Ανόητος

Ο "Περισσότερο Ανόητος" (The greater fool) είναι ένας οικονομικός όρος. Σημαίνει πως κάποιος αγοράζει κάτι σε τιμή ακριβότερη της πραγματικής του αξίας με την ελπίδα ότι ένας περισσότερο ανόητος από εκείνον θα το αγοράσει από εκείνον ακριβότερα στο μέλλον και έτσι θα έχει κέρδος.

Όμως αυτός ο όρος έχει ξεπεράσει τα οικονομικά και έχει πάρει μιά πιο φιλοσοφική χροιά όπου χρησιμοποιείται για κάποιον που επενδύει στο παράλογο με την ελπίδα πως θα καταφέρει το ανήκουστο. Κάτι σαν Δον Κιχώτης, ένας γέρος με άνοια που πέρασε την ζωή του παριστάνοντας πως είναι ιππότης, πολεμώντας εναντίων της κακεντρέχειας. Είμαι υπερήφανος να ελπίζω πως είμαι ένας περισσότερο ανόητος, γι' αυτό άλλωστε επέλεξα την Αμερική σαν πατρίδα μου και γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί ο γιός μου --και τα καταφέραμε και οι δύο. Εκείνος πιο γρήγορα από εμένα στην ζωή του.

Βλέπετε, το μυστικό στην επένδυση, για τον περισσότερο ανόητο, είναι να πιστεύει και να ελπίζει σε πράγματα που μπορούν να πραγματοποιηθούν, αν προσπαθήσει -πράγματα που να εξαρτώνται από εκείνον τον ίδιο, όχι άλλους. Αλλιώς, είναι απλά ανόητος. Γι' αυτό άλλωστε δεν προσπάθησα καν να κάνω οτιδήποτε στην Ελλάδα και έφυγα ένα χρόνο πριν ενηλικιωθώ.

***

Έχει αρχίσει να πήζει στο μυαλό μου μία θεωρία ως προς το γιατί η Ελλάδα κολυμπάει στα σκατά στα οποία μονίμως κολυμπάει ανεξάρτητα εποχής και κυβερνήσεων. Όχι, δεν φταίει μια συγκεκριμένη ομάδα --επειδή κάθε ομάδα πιστεύει ότι φταίνε οι άλλες ομάδες και αυτό φυσικά δεν μπορεί να ισχύει. Εκτός αν φταίνε όλοι. Αλλά... πως; Για πιο λόγο;

Μιλάνε αλλά δεν ακούνε.

Γράφουνε αλλά δεν διαβάζουνε.

Αντιγνωμούν αλλά δεν συμφωνούν.

Πάνω από όλα, δεν αλλάζουν ούτε εξελίσσουν γνώμη.

Ούτε την εμπλουτίζουν.

Διακόπτουν ο ένας τον άλλον συνεχώς για να απωθήσουν, ενστικτωδώς, οποιαδήποτε πιθανή προσέγγιση και δεν απαντάνε ποτέ ευθέως σε επιχειρήματα, με όλες τις μπουκαπόρτες κλειστές, και πάντα σε κατάδυση με τις τορπίλες έτοιμες.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει συζήτηση. Υπάρχει αυτό που λέω "εγώ", και τίποτα δεν το αλλάζει αυτό.

Ίσως επειδή ο μέσος Έλληνας, οποιασδήποτε πεποίθησης ή μόρφωσης, ή τάξης, φοβάται να ακούσει ή να διαβάσει, και να δεχτεί επιχειρήματα στα οποία να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις (βλ. "συζήτηση").  

Αυτό, επειδή φοβάται πως αν ακούσει ή διαβάσει κάτι που μπορεί να τον (ή, την) κάνει να αλλάξει γνώμη, ή να την εμπλουτίσει, θα είναι ντροπή. Διότι θα δείξει ότι αν έχει μια ελαφρώς διαφορετική γνώμη αύριο, στο μυαλό του θα σημαίνει ότι οι άλλοι θα νομίζουν πως είχε λάθος γνώμη χτες. Και απλά δεν μπορεί να το σηκώσει αυτό --χωρίς να κατανοεί ότι γνώμες αλλάζουν όταν καταστάσεις αλλάζουν, και δύο διαφορετικές γνώμες μπορούν να είναι και οι δύο σωστές σε διαφορετικούς χρόνους --ακόμη και στον ιδιο χρόνο.

Η Γη μας, ο μικρός μας βράχος στην απεραντοσύνη, γέννησε ζωή επειδή είχε υγρό νερό. Γλυκό και με αλάτι, ωκεανούς και ρυάκια. Ρυάκια που τρέχουν από τα βουνά στους ωκεανούς, καθαρά, χωρίς κανένα εμπόδιο να μπορεί ποτέ να σταματήσει το νερό. Ρυάκια που συναντιούνται, ενώνονται και γίνονται ποταμοί, λίμνες, θάλασσες, ωκεανοί.

Όταν το νερό λιμνάζει και λασπώνει, και γεμίζει κουνούπια και σκουλήκια, δεν φτάνει ποτέ να ενωθεί με άλλα νερά. Δεν φτάνει ποτέ να γίνει ωκεανός. Ξεραίνεται στον ήλιο, ή πλημυρίζει το δάσος στην βροχή και ξαναφτιάχνει καινούργιους λάκκους λάσπης.

Βέβαια τα πρώτα αμινοξέα ενώθηκαν για να γεννήσουν ζωή σε λασπόλακκους πριν 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Όπως και ο λασπόλακκος του Ελληνικού μυαλού γέννησε την φιλοσοφία πριν 2.500 χρόνια. Όμως, όπως η ζωή από τους λασπόλακκους έφτασε τελικά στους ωκεανούς και μετά στην ξηρά, έτσι και η φιλοσοφία έφτασε τελικά σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις γλώσσες, σε όλες τις κουλτούρες. Και οι λασπόλακκοι έμειναν απαρχαιωμένα υπολείμματα.

Στην Ελλάδα όμως ακόμη πιστεύουμε ότι η γνώμη του καθενός πρέπει να είναι ακλόνητη, αμετάβλητη, μονολιθική, και ότι πρέπει να αλλάξουν όλες οι άλλες γνώμες για να συμφωνήσουν οι άλλοι με "εμάς".

Γι' αυτό ο καθένας διακόπτει τον άλλον σε συζητήσεις. Γι' αυτό δεν υπάρχουν συζητήσεις. Το ενδιαφέρον του καθενός είναι να ακούει τον εαυτό του να μιλάει, και όχι να ακούσει τι σκέφτεται ο άλλος και να το ζυγίσει.

Και χωρίς συζήτηση δεν υπάρχει πρόοδος. Μόνο λασπόνερα. Εγώ πάντως είμαι περήφανος που είμαι περισσότερο ανόητος.