Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Φανατισμός







Στο σημείο όπου η αναλυτική σκέψη σταματά, ξεκινά η πεποίθηση ότι μια άποψη είναι η μόνη σωστή.

Η αναλυτική σκέψη σταματά όταν ο νους φτάσει στα όρια της ικανότητας του να αναλύσει ένα θέμα. Ικανότητα της οποίας τα όρια ορίζονται από την εκπαίδευση, μόρφωση, ανατροφή, πείρα, αλλά και την βιολογική ικανότητα του εκάστοτε εγκεφάλου για επεξεργασία σκέψης. Επίσης, από την ψυχολογική κατάσταση την οποία έχει διαπλάσσει η πνευματική, κοινωνική και σεξουαλική ζωή ενός ανθρώπου.

Η πεποίθηση ότι μια άποψη είναι η μόνη "σωστή" είναι το παράγωγο της προσωπικής αδυναμίας για περεταίρω ανάλυση, όμως στην εμπειρία του καθενός παρουσιάζεται όχι σαν στάση της διαδικασίας της σκέψης αλλά σαν έγκυρο αποτέλεσμα διανόησης.

Εκ του ορισμού αυτού, ο ανθρώπινος νους πάντοτε, για τον καθένα, και για κάθε θέμα φτάνει στο σημείο αυτό όπου η ανάλυση σταματά και ο άνθρωπος εγκλωβίζεται στον φαύλο κύκλο της τελευταίας σκέψης η οποία εγκαθιδρύεται σαν πεποίθηση.

Θα ήταν λάθος να αξιολογήσουμε το ύψος της διανόησης στο οποίο φτάνει ο κάθε νους πριν σταματήσει. Ένας νους μπορεί να σταματά βαθειά μέσα στα άδυτα της κβαντικής μηχανικής και πυρηνικής φυσικής, ενώ άλλος νους μπορεί να σταματά στο αν ο Αλλάχ ή ο Χριστός είναι θεός, ή στο αν ο Έλληνας είναι ανώτερο όν από τον Αλβανό. Αξιολόγηση βασισμένη στο ύψος ή ρηχότητα της σκέψης θα ήταν ελιτιστική, άρα φασιστική.

Η αξιολόγηση κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να βασίζεται στο αν ένας νους, αφού φτάσει στα όριά του, γνωρίζει και κάνει μέρος της γνώμης του και θέσης του ότι η σκέψη του είναι υποκειμενική και δέχεται βελτίωση ή διόρθωση.

Παραδείγματος χάριν, δια του ορισμού που προτείνω, ένας λαμπρός πυρηνικός φυσικός ο οποίος απαιτεί η άποψή του να είναι η μόνη σωστή, αξιολογείται χαμηλότερα από έναν άνθρωπο που δεν πήγε γυμνάσιο αλλά πιστεύει πως αν και προτιμά να μην κάνει παρέα με Αλβανούς, ή μαύρους, κλπ., και να μην τους βλέπει μπροστά του, οι άνθρωποι αυτοί είναι ίσοι με εκείνον και έχουν και εκείνοι κάθε δικαίωμα στην ζωή.

Και η αξιολόγηση αυτή έγκειται όχι σε κάποια "αντικειμενική" αξία του κάθε ανθρώπου, αλλά στο κατά πόσον η θέση του ενεργεί ενωτικά ή διασπαστικά για την κοινωνία των ανθρώπων της οποίας είναι μέλος.

Τα κύτταρα εργαζόμενα ενωτικά με αρμονία χτίζουν την ζωή. Ένα κύτταρο που λειτουργεί διασπαστικά ξεκινά το καρκίνωμα που καταστρέφει την ζωή.

Η πεποίθηση ότι κάποιος έχει απόλυτο δίκιο είναι η πόρτα που ανοίγει τον δρόμο του φανατισμού. Φανατισμός δεν οδηγεί μόνο σε προορισμούς όπως ο φασισμός και ο ναζισμός. Φανατισμός είναι και η προσήλωση σε ένα πολιτικό κόμμα, μια θρησκεία, έναν θεό ή την απουσία θεού, οποιαδήποτε άποψη δεν αποδέχεται συμπλήρωμα. Τελικά, ο φανατισμός αποκλείει οποιαδήποτε άλλη άποψη, και, σημαντικότερα, αποκλείει την εξέλιξη μιας άποψης και καταδικάζει τις αντίθετες χωρίς να τις εξηγήσει, χωρίς να βρει τα ενωτικά, ανθρώπινα, σημεία.

Ο πραγματικός φανατισμός δεν είναι να πιστεύεις ότι πρέπει στο όνομα του Αλλάχ να σκοτώσεις τους άπιστους, ή ότι στο όνομα του Χριστού πρέπει να διώξεις τους Μουσουλμάνους. Πραγματικός φανατισμός είναι να πιστεύεις ότι οι "άλλοι" έχουν άδικο επειδή εσύ έχεις δίκιο. Πραγματικός φανατισμός είναι να προσδιορίζεις τις διαφορές αντί για τις ομοιότητες. Την διάσπαση αντί για την ένωση. Τους ταξικούς αγώνες αντί για την κατανόηση του τι είναι εκείνο που δημιουργεί τάξεις.

Ένας Μουσουλμάνος, ο οποίος πιστεύει στον Αλλάχ και τις διδαχές του Προφήτη, και ότι αν σκοτώσει άπιστους θα πάει στον παράδεισο περιστοιχισμένος από πολλές παρθένες, σε τι διαφέρει από έναν επιστήμονα που πιστεύει ότι η διανόησή του είναι ανώτερη και ότι εκείνοι που δεν την καταλαβαίνουν είναι άξιοι σαρκασμού, ειρωνείας και γελοιοποίησης;

Όταν εσύ επιδιώκεις ένωση αλλά ο απέναντί σου επιδιώκει διάσπαση, τότε έρχονται τα δύσκολα, στο πως να προστατέψεις τον εαυτό σου, και την κοινωνία σου, χωρίς να ασπαστείς τις μεθόδους της διάσπασης. Οι κοινωνίες δύσκολα ξεπερνάν, σαν σύνολο ατόμων, αυτό το δύσκολο σημείο.

Ο φανατισμός ευδοκιμεί σε καιρούς δύσκολους και σε αδιέξοδα. Όταν η καθημερινότητα μας αρνείται την πολυτέλεια διαλογισμού, το ένστικτο επιβίωσης απαιτεί μια ξεκάθαρη και απόλυτη γνώμη.

Μια κοινωνία που πάσχει από αργά αλλά σταθερά επιδεινούμενο καρκίνο ξεκινά από απλά και αμελητέα σκεπτικά, όπως, παραδείγματος χάριν, όταν κάποιος χαζοχαίρεται λέγοντας "α!, τι ωραία, τι καλά, για το σύνολο και το κοινό καλό, θα εικάσουμε ότι όλοι δέχονται να δώσουν τα όργανά τους για μεταμόσχευση, κι αν κανένας για οποιονδήποτε λόγο διαφωνεί, θα πρέπει να υπογράψει ότι διαφωνεί, ξεχωρίζοντας τον κακό εαυτό του από εμάς τους καλούς!" Από τέτοιες εικασίες για το "κοινό καλό" ξεκινάει ο πανικός μιας αυταρχικής, φανατισμένης κοινωνίας, και φτάνει στην Χρυσή Αυγή, τον Τσίπρα, και τα λοιπά.

Φτάνει η κοινωνία να πιστεύει ότι όλοι την κατατρέχουν. Φτάνει να πιστεύει ότι η Αρχαία Ελλάδα ήταν ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή και ότι δεν πέρασε αιώνας από τότε μέχρι σήμερα και όλοι μας χρωστάνε για τον θειό μας τον Σωκράτη...


...φτάνει να πιστεύει ότι η ευημερία είναι δικαιωματική, αντί για δικαίωμα.

Ο φανατισμός ξεκινά εκεί που σταματά η αναλυτική σκέψη. Όταν ο φανατισμένος αρχίζει να πιστεύει ότι η ανάλυση που έκανε δεν έφτασε στο αναπόφευκτο αδιέξοδο αλλά απέδωσε την απάντηση της πραγματικής αλήθειας.









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημειώσεις σχετικά με τα σχόλια:

Η Αποθήκη Σκέψης δεν δέχεται "Ανώνυμα" σχόλια, γιατί μερικοί ανώνυμοι διάλεγαν να μην υπογράφουν καν με κάποιο όνομα κάτω από το σχόλιό τους. Ενώ ούτε η μπλογκική ταυτότητα ούτε ένα όνομα γραμμένο κάτω από ένα σχόλιο σημαίνουν τίποτα, η προδίδουν κανένα πραγματικό στοιχείο, η πλήρης ανωνυμία δείχνει απλά έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού προς τους άλλους σχολιαστές. Ζητώ συγγνώμη για αυτήν την αλλαγή από τους φίλους που υπέγραφαν τα ανώνυμα σχόλιά τους και ελπίζω να βρείτε έναν τρόπο να συνεχίσετε να σχολιάζετε όποτε θέλετε.


Για να απαντήσετε σε μεμονωμένα σχόλια, κάντε κλικ στο λινκ "Reply" κάτω από το κάθε σχόλιο. Για να συνεχιστεί η σειρά σχετικών σχολίων κάτω από ένα συγκεκριμένο σχόλιο πρέπει να πατάτε το λινκ "Reply" κάτω από το αρχικό σχόλιο της σειράς.

Για να γράφετε ανεξάρτητο σχόλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε το κουτί σχολίων κάτω-κάτω χωρίς να πατάτε "Reply" προηγουμένως.