών-Ρεπουμπλικάνων και το κόμμα των Φεντεραλιστών (Ομοσπονδιακών;)

Οι Φεντεραλιστές ξεκίνησαν από τον Αλεξάντερ Χάμιλτον, Υπουργό Οικονομίας του Ουάσιγκτον, και ήθελαν ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, στενούς δεσμούς με την Βρετανία, κεντρικό τραπεζικό σύστημα και στενές σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των ανθρώπων του πλούτου.

Οι Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι ιδρύθηκαν από τον Τζέημς Μάντισον και τον Τόμας Τζέφερσον οι οποίοι ήταν κάθετα αντίθετοι προς την ατζέντα του Χάμιλτον.

Ο δεύτερος Πρόεδρος των ΗΠΑ, πρώτος μετά τον Ουάσιγκτον, το 1796, ήταν ο Τζων Άνταμς, Φεντεραλιστής.

Από το 1800 ως το 1824, όλοι οι πρόεδροι ήταν Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι, Τζέφερσον, Μάντισον, Μονρό, Τζων Κουίνσι Άνταμς, με τους Φεντεραλιστές στην αντιπολίτευση.

Το 1828 το κόμμα των Δημοκρατικών-Ρεπουμπλικάνων μετονομάστηκε σε Κόμμα Δημοκρατικών, και είναι το κόμμα που υπάρχει και σήμερα, με πρώτο πρόεδρο των μετονομασμένων Δημοκρατικών τον Τζάκσον το 1828.

Το 1828 δημιουργήθηκε το κόμμα των Εθνικών Ρεπουμπλικάνων το οποίο κράτησε μέχρι το 1832. Το 1836 δημιουργήθηκε το κόμμα των Γουίγκ, αντιγράφοντας το κόμμα Γουίγκ της Βρετανίας το οποίο κράτησε ως το 1860.

Το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων, που υπάρχει και σήμερα, σχηματίστηκε το 1856 και ο πρώτος Πρόεδρος του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων ήταν ο Λίνκολν, το 1860.

Μέχρι να εκλεγεί ο Λίνκολν το 1860, οι Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι και μετά οι Δημοκρατικοί είχαν κρατήσει την κυβέρνηση συνεχώς από το 1800 ως το 1860 με εξαίρεση τον Χάρισον (1840-1844) και τον Τέηλορ (1848-1852) των Γουίγκ.

Ο Λίνκολν ήταν ο Πρόεδρος του Εμφυλίου Πολέμου (1860-1865) ο οποίος έμεινε στην ιστορία για την κατάργηση της δουλείας στις Νότιες Πολιτείες. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι δεν τον βλέπουν όλοι τον πόλεμο εκείνο σαν «Εμφύλιο». Οι Νότιες Πολιτείες αποχώρησαν από την Ένωση των Ηνωμένων Πολιτειών και σχημάτισαν την Συνομοσπονδία των Πολιτειών της Αμερικής το 1861, έως το 1865 (Κονφέντεραση). Αυτές ήταν έντεκα Πολιτείες. Πάρα πολλοί άνθρωποι σε τουλάχιστον 4-5 από αυτές, ακόμα και σήμερα, βλέπουν τον πόλεμο σαν πόλεμο ιμπεριαλισμού του Βορά και όχι σαν Εμφύλιο. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα της δουλείας των μαύρων σκλάβων, που είχαν απαχθεί επί αιώνες από την Αφρική, δεν ήταν τόσο θέμα ρατσισμού, όσο θέμα οικονομίας. Λίγο-γνωστό-γεγονός ότι στην καρδιά του επιχειρήματος του Νότου υπέρ της δουλείας βρισκόταν το γεγονός ότι αν αρχίζαν να πληρώνουν μισθούς στους σκλάβους, οι οικονομίες τους θα χρεοκοπούσαν. Όπως και χρεοκόπησαν, ξεβράζοντας από τον θυμό τους και το μίσος τους την οργάνωση Κου Κλουξ Κλαν., το 1866, και «υποδουλώνοντας» ξανά τους μαύρους τους, μη επιτρέποντάς τους να εγγράφονται σαν ψηφοφόροι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, για 100 περίπου χρόνια. Ο Νότος είναι φτωχότερος του Βορά, κατά πολύ, από 150 χρόνια τώρα...

Παρεμπιπτόντως, πόσοι γνωρίζετε ότι το αρχικό όνομα της Κου Κλουξ Κλαν, όπως δόθηκε από τον Νέηθαν Μπέντφορντ Φόρεστ στο Πουλάσκι του Τεννεσσή όπου ιδρύθηκε το 1865-1866, ήταν δύο λέξεις αντί τρεις: «Κούκλουξ Κλαν»; Όπου, η λέξη «Κούκλουξ» ήταν ή απόδοσή τους της Ελληνικής λέξης «Κύκλος». Όπως είπε και ο πατέρας της νύφης, «πές μου όποια λέξη θέλεις και θα σου αποδείξω ότι είναι Ελληνική». Μόνο που σε αυτή τη περίπτωση είναι αλήθεια! «Κούκλουξ» ήταν η απόδοση του «Κύκλος». «Κλαν» στην αρχή γραφόταν με «C» αντί με «Κ», και σήμαινε «φυλή/οικογένεια» από το όνομα των προτεσταντικών Σκωτσέζικων οικογενειών. Η Κου Κλουξ Κλαν λοιπόν ξεκίνησε σαν «Οικογένεια του Κύκλου (μας)». Μετά, έγινε ΚΚΚ.

~

Τα σημερινά κόμματα που λέτε, υπάρχουν από το 1828 για τους Δημοκρατικούς και το 1856 (1860) για τους Ρεπουμπλικάνους. Οι Δημοκρατικοί είναι 188 ετών και οι Ρεπουμπλικάνοι είναι 160 ετών.

Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων είναι ότι οι Δημοκρατικοί, σε σύγκριση με τους Ρεπουμπλικάνους, πιστεύουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να παρέχει ένα αποτελεσματικότερο δίχτυ ασφαλείας για τους αδύνατους και τους φτωχότερους, το οποίο μεταφράζεται σε συγκριτικά μεγαλύτερη κυβέρνηση με συγκριτικά περισσότερους φόρους. Επιμένω να γράφω «συγκριτικά» (με τους Ρεπουμπλικάνους) γιατί με Ευρωπαϊκά κριτήρια ακόμα και οι Δημοκρατικοί βρίσκονται δεξιά. Ακόμα και ένας Δημοκρατικός δεν θα φανταστεί ποτέ να προτείνει ότι οι φόροι των πολιτών θα μπορουσαν ποτέ να χρησιμοποιηθούν για κάποιο είδος εθνικής περίθαλψης, ή σύνταξης από την κυβέρνηση. Γι' αυτό και η αριστερίζουσα, επαναστατική πρόταση του Σάντερς είναι καταδικασμένη σε αποτυχία στην Αμερική. 

Προσωπικά, συμφωνώ απόλυτα με το σκεπτικό του ότι η περίθαλψη, και η σύνταξη, σε εθνικο επίπεδο, εγγυημένη ή/και χορηγούμενη/ελεγχόμενη από την κυβέρνηση είναι θανατική καταδίκη για μια οικονομία αργά ή γρήγορα: πληρώνουμε τους εαυτούληδές μας δανιζόμενοι από τα εγγόνια μας: κάθε φορά που ένας Μεσογειακός παππούς ή γιαγιά δίνουν μια σοκολάτα στο εγγονάκι τους πρέπει να το πληροφορούν ότι η σοκολάτα είναι αντίτημο για τον κάθε χρόνο ευημερίας που του στερούν με την σύνταξή που την αγοράζει, από το κράτος στο οποίο θα γεράσει το εγγονάκι τους. Είμαι πραγματικά και άπειρα ευγνώμων για την εντελώς δωρεάν και τέλεια περίθαλψη που μου παρέχει η Ιταλία εδώ στην Εμίλια-Ρομάνια, αλλά θα ψήφιζα εναντίων της. Ο νόμος περί περίθαλψης την οποία να μπορούν να την αγοράσουν όλα τα πορτοφόλια, δια μέσου ελεύθερης και ανταγωνιζόμενης αγοράς, η λεγόμενη Ομπάμακέαρ, είναι στα σύνορα του που θα έφτανα επιτρέπωντας σε μία κυβέρνηση να επιβάλεται στους πολίτες και την ελεύθερη οικονομία. Όσο για την σύνταξη, εγώ προσωπικά θέλω να εργάζομαι μέχρι να πεθάνω (ίσως επειδή από μικρός είχα την σπονδυλική στήλη να κάνω μόνο τις δουλειές που αγαπούσα, και δεν δίστασα να πάω όπου στη Γη υπήρχαν οι δουλειές που αγαπούσα και όπου πληρωνόντουσαν σωστά)... Όποιος δεν θέλει να μην σταματήσει ποτέ να εργάζεται, ας κάνει οικονομίες για τα γηρατειά του. Και όποιος δεν μπορεί, ας μεταναστεύσει εκεί που η ζήτηση και η αγορά θα του επιτρέπουν να κάνει οικονομίες από τον μισθό του ή από την αμοιβή του. Πάντα έλεγα άλλωστε ότι κάθε πρωί θα βγαίνω στο δάσος να κυνηγήσω την αρκούδα μου, και κάποια μέρα θα κερδίσει η αρκούδα --αλλά δεν θα χρωστάω τίποτα σε κανέναν, ιδίως όχι στους φορολογούμενους συμπολίτες μου. Και τα δυάρια που μου άφησαν οι γονείς μου στην Αθήνα, ας τα πάρει η Ελλάδα να τα βάλει εκεί που δε λάμπει ο ήλιος.

Βλέπετε, μια σημαντική διαφορά μεταξύ των Ευρωπαίων και των Αμερικανών είναι ότι οι Αμερικανοί αισθάνονται μέρη της κυβέρνησής τους (αισθάνονται ότι ο ίδιος ο πολίτης είναι κυβέρνηση), έχουν μια βαθιά αίσθηση της έννοιας “Liberty” (ή, «προσωπική ελευθερία») και θέλουν τα χέρια της κυβέρνησης μακριά από τις τσέπες τους και τα πιστεύω τους και έχουν έναν πολύ καλό λόγο να σπέπτονται έτσι: τους απογόνους τους και το κράτος τους.

Όμως, τα τελευταία 20 χρόνια η ταυτότητα και ψυχή του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων άλλαξε ριζικά. Από το κόμμα του Λίνκολν έως το κόμμα του Ρέγκαν, πέρασαν 120 χρόνια, και, τα πρόσφατα 20, από το 1995 περίπου μέχρι σήμερα, μπορεί κανείς να οριοθετήσει το πότε οι ρεπουμπλικάνοι άρχισαν να δίνουν λιγότερη βαρύτητα στην οικονομία και περισσότερη σε θέματα όπως η οπλοκατοχή, η έκτρωση, ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η θανατική ποινή και ο θρησκευτικός φανατισμός.

Θα το θεωρούσα καλό να είχαμε, ως Δημοκρατρικοί, ένα αντιγνωμόν κόμμα την γνώμη του οποίου να μπορούσαμε να σεβόμαστε, αν όχι να ασπαστούμε. Οι σημερινοί Ρεπουμπλικανοί όμως μας δεν προσφέρουν οτιδήποτε που να μπορεί κανείς να πάρει στα σοβαρά.

Αν οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν να επιδείξουν, στην ιστορία τους, τον Λίνκολν, τον Τέντυ Ρούζεβελτ, τον Άιζενχάουερ και τον Ρέγκαν (μη πούμε για τον Νίξον), οι Δημοκρατικοί έχουν να επιδείξουν τους Φράνκλιν Ρούζεβελτ, Τζων Κέννεντυ και Μπιλ Κλίντον. 

Και οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ, του Κρουζ, του Ρούμπιο… είναι ένα καινούργιο κόμμα μίσους και θυμού. Δεν είναι πια το κόμμα του Λίνκολν, ούτε του Ρέγκαν.

Το Ρεπουμπλικανικό κατεστημένο έχει πανικοβληθεί, ξαφνικά, με την επερχόμενη απολλοτρίωσή τους εκ των έσω. Άρχισαν να προειδοποιούν για την ολική καταστροφή Βιβλικού επιπέδου που θα φέρει μια προεδρία Τραμπ και προσπαθούν να σπρώξουν τον Κρουζ και τον Ρούμπιο, ή και τον Ρόμνι. Και γιατί άραγε πανικοβλήθηκαν τώρα; Γιατί δεν είχαν πανικοβληθεί όταν έγινε πρόεδρος ο Τζωρτζ Ντάμπγια Μπους το 2000; Όπως έγραψε ένας Αμερικανός σχολιαστής, ίσως επειδή ο Μπούς ήταν ο δικός τους ηλίθιος ενώ ο Τραμπ είναι ανεξάρτητος ηλίθιος.

(Ο σχολιαστής χρησιμοποίησε την πολύ σωστή και για τις δύο περιπτώσεις λέξη: «moron» η οποια μας έρχεται από την Ελληνική λέξη «μωρός»)

~

Επιστρέφοντας όμως στην γενικότερη οπτική του θέματος, προσέξατε άραγε, με τις παραπάνω ημερομηνίες, πως από το 1788 στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται προεδρικές εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια, βρέξει χιονίσει, κρύο ή ζέστη, πόλεμος ή ειρήνη; Μπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας πολίτη ενός κράτους με τέτοια σταθερότητα επί 228 χρόνια που, κάθε φορά που βγαίνει καινούργια κυβέρνηση να μη λέει κανείς «Μπαααα… αυτοί σε ένα χρόνο θα πέσουνε!» και, κάθε φορά που βγαίνει κυβέρνηση να μην αισθάνεται την ανάγκη να δηλώσει «Θα εξαντλήσουμε την τετραετία!» …και όπου ο καθένας που κυνηγάει την καρέκλα πρέπει να καταλαβαίνει ότι η καρέκλα θα κολλήσει στον πισινό του τη-θέλει-δε-τη-θέλει για ακριβώς τέσσερα χρόνια; Φανταστείτε ένα κράτος όπου αφού βγει η καινούργια κυβέρνηση, η απερχόμενη κυβέρνηση πρέπει να περάσει δυόμισι μήνες παραδίδοντας στην καινούργια, πριν ορκιστεί η καινούργια :-)

Μια καινούργια πρόκληση παρουσιάζεται τώρα για την Αμερικανική Δημοκρατία. Το έθεσε κάλλιστα ένας τίτλος άρθρου της εφημερίδας Ουάσιγκτον Ποστ: «Ο Τραμπ άναψε μια φωτιά. Μπορεί, (η φωτιά) να ελεγχθεί;» (“Trump has lit a fire. Can it be contained?”)

Μου δίνει ιδιαίτερη χαρά ένας τέτοιος τίτλος γιατί επιβεβαιώνει εκείνο για το οποίο συνεχώς σας διαβεβαιώνω, ότι στην Αμερικανική νοοτροπία, ευθύνη αποδίδεται στον κάθε πολίτη, στον κάθε ψηφοφόρο, και όχι στον κάθε επιτήδειο. Το άρθρο μιλά για την φωτιά την οποία εξηγεί σαν το μίσος, τον θυμό και την αγανάκτηση που υποβόσκουν για χρόνια μέσα σε εκατομμύρια ανθρώπων. Ο επιτήδειος δημαγωγός δεν φαίνεται, με αυτή τη νοοτροπία, σε αυτόν τον τίτλο, σαν αιτία αλλά σαν αφορμή. Και, αυτό που έχει σημασία, σε χώρες που έχουν ελπίδα να επιζήσουν, είναι οι αιτίες και όχι οι αφορμές ή οι δικαιολογίες.

Νάτος, ο κύκλος μας!