Δηλητήριο

Όλο το θέμα που προέκυψε δεν έχει να κάνει ποσώς με την ΕΡΤ, εργαζόμενους, και τα λοιπά.

Πρόκειται για μια απλή ερώτηση:

Αγιάζει ο σκοπός τα μέσα ή όχι;

Αν απαντήσει κανείς "Ναι, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα", τότε με την ίδια ανάσα πρέπει να πει ότι έννοιες όπως η Δημοκρατία, οποιαδήποτε έννοια, παίρνουν δευτερεύουσα θέση. Και οι αρχές πάνε περίπατο. Χωρίς αρχές, και αγιάζοντας παν μέσο εις ύμνον του αποτελέσματος, θα είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς το που ξεκινά η δικτατορία, ή η αναρχία. Μόνο και μόνο επειδή το αποτέλεσμα είναι θεμιτό, ίσως και σωστό, θα σημαίνει ότι μπορεί να επιτευχθεί με πράξεις δικτατορικές, ή αναρχικές οι οποίες "δικαιολογούνται".

Η θλιβερότερη έκφραση αυτής της "δικαιολογίας" είναι εκείνο το επαίσχυντο, παραπλανητικό, παιδαριώδες, γκεμπελίστικο: "πρέπει να σπάσεις αυγά για να κάνεις ομελέτα".

Στην τελική, άνθρωποι που ισοπεδώνουν την λειτουργία μιας χώρας αγιάζοντας τα μέσα επειδή θέλουν να κάνουν ομελέτα, απλά δεν έχουν την αξία να δικαιούνται Δημοκρατία --και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δικαιολογούν δικτατορία της πλευράς τους. Στην τελική είναι θέμα παιδείας και νοημοσύνης να καταλάβει κανείς γιατί είναι λάθος να αγιάζονται τα μέσα για να φτιάχνουμε ομελέτα.

Ο Σαμαράς έφερε την Ελλάδα, και το οποιοδήποτε πολίτευμα που μας έχει μείνει, προ ενός χυδαίου ντεφάκτο εδραίωσης της θέσης του σαν κεκαλυμμένος δικτάτορας. Το έκανε αυτό επειδή το "γιατί" και το "τι" ήταν σωστά, ήταν αποδκτά, και χρησιμοποίησε την κοινή γνώμη περί των αποδεκτών για να συμφωνήσει ο ...κυρίαρχος λαός με το "πως".

Κερδίσαμε την ριζική αλλαγή του δημοσιοϋπαλληλικού ντεφάκτο αλλά χάσαμε κάθε έννοια σοβαρότητας και υπευθυνότητας. Οι έννοιες αυτές χάθηκαν μέσα στο μαύρο της χουντικής οθόνης.

Τι επιλογές μας είχαν μείνει εχθές; "Εγώ ή τα τανκς".
Ποιά είναι τα "τανκς";
Οι εκλογές.
Διότι, οι εκλογές του Ιουλίου 2013, ξεκινώντας από το μαύρο στην οθόνη, θα είχαν αναμενόμενα αποτελέσματα:
1. Τον τουλάχιστον διπλασιασμό των ποσοστών της Χρυσής Αυγής.
2. Το ΚΚΕ και η ΔημΑρ θα έπαιρναν μια-δυό έδρες το καθένα.
Από που θα ερχόντουσαν τα καινούργια ποσοστά της ΧΑ, και που θα πήγαιναν τα χαμένα ποσοστά των άλλων; Μην ξεχνάμε ότι η Χρυσή Αυγή δεν είναι ακριβώς "δεξιά". Είναι άκρο. Και στα άκρα φτάνει οποιοσδήποτε από οπουδήποτε.
Στην τελική, με τρίτο κόμμα την ΧΑ και τέταρτο το ΠΑΣΟΚ, η πρωτιά θα παιζόταν μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, και η κυβέρνηση συνεργασίας θα κατέληγε να είναι ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, και άλλοι. Όπως τώρα.

Τελικά, ο εκβιασμός του Σαμαρά ήταν το αν θέλουμε διπλάσια Χρυσή Αυγή. Και ο σκοπός αγίασε τα μέσα, επιτρέποντας στους ανοιχτούς και κεκαλυμμένους δικτατορίσκους να δείξουν τα δόντια τους.

Δεν νομίζω να υπάρχει Έλληνας που να μπορεί να κοιμάται ειρηνικά αυτές τις μέρες γιατί, κάπου μέσα βαθιά ξέρουν όλοι ότι πίνοντας το δηλητήριο ο Σωκράτης  απεκάλυψε την υποκρισία της "δημοκρατίας" --και κανείς σήμερα δεν  μπορεί να το κάνει αυτό γιατί υποκριτές είναι όλοι και δεν πρόκειται να εξετάσουν τον εαυτό τους.

Προτιμούν ο σκοπός να αγιάζει τα μέσα.

...όχι. Η Ελλάδα δεν αρέσει στους Έλληνες. Γι' αυτό είναι συνέχεια τόσο θυμωμένοι, πολωμένοι, ξερόλες που βρίζουν τους πάντες, που αυτοκαταστρέφονται γιατί δεν βλέπουν τον λόγο να περισώσουν κάτι που μισούν. Γι' αυτό οι δρόμοι και οι παραλίες είναι ένα σκουπιδαριό και κανένας δεν μαζεύει τα σκουπίδια. Πόσα άλλα συμπτώματα θέλουμε για να αναγνωρίσουμε κάποιον που είναι δυστυχισμένος από το περιβάλλον του; Κοίταχτε γύρω σας: Μισούν τον τόπο που έχτισαν και πείσμα στο πείσμα, και μια που δεν έχουν και που αλλού να πάνε, παριστάνουν ο καθένας τον σωτήρα από όποιο στρατόπεδο τους κάθεται καλύτερα --μη και δείξουν ούτε καν στο εαυτό τους την πραγματικότητα. Είναι για λύπηση.

Σημ., Υπάρχει και εκείνη η σχολή που διδάσκει ότι "αν ρε φίλε δεν ζεις στην Ελλάδα, ή, αν ζεις στην Ελλάδα και είσαι αλλοδαπός, βούλωστο!" Όχι ακριβώς. Αν ένας Έλληνας που έχει επιλέξει να ζει στο εξωτερικό, ή αν ένας αλλοδαπός που έχει επιλέξει να ζει στην Ελλάδα, πληρώνει φόρους στο Ελληνικό κράτος, τότε, έχει ισάξιο δικαίωμα με τους υπόλοιπους να μιλάει.

Άκρα

Εσείς κι εγώ έχουμε συζητήσει συχνά περί των άκρων. Των ανθρωπίνων άκρων. Και δεν εννοώ χέρια και πόδια. Εννοώ τα άκρα της ανθρώπινης σκέψης, είτε αυτά είναι θεωρητικά ή πρακτικά, είτε αφορούν φιλοσοφία, θρησκεία, επιστήμη, πολιτική ή οικονομικά.

Κατ' αρχήν είναι βέβαια δύσκολο να προσδιορίσει κανείς από ποιό σημείο και πέρα κάτι μπορεί να θεωρηθεί άκρο. Από το γόνατο ή τον αστράγαλο; Από τον αγκώνα, τον καρπό, ή τον ώμο;

Κατά τη δική μου γνώμη, μια ακραία θέση προσδιορίζεται από το εάν απορρίπτει λογικά επιχειρήματα τα οποία τείνουν προς ένα άλλο άκρο μόνο και μόνο για να τα απορρίψει, ή/και επειδή τείνουν προς ένα άκρο αντίθετο της υποστηριζόμενης θέσης. Επειδή, καμία θέση, όσο κεντρώα ή ακραία, δεν είναι απόλυτα σωστή -όλες οι θέσεις περιέχουν και σωστά και λανθασμένα μέρη. Δεν έχει σημασία να προσδιορίσουμε τι είναι το σωστό και τι το λάθος: υπάρχουν άνθρωποι που σκέπτονται διαφορετικά από άλλους. Η διαφορετικότητα αυτή από μόνη της προσδιορίζει την αντικειμενική ύπαρξη πολλών θεωρουμένων "σωστών" ή "λανθασμένων" απόψεων με εξάρτηση το σημείο από το οποίο ξεκινά η οπτική.

Έχει περισσότερη αξία να αναλύουμε την ισχύ επιχειρημάτων που καταδικάζουν άλλα, παρά την ισχύ επιχειρημάτων που προσπαθούν να στηρίξουν άλλα.

Επίσης κατά την δική μου γνώμη, συχνά, ιδιαίτερα στην Ελληνική σκέψη, γίνεται το λάθος να θεωρούμε ότι υπάρχουν δύο άκρα, φερ' ειπείν Αριστερά και Δεξιά, Ύπαρξη Θεού ή Ανυπαρξία Θεού, κλπ. Μια αναπαράσταση γραμμική. Μια ευθεία με ένα κέντρο. Όμως υπάρχουν δύο άλλες εκδοχές-εικονογραφήσεις για να οροθετήσουμε ακριβέστερα τα άκρα: Το σχήμα καρό, ή διαμάντι, ένα τεράγωνο με τέσσερεις γωνίες Α, Β, Γ και Δ. Στην Πολιτική και Οικονομία αυτό θα είχε πλευρές την Αριστερά, την Ελευθεριακή Φιλοσοφία, την Δεξιά, και την Θεωρία που ζητά μέγιστο και ισχυρό κράτος. Τέσσερα άκρα αντί δύο.

Όμως, συνεχίζοντας να προτείνω τη γνώμη μου, η καλύτερη εικονογράφηση είναι μια σφαίρα, με βόρειο Πόλο, Νότιο Πόλο, τέσσερα ή και οκτώ σημεία στον Ισημερινό, και όλα τα πιθανά σημεία στις τρεις διαστάσεις του εσωτερικού της σφαίρας.

Με την εικονογράφηση της σφαίρας μπορούμε να ξεχωρίσουμε, όπως θα έπρεπε να ξεχωρίσουμε, πχ., την ακροαριστερά από την αναρχία. Την ακροδεξιά από την Ελευθεριακή φιλοσοφία. Τους Κλασσικούς Φιλελεύθερους από τους Φιλελεύθερους, από τους Νεοφιλελεύθερους. Τους ρατσιστές απόχρωσης δέρματος από τους ρατσιστές-ξενόφοβους.

Στην τελική, και επιστρέφοντας στην απλουστευμένη αρχή αυτής της εισαγωγής που έγραψα παραπάνω, δεν έχει τόσο σημασία να αποφασίσουμε αν ένα άκρο ξεκινά από τον ώμο, τον αγκώνα, ή τον καρπό, τα γόνατα ή τον αστράγαλο. Σημασία έχει να αναγνωρίσουμε ότι ένα ανθρώπινο όν αποτελείται από ολόκληρο το σώμα του, των νυχιών συμπεριλαμβανομένων, και ότι ως εκ τούτου, οποιαδήποτε θεωρία δεν το δέχεται, ή πρεσβεύει ότι ο νους μπορεί να θεωρηθεί "άνθρωπος" χωρίς το υπόλοιπο σώμα (του πρωκτού συμπεριλαμβανομένου), απλά προδίδει τους σπόρους αυτοκαταστροφής που περιέχει.

Πηγαίνοντας παρακάτω, δεν πιστεύω, προσωπικά, στον διαχωρισμό του αν μιλάμε για θρησκεία, πολιτική, ή, φιλοσοφία κλπ, εφ' όσον πιστεύω ότι όλα αυτά είναι αλληλένδετα, αλληλοεπιδρώντα και ομοούσια μέρη της σφαίρας για την οποία μίλησα παραπάνω. Λυπάμαι έναν Άθεο όσο λυπάμαι έναν Θρησκευόμενο, όσο λυπάμαι έναν αριστερό ή έναν δεξιό γιατί ο καθένας από αυτούς, κατά την γνώμη μου χάνει εντελώς την φύση, υφή και νόημα του θέματος εστιάζοντας στην αντίθεσή του με άλλους αντί στην γενική εικόνα και υπόθεση της απαραίτητα ενοποιημένης ανθρωπότητας αποτελούμενης από τις σκέψεις, πιστεύω και ιδέες όλων, χωρίς κανείς να κατέχει την πλήρη αλήθεια.

Υπάρχει βέβαια η συνήθης και ιδιαίτερα Ελληνική δικαιολογία ότι "φέρομαι έτσι επειδή ο άλλος φέρεται χειρότερα", ή, "τι μου λες εμένα, κοίτα τι κάνει ο άλλος". Δικαιολογίες τόσο λυπηρές όσο το σκουπιδαριό μέσα στο οποίο ασφυκτιεί η Ελλάδα.

Εκ του ορισμού προκύπτει επίσης ότι δεν πιστεύω πως οποιαδήποτε θεωρία, ή συνδυασμός θεωριών, μπορεί να εξυπηρετήσει μια κοινωνία ανθρωπίνων όντων επ' άπειρον χωρίς αλλαγή και εξέλιξη (εκ του ορισμού αυτού μια θεωρία που παραμένει ανεξέλικτη από τον 19ο αιώνα, ή επί πολλούς αιώνες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ίσως ως γνώμονας όχι όμως ως αρμόζουσα στο σήμερα. Και ως εκ τούτου, η δύναμις μιας θεωρίας μετριέται από την ανθεκτικότητά της στον χρόνο. Βέβαια, ο Χριστιανισμός, φερ' ειπείν, όταν τον δει κανείς σαν παρθενες και αναστημένους, κάτι χάνει στον 21ο αιώνα. Αν όμως δει κανείς την μεταφορικότητα της Αγίας Τριάδας σαν να εννοεί τον Πατέρα-Σύμπαν, τον Υιό-Ζωή, και το Άγιο Πνεύμα-Νόμους της Φυσικής και της Εξέλιξης, τότε η δύναμις μετατοπίζεται και αλλάζει. Αλλάζει επίσης η υφή της άρνησης όσων ακόμα νομίζουν πως Αγία Τριάδα σημαίνει έναν Θεό εκτός ανθρώπου).

Μια θεωρία είναι σαν ένα αυγό. Αν σπάσει το αυγό και γίνει ομελέτα, δεν πρόκειται ποτέ να χωρίσει από μόνο του τον κροκό από το ασπράδι και να ξαναγίνει αυγό. Αν δεν σπάσει και παραμείνει ανεξέλικτο θα γίνει κλούβιο. Κι αν εξελιχθεί φυσικά θα γίνει πουλάκι. Και το πουλάκι δεν είναι αυγό.

Ας επιστρέψω όμως στα άκρα.

Δεν βρίσκω στα Ελληνικά την έκφραση "selflessness" και δεν εκπλήσσομαι γι' αυτό. Selflessness απλά σημαίνει το να μην σκέπτεται κάποιος τον εαυτό του μόνο, ή το να μην σκέπτεται εγωκεντρικά (ίσως "ανιδιοτέλεια", αλλά όχι ακριβώς).  Ήθελα να πω ότι υπάρχουν φιλοσοφίες που βασίζονται στον εαυτό, στο άτομο, στην ελευθερία του ατόμου πρεσβεύοντας το self αντί για το selfless. Και άλλες που πρεσβεύουν την σκέψη για το σύνολο και όχι για το άτομο και απελευθερώνουν το σύνολο "φυλακίζοντας" το άτομο. Ούτε η μία ούτε η άλλη βέβαια αντεπεξέρχεται στην πραγματικότητα του ότι υπάρχει σύνολο μόνο επειδή υπάρχουν άτομα.

Από τα παραπάνω ίσως να συμπεράνατε, λανθασμένα, ότι πρεσβεύω πως η καλύτερη θέση είναι το κέντρο. Ουχί. Ελπίζω ότι η παραπάνω παράγραφος περι αυγών έδωσε το στίγμα μου, ότι πιστεύω πως μια κοινωνία πρέπει να κινείται συνεχώς εξελίσσοντας τις θέσεις της μέσα στην προαναφερθείσα σφαίρα, πλησιάζοντας κατά καιρούς και οποιοδήποτε από τα άκρα και το κέντρο, χωρίς ποτέ να αποπέμπει αλλά να παραπέμπει, χωρίς σκεπτικό διαχωριστικό αλλά ενωτικό. Κάτι το οποίο, στην τελική, συμβαίνει συνεχώς, αν προσέξουμε την ιστορία -η οποία ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από την αφήγηση της εξέλιξης του ανθρώπου ως κοινωνικό όν.

Αυτού του είδους η εξέλιξη όμως είναι τρομερά δύσκολο να κατανοηθεί και να γίνει αποδεκτή γιατί απαιτεί ελαστικότητα από τα άτομα που αποτελούν την κοινωνία. Και τέτοια ελαστικότητα θα απαιτούσε από το κάθε άτομο να μην εστιάζει στην διαφορετικότητά του από άλλους, ή στην διαφορετικότητα άλλων από εαυτόν, αλλά να εστιάζει στην θέση εαυτού ως μια και μόνο στο γενικότερο σύνολο. Πράγμα το οποίο η μέγιστη πλειοψηφία των ανθρώπων το βρίσκει αδύνατο.

Δεν είναι σαν να λέμε ότι δεν μπορεί μια γκαμήλα να περάσει από το μάτι μιας βελόνας. Είναι το αντίθετο. Είναι σαν να λέμε ότι δεν μπορεί το μάτι μιας βελόνας, ένας πολύ μικρός χώρος, να βρει την θέση του σε ένα μεγαλύτερο, πολύ μεγαλύτερο χώρο.