Αρκούδα

Όταν γεννήθηκα, το 1958, πρόεδρος ήταν ο Άιζενχάουερ. Θυμάμαι τους γονείς μου να λένε ο ένας στον άλλον το 1963, θορυβημένοι, ότι δολοφονήσανε τον Κένεντι! (δεν τον δολοφονήσανε οι γονείς μου, άλλοι τον δολοφονήσανε και οι γονείς μου απλά είπαν: «δολοφονήσανε τον Κένεντι!»). Όταν παντρεύτηκα Αμερικανίδα Γερμανικής καταγωγής το 1984, ζούσαμε ακόμα με την απόλυτη πραγματικότητα του ψυχρού πολέμου και η Σοβιετική Ένωση ήταν η άγρια αρκούδα πίσω από ένα σιδερένιο παραπέτασμα. Όταν έπεσε το Τοίχος του Βερολίνου είμασταν ήδη πεντέμισι χρόνια παντρεμένοι και ένα χρόνο αργότερα ζούσαμε πια μόνιμα στην Αμερική. Ημουνα τριών χρονών όταν χτίστηκε το τοίχος και 30 όταν έπεσε. Το 2008, όταν ο γιος μου ο Κώστας ήταν 17 χρονών, οδηγήσαμε το ήδη 14 ετών Τζιπ Τσεροκή μας από την Μασαχουσέτη, μπρος-πίσω μερικές φορές στο Τσεκ Πόιντ Τσάρλι που ήταν πλέον τουριστική ατραξιόν. Αγόρασα ένα γούνινο καπέλο κυβερνήτη Σοβιετικού υποβρυχίου σαν του Σων Κόνερι από την ταινία Το Κυνήγι για τον Κόκκινο Οκτώβρη. Σε μια γειτονιά στο πρώην Ανατολικό Βερολίνο βρήκαμε καμιά ‘κατοσταριά μέτρα απομεινάρι του τοίχους, το αγγίξαμε με τις παλάμες μας και τις άκρες των δαχτύλων μας και περπατήσαμε γύρω του και απ’ τις δύο πλευρές χωρίς φόβο να μας γαζώσει κανείς με αυτόματο. Την επομένη καθώς φτάναμε στο Αμβούργο, στον δρόμο για Κοπεγχάγη και Στοκχόλμη, χτυπήσαμε το κούτελό μας και φωνάξαμε, γαμώ το! Ξεχάσαμε να πάρουμε μαζί μας ένα κομμάτι του Τοίχους του Βερολίνου!

Ο ψυχρός πόλεμος ήτανε κρύος.
Στα Αγγλικά, τον λένε «κρύο» (Cold War) αλλά στα Ελληνικά αντί κρύο τον λένε ψυχρό.
Επειδή, όπως είναι γνωστό, όταν μιλάς Ελληνικά και θέλεις μια λέξη να ακουστεί σημαντική και βαρύγδουπη, την λες στην καθαρεύουσα, ή, ακόμα καλύτερα, στα Αρχαία.

Checkpoint Charlie, 1961

Checkpoint Charlie, 1961

The Spy Who Came in From The Cold (1965) Richard Burton
by John le Carré, directed by Martin Ritt

1980's

Φεβρουάριος 2008

Ο Δυτικός Καπιταλισμός και το παραμύθι του Ρέγκαν ότι η Αμερική λέει κατασκεύαzε πυραυλική άμυνα "Ο Πόλεμος των Άστρων" χρεοκόπησε τον Σοβιετικό Κομουνισμό. Τον εικοστό πρώτο αιώνα, η Αρκούδα, πρώην Σοβιετική, νυν Ρωσική, φαινόταν πλέον ήμερη και εκπαιδευμένη, θέαμα σε τσίρκο, να διασκεδάζει όσους πλήρωνανε εισιτήριο για την παράσταση. Ολοι πια τρώγανε τσήζμπέργκερς και κανένας δεν ενδιαφερότανε για μπορστ. Παλαιότερα, λίγα χρόνια πριν το τέλος του παραπετάσματος, προς το τέλος των Σοβιέτ, την δεκαετία των '80, οι Μοσχοβίτες λέγανε ανέκδοτα: «Ρωτάει μια πελάτισα σε ένα κατάστημα: "Δεν έχετε κρέας;" και απαντάει ο πωλητής: "Εμείς δεν έχουμε ψάρι. Το μαγαζί που δεν έχει κρέας είναι απέναντι"».

Τα πρώτα μου 30 χρόνια, από τότε που γεννήθηκα μέχρι το 1989 η πραγματικότητα του σύμπαντός μου ήταν ο ψυχρός πόλεμος. Η Δύση και το Σοβιετικό μπλοκ σε συνεχή αντιπαράθεση με στρατούς κατασκόπων και τοπικούς πολέμους, όπως το Βιετνάμ για την Αμερική και το Αφγανιστάν για την Σοβιετική Ένωση. Με τους αγκώνες στο τραπέζι και τα χέρια μπλεγμένα στις κλειστές παλάμες, ποιός θα έριχνε στο τραπέζι πρώτος το χέρι του άλλου, χωρίς να χρειαστεί πυρηνικό ολοκαύτωμα. 

Στην Μεσόγειο όπου μεγάλωνα τα πράγματα ήταν απλά: Εκείνοι που θαύμαζαν την Σοβιετική Ένωση και εκείνοι που θαύμαζαν την Αμερική σε συνεχή αντιπαράθεση για το ποιος έχει δίκιο. Από τότε που ο Στάλιν στην Γιάλτα είχε πουλήσει την Ελλάδα στον Τσώρτσιλ και την Ιταλία στον Ρούζβελτ και είχανε ξεχάσει να το πούνε στους θερμούς Σοβιετόφιλους στα καφενεία της Ελλάδας και της Ιταλίας —μερικοί εκ των οποίων ακόμα αναρωτιούνται γιατί δεν έρχεται ο πατερούλης Στάλιν να βοηθήσει. Στην Ελλάδα των Βρετανών έγινε εμφύλιος (εκτός από την Κρήτη) και στην Ιταλία των Αμερικανών οι Ιταλοί τα βρήκανε (όπως τα βρήκανε οι Έλληνες στην Κρήτη) και δεν κάνανε εμφύλιο.

Από τις αρχές των ’50, όταν η Κα Γκε Μπε έκλεψε την ατομική βόμβα από την Αμερική, και σε όλη την δεκαετία των ’60 και των ’70, με ζενίθ αρχές των ’80 ζούσαμε υπό αυτή την πραγματικότητα Ισοζυγίου του Τρόμου. Το είχαμε συνηθίσει. Καθώς ενηλικιωνόμουνα, το ζενίθ το πέρασα στην Μεγάλη Βρετανία η οποία εκτελούσε χρέη Αμερικανικού αεροπλανοφόρου παρκαρισμένη 30 μίλια δυτικά της Ευρώπης.

 

Και, στις 12 Ιουνίου 1987, μπροστά στην Πύλη του Μπράντενμπουργκ, στο Βερολίνο...

«Κύριε Γκοσμπατσώφ, ξηλώστε αυτόν τον τοίχο»

Από τότε πέρασαν δώδεκα μεταβατικά χρόνια, ευημερίας στην Δύση και μεθύσι και μαφίες στην Ρωσία καθώς το σύμπαν μεταμορφωνόταν σε κάτι το διαφορετικό, 1989-2001.

Το 2001, στις 11 Σεπτεμβρίου, ο κόσμος άλλαξε κατεύθηνση για πάντα.

Μέχρι που ένας πρώην υπάλληλος της Κα-Γκε-Μπε (ή, επί το κινηματογραφικότερο: Κέη-Τζη-Μπη) έγινε δικτάτορας και τώρα, δώδεκα συν εικοστέσσερα χρόνια, τρέχα γύρευε... Παράξενο να μεγαλώνει κανείς σε ηλικία, και, ξαφνικά, η περίοδος μετά από τον ψυχρό πόλεμο είναι μακρύτερη από όσο κράτησε ο ψυχρός πόλεμος. Και πιο επικύνδινη.

Η απειλή της πιθανότητας πυρηνικού πολέμου δεν έχει ελαττωθεί αλλά ο κόσμος έχει ξεχάσει το πως να ανησυχεί. Με τι τρόπο να το σκέφτεται. Όπως πάντα, το μόνο που χρειάζεται, για να γίνει πυρηνικός πόλεμος, είναι ένας τρελός. Και όσο περισσότερο τρελενόμαστε εμείς, τοσο πιο δύσκολο είναι να αναγνωρίσουμε έναν τρελο ανάμεσά μας.

Είναι πολύ εύκολο να δει κανείς τον κόσμο σαν μαύρο και άσπρο. Όμως είναι πολύπλοκος. Πολλά γκρι. Και χρώματα. Όποιος ψάχνει για μαύρο και άσπρο είναι σίγουρο ότι θα την πάθει, και, αντί να είναι παρμπρίζ για τις μύγες γίνεται μύγα στο παρμπρίζ. 

Και η αρκούδα, στην πραγματικότητα δεν κοιμήθηκε ποτέ. Δεν την εξημέρωσε κανείς. Βότκα να ρέει, και όλα καλά.

Στην παραπάνω φωτογραφία, η αρκούδα παίζει Δόκτωρ Ζιβάγκο στην μπαλαλάικα.

Και, για να επιστρέψουμε μια στιγμή στο Βερολίνο, και αφού η Τζιόρτζια Μελόνι επανέφερε τον Φασισμό στην Ιταλία, η Αλίσε Βάιντλ φέρνει τους Ναζί δεύτερο κόμμα στην Ντόυτσλαντ Ούμπερ-Άλες με τα υψηλότερα νούμερα από πριν τον Β'ΠΠ. Χάιλ! που λένε. Ο Άξωνας ζει! Η Πρωθυπουργός Μελόνι του φασισμού, το φύλο συκής του Ναζισμού, Βάιντλ, και ο κρυπτο-πρόεδρος της Αμερικής, Μασκ. Χάιλ, γαμώ το, και σε όποιον αρέσει. Πριν 90 χρόνια τους φταίγανε οι Εβραίοι. Τώρα τι μας φταίει; οι μεταναστες; ο ...νεοφιλελευθερισμός;

Κάποιος σοφός κάποτε είχε πει ότι η θρησκεία είναι το όπιο του πόπολου. Και τα τσιτάτα περί των θεωριών η εφαρμογή των οποίων έκανε τα καημένα τα «θύματα» να πάνε δεξιά, τι είναι; Θρησκεία είναι. Πίστη. Όπιο. Το τι πιστεύει το πόπολο για να μην αφουγκραστεί ποτέ ότι είναι το ίδιο το ποπολο-κοτόπουλο που φταίει. Λόγω της φύσης του.

Ο Εωσφόρος, που φέρνει την αυγή, ο σατανάς, ο διάβολος που διαβάλει, ποτέ δεν έρχεται με κέρατα και δόντια του δράκουλα. Είναι όμορφος, ειρηνικός, ελκυστικός και με χαμόγελο μας προσκαλεί στην αγκαλιά του.

'Οπως δίδαξε και ο Αίσωπος, ο σκορπιός δεν μπορεί να αλλάξει την φύση του.
(ότι δικαιολογία και να βρει)

Ανοιξη (ξανά) για τον Χίτλερ και την Γερμανία.
The Producers (1967) by Mel Brooks,
with Zero Mostel and Gene Wilder.

~~~