Les Quatre Cents Coups (1959) Τα Τετρακόσια Χτυπήματα
Καλύτερη Σκηνοθεσία, Φρανσουά Τρυφώ, Κάννες, 1959
Από τις 10 Νοεμβρίου 1958 ως τις 5 Ιανουαρίου 1959 στο Παρίσι, γυριζόταν η ταινία Les Quatre Cents Coups. Τα Τετρακόσια Χτυπήματα. Εγώ γεννήθηκα στις 30 Νοεμβρίου, σχεδόν στη μέση των γυρισμάτων αυτής της καθοριστικής αφετηρίας του Νέου Κύματος του Γαλλικού Κινηματογράφου: La Nouvelle Vague (νουβέλ βάγκ).
Τα Τετρακόσια Χτυπήματα είχαν την πρεμιέρα τους στις 4 Μαΐου 1959. Δηλαδή, ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Φρανσουά Τρυφώ, γύριζε την ταινία καθώς γεννήθηκα και έκανε την πρεμιέρα ανήμερα στα γενέθλια της Μαργαρίτας, έντεκα χρόνια πριν η Μαργαρίτα γεννηθεί.
Είκοσι ένα χρόνια μετά από εκείνη την πρεμιέρα του 1959, παρέδωσα στο Λονδίνο το 1980 την διατριβή μου για το πτυχίο μου κινηματογράφου, στην οποία πραγματευόμουν το έργο του Φρανσουά Τρυφώ και την πρότασή μου της ευρηματικής και πολυδιάστατης χρήσης της τεχνικής του μοντάζ από μέρους του Τρυφώ, που, κατά την διατριβή μου, το χρησιμοποίησε όχι μόνο για δύο σκηνές σε μια ταινία αλλά και για να συνδέσει έννοιες διαφορετικών καταστάσεων ανάμεσα σε διαφορετικές ταινίες.
Έχοντας μάθει Γαλλικά πριν αρχίσω να μαθαίνω Αγγλικά καθώς μεγάλωνα, πολύ πριν τα Αγγλικά υποσκελίσουν τα Ελληνικά στην χρήση μου μιας γλώσσας, και παρ’ όλα όσα είχα μάθει για την Γαλλία, τα Γαλλικά πράματα απλά δεν έκαναν τίποτα για μένα και πήγα γραμμή στο Λονδίνο, για πρώτη φορά στα δεκαεξίμισι και μόνιμα στα δεκαεφτάμισι. Ένα χρόνο αργότερα όταν πήγα από το Λονδίνο στο Παρίσι πρώτη φορά, για τρεις μέρες, το πρώτο που είπα σε Γάλλο ήτανε: Ντου γιου σπηκ Ίνγκλις; Ήταν η εκδίκησή μου. Όμως η ζωή τά ‘φερε έτσι που στο Λονδίνο, σαν μέλος του Βρετανικού Ινστιτούτου κινηματογράφου, αγάπησα το Νέο Κύμα του Γαλλικού Cinema και τον Φρανσουά Τρυφώ.
με φωτογραφία της Γκλόρια Σουάνσον και του Γουίλιαμ Χολντεν στην ταινία Sunset Boulevard (1950).
Αρθρογραφούσαν, μεταξύ άλλων, οι Ζακ Ριβέτ, Κλωντ Σαμπρόλ, Ζαν Λουκ Γκοντάρ, και Φρανσουά Τρυφώ.
Στις Κάννες το 1957, ο εικοσπεντάχρονος Φρανσουά, που μόλις πριν εφτά χρόνια, στα 18, είχε φυλακιστεί σαν λιποτάκτης από τον στρατο στην Αλγερία, μετά τον γνώρισε ο Αντρέ Μπαζέν και έγινε κριτικός κινηματογράφου για τα Τετράδια του Σινεμά, δεν φανταζόταν ότι δύο χρόνια αργότερα, το 1959, θα επέστρεφε στις Κάννες για να παρουσιάσει την πρώτη του ταινία, Τα Τετρακόσια Χτυπήματα, για την οποία θα δεχόταν το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στα 27 του χρόνια. Το 1958 μάλιστα, στις Κάννες, ο Τρυφώ είχε θεωρηθεί ανεπιθύμητος λόγο της βαριάς κριτικής που άσκησε στον Γαλλικό κινηματογράφο...
στις τανίες:
αριστερά: L'amour en fuit, 1979,
επάνω-δεξιά: Antoine et Colette, 1962
και
κέντρο δεξιά: Les Quatre Cents Coups, 1959.
Ο Ζαν Πιέρ Λεώ ως Αντουάν Ντουανέλ ήταν το alter ego (εναλλακτικό εγώ/ταυτότητα) του Τρυφώ.
Ο Τρυφώ και ο Γκοντάρ ήταν φίλοι. Ο Γκοντάρ έλεγε ότι ο καλύτερος τρόπος να κάνεις κριτική κινηματογράφου είναι να γυρίσεις μια ταινία ο ίδιος.
Στα Γαλλικά, ο ήχος του «υ» στο «Τρυφώ» προφέρεται πολύ κλειστός, σχεδόν σαν «ου», και το «ου» στο «Λουκ» προφέρεται επίσεις πολύ κλειστό, κοντά στο «Λυκ». François Truffaut, Jean-Luc Godard.
(από αριστερά προς δεξιά)
κανείς δεν πρόκειται να ξαναδώσει δουλειά στον Μπελμοντό.
χωρίς πρόγραμμα και η Σήμπεργκ ήθελε συνεχώς να παραιτηθεί κατά τα γυρίσματα της ταινίας
πιστεύοντας ότι η συμμετοχή της στην ταινία θα την γελοιοποιούσε στο κοινό της,
καθώς, πριν εργαστεί για τον Γκοντάρ, είχε εργαστεί στο Χόλυγουντ για σκηνοθέτες όπως ο Ότο Πρέμιγκερ.
Ήθελε να ξεχάσει ότι σαν ηθοποιός ήταν μέρος του Με κομμένη την Ανάσα.
Τα Τετρακόσια Χτυπήματα, ή με το Με Κομμένη την Ανάσα,
σε κάνει μέρος της Ιστορίας της Τεχνης.
με τον Ρίτσαρντ Γκήαρ και την Βαλερί Καπρίνσκι.
Απέτυχε.
Στον Γαλλικό νου και κουλτούρα, Nouvelle Vague σημαίνει:
«Κάτι το καινούργιο που είναι ασαφές, αόριστο, αβέβαιο χωρίς σταθερρότητα, δύσκολο να καθοριστεί με όρους ή κανόνες.»
Nouvelle Vague δεν αναφερότανε στο κύμα αλλά στο τι κουβάλαγε το κύμα στον αφρό του. (αυτό είναι μια δική μου, προσωπική εφεύρεση-ρήση ως προσέγγιση στην μεταφορικότητα της έκφρασης)
Του κόσμου δεν του αρέσει η αβεβαιότητα και η αοριστία.
Και οι ιδρυτές ήθελαν να δώσουν στον κόσμο κάτι το καινούργιο μέσω της έλειψης όρων και κανόνων συμπεριφοράς. Αλλά, έξω από την Γαλλία το όνομά τους άλλαξε γιατί δεν μπορούσε να εκφραστεί σε άλλες γλώσσες με την ομορφιά, βάθος και απλότητα που εκφραζόταν στα Γαλλικά.
~~~
Ο τίτλος ειναι σαν λογοπαίγνιο:
η ταινία του Λίνκλέητερ που λέγεται Nouvelle Vague,
η,
η ταινία του 2025, Nouvelle Vague, ειναι μια ερωτική επιστολή
και την δεύτερη βραδιά το Nouvelle Vague του Λίνκλέητερ.
Η Μαργαριτα είπε ότι πρέπει να τα δούμε και τα δύο το ένα μετά από το άλλο
επειδή, είπε, αυτά είναι η ζωή μου (η ζωή του συζύγου της).
Και έχει δίκιο.
Δεν μπορώ πια να έχω την απλή εμπειρία του να αφήσω μια ταινία να με πάρει σ' άλλη γη, σ' άλλα μέρη, και να μ' αρέσει ή να μη μ' αρέσει, επειδή ξερω πως φτιάχνουν το λουκάνικο, και θέλω-δε-θέλω, το βλέπω, το λουκάνικο, στην λεπτομέρια κατασκευής του. Αλλά μπορώ τουλάχιστον να ξεχωρίσω και να απολαύσω τι με γεμίζει προσωπικά, χωρίς να το παρουσιάζω σαν να ισχύει πέρα απο εμένα.
Ο Γκοντάρ ήταν πάντα επαναστάτης αναποδογυρίζοντας τον κάθε κανόνα του πως γυρίζεται μια τανία και του πως παρουσιάζεται μια ιστορία στον κινηματογράφο. Το έκανε το 1960 στο Με Κομένη την Ανάσα, και το κάνει σε κάθε του ταινία, σαν να ξαναρχίζει από την αρχή κάθε φορά.
Claude Lelouch
Αργότερα είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον Τρυφώ, αλλά έτυχε όταν ο Τρυφώ ήταν εκεί
εγώ να έχω μια επαγγελματική φωτογράφηση.
Σκεπτόμενος ότι ο Τρυφώ θα επέλεγε τον επαγγελματισμό αντί την προσωπολατρία
αποφάσισα να τελειώσω την εργασία μου και να συναντήσω τον Τρυφώ σε κάποια επόμενη επίσκεψή του,
όμως πέθανε κάπου ένα χρόνο αργότερα.
~~~
Ο Φρανσουά Τρυφώ σκηνοθέτησε 28 ταινίες, και ο Ζαν Λουκ Γκοντάρ 138.
~~~
1977: ο Φρανσουά Τρυφώ (1932-1984) στον ρόλο του επικοινωνητή Λακόμπ,
στην ταινία του Στήβεν Σπήλμπεργκ, Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου.
Ο Σπήλμπεργκ έκανε τα αδύνατα-δυνατά για να μπορέσει να δώσει τον ρόλο του επικοινωνητή
στον Φρανσουά Τρυφώ.
Δεν μπορούσε να φανταστεί κανέναν άλλον άνθρωπο της τέχνης σε αυτόν τον ρόλο.
Λυπάμαι τον αμερικανικό κινηματογράφο επειδή δεν έχει ιδέες.
~~~