Περικεφαλαίες

 

Η διαφορά μεταξύ δύο αντίθετων άκρων εκ πρώτης άποψης μπορεί να είναι μεγάλη, αντιδιαμετρική. Όμως όταν το δούμε όχι σαν ευθεία γραμμή αλλά σαν κύκλο, σαν ρολόι, τότε τι διαφορά έχουν η ακροαριστερά από την ακροδεξιά; Δέκα ώρες ή δύο ώρες; Ή και λιγότερο… δώδεκα παρά πέντε με δώδεκα και πέντε…

Και τα δύο άκρα είναι στην ουσία και φύση τους βίαιες δικτατορίες. Οι σημερινές εκφράσεις δικτατορίας ξεκίνησαν στις αρχές του Εικοστού αιώνα από κοινωνίες μηδενισμένες στην λαίλαπα του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου: Με σειρά εμφάνισης στον κόσμο, πρώτος ήρθε ο Σοβιετικός Κομουνισμός του Λένιν, στην Ρωσία το 1917, δεύτερος ο Φασισμός του Μουσολίνι, στην Ιταλία του 1922 και τρίτος και κατά πολύ πιο εγκληματικός ο Ναζισμός του Χίτλερ, στην Γερμανία όπου εδραιώθηκε το 1933.

Ο Χίτλερ ήταν «μαθητής» του Μουσολίνι την δεκαετία των 1920 αλλά έκανε τον Μουσολίνι σκυλάκι του από τα μέσα της δεκαετίας των 1930.

Πολλοί μπερδεύουν τον Σοβιετικό Κομουνισμό με τον Καρλ Μαρξ, ενώ ο Λένιν μετέφερε τις θεωρίες του Μαρξ από την Βιομηχανική Επανάσταση της Βρετανίας στην Αγροτική Ρωσία αλλοιώνοντας και αλλάζοντας αρκετά από εκείνα που είχε προτείνει ο Μαρξ. Ο Λένιν έκανε στον Μαρξ ότι έκανε ο Παύλος (Σαούλ) στον Ιησού. Οργάνωσε την φιλοσοφία σε δικτατορία.

Πολλοί μπερδεύουν τον Φασισμό με τον Ναζισμό ενώ οι διαφορές είναι σημαντικές: Οι φασίστες πιστεύουν ότι είναι πολιτιστικά ανώτεροι μας ενώ οι Ναζί πιστεύουν ότι είναι βιολογικά ανώτεροι μας. Ο φασισμός του Μουσολίνι έρχεται από τις φάσια, τα σύμβολα των αρχαίων Ρωμαϊκών λεγεώνων, ενώ ο ναζισμός του Χίτλερ από τον «υπεράνθρωπο» του Νίτσε. 

Πρακτικά, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, ανά τον πλανήτη, ο Φασισμός και ο Ναζισμός πράγματι συνυπάρχουν κατά διαφορετικές αναλογίες, μίξεις και σαλάτα. Στις περισσότερες περιπτώσεις συμπεριλαμβάνουν και εθνικισμό, και ρατσισμό, και πολιτιστική ανωτερότητα και βιολογική. Αποτελούνται από τα σκεπτικά και τα πιστεύω τα οποία ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ απλά τα οργάνωσαν ενώ υπήρχαν ανέκαθεν. Τα βρήκαν, τα αναγνώρισαν και τα οργάνωσαν, ακριβώς όπως τα βρήκε και τα οργάνωσε ο Τραμπ στην Αμερική εκατό χρόνια αργότερα.

Η πιο σύγχρονη έκδοση αυτών, ξεκίνησε όταν μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, την απελευθέρωση των σκλάβων και την κατάργηση της δουλείας, κάμποσοι στο Πουλάσκι του Τεννεσσή ίδρυσαν στο τέλος του 1865 τον λεγόμενο Κύκλο της «Οικογένειάς» τους. Την Ελληνική λέξη «Κύκλος» την πρόφεραν «Κούκλουξ», λόγω αγραμματοσύνης, και για την έννοια της ευρύτερης «οικογένειας» χρησιμοποίησαν την Σκωτσέζικη λέξη «Κλαν». Οι δύο λέξεις, Κούκλουξ Κλαν σύντομα έγιναν τρεις: Κου Κλουξ Κλαν. ΚΚΚ.

Το Αμερικανικό ΚΚΚ του 1865 είναι ο απ’ ευθείας πατέρας του Ναζισμού των 1930, αλλά ο φασισμός είναι κάπως περισσότερο μπερδεμένος: βασίζεται στην ανάγκη μηδενισμένων σήμερα λαών να βρουν αξία και εγκυρότητα σε προγόνους που έζησαν προ 20-25 αιώνων. Στην Ιταλία οι Ιταλοί λένε σήμερα ότι «η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έδωσε πολιτισμό στον κόσμο». Στην Ελλάδα λένε «εμείς δώσαμε πολιτισμό στον κόσμο». Δυο πανομοιότητες καταστάσεις με την διαφορά ότι οι Ιταλοί αναφέρονται στους προγόνους τους ενώ οι Έλληνες αναφέρονται στους εαυτούς τους («εμείς»).

Αυτό το πιστεύει η μεγάλη πλειοψηφία και των Ιταλών και των Ελλήνων σήμερα, όμως μόνο ένα μικρό μέρος τους είναι συνειδητοποιημένοι και τοποθετημένοι φασίστες, ή νεοναζί.

Το ΚΚΚ στην Αμερική χωρίζεται σε τρεις χρονολογικές περιόδους. Το Πρώτο ΚΚΚ του 1865, άγνωστου αριθμού μελών, το Δεύτερο ΚΚΚ με κάπου μεταξύ τρία έως έξι εκατομμύρια μέλη την δεκαετία των 1930, κάπου 4% του τότε πληθυσμού της Αμερικής, και το Τρίτο ΚΚΚ, το σημερινό, με κάπου μεταξύ τριών και έξι χιλιάδες μέλη, κάπου 0,002% του σημερινού πληθυσμού (των οποίων ο αρχηγός και μέλη υποστηρίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ).

Πόσοι φασίστες σήμερα στην Ιταλία; 
Το 2022 βγάλανε κυβέρνηση το κεντρικό κόμμα της οποίας με καθαρό DNA στον φασισμό και αρχηγό την φασίστα Τζώρτζια Μελόνι, έλαβε 26% της ψήφου, συν άλλα 17% σε δύο άλλα ακροδεξιά κόμματα με αρχηγούς τον Σαλβίνι και τον Μερλουσκόνι.

Πόσοι φασίστες και νεοναζί σήμερα στην Ελλάδα;
Αυτό είναι πιο πολύπλοκο: Οι νεοναζί εκφράζονται από το κόμμα Χρυσή Αυγή που μόλις πριν λίγες εβδομάδες άλλαξε όνομα και έγινε «Σπαρτιάτες», ενώ οι φασίστες («Εμείς δώσαμε πολιτισμό στον κόσμο») εκφράζονται σήμερα από καινούργια κόμματα με ονόματα όπως «Ελληνική Λύση» και «Νίκη».

Σήμερα, ο "κράχτης" που χρησιμοποιούν οι νεοναζί και οι φασίστες για να ακουστούν και να ελκύσουν ψηφοφόρους είναι το μίσος κατά των μεταναστών και κατά των προσφύγων. Δεν έχει σημασία για τους πολιτευόμενους νεοναζί και φασίστες το από που, στους ψηφοφόρους, πηγάζει το μίσος: μίσος νά 'ναι, κι' ότι νά 'ναι.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε τους αριθμούς εκείνων οι οποίοι ψήφισαν νεοναζί και φασίστες στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια: Οι αριθμοί του ΝεοΝαζισμού και της ακροδεξιάς στο Ελληνικό Κοινοβούλιο:

2012: 451.429 (6,97%) Χρυσή Αυγή
2012: 430.176 (6,92%) Χρυσή Αυγή
2015: 397.543 (6,28%) Χρυσή Αυγή
2015: 389.167 (6,99%) Ελληνική Λύση
2019: 382.527 (6,33%) Ελληνική Λύση + Χρυσή Αυγή (εκτός βουλής)
2023: 434.758 (7,37%) Ελληνική Λύση + Νίκη
2023: 665.250 (12,76%) Σπαρτιάτες (ΧΑ) + Ελληνική Λύση + Νίκη

Τα παραπάνω αποτελέσματα των τελευταίων δέκα ετών προτείνουν ότι ανάμεσα στους περίπου 6,000,000 Έλληνες ψηφοφόρους που δεν απέχουν στις εκλογές, υπάρχουν κάπου 300,000 σκληροπυρηνικοί ΝεοΝαζί συν άλλοι 300,000 περίπου ακροδεξιοί, ως επί το πλείστο φασίστες. Το 2012 ψήφιζαν ΝεοΝαζισμό και ακροδεξιά κάπου 6% με 7% αλλά τώρα, το 2023, έγιναν 12.76%, σχεδόν διπλασιάστηκαν, μάλλον επειδή είχαν τρία κόμματα από τα οποία να επιλέξουν, ένα εκ των οποίων η Χρυσή Αυγή με άλλο όνομα (Σπαρτιάτες) και δύο καθαρά Ελληνο-φασιστικά (των οποίων οι ψηφοφόροι περήφανα κραυγάζουν: «ΕΜΕΙΣ, ρε, δώσαμε πολιτισμό όταν εκείνοι κρεμόντουσαν από τα δέντρα!»).

Από περίπου 450.000 ψήφους το 2012 οι νεοναζί είχαν πέσει στους περίπου 380.000. Τώρα, το 2023, με τρία κόμματα να επιλέξουν, σχεδόν διπλασιάστηκαν στους 665.000.

Και τα δύο άκρα, τα όποια άκρα, είναι πάντα επικίνδυνα, θεωρητικά, αλλά ενώ τα άκρα της Αριστεράς συνήθως εμφανίζονται σαν πηγή για καλαμπούρι, τα άλλα άκρα, της Δεξιάς, νεοναζισμός, φασισμός, είναι πραγματικά επικίνδυνοι ως βίαιοι.

Ο διπλασιασμός των ακροδεξιών ψηφοφόρων, που κανείς δεν περίμενε, από περίπου 380.000 στους 665.000 δεν οφείλεται μόνο στο ότι τώρα, αντί για ένα μόνο κόμμα νεοναζί, είχαν τρία κόμματα, ένα νεοναζί και δύο φασιστικά, αλλά επίσης οφείλεται και στο τι επιλογές παρουσίαζαν τα πιο «κεντρώα» κόμματα, κεντροαριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ), και κεντροδεξιάς (Νέα Δημοκρατία).

Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, που το παίζει αριστερός ριζοσπαστικός συνασπισμός με συνιστούσες αλλά στην πραγματικότητα είναι το προσωποπαγές κόμμα του Τσίπρα, ο κόσμος βαρέθηκε τον Τσίπρα και έφυγε και προς τα αριστερά και προς τα δεξιά. Η πανωλεθρία ήταν πλήρης.

Από εκείνους που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά, μερικούς τους έπιασε το ΠΑΣΟΚ, που ανέβηκε λιγάκι, και οι περισσότεροι πήγαν στην Νέα Δημοκρατία. Και μην το θεωρούμε απίθανο μερικοί που παλιά ψήφιζαν ΣΥΡΙΖΑ τώρα να ψήφισαν ένα από τα τρία ακροδεξιά κόμματα. Και αυτό είναι πιθανόν. Περί Ελλάδας πρόκειται.

Ποιος είναι άραγε, λοιπόν, ο σφυγμός των Ελλήνων ψηφοφόρων και κατά πόσο έχουν άραγε μπαϊλντίσει; Αυτό θα το βλέπαμε αν μπορούσαμε να αναλύσουμε τα ποσοστά αποχής, αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να τα αναλύσουμε. Το Ελληνικό κράτος επί πάνω από δεκαετία παρουσιάζει καταλόγους εγγεγραμμένων ψηφοφόρων που συμπεριλαμβάνουν πάνω από δύο εκατομμύρια πολίτες οι οποίοι, βάσει των απογραφών, δε είναι δυνατόν να υπάρχουν. Το κράτος παρουσιάζει αποχή 39% όταν η πραγματική αποχή δεν είναι πάνω από 22%. Και το κάνουν αυτό χωρίς να βάζουν τα γέλια. Και το χάβει ο κόσμος χωρίς να βάζει τα γέλια.

Άρα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποια είναι η πραγματική αποχή, το οποίο θα ήταν ένας σημαντικός δείκτης της κατάστασης του Έλληνα ψηφοφόρου.

Απογραφή 2021, Νόμιμος πληθυσμός: 9,716,889
Ετών 17 και πάνω, ψηφοφόροι, περίπου: 7,750,000
Ψήφισαν: Πρώτες εκλογές 2023: 6,061,040
Αποχή πραγματική, περίπου: 22%
Αποχή φαντασιακή και σοβαροφανώς παρουσιασμένη, περίπου: 39%

~~~

Εκλογικά

Ανά τον κόσμο, η ηλικία των 18 ετών είναι η πιο συνηθισμένη ηλικία ψήφου. Σε ορισμένες χώρες και περιοχές, άτομα ηλικίας 16 ή 17 ετών μπορούν να ψηφίσουν τουλάχιστον σε ορισμένες εκλογές. Παραδείγματα μερών με πλήρη δικαιώματα ψήφου για άτομα ηλικίας 16 ή 17 ετών περιλαμβάνουν την Αργεντινή, την Αυστρία, τη Βραζιλία, την Κούβα, τον Ισημερινό, τη Νικαράγουα, το Ανατολικό Τιμόρ, Αιθιοπία, Βόρεια Κορέα, την Ινδονησία, Σουδάν, Νότιο Σουδάν, και από το 2016 (επί ΣΥΡΙΖΑ) και την Ελλάδα.

Τα κριτήρια με τα οποία ψηφίζει κάθε κοινωνία, και κάθε ηλικία και φύλο είναι πολλά και πολύπλοκα, μεταξύ οικονομικών θεωριών, τοποθέτησης σχετικά με κοινωνικές ευθύνες, θρησκείας, ανθρωπισμού, εθνικισμού, ρατσισμού, παράδοσης, από κομματική ταυτότητα έως και προσωπολατρία.

Το πολιτικό πεδίο αποδίδεται συνήθως με την απλοποιημένη και δυσδιάστατη «γραμμή» από αριστερά στα δεξιά, όπου προς τα αριστερά υποτίθεται ότι πάμε προς κατευθυνόμενη οικονομία και σοσιαλιστικά ιδεώδη ενώ προς τα δεξιά πάμε για καπιταλισμό και εθνικιστικές οπτικές. Κάποτε βλέπαμε Αριστερά-Κέντρο-Δεξιά, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες  ειδικεύουμε άκρα-αριστερά, αριστερά, κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, δεξιά και ακροδεξιά.

Ανάμεσα στην αφοσίωση σε ένα κόμμα και την προσωπολατρία για έναν «αρχηγό» συχνά χτίζονται οξύμωρα, αλλά το πιο χαριτωμένο που βλέπω σήμερα στην Ελλάδα είναι το οξύμωρο του ότι ένα κόμμα υποτιθέμενο «αριστερό» με τις λέξεις «Συνασπισμός» και «Ριζοσπαστικός» στο όνομά του, κατευθύνεται με σιδερένια πυγμή από ένα άτομο που εισπράττει προσωπολατρία παρόμοια της οποίας έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στην ακροδεξιά.

Οι εκλογές του 2023 στην Ελλάδα, έφεραν ένα ενδιαφέρον, πρωτόγνωρο και ανησυχητικό αποτέλεσμα. Από τους 5.269.392 που ψήφισαν, οι 665.139, ή 12,5%, ψήφισαν τρία κόμματα της ακροδεξιάς (νέο-ναζί, φασίστες, ρατσιστές, εθνικιστές)

Το ότι ο χαριτωμένα λεγόμενος «συνασπισμός» του προσωποπαγούς κόμματος του Τσίπρα έπεσε κατά 50% περίπου μέσα σε οκτώ χρόνια προτείνει κάποιο ηθικό δίδαγμα, και κάποιες υποθέσεις στην επιστήμη της κοινωνιολογίας. Και τα όποια ηθικά διδάγματα και υποθέσεις προτείνω ότι δεν έχουν να κάνουν τίποτα με μηνύματα ή στρατηγικές, αλλά, απλά, ο κοσμάκης πήρε χαμπάρι τον τσαρλατάνο, τον βαρέθηκε και, σε προσωπικό επίπεδο, του είπε ένα «άντε για!»

- Ο ΣΥΡΙΖΑ αιμορράγησε και προς τα αριστερά του και προς τα δεξιά του.

- Αλλά οι φασίστες κέρδισαν εκείνους, δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, που επέλεξαν να μην ψηφίσουν Νέα Δημοκρατία. Και υπάρχουν στην Ελλάδα, ανάμεσά μας, τουλάχιστον 12,5% φασίστες. Σε κάθε λεωφορείο με 50 επιβάτες, οι 6-7 γύρω σας είναι φασίστες (στα Ιταλικά λεωφορεία είναι πολύ περισσότεροι).

Βέβαια, βλέποντας τα παραπάνω, μπορεί να βάλει κανείς τα γέλια με το ότι το κράτος παρουσιάζει ως εγγεγραμμένους κάπου 22% περισσότερους από όσους είναι δυνατόν να υπάρχουν. Μπορεί να βάλει κανείς τα γέλια και με την εκλεγμένη Βουλευτή που ανέκραξε ότι, η ίδια και μόνο, αξίζει για 100 Βουλευτές. Αλλά, κατά την γνώμη μου αυτά δεν είναι για γέλια αλλά για κλάματα.

Τουλάχιστον δεν φτάσαμε την Ιταλία που εξέλεξε ήδη φασιστικό κόμμα για κυβέρνηση. Και, τουλάχιστον, έχουμε μια σταθερή και «Ευρωπαϊκή» κυβέρνηση για τέσσερα χρόνια, ότι και να σημαίνει αυτό για τον καθένα.

Εν τω μεταξύ, σε τέσσερα χρόνια, όπως πάει ο πλανήτης, αντί για λεφτά θα υπόσχονται αιρ-κοντίσιον για το κάθε σπίτι. Ας ευχόμαστε να μην χρειάζεται να υπόσχονται και ατομικούς ανιχνευτές ραδιενέργειας...

Απογραφή 2021, Νόμιμος πλυθησμός: 9,716,889
Ετών 17 και πάνω, ψηφοφόροι, περίπου: 7,750,000

Πρώτες εκλογές
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι: 9,919,115
(Ναι, περίπου 2.224.000 [22%] περισσότεροι εγγεγραμμένοι από τους πιθανούς υπαρκτούς. Εδώ δεν μιλάμε για μερικούς που πέθαναν. Μιλάμε για εκατομμύρια... για 22% ανύπαρκτους)
Ψήφισαν: Πρώτες εκλογές: 6,061,040
Αποχή πραγματική, περίπου: 22%
Αποχή φαντασιακή και σοβαροφανώς παρουσιασμένη, περίπου: 39%

Επαναλειπτικές εκλογές
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι: 9,974,469
(Ναι, μέσα σε έναν μήνα οι περίπου 2.224.000 φαντασιακοί αυξήθηκαν  κατά 55,354)
(Μόλις τώρα άρχισαν να ψειριάζονται ότι δεν ειναι δυνατόν ο αριθμός εγγεγραμμένων να είναι πραγματικός)
Ψήφισαν: Επαναλειπτικές εκλογές: 5,269,392
(Στις επαναληπτικές του Ιουνίου ψήφισαν 791.648  (13%) λιγότεροι από τις πρώτες του Μαΐου.)
Αποχή πραγματική, περίπου: 32%
Αποχή φαντασιακή και σοβαροφανώς παρουσιασμένη, περίπου: 47%

378,549 (7%) ψηφισαν κόμμα που δεν μπήκε στην Βουλή, άρα δεν αντιπροσωπεύονται.
Λιγότερα από 1 % περίπου ήταν άκυρα και λευκά.

Στην τέχνη και τεχνική του αυνανισμού, η περικεφαλαία παίζει σημαντικό ρόλο.
Όπως είπε και η κυρία Μάγδα, περαστικά μας!

~~~

Αφηγήσεις

 

Σε κάθε καινούργια τάξη ενήλικων μαθητών μου στην Βοστόνη, 1990-2006, έκανα μια ερώτηση: «Χρησιμοποιώντας μία μόνο λέξη, ποιος μπορεί να προσδιορίσει την διαφορά μεταξύ μιας ζωγραφιάς σε ένα σπήλαιο, που την έφτιαξαν πριν δεκάδες χιλιάδες χρόνια, και της τελευταίας υπερπαραγωγής του Χόλυγουντ;». Η σωστή απάντηση, την οποία σπάνια έλαβα, είναι: «Τεχνολογία». Καμία άλλη διαφορά.

Είμαστε ένα είδος ζωής τόσο πολύπλοκο στην οργάνωση των ατόμων που μας αποτελούν, που πιστεύουμε ότι κάτι το ιδιαίτερο και μοναδικό πρέπει να είμαστε, να δημιουργηθήκαμε για κάποιο σκοπό, από κάποια ανώτερη και νοήμονα δύναμη… --αλλιώς γιατί υπάρχουμε; Η υπόθεση ότι είμαστε ένα ατελές και τυχαίο αποτέλεσμα συνεχών συγκεντρώσεων/ανακατατάξεων ατόμων σε μια ανοργάνωτη εξέλιξη είναι ένα τρομακτικά ταπεινωτικό συμπέρασμα το οποίο η συνείδηση μας της ύπαρξης μας απαγορεύει να το θεωρήσουμε λογικό. Εν τω μεταξύ, δεν μπορούμε καν να προσδιορίσουμε έναν ορισμό του τι είναι «Ζωή» …ή, «ύπαρξη». Δεν κατανοούμε ούτε τι σημαίνει «χρόνος».

Είμαστε όμως και ένα είδος ζωής που επιδεικνύει μια ιδιαίτερα περίεργη συμπεριφορά, όπου η φαντασία μας έχει ανάγκη να δημιουργεί και να καταναλώνει αναπαραστάσεις αφηγήσεων χωρίς βάση σε γεγονότα. Σε μια στιγμή έξαρσης αυτοσημαντικότητας το ονομάσαμε αυτό «λογοτεχνία». Τέχνη. Ζωγραφική. Γλυπτική. Φωτογραφία. Κινηματογράφο. Κοιμόμαστε και ο οργανικός μας εγκέφαλος δημιουργεί ιστορίες τις οποίες λέμε όνειρα. Είμαστε ξύπνιοι και αφιερώνουμε ώρες της ημέρας καταναλώνοντας, διαβάζοντας, βλέποντας ή παρακολουθώντας φαντασιακές ιστορίες. Άλλοι ελάχιστα, ή λίγο, άλλοι πολύ, και άλλοι υπέρμετρα. Χωρίς βέβαια κανείς να μπορεί να προσδιορίσει ένα μέτρο για την υγιή επιτέλεση αυτής της ανάγκης –εφ’ όσον δεν μπορούμε καν να προσδιορίσουμε τι σημαίνει «υγιές» στο πλαίσιο αυτό. Υποθέτω ότι «υγιές» σε αυτό το πλαίσιο πιθανώς να σημαίνει οτιδήποτε κρατά τον κάθε εγκέφαλο από το να σταματήσει να λειτουργεί αποτελεσματικά με στόχο την επιβίωση.

Είμαστε άραγε το μόνο είδος που έχει αυτή την ανάγκη φαντασίωσης; Δεν το γνωρίζουμε, εφ’ όσον δεν έχουμε καταφέρει να επικοινωνήσουμε ή καν να κατανοήσουμε ούτε ένα από τα περισσότερα από έξι εκατομμύρια άλλα είδη ζωής που υπάρχουν στον μικρούλη πλανήτη μας και μόνο. Ίσως η ανάγκη για φαντασιακές αφηγήσεις να είναι γνώριμο όλων των ειδών ζωής, ίσως να είμαστε το μοναδικό είδος που έχει αυτή την ανάγκη. Ίσως η φαντασιακή αφήγηση να είναι η κινητήρια δύναμη της εξέλιξης. Ίσως να είναι το εμπόδιο του να επιζήσουμε σε βάθος χρόνου. Απλά, δεν γνωρίζουμε την απάντηση σε αυτό –και ίσως και τα δύο να είναι γιν-γιαν μέρη της μιας απάντησης.

Όσο περισσότερο παίρνουμε την επιβίωσή μας σαν δεδομένο, βρίσκοντας τροφή στα σούπερμάρκετ και στέγη με τα λεφτά που μας δανείζουν τράπεζες ή που μας κληρονομούν οι γονείς μας, ή που αγοράζουμε με τα λεφτά που βγάλαμε πουλώντας την εργασία μας σε αγοραστές και εργοδότες, και μπορούμε να κάνουμε βόλτες με τα πόδια, ή με αεροπλάνα, αυτοκίνητα, καράβια και τρένα, χωρίς να φοβόμαστε ότι κάτι θα μας κατασπαράξει, ζούμε στην φαντασιακή σιγουριά εκείνων που παίρνουμε σαν δεδομένα της πολιτιστικής σαπουνόφουσκας μέσα στην οποία υπάρχουμε καθημερινά. Καθώς ξυπνάμε κάθε πρωί στην φαντασιακή σιγουριά των δεδομένων μας, ψάχνουμε βιβλία, ταινίες, έργα, για να αφεθούμε στην αυτοϊκανοποίηση της θεώρησης φαντασιακών αφηγήσεων. Μέχρι να ξαναπάμε για ύπνο το βράδυ.

Οργανώνουμε τα κριτήρια με τα οποία αξιολογούμε την φαντασίωση σε κανόνες που ονομάζουμε «ηθική». Ένα συνεχές και εξελισσόμενο σώμα αφορισμών μεταξύ του τι θεωρούμε «καλό» και τι θεωρούμε «κακό». Πάντα με γνώμονα το τι πιστεύουμε ότι ευχαριστεί ή ότι δυσαρεστεί την φαντασιακή νοήμονα οντότητα που ονομάζουμε «δημιουργό» μας, ή «θεό».

Η λογοτεχνία, η όποια έκφραση «τέχνης», ο κινηματογράφος, ή η ζωγραφιά απεικόνισης της ζωής μας στον τοίχο του σπηλαίου γύρω από την φωτιά, είναι τόσο απαραίτητα στην καθημερινή επιβίωσή μας δεκαέξι ώρες του εικοσιτετράωρου, όσο είναι απαραίτητα τα όνειρα όταν κοιμόμαστε οκτώ ώρες το εικοσιτετράωρο όπου ο ύπνος εξομαλύνει και ανακατατάσσει την λειτουργία του εγκεφάλου μας πριν ξυπνήσουμε και πιάσουμε ένα βιβλίο ή ανοίξουμε την τηλεόραση.

Υπάρχουν τόσες συνειδητοποιημένες απόψεις για τα παραπάνω όσες και άνθρωποι ζωντανοί στην Γη.

Πέρα από την ατομική και προσωπική ανάγκη και επιλογή του να αφεθεί ο καθένας μας σε ώρες φαντασιακής περιπλάνησης σε εφευρεμένες αφηγήσεις, υπάρχει και η συλλογική συμπεριφορά κατανάλωσης και αντίδρασης σε «γεγονότα» για τα οποία μας πληροφορεί η «ειδησιογραφία». Τις περασμένες μέρες, οι άνθρωποι στον πλανήτη ήρθαν αντιμέτωποι με δύο γεγονότα:

1. Πέντε δισεκατομμυριούχοι επέλεξαν να μπουν σε ένα αμφισβητήσιμης ποιότητας σχεδιασμού και κατασκευής βαθυσκάφος για να επισκεφτούν σαν τουρίστες το ναυάγιο του Τιτανικού. Χάσαμε επαφή και δεν γνωρίζαμε την τύχη τους επί 90 περίπου ώρες, και ξοδέψαμε εκατομμύρια δολλάρια ψάχνοντάς τους. Μετά μάθαμε ότι το βαθυσκάφος είχε διαλυθεί και είχαν σκοτωθεί ακαριαία και οι πέντε στην αρχή της κατάδυσης.
2. Μεταξύ 400 και 800 (δεν γνωρίζουμε πόσοι) μετανάστες ναυάγησαν στο πέλαγος καθώς τους έβλεπαν παραπλέοντα πλοία και σώθηκαν μόνο γύρω στους 100. Οι υπόλοιποι πνίγηκαν μπροστά μας. Ειχαν αρνηθεί την βοήθεια της Ελληνικής ακτοφυλακης και τις προμήθειες που τους δώσανε τις πέταξαν στην θάλασσα, φωνάζοντας ότι θέλουν να πάνε στην Ιταλία. Η αφήγηση ανάμεσα στους μετανάστες είναι ότι οι Έλληνες τους σκοτώνουν ή τους βάζουν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως ενώ οι Ιταλοί τους βάζουν να ζουν σε χωριά ανάμεσά τους (αλλά αυτή η λεπτομέρια δεν έτυχε δημοσίευσης). Δεν είχαν ιδέα ότι βρικόντουσαν κάπου 75 χιλιόμετρα (48 ναυτικά μίλια) από την Ελλάδα αλλά 450 χιλιόμετρα από την Ιταλία. Πνίγηκαν 300-700 άνθρωποι, οι περισσότεροι γυναικόπαιδα.

Στα διεθνή συνεχή νέα ανά την υφήλιο επί πέντε μέρες, η κατανάλωση «ειδήσεων» για το πρώτο, θύμιζε «φρενίτιδα σίτισης» καρχαριών ενώ για το δεύτερο κανείς (συγκριτικά) δεν ενδιαφέρθηκε.

Οι πλούσιοι-τεχνολογία-περιπέτεια-Τιτανικός ήταν φαίνεται πιο θρεπτική τροφή για τις απορρέουσες φαντασιακές υποθέσεις και αφηγήσεις (και, φυσικά, «γνώμες») από όσο ήταν οι φτωχοί-δυστυχισμένοι-παράνομοι μετανάστες, άλλης από την δική μας ράτσα που ερχόντουσαν να μας πάρουν τις δουλειές.

Καθώς οι μέρες περνάνε, η διεθνής γνώμη ανά την υφήλιο έχει αρχίζει να κατασταλάζει σε ρήσεις όπως «πάμπλουτοι ήταν και το επέλεξαν, καλά να πάθουν», και «παράνομοι Πακιστανοί ήταν, καλά να πάθουν». Όσο ο καθένας τα βλέπει στην τηλεόραση ή στο ίντερνετ ασφαλής ως παρατηρητής, καλά να πάθουν οι άλλοι. Το να βλέπουμε εκ του ασφαλούς και να έχουμε γνώμες καθώς τρώμε πίτσα είναι καθησυχαστικό, φαίνεται.

Η ειδησιογραφία έχει εξελιχτεί σε άλλο ένα μέσο φαντασιακής αφήγησης για κατανάλωση εκ του ασφαλούς, μέσα από την σιγουριά που παίρνουμε σαν δεδομένο. Μια φαντασιακή πραγματικότητα ύπαρξης καθώς άλλο ένα τυχαίο πείραμα εξέλιξης της φύσης αρχίζει να σβήνει σε αυτόν τον πλανήτη.

~~~

Κατεύθυνση

 

Στα Ελληνικά τους λένε «Σκηνοθέτες» αλλά αυτό είναι λάθος. Δεν θέτουν τις σκηνές. Στην γλώσσα στην οποία εφευρέθηκε η θέση τους λέγονται Director, αλλά θα ήταν επίσης λάθος να το μεταφράσουμε ως Διευθυντής, όσο και να εντυπωσιαζόμαστε στην Μεσόγειο από διευθυντές. 

Ο Director δίνει direction: κατεύθυνση. Ο πραγματικός Director, δεν λέει σε κανέναν τι να κάνει. Δίνει την κατεύθυνση σε επαγγελματίες και καλλιτέχνες και τους αφήνει να πάνε προς τα ‘κει με τον δικό τους τρόπο, με τον δικό τους επαγγελματισμό ή τέχνη, ή όραση. Ένας Director, directs. Δείχνει την κατεύθυνση σε συγγραφείς, κινηματογραφιστές, ηθοποιούς, μοντέρ, συνθέτες, μουσικούς… χτίστες, μοδίστρες, μπογιατζήδες, ηλεκτρολόγους… εκατοντάδες επαγγελματίες των οποίων η συλλογική εργασία μας ψυχαγωγεί για δυό ωρίτσες της ζωής μας, αρκετά ώστε να τους δώσουμε από μερικά νομίσματα ο καθένας.

Οι πραγματικοί Directors δίνουν την κατεύθυνση στους εκατοντάδες συνεργάτες τους και τους αφήνουν να εργαστούν (Γι' αυτό έχουμε τόσους ελάχιστους πραγματικούς directors στην Μεσόγειο). Ο έπαινος του πραγματικού Director είναι ότι συνέστησε μια ομάδα ικανών συνεργατών, όχι ότι τους επέβαλε τι να κάνουν. Και ο Director που καταφέρνει να γίνει αυτό που στα Γαλλικά τον ονομάζει auteur, και είναι διεθνής πλέον ορισμός, αφορά Directors που καταφέρνουν να υλοποιήσουν το όραμά τους μέσω της πρωτοβουλίας των δεκάδων συνεργατών τους οποίους επέλεξαν.

La nuit américaine (1973) (Day for Night)

Ο σκηνοθέτης Francois Truffaut, στον ρόλο του σκηνοθέτη Ferrand, της ταινίας-μέσα-στην-ταινία,
δίνει κατεύθυνση στους ηθοποιούς Jacqueline Bisset και Jean-Pierre Léaud.

Η ταινία Αμερικάνικη Νύχτα, Οσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας 1974,
ειναι η ερωτική επιστολή του Truffaut προς τον Κινηματογράφο.

Ο Κινηματογράφος 1910-2010 (περίπου) είναι νεκρός.

Η Χρυσή του Εποχή, 1938-1978 (περίπου), πέρασε.

Έχουν μείνει, στην μνήμη του φωτογραφικού φιλμ, μόνο οι γίγαντες,

και στην μνήμη του κινηματογραφικού φιλμ, τα έργα τους.

Παρακάτω, χωρίς καμία ιδιαίτερη σειρά, τριάντα από τους γίγαντες.

Δεν βάζω ονόματα κάτω από τις φωτογραφίες γιατί τους περισσότερους ελπίζω να τους γνωρίσετε.

Ο ένας τον οποίον μάλλον δεν θα τον γνωρίσει κανείς, είναι ο πατέρας του Χόλυγουντ.

~~~

~~~

Και, εντάξει, επειδή δεν είμαι κακός, η λίστα των ονομάτων:

(των παραπάνω φωτογραφιών, που τοποθετήθηκαν χωρίς καμία ιδιαίτερη σειρά ή προτεραιότητα σημαντικότητας) 

1. Billy Wilder

2. Francois Truffaut

3. Steven Spielberg

4. Ridley Scott

5. Martin Scorsese

6. Sydney Pollack

7. Claude Lelouch

8. Sir David Lean CBE

9. Akira Kurosawa

10. Nora Ephron

11. Stanley Kubrick

12. Sir Alfred Hitchcock KBE

13. John Ford

14. Federico Fellini

15. D. W. Griffith*

16. Jane Campion

17. Sir Charles Spencer Chaplin KBE

18. Frank Capra

19. Robert Altman

20. Woody Allen

21. Orson Welles

22. Igmar Bergman

23. Kathryn Bigelow

24. Jean-Luc Godard

25. Roman Polanski

26. Jean Renoir

27. John Huston

28. Milos Forman

29. Buster Keaton

30. Barbra Streisand

* Ο πατέρας του Χόλυγουντ είναι η φωτογραφία #15 

Τελευταίες εικόνες:

- Η Τελευταία σκηνή από την Έβδομη Σφραγίδα του Μπέργκμαν, και η τελευταία σκηνή από το Love and Death του Woody Allen, ομάζ στον Μπέργκμαν.

- Ο Σπήλμπεργκ ήθελε, και κατάφερε, να δώσει στον Φρανσουά Τρυφώ τον ρόλο του Λακόμπ στις Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου. Ήταν ο ρόλος του «Επικοινωνητή», και, για τον Σπήλμπεργκ, αυτός ήταν ο Τρυφώ. 

- Απόσπασμα από το τέλος του Nuovo Cinema Paradiso του Τορνατόρε: τα φιλιά, από τα κομμάτια ταινιών που του είχε φυλάξει ο Αλφρέντο, όπως του είχε υποσχεθεί όταν ο Τοτό ήταν παιδί, και του τα άφησε αφού πέθανε.

- Το πρώτο και το τελευταίο καρέ του ζουμ του τέλους των 400 Χτυπημάτων του Τρυφώ. Εδώ, ο Τρυφώ δεν χρησιμοποίησε το ζουμ του φακού της μηχανής, αλλά όταν είδε στο μοντάζ ότι ήθελε να πλησιάσουμε το πρόσωπο και τα μάτια του Αντουάν Ντουανέλ, που τον υποδυόταν ο Ζαν-Πιέρ Λεώ, ζουμάρισε μέσα στα καρέ του φιλμ, γι' αυτό στο τέλος του ζουμ ο κόκκος του μαυρόασπρου φιλμ είναι πολύ μεγαλύτερος από την αρχή του ζουμ. Ο λόγος για τον οποίον δεν ζουμάρισε με τον φακό όταν το γύριζε ήταν γιατί ο Τρυφώ ήθελε η εικόνα να είναι παγωμένη σαν φωτογραφία και αυτό δεν θα ήταν δυνατό αν το έκανε στο γύρισμα.

~~~