Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2012

Τράπεζες

















Ο Πρόεδρος της Ισλανδίας Ολαφούρ Ραγκνάρ Γκρίμσον έδωσε συνέντευξη στον Ρίτσαρντ Κουέστ του CNN η οποία ενέπνευσε την ιδέα να σας την παρουσιάσω. Μπορείτε να πάτε στην σελίδα του CNN και να δείτε την συνέντευξη κάνοντας κλικ στην επάνω φωτογραφία του Προέδρου Γκρίμσον.

 Ξεκίνησε λέγοντας:

"...αυτό το δάνειο, και η υποχρέωση να αποφασίσουμε αν θα επιστρέψουμε το δάνειο, με κάθε κυβέρνηση της Ευρώπης εναντίων μου, με σχεδόν κάθε ειδικό να μου λέει ότι θα δημιουργούσα μια οικονομική καταστροφή για την Ισλανδία αν το έκανα ...και μετά να πάρω το βάρος της απόφασης πάνω στους ώμους μου και να πω ότι θα ακολουθήσω την δημοκρατική επιθυμία των ανθρώπων της Ισλανδίας, ενάντια στην πίεση των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, και του Ευρωπαϊκού οικονομικού τομέα, ήταν η πιο δύσκολη απόφαση που αναγκάστηκα ποτέ να πάρω."

Η πρώτη ερώτηση του Ρίτσαρντ Κουέστ ήταν: "Πιστεύετε ότι η ικανότητα να είστε ανυπότακτος/ανορθόδοξος σε αυτό, ήταν μοναδική στην περίπτωση της Ισλανδίας και ότι δεν θα μπορούσε να είχε επαναληφθεί σε ένα μέρος όπως η Ελλάδα, ή, η Ιρλανδία;"

Ο Πρόεδρος Γκρίμσον απήντησε: "Οπωσδήποτε ήταν μέρος του συστήματος του Ευρώ, οπότε δεν μπορούσαν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους, αλλά θα μπορούσαν να είχαν υιοθετήσει την πολιτική μας όσον αφορά τις τράπεζες. Έχω συχνά κάνει την ερώτηση: Γιατί είναι οι τράπεζες ιερότερες στο οικονομικό σύστημα από άλλες πιο σημαντικές, παραγωγικές επιχειρήσεις. Και, επίσης, όταν ήρθαμε αντιμέτωποι με την επιλογή μεταξύ των συμφερόντων των Ευρωπαϊκών οικονομικών αγορών, που μας πίεζαν να ακολουθήσουμε ορισμένες οικονομικές πολιτικές, και της δημοκρατικής θέλησης των ανθρώπων της Ισλανδίας, αποφασίσαμε να επιτρέψουμε στην δημοκρατική θέληση των ανθρώπων της Ισλανδίας να είναι υπέρτατη."

Ο Ρίτσαρντ Κουέστ τότε ρώτησε: "Αν πάρουμε το επιχείρημά σας στην λογική κατάληξή του, τότε πολλές τράπεζες στη Ευρώπη θα χρεοκοπούσαν."

"Είναι ξεκάθαρο ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ισλανδία βρίσκεται τώρα σε μια δυνατή ανάκαμψη, σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, είναι ότι επιτρέψαμε στις τράπεζες να χρεοκοπήσουν. Ήταν ιδιωτικές τράπεζες, και ο ιδιωτικός τομέας της αγοράς αφέθηκε ελεύθερος να ακολουθήσει την πορεία του."

"Και σε εκείνους που κάνουν την κριτική ότι μπορείτε να το κάνετε αυτό με 320.000 ανθρώπους αλλά όχι με 32.000.000, τι θα λέγατε;"

"Δεν δέχομαι αυτό το επιχείρημα, γιατί αν οποιοσδήποτε είχε περιγράψει, εδώ και τέσσερα χρόνια, πως θα ήταν η Ισλανδία το 2012, ακλουθώντας τις πολιτικές που ακολουθήσαμε, οι περισσότεροι καθιερωμένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί στη Ευρώπη θα έλεγαν ότι δεν μπορεί να γίνει επιτευκτό. Αλλά τώρα βρισκόμαστε τέσσερα χρόνια αργότερα και έχουμε αποδείξει ότι μπορεί να γίνει επιτευκτό."

Τα παραπάνω μεταφράστηκαν από εμένα στα Ελληνικά για την ανάρτηση. Τα υπόλοιπα βρίσκονται στην συνέντευξη που μπορείτε να ακούσετε στα Αγγλικά στο παραπάνω λινκ της εικόνας.

Η Ελλάδα, πράγματι έχει ορισμένες σημαντικές διαφορές από την Ισλανδία:
- Η Ισλανδία έχει το 3% του πληθυσμού της Ελλάδας και είναι ένα νησί στον Βόρειο Ατλαντικό από το οποίο περνά ο Αρκτικός κύκλος, μόλις λίγο βόρεια,
- Η Ισλανδία έχει δικό της νόμισμα,
- Η Ισλανδία έχει κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική σύνθεση πάρα πολύ διαφορετική από της Ελλάδας. Αυτό είναι, πιστεύω, πάρα πολύ σημαντικό στην σύγκριση. Ιδιαίτερα η κοινωνική και πολιτιστική σύνθεση έχουν ριζικές διαφορές.
- Οι γείτονες της Ισλανδίας είναι η Γροιλανδία, και η Νορβηγία, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι γείτονες της Ελλάδας και οι εξαρτήσεις της είναι πάρα πολύ διαφορετικές.
Εμείς μπορεί να ξέραμε να συζητάμε κάτω από αιωνόβιες ελιές καθήμενοι σε Πεντελικά μάρμαρα πριν 2.500 χρόνια, αλλά εκείνοι ήταν Βίκινγκς στον Βόρειο Ατλαντικό. Ο καθένας με τον τρόπο του. Η Ισλανδία σήμερα μιλάει μια διάλεκτο που είναι ταυτόσημη με την γλώσσα των Βίκινγκς που την αποίκησαν πριν 1.138 χρόνια. Η Ισλανδία ακόμα σκέπτεται το αν θα αποφασίσει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή όχι, και το κυρίως εισόδημά της έρχεται από την αλιεία στον Ατλαντικό.

Η Ισλανδία έχει 13 κόμματα εκ των οποίων 6 αντιπροσωπεύονται στο Κοινοβούλιο, και η Ελλάδα κάπου 28 κόμματα (πρόσθεσε ή αφαίρεσε μερικά) εκ των οποίων 8 αντιπροσωπεύονται στην Βουλή  (συμπεριλαμβανομένου τώρα του ΡΙΚΣΣΥ).

Ίσως πάλι ο Πρόεδρος Γκρίμσον να μην έχει απόλυτο δίκιο και οι διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Ισλανδίας να είναι πιο θεμελιώδεις από όσο θα επέτρεπε ρεαλιστικούς παραλληλισμούς.

Ίσως εκείνη η ιδέα για δημοψήφισμα, που είχε ο Γιωργάκης πέρσι, ήρθε πολύ αργά σε έναν πολύ λίγο.






Πάντα πήγαινα με Icelandair μεταξύ Βοστώνης και Στοκχόλμης.
Το αεροδρόμιο του Κεφλαβίκ, κοντά στο Ρεϋκιαβίκ είναι από τα αγαπημένα μου.











6 σχόλια:

  1. Άλλη σημαντική διαφορές μεταξύ Ισλανδίας και Ελλάδας είναι η διαφορά στη νοοτροπία του κόσμου το οποίο είναι εν μέρει προϊόν των ιστορικών εξελίξεων, οι οποίες ήταν σίγουρα περισσότερες και πιο έντονες σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής ιστορίας (με ιδιαίτερη βαρύτητα στη σύγχρονη ιστορία που επηρεάζει περισσότερο τις τωρινές γενιές) σε αντίθεση με την ισλανδική. Σε αυτό παίζει μεγάλο ρόλο και η γεωγραφική απομόνωση της Ισλανδίας, που ίσως μαζί με τη Νέα Ζηλανδία (αν εξαιρέσει κανείς κάποια κρατίδια-νησιά του Ειρηνικού) είναι οι χώρες με τους πιο μακρινούς γείτονες. Πχ η Ισλανδία δεν είναι πιο κοντά στη Δανία, της οποίας μέρος αποτελούσε για μεγάλο διάστημα, απ'ότι εμείς. Αυτό έχει σημασία στο πόσο πολυέξοδο είναι για χώρες σαν τη δική μας, σε ιδιαίτερα ευαίσθητες γεωγραφικές περιοχές, να εξασφαλίζουν την καλή γειτονία με τους γύρω γύρω.
    Το ότι ο πληθυσμός των δύο χωρών διαφέρει τόσο είναι ίσως που επιτρέπει ότι η αλιεία αρκεί για να στηρίζει την ισλανδική οικονομία αλλά όχι μία οικονομία με 30πλάσια βάση.
    Αυτές οι δύο παραστάσεις, οι Βίκινγκς και η διονυσιακή παράσταση από το αγγείο, απέχουν χρονολογικά μεταξύ τους γύρω στους 10-15 αιώνες και μάλλον δεν επηρεάζουν το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μια οικονομική κρίση.
    Δεν ξέρω αν η Ισλανδία θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για την Κύπρο, που πληθυσμιακά τουλάχιστον της μοιάζει, αν και γεωπολιτικά απέχει έτη φωτός.
    Το δημοψήφισμα για μένα θα έδινε λύση ή τουλάχιστον θα επιτάχυνε της διαδικασίες, χωρίς να είχε μπει η χώρα σε μια διαδικασία που τράβηξε και θα τραβήξει πολλά χρόνια μααδώντας τη μαργαρίτα αν χρεωκοπούμε ή δε χρεωκοπούμε. Αλλά όντως, έχει σημασία ποιος το προτείνει και με τι αξιοπιστία μιλάει. Αλλά είναι φοβερό, πώς όλη η αντιπολίτευση, με γελοίες δικαιολογίες, ενώθηκε ενάντια στο δημοψήφισμα που στο κάτω κάτω είναι υπέρτατη έκφραση δημοκρατίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα αγαπητέ Neropistolero. Οι αναφορά στους Βίκινγκς και στα Διονυσιακά γλέντια, φαινόταν, ελπίζω, από μόνη της, σαν μια πιο "ελαφριά" και αστεία από μέρους μου παρουσίαση. Φυσικά δεν έχει και πολύ βαρύτητα. Αλλά είναι απόλυτα έγκυρο ότι υπάρχουν σημαντικότατες πραγματικές διαφορές, όπως λες και εσύ, μεταξύ των δύο χωρών -για αυτό και δεν είμαι σίγουρος ότι η ίδια λύση θα "δούλευε" και στην Ελλάδα -μάλιστα πιστεύω ότι δεν θα μπορούσε να δουλέψει. Αν όχι για άλλο λόγο επειδή στην Ελλάδα θα βρισκόντουσαν συνέχεια σε απεργίες, και ...αγώνες, αντί να ξαναχτίζουν την οικονομία τους.

      Το δημοψήφισμα θα έδινε πιο άμεσα την ευθύνη στον λαό, κάτι που πιστεύω χρειάζεται σε μια χώρα όπου κανένας δεν δέχεται προσωπική ευθύνη για τίποτα. Με αυτό το σκεπτικό, το δημοψήφισμα θα έφερνε τον λαό περισσότερο σε επαφή με τον εαυτό του -και θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει σαν μοχλός διαπραγμάτευσης αν είχε γίνει το 2010 (και όχι το 2011) από έναν πολιτικό με περισσότερη πυγμή και ισχυρότερη προσωπικότητα...

      Και έχεις δίκιο και στην τελευταία σου φράση, ότι η αντιπολίτευση δυστυχώς δίνει βαρύτητα στο "αντί" και όχι στην "πολίτευση"...

      Καλό σου Σαββατοκύριακο!

      Διαγραφή
  2. Δημήτρη είναι εύκολο να αφήνεις τις τράπεζες σου να χρεοκοπήσουν όταν το 95% (και βάλε) των καταθέσεων τους είναι ξένης ιδιοκτησίας. Παρέχεις εγγυήσεις στις λιγοστές (ως ποσοστό) καταθέσεις των δικών σου πολιτών και αφήνεις απλά τις ξένες κυβερνήσεις να βγάλουν το φίδι από την τρύπα με τους υπόλοιπους. Εμείς σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο. Για αυτό καλύτερα θα ήταν μάλλον να κοιτάξουμε προς τη Σουηδία:

    http://www.nytimes.com/2008/09/23/business/worldbusiness/23krona.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ μου Epanechnikov, αυτό το άρθρο των ΝΥΤ του 2008 είναι αρχικά απόδειξη ότι σε κάθε χώρα οι λύσεις λειτουργούν βάση της πολιτιστικής πραγματικότητας και κοινωνικής συνοχής κάθε χώρας. Η Σουηδική κυβέρνηση πούλησε αργότερα τις μετοχές της. Στην Ελλάδα αυτά θα πέφτανε κάτω από τις ΜΜΕ λεζάντες "κρατικοποίηση", και "ιδιωτικοποίηση", και θα αρχίζαν καινούργιοι ...αγώνες στο πεζοδρόμιο. Σοβαρά, στην Ελλάδα, συμφωνώ, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να κάνουμε αυτό που έκανε η Ισλανδία, ή, η Σουηδία. Και δεν θα μιλήσουμε σοβαρά για εκείνους που σηκώνουν το λάβαρο της ...Αργεντινής. Δεν είμαστε ούτε Σκανδιναβία, ούτε Νότιος Αμερική. Είμαστε Ελλάδα και θα μπορούσαμε να είμαστε περήφανοι για το ότι είμαστε αν δεν είχαμε τόσα παραδείγματα πλήρους αποποίησης ευθύνης, ή μετατόπισης ευθύνης, που ενεργεί αρνητικά σε οποιαδήποτε προσπάθεια να επιτύχουμε κάτι που μόνο με αίσθημα ευθύνης μπορεί να επιτευχθεί.

      Όσον φορά την παρατήρηση/ερώτησή μου στην ανάρτηση σήμερα, πιστεύω ότι πράγματι δεν είχε απόλυτο δίκιο ο πρόεδρος να αφήσει να εννοηθεί ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να βρει καλά αποτελέσματα σε μια πολιτική σαν της Ισλανδίας. Αυτό όμως το οποίο είναι αξιοσημείωτο, όχι επειδή είπε ότι το έκανε αλλά επειδή είναι αλήθεια ότι το έκανε, είναι το να θεωρηθεί "υπέρτατη" η βούληση των Ισλανδών. Κάτι τέτοιο, έστω και σε ρητορική, πράγματι λείπει από την Ελλάδα όπου οι "πολιτικοί" ρητορεύουν για το τι είναι για το καλό του "λαού...

      Καλό σου απόγευμα!

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ Δημήτρη θα συμφωνήσω μαζί σου πως η Ελλάδα είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Βέβαια θα ήθελα να επισημάνω πως η εντύπωση μου είναι πως η Ελληνική κοινωνία έχει επιδείξει κάποια ωριμότητα αναλαμβάνοντας μέρος των ευθυνών της. Η αποδοχή είναι παθητική και ενδεχομένως υποσυνείδητη αλλά καλό θα ήταν να μην ξεχνάμε πως οι αντιδράσεις υπήρξαν ήπιες σε σχέση με την πτώση του βιοτική επιπέδου (η μεγαλύτερη που έχει καταγράψει χώρα που δεν βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση αν δεν κάνω λάθος). Η παθητική αποδοχή των ευθυνών βέβαια δεν αρκεί, αυτό που χρειάζεται είναι η συνειδητοποιημένη αλλαγή της συμπεριφοράς όλων. Τέλος έχω την εντύπωση πως αρκετά από τα προβλήματα μας ξεκινούν από το γεγονός πως οι πολιτικοί μας θεώρησαν στα χρόνια της δανεικής ευημερίας υπέρτατη την βούληση (σημαντικής μερίδας τουλάχιστον) των Ελλήνων συγκεκριμένης γενιάς. Η συγκεκριμένη βούληση επιθυμούσε να ζούμε σαν να μην υπάρχει αύριο -στο Τσοβόλα δώστα όλα πόσοι είπαμε πως αντέδρασαν;

      Καλό βραδάκι να έχεις!


      Διαγραφή
    3. Είναι ενδιαφέρον ότι ποτέ δεν είχα συνδυάσει το γεγονός που επισημαίνεις, της παθητικής ευθύνης, με τους συνήθεις εξάψαλμούς μου περί "ατομικής και συλλογικής ευθύνης" γενικότερα. Πράγματι υπάρχει η ευθύνη για την οποία μιλάς, ως απαραίτητο συστατικό της προσπάθειας επιβίωσης. Η ερώτηση είναι αν η παθητική αυτή ευθύνη θα μπορέσει να μεταλλάξει σε κοινωνική συνοχή, και σε χειραφέτηση του πολίτη στην διαχείριση του κράτους του...

      Καταλαβαίνω τι λες για την βούληση της "συγκεκριμένης γενιάς". Εγώ θα το ανέθετα, κατά την γνώμη μου, περισσότερο σε συγκεκριμένο μέρος του λαού, που περιλαμβάνει όχι μόνο την γενιά αυτή, αλλά και την προηγούμενη, που έφερε τις εμπειρίες τις γενιάς αυτής, και την επόμενη που έμαθε από τους γονείς της ότι κάποιος τους τα δίνει όλα... Και σίγουρα αυτό είναι και κατ' εμέ μέρος μόνο του λαού, και η σχέση μεταξύ αυτού του μέρους και των κυβερνήσεων ήταν περισσότερο πελατειακή παρά θεληματική...

      Διαγραφή