Η αρχαιότερη και η πιο θεμελιωδώς βαθιά ερώτηση της ανθρωπότητας είναι:
Είμαστε μόνοι;
Υπάρχουν μόνο δύο πιθανές απαντήσεις:
Κοινωνιολογικά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι...
Αυτό ίσως να είναι και το υποσυνείδητο, έμμεσο κίνητρο για να πιστεύουμε ότι η ερώτηση δεν έχει ήδη απαντηθεί: δεν μας αρέσει η απάντηση.
Η ερώτηση είναι πολύ πιο πολύπλοκη από όσο φαίνεται, γιατί, αυτή η κλασσική ερώτηση δεν προσδιορίζει το τι ακριβώς πρέπει να είναι ένα είδος ζωής για να το θεωρήσουμε ισάξιό μας, άρα να θεωρήσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι. Δεν προσδιορίζει καν η ερώτηση το τι είναι ζωή. Ενώ στην επιφάνεια η ερώτηση αναφέρεται σε ζωή πέρα από τον πλανήτη Γη, η ουσία της ερωτήσεως ενδιαφέρει την σύγκριση ειδών ζωής και την έρευνα για άλλους σαν κι εμάς. Η ερώτηση όμως υφίσταται σαν πανοπλία έναντι της συνειδητοποίησης (ή παραδοχής) ότι δεν είμαστε τίποτα το ιδιαίτερο.
Για να αποδώσουμε το μάταιο της ερώτησης, εστιαζόμενης στο αν υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί σαν τον δικό μας εκτός της Γης, ας πούμε για μια στιγμή ότι το να μην είμαστε μοναδικοί συνεπάγεται την ύπαρξη άλλων ειδών ζωής που να είναι σχεδόν σαν κι εμάς. "Ύπαρξη" συνεπάγεται την συνύπαρξη, ή τουλάχιστον την ευκαιρία να τους δούμε ή να τους ακούσουμε, ή να λάβουμε απόδειξη ότι υπάρχουν.
Η επικοινωνία στο σύμπαν, στο επίπεδό μας, γίνεται στην ταχύτητα του φωτός. Δηλαδή, αν σήμερα ανακαλύψουμε εκπομπές ηλεκτρονικών σημάτων, αποδείξεις νοήμονος ζωής με τεχνολογία σε ένα πλανήτη ενός άστρου 10.000 έτη φωτός μακριά μας (γείτονες δηλαδή, δίπλα μας), αυτό σημαίνει ότι η ζωή υπήρχε εκεί πριν δέκα χιλιάδες χρόνια. Όχι σήμερα. Σήμερα θα είναι πολύ διαφορετική, πάρα πολύ εξελιγμένη, ή θα έχει αυτοκαταστραφεί, ή θα έχει εκλείψει.
Αν λοιπόν ανακαλύπταμε νοήμονα ζωή, με τεχνολογία, 10.000 έτη φωτός μακριά μας (δέκα χιλιάδες χρόνια πριν), και, σκεπτόμενοι την διαφορά στην δική μας τεχνολογία από την Βιομηχανική Επανάσταση ως σήμερα (200 χρόνια) τότε εκείνος ο πολιτισμός σήμερα θα έχει εξελιχθεί τεχνολογικά, 50 φορές περισσότερο από όσο εξελίχθηκε ο πολιτισμός μας τα τελευταία 200 χρόνια. Και αν μας πάρουν χαμπάρι σήμερα και ξεκινήσουν να έρθουν να πάρουν ένα καφεδάκι μαζί μας, θα φτάσουν το λιγότερο σε 10.000 χρόνια, στο μέλλον. Αν είναι τόσο τεχνολογικά αναπτυγμένοι που να ταξιδεύουν γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός, τότε δεν θα ενδιαφερθούν για μας περισσότερο από όσο θα ενδιαφερόμασταν εμείς να επικοινωνήσουμε με ένα ποντικάκι, ή ένα φυτό, ή μια αγελάδα. Βέβαια, μέχρι να φτάσουν εδώ, θα έχουμε εξελιχθεί και εμείς, ή θα έχουμε ήδη αυτοκαταστραφεί...
Η επίγνωση της ύπαρξης άλλης ζωής, αλλού στο σύμπαν, συνεπάγεται την σύμπτωση της εξέλιξης/ύπαρξης της ζωής εκείνης σε χρόνο που να συμπίπτει με τον δικό μας χρόνο ύπαρξης μείον τον χρόνο απόστασης στην ταχύτητα του φωτός από εκείνους σε εμάς. Το οποίο και σημαίνει ότι δεν πρόκειται να επικοινωνήσουμε σε τωρινό χρόνο γιατί υπάρχουμε σε διαφορετικούς χρόνους προσδιοριζόμενους από την απόσταση μεταξύ μας.
Ο γαλαξίας μας έχει διάμετρο 120.000 έτη φωτός και πάχος μεταβλητό, περίπου 10.000 έτη φωτός. Περιέχει κάπου 300 δισεκατομμύρια άστρα με ίσως 800 δισεκατομμύρια πλανήτες. Υπάρχει για περίπου 11 δισεκατομμύρια χρόνια και είναι ένας από τρισεκατομμύρια γαλαξίες στο σύμπαν, όπου μπορούμε να αντιληφθούμε την ύπαρξη γαλαξιών σε ακτίνα 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός από την Γη.
Λέτε να είμαστε μόνοι μας; και λέτε ότι θα υπάρξει ποτέ η φανταστικά απίθανη σύμπτωση απόστασης/χρόνου να αντιληφθούμε άλλους;
Όσον αφορά ζωή παρεμφερή με του δικού μας είδους, η λογική και η στατιστική λένε ότι υπάρχουν στην έκταση του χώρου/χρόνου του σύμπαντος εκατομμύρια είδη ζωής σαν κι εμάς, αλλά...
Αυτά, για να αντιληφθεί μια ζωή την άλλη μέσα στον χώρο/χρόνο. Το να συναντηθούν, συνεπάγεται τόσες συμπτώσεις επί συμπτώσεων τόσο πολύ περισσότερες από το να αντιληφθούν απλά η μία την άλλη, όπου η πιθανότητα καθισταται εκτός κάθε λογικής.
Άλλωστε, για να φτάσει ένας πολιτισμός να μπορεί να ταξιδέψει γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός (απαραίτητη συνθήκη για διαστρικά ταξίδια και επικοινωνία) θα έχει φτάσει, απαραίτητα, και σε πνευματικό επίπεδο ύψιστης αρμονίας με το σύμπαν, η οποία αρμονία θα ήταν τίποτα λιγότερο από βάσεις ηθικής (η τάση ενός είδους για επέμβαση/καταστροφή συνεπάγεται και την πιθανότητα αυτοκαταστροφής η οποία αυξάνεται όσο ανακαλύπτονται περισσότερες γνώσεις --η ίδια η "ζωή" σαν ανεξάρτητος θεσμός του σύμπαντος δεν το επιτρέπει εισάγοντας στην εξέλιξη του συγκεκριμένου είδους την πορεία προς εξαφάνισή του). Ενα τόσο εξελιγμένο και ανώτερο είδος ζωής με την τάση αρμονίας σε επίπεδο ηθικής ποτέ δεν θα επέμβαινε με την εξέλιξη άλλων ειδών σε άλλους πλανήτες. Και, εφ' όσον η κάθε ζωή χρειάζεται ιδιαιτερότατες βιολογικές συνθήκες για να επιβιώσει σε έναν πλανήτη, οι πιθανότητες να μπορούσαν να ζούν στην βιολογία της Γης (ή εμείς αλλού) προσθέτει άλλο ένα "άπειρο" συμπτώσεων...
Όσον αφορά την ζωή γενικά, πρέπει πρώτα να αποφασίσετε τον όρο του τι συνιστά "ζωή". Και αφού το αποφασίσετε, σκεφτείτε πόσα πιθανά είδη αφήσατε έξω από τον ορισμό σας.
Είμαστε μόνοι;
Υπάρχουν μόνο δύο πιθανές απαντήσεις:
- Ή είμαστε ένα είδος από πολλά,
- Ή είμαστε το μοναδικό είδος στο σύμπαν που ανέπτυξε τεχνολογία (ή, η Γη έιναι ο μοναδικός πλανήτης σε όλο το σύμπαν όπου αναπτύχθηκε ζωή).
Κοινωνιολογικά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι...
... αν λαβαίναμε την απάντηση του ότι είμαστε μοναδικοί, αυτό θα ενίσχυε την αίσθηση του να φερόμαστε θετικά, με περηφάνια και σημασία, και επίσης θα ενίσχυε την θέση του ότι κάποιος πρέπει να μας δημιούργησε, για να είμαστε τόσο μοναδικοί --η οποία πίστη επιτρέπει και επανάπαυση στην σιγουριά που δίνει ο δημιουργός, η οποία "σιγουριά/επανάπαυση" ελλείψη κατανόησης/παιδείας/θάρρους, είναι και το κίνητρο πίστης σε ανεξάρτητο δημιουργό με ιδία συνείδηση/βούληση (Βέβαια, η αλυσίδα σκέψης ότι είμαστε μοναδικοί, άρα κάποιος μας δημιούργησε επί τούτου, συνεπάγεται ότι δεν είμαστε μόνοι μια που υπήρχε/υπάρχει ο "δημιουργός" --ο οποίος, όμως, από που ξεφύτρωσε; πότε και γιατί; [αυτό είναι το άτοπο της λογικής στην υπόθεση ύπαρξης θεού --άτοπο που δημιουργεί φαύλο κύκλο ερωταπαντήσεων --εκτός αν "πούμε" ότι, μεταφορικά/ποιητικά/λογοτεχνικά το σύμπαν του οποίου είμαστε ομοούσιο μέρος είναι ο "θεός"]).
...αν λαβαίναμε την απάντηση ότι είμαστε ένα είδος από πολλά, τότε η θέληση να επιτύχουμε θα βυθιζόταν στην απογοήτευση του ότι δεν είμαστε τίποτα το ιδιαίτερο. Η συνειδητοποίηση της μη μοναδικότητας και της συνύπαρξης με άλλους θα σήμαινε την αποσύνθεση της κοινωνίας μας και την αυτοκαταστροφή του είδους μας.
Αυτό ίσως να είναι και το υποσυνείδητο, έμμεσο κίνητρο για να πιστεύουμε ότι η ερώτηση δεν έχει ήδη απαντηθεί: δεν μας αρέσει η απάντηση.
Η ερώτηση είναι πολύ πιο πολύπλοκη από όσο φαίνεται, γιατί, αυτή η κλασσική ερώτηση δεν προσδιορίζει το τι ακριβώς πρέπει να είναι ένα είδος ζωής για να το θεωρήσουμε ισάξιό μας, άρα να θεωρήσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι. Δεν προσδιορίζει καν η ερώτηση το τι είναι ζωή. Ενώ στην επιφάνεια η ερώτηση αναφέρεται σε ζωή πέρα από τον πλανήτη Γη, η ουσία της ερωτήσεως ενδιαφέρει την σύγκριση ειδών ζωής και την έρευνα για άλλους σαν κι εμάς. Η ερώτηση όμως υφίσταται σαν πανοπλία έναντι της συνειδητοποίησης (ή παραδοχής) ότι δεν είμαστε τίποτα το ιδιαίτερο.
Αν προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε τι είναι, τι σημαίνει, πως ορίζεται η "ζωή", στο τέλος της κλιμακωτής σκέψης θα καταλήξουμε αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι το ίδιο το σύμπαν είναι "ζωντανό".
Αν προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε τι είδος ζωής θα ήταν αρκετά παρεμφερές με εμάς ώστε να μας επέτρεπε να πούμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας, θα καταλήγαμε στην αναπόφευκτη λογική του ότι δεν είμαστε απαραίτητα στην κορφή της πυραμίδας --εφ' 'οσον υπάρχουν τόσα είδη ζωής χαμηλότερα από εμάς, όπως οι αμοιβάδες, είναι αυτονόητο ότι πιθανόν να υπάρχουν και άλλα "υψηλότερα", και ότι μπορεί να υπάρχει ζωή πάρα πολύ πιο εξελιγμένη και ανώτερη από εμάς, τόσο ανώτερη που να μην μπορούμε καν να την εννοήσουμε ή να την αντιληφθούμε (όπως μια αμοιβάδα δεν μπορεί να αντιληφθεί εμάς --και είμαστε και στον ίδιο πλανήτη).
Για να αποδώσουμε το μάταιο της ερώτησης, εστιαζόμενης στο αν υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί σαν τον δικό μας εκτός της Γης, ας πούμε για μια στιγμή ότι το να μην είμαστε μοναδικοί συνεπάγεται την ύπαρξη άλλων ειδών ζωής που να είναι σχεδόν σαν κι εμάς. "Ύπαρξη" συνεπάγεται την συνύπαρξη, ή τουλάχιστον την ευκαιρία να τους δούμε ή να τους ακούσουμε, ή να λάβουμε απόδειξη ότι υπάρχουν.
Η επικοινωνία στο σύμπαν, στο επίπεδό μας, γίνεται στην ταχύτητα του φωτός. Δηλαδή, αν σήμερα ανακαλύψουμε εκπομπές ηλεκτρονικών σημάτων, αποδείξεις νοήμονος ζωής με τεχνολογία σε ένα πλανήτη ενός άστρου 10.000 έτη φωτός μακριά μας (γείτονες δηλαδή, δίπλα μας), αυτό σημαίνει ότι η ζωή υπήρχε εκεί πριν δέκα χιλιάδες χρόνια. Όχι σήμερα. Σήμερα θα είναι πολύ διαφορετική, πάρα πολύ εξελιγμένη, ή θα έχει αυτοκαταστραφεί, ή θα έχει εκλείψει.
Αν λοιπόν ανακαλύπταμε νοήμονα ζωή, με τεχνολογία, 10.000 έτη φωτός μακριά μας (δέκα χιλιάδες χρόνια πριν), και, σκεπτόμενοι την διαφορά στην δική μας τεχνολογία από την Βιομηχανική Επανάσταση ως σήμερα (200 χρόνια) τότε εκείνος ο πολιτισμός σήμερα θα έχει εξελιχθεί τεχνολογικά, 50 φορές περισσότερο από όσο εξελίχθηκε ο πολιτισμός μας τα τελευταία 200 χρόνια. Και αν μας πάρουν χαμπάρι σήμερα και ξεκινήσουν να έρθουν να πάρουν ένα καφεδάκι μαζί μας, θα φτάσουν το λιγότερο σε 10.000 χρόνια, στο μέλλον. Αν είναι τόσο τεχνολογικά αναπτυγμένοι που να ταξιδεύουν γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός, τότε δεν θα ενδιαφερθούν για μας περισσότερο από όσο θα ενδιαφερόμασταν εμείς να επικοινωνήσουμε με ένα ποντικάκι, ή ένα φυτό, ή μια αγελάδα. Βέβαια, μέχρι να φτάσουν εδώ, θα έχουμε εξελιχθεί και εμείς, ή θα έχουμε ήδη αυτοκαταστραφεί...
Η επίγνωση της ύπαρξης άλλης ζωής, αλλού στο σύμπαν, συνεπάγεται την σύμπτωση της εξέλιξης/ύπαρξης της ζωής εκείνης σε χρόνο που να συμπίπτει με τον δικό μας χρόνο ύπαρξης μείον τον χρόνο απόστασης στην ταχύτητα του φωτός από εκείνους σε εμάς. Το οποίο και σημαίνει ότι δεν πρόκειται να επικοινωνήσουμε σε τωρινό χρόνο γιατί υπάρχουμε σε διαφορετικούς χρόνους προσδιοριζόμενους από την απόσταση μεταξύ μας.
Ο γαλαξίας μας έχει διάμετρο 120.000 έτη φωτός και πάχος μεταβλητό, περίπου 10.000 έτη φωτός. Περιέχει κάπου 300 δισεκατομμύρια άστρα με ίσως 800 δισεκατομμύρια πλανήτες. Υπάρχει για περίπου 11 δισεκατομμύρια χρόνια και είναι ένας από τρισεκατομμύρια γαλαξίες στο σύμπαν, όπου μπορούμε να αντιληφθούμε την ύπαρξη γαλαξιών σε ακτίνα 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός από την Γη.
Λέτε να είμαστε μόνοι μας; και λέτε ότι θα υπάρξει ποτέ η φανταστικά απίθανη σύμπτωση απόστασης/χρόνου να αντιληφθούμε άλλους;
Όσον αφορά ζωή παρεμφερή με του δικού μας είδους, η λογική και η στατιστική λένε ότι υπάρχουν στην έκταση του χώρου/χρόνου του σύμπαντος εκατομμύρια είδη ζωής σαν κι εμάς, αλλά...
- Σχεδόν κανείς δεν πρόκειται να αντιληφθεί την ύπαρξη του άλλου, και,
- Ποτέ δεν πρόκειται να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Αυτά, για να αντιληφθεί μια ζωή την άλλη μέσα στον χώρο/χρόνο. Το να συναντηθούν, συνεπάγεται τόσες συμπτώσεις επί συμπτώσεων τόσο πολύ περισσότερες από το να αντιληφθούν απλά η μία την άλλη, όπου η πιθανότητα καθισταται εκτός κάθε λογικής.
Άλλωστε, για να φτάσει ένας πολιτισμός να μπορεί να ταξιδέψει γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός (απαραίτητη συνθήκη για διαστρικά ταξίδια και επικοινωνία) θα έχει φτάσει, απαραίτητα, και σε πνευματικό επίπεδο ύψιστης αρμονίας με το σύμπαν, η οποία αρμονία θα ήταν τίποτα λιγότερο από βάσεις ηθικής (η τάση ενός είδους για επέμβαση/καταστροφή συνεπάγεται και την πιθανότητα αυτοκαταστροφής η οποία αυξάνεται όσο ανακαλύπτονται περισσότερες γνώσεις --η ίδια η "ζωή" σαν ανεξάρτητος θεσμός του σύμπαντος δεν το επιτρέπει εισάγοντας στην εξέλιξη του συγκεκριμένου είδους την πορεία προς εξαφάνισή του). Ενα τόσο εξελιγμένο και ανώτερο είδος ζωής με την τάση αρμονίας σε επίπεδο ηθικής ποτέ δεν θα επέμβαινε με την εξέλιξη άλλων ειδών σε άλλους πλανήτες. Και, εφ' όσον η κάθε ζωή χρειάζεται ιδιαιτερότατες βιολογικές συνθήκες για να επιβιώσει σε έναν πλανήτη, οι πιθανότητες να μπορούσαν να ζούν στην βιολογία της Γης (ή εμείς αλλού) προσθέτει άλλο ένα "άπειρο" συμπτώσεων...
- Το σύμπαν είναι γεμάτο ζωή (το σύμπαν είναι ζωή), αλλά,
- Δεν υφίσταται πιθανότητα, ή ανάγκη, ή χρησιμότητα, επικοινωνίας μεταξύ τους στον χώρο και τον χρόνο.
- Στην καλύτερη περίπτωση, κάθε πολιτισμός θα άφηνε τις γνώσεις του αποθηκεμένες σε μια "Γαλακτική Εγκυκλοπαίδεια" για να τις βρουν άλλοι, κάπως, κάποτε, και να προσθέσουν τις δικές τους γνώσεις για τους επόμενους.
Όσον αφορά την ζωή γενικά, πρέπει πρώτα να αποφασίσετε τον όρο του τι συνιστά "ζωή". Και αφού το αποφασίσετε, σκεφτείτε πόσα πιθανά είδη αφήσατε έξω από τον ορισμό σας.
Αν υπαρχει ζωη και αν επικοινωνησουμε ποτέ μαζι της, ενα ειναι το σιγουρο: οτι θα ειναι θεμελιακα διαφορετικη απο μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΙσως έχουν 4 μετρα υψος, 8 ποδια και αναπνεουν αμμωνια.
Ακομα ομως κι αν - εντελως απιθανο - εχουν 2 χερια, 2 ματια και αναπνεουν ενα μιγμα οξυγονου/αζωτου οπως εμεις, πάλι θα εχουν διαφορετικη γλώσσα και διαφορετικη κουλτουρα απο μας.
Πριν λοιπον προσπαθησουμε να επικοινωνησουμε με τους εξω-γηινους, ας προσπαθησουμε να επικοινωνησουμε με τους γηινους οργανισμους.
Τα γουρουνια, τα δελφινια και οι χιμπατζηδες ειναι το ιδιο εξυπνοι οργανισμοι με εμας. Θα ειχαμε πολλα ενδιαφεροντα να ανταλλαξουμε μαζι τους, αν δεν τα βλεπαμε σαν μελλοντικες μπριζολες.
Σκυλοι και γατες μπορει να μην φτανουν σε ευφυια τον χιμπατζη και το γουρουνι, αλλά εχουν το πλεονεκτημα οτι ζουν πολυ κοντα μας και μας ξερουν αριστα (περισσοτερο απο οτι φανταζομαστε).
Θα μου πεις, δεν μιλανε τις ανθρωπινες γλωσσες. Ε, και; Μηπως οι εξωγηινοι που θα προσεδαφιστουν αυριο στην πλατεια Ομονοιας θα μιλανε ελληνικα;
Εκτός βέβαια του ότι εξωγήινοι έχουν ήδη προσεδαφιστεί στην πλατεία Ομόνοιας και φοράνε μαύρη στολή με άσπρα γράμματα πίσω (για ακτινογραφία του οργανισμού αυτού βλ., πάνω από την ανάρτηση), το υπόλοιπο σχόλιο είναι και πάλι ένα τέλειο χτύπημα της μπάλας.
ΔιαγραφήΜπορεί η διαφορά μας σε μέγεθος να είναι όχι μεγάλη αλλά τεράστια. Μπορεί να χρειάζονται ραδιενέργεια ή οξέα για να επιζήσουν... μπορεί, μπορεί, μπορεί... Δηλαδή, και να συναντιόμασταν μπορεί να μην είχαμε την δυνατότητα καν να κατανοήσουμε την ύπαρξή τους, πέρα του απίθανου της επικοινωνίας.
Λένε ότι η γλώσσα του σύμπαντος είναι τα μαθηματικά (που μπορούν και να εκφραστούν με αυτό που αντιλαμβανόμαστε σαν "μουσική", αλλά εκείνοι που το λένε ξεχνάνε πως τα μαθηματικά που μπορεί να κατανοήσει ο άνθρωπος παρουσιάζουν μόνο την πλευρά του σύμπαντος που είναι ανθρωπομορφική --σίγουρα υπάρχουν μαθηματικά σε άλλο επίπεδο που δεν μπορούμε καν να συλλάβουμε. Αν τα μαθηματικά είναι συμπαντική γλώσσα, τότε εμείς μπορεί ακόμα να είμαστε στο στάδιο του γρυλίσματος.
Η ανάρτηση εστιάζει περισσότερο στο να αποδώσει την πραγματικότητα του χώρου/χρόνου και την στατιστικά αδύνατη πιθανότητα να αντιληφθούμε την ύπαρξη (πριν καν φτάσουμε στην συνάντηση ή επικοινωνία) ο ένας του άλλου.
Πράγμα που μας επιστρέφει εκεί που σοφά καταλήγεις: ότι δεν έχουμε καν την δυνατότητα να κατανοήσουμε (πριν καν επικοινωνήσουμε) με άλλα είδη ζωής στην Γη. Οι φάλαινες μπορούσαν να επικοινωνούν όταν η μία ήταν στον νότιο Ειρηνικό και η άλλη στην Αλάσκα. Μέχρι που οι μηχανές των ανθρώπινων καραβιών σταμάτησαν την επικοινωνία αυτή με ηχορύπανση στις θάλασσες. Τα θηλαστικά της θάλασσας και μόνο, για να μην πούμε για τόσα άλλα είδη ζωής, έχουν και κοινωνία και επικοινωνία.
...και βέβαια, το κλασσικό: αν ένας προηγμένος πολιτισμός ανακάλυπτε την Γη, ίσως απλά να προσπαθούσε να την σώσει, και να διασώσει όλα τα είδη ζωής της Γης, θεραπεύοντας την και καθαρίζοντάς την από το καρκίνωμα που αποτελεί στην βιόσφαιρά της η ανθρωπότητα :-)
Και το άλλο... "Αν ένας πολιτισμός είναι ελάχιστα πιο προηγμένος από εμάς, η τεχνολογία του θα μας φαίνεται σαν μαγική" (magic).
Διαγραφή