Η τέλεια καταιγίδα έφτασε στην πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Όταν δύο ή τρία ανεξάρτητα καιρικά συστήματα συναντώνται, και ενώνονται, τότε, έχουμε μια τέλεια καταιγίδα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι ακριβώς 50 Πολιτείες. Είναι κάπου 44-45 και οι υπόλοιπες 5-6 είναι υπό κατοχή. Γιατί δεν έχουν πάρει ακόμα χαμπάρι ότι η Συνομοσπονδία έχασε τον πόλεμο το 1865. Τότε που έναν «πολιτισμό» τον πήρε ο άνεμος. Και υπάρχουν πολλοί, μα πάρα πολλοί, ‘κει κάτω, που ελπίζουν ότι μια μέρα ο Νότος θα σηκωθεί ξανά. Σκεφτείτε, αν είστε τώρα 30-50 χρονών, ότι οι γονείς σας, όταν ήταν στο γυμνάσιο, πίνανε νερό από ψύκτες που έγραφαν «Λευκοί Μόνο» και δίπλα είχε μια βρύση στον τοίχο που έγραφε «Έγχρωμοι». Και ο Κένεντυ έπρεπε να στείλει την εθνοφρουρά για να πάει σχολείο ένα μαύρο παιδάκι, ή πανεπιστήμιο τρεις μαύροι φοιτητές. Θυμηθείτε πως, που και που, οι γονείς σας, σας μίλησαν δειλά-δειλά, ή όχι και τόσο δειλά, για τους φλεγόμενους σταυρούς του αγγλοσαξονικού, προτεσταντικού τρόπου ζωής. Ίσως εσείς οι ίδιοι να γνωρίζετε κάποιον ή κάποια που κρατάει με ευλάβεια σε κάποιο μπαούλο την λευκή στολή με το μυτερό της καπέλο με τις δύο τρύπες για τα μάτια. Ϊσως να έχετε και εσείς κάτι τέτοιο στο σπίτι. Ίσως να είχατε ακούσει κάποιον να λέει ότι «αν δεν είμαστε καλύτεροι από τους νέγρους, από ποιόν είμαστε καλύτεροι»; Και τώρα ένας από αυτούς είναι πρόεδρος των Γιάνκηδων; «Όχι όμως δικός μας». Επί εφτά χρόνια τώρα, είναι 5-6 Πολιτείες (σίγουρα 2-3) που, σιωπηλά, δεν αναγνωρίζουν πρόεδρο στην Ουάσιγκτον.
Έπειτα είναι οι απανταχού αγράμματοι, που ως επί το πλείστο είναι Ρεπουμπλικάνοι –επειδή το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων δεν είναι πια αυτό που ήταν κάποτε. Τώρα είναι το κόμμα που πολιτεύεται με παντιέρες εναντίων της έκτρωσης, υπέρ της οπλοκατοχής, κατά των φόρων, κατά των ομοφυλόφιλων, υπέρ της προτεσταντικής εκκλησίας όπου πρέπει να πηγαίνει κανείς τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα να υμνεί τον Αμερικανό ξανθό και γαλανομάτη Χριστό. Αν δεν είσαι μαζί τους, είσαι κουμουνιστής. Από εκείνους τους κουμουνιστές που κυνηγούσαν με αυτοθυσία ο κύριος Χούβερ και ο κύριος Μακάρθυ. «Και σήμερα, στον Λευκό Οίκο στρογγυλοκάθεται ένας κουμουνιστής».
Και βέβαια υπάρχουν οι ξενόφοβοι. Παρακλάδι μεν την λέσχης των αγράμματων αλλά και αυτούσιο κίνημα όλων των αποτυχημένων οποιουδήποτε επιπέδου μόρφωσης.
Αυτά τα τρία καιρικά συστήματα έριχναν την βροχούλα τους και κανένα κεραυνό που και που. Αλλά τον τελευταίο χρόνο συναντήθηκαν, ενώθηκαν και δημιούργησαν την τέλεια καταιγίδα. Και όπως κάθε αξιοπρεπής καταιγίδα έχει όνομα. Το όνομα αυτής, Ντόναλντ (Τραμπ, όχι Ντακ).
Το πρόβλημα είναι ότι η Χίλαρυ ετοιμάζεται να αποσυντεθεί σαν ζαχαρίνη στη βροχή, και ο Μπέρνι δεν θα μπορέσει να υπερνικήσει οποιονδήποτε Ρεπουμπλικάνο στις εκλογές. Τουλάχιστο την Χίλαρυ θα την ψηφίζανε πιο εύκολα από τον Μπέρνι όσοι Ρεπουμπλικάνοι βρουν την σπονδυλική στήλη να αρνηθούν στον Τραμπ να απαγάγει το κόμμα τους.
Παντού ο κόσμος υιοθετεί μία τρομακτική όψη. Η Ευρώπη χάνει από παντού. Στο μυαλό, στο σχεδιασμό, στις ιδέες, στην υποκρισία και στο φασισμό που νικούν σε όλα τα επίπεδα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Τραμπ είναι τρομακτικός και μοιάζει να μην έχει αντίπαλο δέος. Γενικά, οι ΗΠΑ και ό,τι αυτές πρεσβεύουν, δεν έχουν κανέναν απέναντι να τις ισορροπεί εδώ και χρόνια κι ο κίνδυνος να καταλήξουν με έναν Πρόεδρο σαν τον Τραμπ, αργά ή γρήγορα θα εμφανιζόταν.
Στον αντίποδα, κάποιοι πολίτες και όχι πολιτικοί, κάνουν μια μικρή κι ελπιδοφόρα διαφορά. Με κινήσεις αλληλεγγύης και αυθόρμητης ανθρωπιάς.
Μπορεί να της κάνεις φου και να διαλυθεί αυτή η ελπίδα, αλλά αξίζει για όσο υπάρχει να ξεκουράζουμε τη ματιά μας.
Μια οποιαδήποτε όψη μπορεί να θεωρηθεί «τρομακτική» μόνο από την οπτική και από το πλαίσιο εκείνων που «τρομάζουν» κοιτώντας την. Ο «τρόμος» σημαίνει περισσότερα από «αντίθετη άποψη»: σημαίνει ότι οποιοσδήποτε «τρομάζει» αισθάνεται σαν μειοψηφία και δεν βλέπει εύκολη οδό επαναφοράς στις οπτικές που δεν «τρομάζουν», δηλαδή στις οικείες οπτικές. Τα δύσκολα έρχονται όταν ένας δημοκράτης πρέπει να αποδεχτεί ότι η δημοκρατία υπάρχει για την πλειοψηφία, έστω και όταν ο ίδιος δεν είναι πλειοψηφία.
ΔιαγραφήΟ Τραμπ δεν είναι τρομακτικός. Οι ψηφοφόροι του είναι τρομακτικοί.
Αν δεν είχε ψηφοφόρους, ο Τραμπ θα ήταν ένα μηδέν --και ότι έλεγε μόνος του, χωρίς ψηφοφόρους, δεν θα ήταν τίποτα παραπάνω από ανέκδοτο.
Ο Τραμπ που βλέπεις και ακούς δεν είναι ο άνθρωπος που λέγεται Ντόναλντ Τραμπ, αλλά η εικόνα μάρκετινγκ που υιοθέτησε ο άνθρωπος αυτός για να πάρει την ψήφο εκείνων που μέχρι τώρα αισθανόντουσαν αναντιπροσώπευτοι. Απλά, και όπως συνήθως, οι αναντιπροσώπευτοι ήταν οι φαντασιόπληκτοι, οι φασίστες, οι ρατσιστές, οι ξενόφοβοι, οι αγράμματοι (όσα πτυχία και να ΄χουν)… Η δημόσια περσόνα που βλέπουμε ως «Τραμπ» είναι μια πολύ επιτυχημένη καμπάνια μάρκετινγκ. Ένα προϊόν. Ακριβώς όπως ο τσίπρας, ή ο Μουσολίνι. Άλλα πράματα βλέπουμε να κάνουν αφού εκλεγούν. Οι οπαδοί τους είναι εκείνοι που «τρομάζουν» αρκετούς.
Και, έχει αντίπαλο «δέος». Αυτή την στιγμή αντιπροσωπεύει κάπου 40%-50% ενός κόμματος, δηλαδή κάπου 25%-30% του συνόλου εκλογέων 50 ξεχωριστών Πολιτειών. Τα υπόλοιπα 70-75% είναι αντίπαλα. Μη σε τρομάζουν εκείνοι που φωνάζουν δυνατότερα ή που αντιπροσωπεύουν κάτι που θεωρούμε, εμείς, «τρομακτικό».
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο δημαγωγός τον οποίον φοβόντουσαν οι γεννήτορες των ΗΠΑ, και για τον οποίον οι αρχιτέκτονες του Συντάγματος και των συστημάτων της αντιπροσωπευόμενης Δημοκρατίας έχτισαν την Αμερικανική Δημοκρατία.
Αυτό που δεν κατανοεί άνθρωπος εκτός των ΗΠΑ είναι το σημαντικότατο «διορθωτικό» φίλτρο που προσθέτουν οι εκλέκτορες και στα κομματικά, στα Πολιτειακά και σε ομοσπονδιακό επίπεδα, και το οποίο αντιπροσωπευτικό φίλτρο μπορεί να «διορθώσει» το αποτέλεσμα των τελικών εκλογών (συνειδητοποιεί κανείς, άραγε, ότι φέτος στις ΗΠΑ δεν γίνονται εκλογές μια φορά τον Νοέμβριο αλλά εκατόν τρεις φορές σε περίοδο δέκα μηνών, σε τρία επίπεδα, 50 x 2 + 2 + 1 [και ότι στο πρώτο από τα τρία επίπεδα κάμποσες από τις εκατό δεν είναι εκλογές αλλά συνελεύσεις –και ότι οι εκλογές και συνελεύσεις αναδεικνύουν εκλέκτορες οι οποίοι μπορούν να αποφασίσουν ανεξάρτητα των ψηφοφόρων για το τελικό αποτέλεσμα, πάντα βάση κανονισμών που επιτρέπουν να παρακολουθηθούν τάσεις που είναι επικίνδυνες για την Δημοκρατία]);
Όσο για το «ό,τι οι ΗΠΑ πρεσβεύουν» (για το οποίο διεθνώς δεν υπάρχει αντίποδας από το 1991), τι είναι αυτό; Τι «πρεσβεύουν»; Ότι και να πρεσβεύουν το πρεσβεύουν εσωτερικά μέσα στην κάθε Πολιτεία, Πολιτειακά και μετά εθνικά για εκείνους. Ως προς το πως αυτό επηρεάζει την διεθνή άποψη και πραγματικότητα, αυτό δεν εξαρτάται από το πόσο «δυνατές» είναι οι ΗΠΑ, αλλά από το πόσο «αδύνατοι» είναι οι υπόλοιποι. Ας βρουν την δύναμη να δυναμώσουν, ή, ας αρκεστούν στο να βρίσκονται (οικονομικά) στην μειοψηφία [διότι περί οικονομίας και χρημάτων τελικά, το παν εφ’ όσον κράτος ή ομάδα χωρίς οικονομική δύναμη δεν υπάρχει].
Η ομορφιά και το μεγαλείο της Δημοκρατίας είναι ότι σε μια πραγματική δημοκρατία, δεν υπάρχει αντικειμενικά σωστό ή λάθος (ή «τρομακτικό») αλλά πλειοψηφία και μειοψηφία. --Πιθανόν μερικοί από εμάς να βρεθούμε στην μειοψηφία και να πούμε ότι η πλειοψηφία πήγε κατά διαόλου, και αυτό είναι άποψή μας, και, δημοκρατικά, μπορούμε να την έχουμε, την άποψή μας.
:-)
Καλησπέρα φίλε μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν και λες αρκετά απ' όσα ήθελα να πω, θα σου γράψω και την δική μου άποψη ως μισο-Αμερικάνος. Ο Trump συγκεντρώνει στο πρόσωπό του ό,τι είναι λάθος σε αυτόν τον κόσμο, ένας μπούλης γκροτέσκος καπιταλιστής, ικανός να παίξει με τις παγκόσμιες ισορροπίες, όπως ένας κακομαθημένος τετράχρονος με τα παιχνίδια του. Είναι σχεδόν αδύνατο ένας ορθολογικός άνθρωπος να πάρει στα σοβαρά ένα τύπο σαν αυτόν, ακόμα και ως troll. Οι οπαδοί του όμως φαίνεται να παίρνουν πολύ σοβαρά αυτά που λέει (χύμα και ακομπλεξάριστα). Και γι αυτό πιστεύω ότι μάλλον θα πάει καλά και πιθανόν να γυρίσει το παιχνίδι υπέρ του: επειδή δεν είναι ακριβώς πολιτικός αλλά ίνδαλμα μιας νέας λούμπεν ομάδας που συνεχώς αυξάνεται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Είναι ο ασεβής ήρωας της αντι-πολιτικής ορθότητας. Ψηφίζοντάς τον, πολλοί νοιώθουν ότι ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΝΤΑΙ σε μια άρχουσα τάξη "πεφωτισμένων" correct που τους καταπιέζει επιβάλλοντάς τους τις πρέπουσες συμπεριφορές που δεν πρέπει να θίγουν τις ευαισθησίες κάποιων μειονοτήτων, αλλά στη πράξη θίγουν τη δική τους μίζερη και ήδη άθλια καθημερινότητα. Είναι οι ίδιοι τύποι που στα καθ΄ημάς προσέτρεξαν στα Χρυσά Αυγά, τον Καμμένο και τον Λεβέντη. Και γι αυτό είναι πολύ επικίνδυνος ο Trump, γιατί ηγείται με εξαιρετική άνεση αυτού του mindframe που έχει δυστυχώς λάβει διάσταση κοινωνικής αντικουλτούρας (με αντίθετο πρόσημο από την πάλαι ποτέ απελευθερωτική αντικουλτούρα των 60s).
«Ο Trump συγκεντρώνει στο πρόσωπό του ό,τι είναι λάθος σε αυτόν τον κόσμο»
ΔιαγραφήΝαι. Ένας πλασιέ που βρήκε το προϊόν που πουλάει.
Και δευτερολογώ σε όλους τους απόλυτα πετυχημένους χαρακτηρισμούς που απέδωσες.
«Είναι σχεδόν αδύνατο ένας ορθολογικός άνθρωπος να πάρει στα σοβαρά ένα τύπο σαν αυτόν»
Γιατί; Εξαρτάται από το τι εννοούμε με την λέξη «ορθολογισμός». Οι οπαδοί του εξηγούν πολύ …ορθολογιστικά γιατί οι δικές τους ιδέες είναι καλύτερες.
«Οι οπαδοί του όμως φαίνεται να παίρνουν πολύ σοβαρά αυτά που λέει»
Ή μήπως λέει αυτά που θέλουν να ακούσουνε γιατί τα πιστεύουνε ήδη, και είναι το είδος των οπαδών που αναδεικνύει αυτοκράτορες επειδή πιστεύουν ότι θα τους δώσουν ότι ποθούνε; Τέτοιου είδους οπαδοί δεν κρίνουν ούτε η γνώμη τους αλλάζει με κρίση. Αναδεικνύουν όποιον λέει αυτά που πιστεύουν ήδη και δεν προτίθενται να αλλάξουν.
Φερ’ ειπείν, τον ακολουθούν επειδή χρόνια τώρα αμφιβάλει για το αν ο Ομπάμα γεννήθηκε σε έδαφος των ΗΠΑ. Αν όμως ο Τραμπ βγει και πει: «ξέρετε κάτι, μπούρδες έλεγα γιατί και στο Ταμτούμ να γεννήθηκε, η μητέρα του ήταν Αμερικανίδα πολίτης, άρα έχει συνταγματικό δικαίωμα στην προεδρία», τότε, όοοολοι θα τον αφήσουνε μόνο του. Γιατί αυτό που τους ενδιαφέρει δεν είναι το Σύνταγμα αλλά το να βγάλουν τον “μαύρο μουσουλμάνο κουμουνιστή” από τον Λευκό Οίκο.
Και έχεις δίκιο ότι μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς του είναι η φυσική τάση εναντίων της πολιτικής ορθότητας και της πνευματικής ανωτερότητας. Μια τάση που έχει ωριμάσει και είναι έτοιμη να εκραγεί.
Και, ναι. Με αυτή την οπτική, σαν εκφραστής μιας υπάρχουσας τάσης, ο Τραμπ είναι πράγματι πολύ επικίνδυνος για τους υπόλοιπους από εμάς, όπου και να ζούμε.
Κάτι ενδιαφέρον...
Διαγραφήhttps://www.quora.com/U-S-Presidential-Elections/Is-Donald-Trump-likely-to-win-the-2016-election
Λογικό το άρθρο, αλλά ίσως η λογική του να είναι η αυτό-ακύρωσή του.
ΔιαγραφήΚατ’ αρχάς, σημείωσε πως υπάρχει περισσότερη ομοιότητα μεταξύ του πως πιθανόν να κερδίσει ο Τραμπ με το πως κέρδισε ο Λίνκολν το 1860 παρά με το πως κέρδισε ο Ρέγκαν το 1980. Εκεί που η ομοιότητα σταματά (και αντιστρέφεται) είναι στο ότι ο Τραμπ ενεργοποιεί ένστικτα ζωώδη ενώ και ο Λίνκολν και ο Ρέγκαν ενεργοποίησαν ένστικτα αλτρουιστικά. Ενώ ο Λίνκολν και ο Ρέγκαν έσπρωχναν προς «καλυτέρευση» ο Τραμπ δίνει δύναμη σε εκείνους που αντιστέκονται στην ιδέα καλυτέρευσης με κίνητρα εγωιστικά και σχεδόν συνειδητά-οπισθοδρομικά.
Πάντα το παιγνίδι παίζεται από τους σουίνγκ-βότερς δηλαδή εκείνους που δεν είναι εγγυημένοι να ψηφίσουν το κόμμα τους, όποιον και να αναδείξει σαν υποψλήφιο. Υπάρχουν δηλαδή Δημοκρατικοί που μπορούν να ψηφίσουν Ρεπουμπλικάνο, και Ρεπουμπλικάνοι που μπορούν να ψηφίσουν Δημοκρατικό. Πόσοι Δημοκρατικοί σουίνγκ-βότερς θα ψήφιζαν ποτέ Τραμπ; Από την άλλη μεριά, πόσοι Ρεπουμπλικάνοι βλέπουν τον Τραμπ σαν μια Νέμεση για την ιδεολογία τους;
Δημήτρη,
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν υπάρχει όντως τόσο αποτελεσματικό διορθωτικό φίλτρο που θα μπορούσε να προστατεύσει το σύστημα από το Φασισμό του Τραμπ (ο οποίος αλληλοτροφοδοτείται από τους ψηφοφόρους του και τους μαρκετίστες), μάλλον δεν θα έγραφες αυτό το ποστ. Μακάρι να λειτουργήσει και μακάρι να προστατεύσει τους μη ψηφοφόρους του.
Το ιστορικό προηγούμενο λέει πως όταν ένας φασίστας καταλαμβάνει την εξουσία, καταργεί τους δημοκρατικούς θεσμούς. Βέβαια, οι χώρες στις οποίες έγινε αυτό, δεν είχαν τόσο στέρεα αστική δημοκρατία όσο οι Η.Π.Α (η δημοκρατία είναι άλλο πράγμα).
Όμως για να λέμε το όνομα με τ όνομά τους, τα εσωτερικά των Η.Π.Α. δεν είναι η κύρια έγνοια των πολιτών του υπόλοιπου πλανήτη με ανάλογο τρόπο, που η τύχη των πολιτών του υπόλοιπου πλανήτη δεν είναι οι κύρια έγνοια των ψηφοφόρων των Η.Π.Α.
Αυτό που πραγματικά ανησυχεί εμάς τους υπόλοιπους, είναι το αν αναλαμβάνοντας πρόεδρος ο Τραμπ, δηλαδή ένας φασίστας με δύναμη πολλαπλάσια του Χίτλερ, θα υπάρχει πλανήτης όπου κάποιοι θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν ή όχι το αντίπαλο δέος μέσω της οικονομίας ή οποιουδήποτε άλλου πιο εξελιγμένου πλέον μοντέλου. Αυτό για μερικούς, είναι κάπως τρομακτικό.
Μα ακριβώς γι’ αυτό γράφτηκε αυτό το κείμενο Nefosis μου: Επειδή η «τέλεια καταιγίδα», που σχηματίστηκε για πρώτη φορά με τέτοια φύση και ένταση στην ιστορία των ΗΠΑ, προβάλει την ερώτηση του αν τα φίλτρα που τοποθέτησαν οι πατέρες των Ηνωμένων Πολιτειών θα αντέξουν και σε αυτή την καταιγίδα.
ΔιαγραφήΟ Τραμπ δεν είναι φασίστας. Οι οπαδοί του είναι φασίστες (και ρατσιστές, και ξενόφοβοι και αγγράμματοι [όσα πτυχία και να έχουνε, επαναλαμβάνω]).
Ο Τραμπ είναι ένας έξυπνος επιχειρηματίας που βρήκε το τέλειο προϊόν και το πουλάει.
Κατά την γνώμη μου είναι λάθος να αποδίδουμε τα γνωρίσματα των αγοραστών στον πωλητή, γιατί έτσι αθωώνουμε τους αγοραστές (που είναι μια πρακτική ιδιοτρόπως μεσογειακή, το να αθωώνουμε τους καημένους τους αγοραστές του κάθε Μουσολίνι και του κάθε τσίπρα).
Και όμως, ένα προϊόν γνωρίζει επιτυχία όχι επειδή κάποιος το πουλάει αλλά επειδή κάποιοι το αγοράζουνε.
Ένας φασίστας, σπάνια καταλαμβάνει την εξουσία: Σε μια δημοκρατία του την δίνουνε οι ψηφοφόροι.
Στην καθομιλουμένη στις ΗΠΑ σήμερα καθημερινά το γνωρίζουν αυτό, και μιλάνε για το ότι κανείς δεν περίμενε να βρει ο Τραμπ τόσους οπαδούς, όπως δεν περίμενε κανείς να βρει, ας πούμε ο Στηβ Τζομπς, τόσους αγοραστές για το τόσο επιτυχημένο Άηφων. Η συζήτηση στις ΗΠΑ είναι το πως να σταματηθεί ο Τραμπ με το σύστημα των εκλεκτόρων στο συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων το καλοκαίρι. Η συζήτηση έχει να κάνει με τους ψηφοφόρους και τους εκλέκτορες –γιατί αυτοί έχουν σημασία και όχι ο Τραμπ σαν μεμονωμένος άνθρωπος. Οι αγοραστές έχουν σημασία.
Έχεις δίκιο στον τρόπο που περιγράφεις το πως μια φασιστική βάση που εκλέγει έναν αντιπρόσωπό τους μπορεί να φέρει τον υπόλοιπο κόσμο σε δύσκολη θέση, και να καταλύσει την δημοκρατία όπως την γνωρίζαμε. Αλλά μην ξεχνάμε πως η ιστορία διδάσκει ότι προς τα εκεί υπάρχει πάντα τροπή. Η Αθηναϊκή δημοκρατία με τις αμφικτιονίες της (ιμπεριαλισμός στυλ αρχαίας Ελλάδας) καταλύθηκε από τους Μακεδόνες και μετά τα νότια Βαλκάνια υποδουλώθηκαν στην Ρώμη. Η οποία, Ρώμη, όπου η σύγκλητος της αντιπροσωπευόμενης δημοκρατίας είχε συνεδριάσει για πρώτη φορά το 509, ένα χρόνο πριν το πρώτο συνέδριο της Αθηναϊκής απευθείας δημοκρατίας, τελικά, ένα-δυό αιώνες αργότερα, επέλεξε τον Οκτάβιο (Αύγουστο) σαν αυτοκράτορα, κατέλυσε την ίδια της την δημοκρατία και ποτέ δεν επέστρεψε στην δημοκρατία επιλέγοντας να παραμείνει αυτοκρατορία (με τις λεγεώνες να ανάγουν αυτοκράτορες) επί αιώνες μέχρι την παρακμή της δύσης και 1000 χρόνια αργότερα της Ανατολής. Ο Αύγουστος έφταιγε, ή οι Ρωμαίοι πολίτες, μετέπειτα Ρωμιοί;
Τώρα θα δούμε αν τα φίλτρα στις ΗΠΑ αντέχουν την τροπή που επιβάλει η ανθρώπινη φύση. Στο τέλος, είτε πνεύμα-εναντίων-σάρκας το πεις, είτε φιλοσοφία-εναντίων-οικονομίας το πεις, είτε δημοκρατία-εναντίων-δικτατορίας το πεις, είτε φυσική εξέλιξη δια της υπερίσχυσης του ισχυρότερου το πεις, μιλάμε για την ανθρώπινη φύση…