Μεταναστεύσεις

Όταν κάνουμε λάθη στη ζωή μας τα λέμε «λάθη». Όταν κάνουν λάθη οι πολιτικοί τα λένε «καλύτερο δυνατό συμβιβασμό», ή «αμοιβαία συμφωνία», ή κάτι τέτοιο.

Όσες ζωές και να επενδύσαμε, όσα λεφτά, όνειρα, σχέδια και να επενδύσαμε επί 40 χρόνια στην Ενωμένη Ευρώπη, χρόνια γεμάτα με αμοιβαίες συμφωνίες και καλύτερους δυνατούς συμβιβασμούς, κάποιος πρέπει κάποια στιγμή να μιλήσει και να πει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χτίστηκε λάθος.

Δύο παραδείγματα υπάρχουν στην νεότερη Ιστορία που θα μπορούσαν να παραλληλισθούν σαν παραδείγματα του τι θα μπορούσε να είχε γίνει και στην Ευρώπη. Το ένα παράδειγμα είναι τα Σοβιέτ 1918-1990. Πάμε παρακάτω. Το δεύτερο παράδειγμα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής που είναι 50 «κράτη» με μία Ομοσπονδιακή κυβέρνηση και ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών.

Ούτε όμως το μοντέλο των ΗΠΑ ήταν εφικτό για την Ευρώπη. Στις ΗΠΑ μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι λαοί από όσοι υπάρχουν στην Ευρώπη, αλλά είναι σπαρμένοι παντού, αναμεμειγμένοι μεταξύ τους. Δεν έχει διαφορετικούς λαούς και δη πρώην αιώνιους εχθρούς σε διαφορετικές Πολιτείες. Και όλοι μιλάνε την ίδα γλώσσα με μία δευτερεύουσα.

Όπως και στην Ευρώπη, έτσι και στις ΗΠΑ υπάρχουν πολύ πλούσιες πολιτείες/κράτη και πολύ φτωχά. Η οικονομία όμως είναι ομοσπονδιακή σε εθνικό επίπεδο.

Στην Ευρώπη οι κινητήριες μηχανές της Ένωσης είναι τα πλούσια, βιομηχανικά κράτη: Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία. Ο Νότος είναι φτωχός. Μπορεί η Ιταλία και η Ισπανία να έχουν μεν βιομηχανία, αλλά έχουν και πολύ φτώχια. Η Ελλάδα, από τα πρώτα μέλη, έχει άστα να πάνε στο διάολο από βιομηχανία και οικονομία. Η Ελλάδα νόμιζε ότι η ΕΕ είχε δημιουργηθεί για να της δίνει δανεικά. Και φυσικά επιδοτήσεις στην ύπαιθρο ώστε οι ψαράδες, οι γεωργοί και οι ξενοδόχοι να έχουν μπέμβέ και μερσεντέ, αδερφέ.

Ακόμα και οι υπερόπτες Άγγλοι δεν είχαν τόσο πρόβλημα να δέχονται ελεύθερη διακίνηση/μετανάστευση εργατικού δυναμικού από χώρες σαν την Γερμανία ή την Γαλλία, ή και την Ολλανδία. Αλλά έλαβον πάνω από ένα εκατομμύριο Πολωνούς που έφυγαν απ’ τα χειρότερα της πατρίδας τους για να πάνε στα καλύτερα του Ήτα Βήτα.

Η κίνηση έγινε από τα φτωχά στα πλούσια. Αν ο μισός Μισσισσιπής και η μισή Αλαμπάμα πήγαιναν στην Μασαχουσέτη και την Κοννεκτικούτη ή το Ιλλινόι, όλο και κάποιος θα ρώταγε δειλά-δειλά τι διάολο τρέχει ‘δω-πέρα!;

Δεν είχαν οι Άγγλοι πρόβλημα με τους Έλληνες γιατί, αφ’ ενός, τους Έλληνες τους γνώρισαν σαν εφοπλιστές και σαν εστιάτορες, σαν γιατρούς και σαν επιχειρηματίες, και, αφ’ εταίρου, ο μέσος Άγγλος δεν έχει άμεση πείρα από Έλληνες αλλά από Ελληνοκύπριους.

Όταν, τρεις βδομάδες αφού πήρα το απολυτήριο του γυμνασίου (λυκείου σήμερα) πήγα στο Λονδίνο να σπουδάσω δικηγόρος γιατί αυτό ήθελε ο πατέρας μου, έκανα τέσσερα μαθήματα επί δύο χρόνια: Νομικά, Ιστορία, Οικονομικά και Κοινωνιολογία. Την Ιστορία, Οικονομικά και Κοινωνιολογία τα είχα διαλέξει εγώ –δεν ήταν ιδέα του πατέρα μου.

Αλλά απογοητεύτηκα και από τα τέσσερα.

- Απέκτησα ύψιστο σεβασμό για το Βρετανικό Δίκαιο, και κατανόησα με λύπη μου ότι θα ήμουν ανίκανος να εφαρμόσω τον θεμελιώδη λίθο της δικαιοσύνης και να δώσω όλη μου την αφοσίωση και τέχνη σε υποθέσεις όπου πιθανόν να κατηγορούσα αθώους ή να υπερασπιζόμουνα ενόχους.

- Ήταν πολύ ενδιαφέροντα τα Οικονομικά, αλλά αποφάσισα ότι θα ήταν πολύ πιο διασκεδαστικό, πάντα όμως το ίδιο ακριβώς πράγμα, να γινόμουνα αστρολόγος και να έγραφα ωροσκόπια. Ίσως και με μια όμορφη και ακριβή κρυστάλλινη σφαίρα.

- Η Ιστορία στην Βρετανική ανώτατη εκπαίδευση άρχιζε τον 17ο αιώνα και τέλειωνε τον 19ο. Και αφορούσε μόνο την Δυτική Ευρώπη και την Αυτοκρατορία. (ZzzzZzzz)

- Η Κοινωνιολογία ήταν πραγματικά ενδιαφέρουσα. Στα μέσα του 20ου αιώνα, με την πτώση της Αυτοκρατορίας, ήρθαν στις Βρετανικές Νήσους πάρα πολλοί πολίτες της αυτοκρατορίας από την Ινδία, το Χονκ Κονγκ, την Κύπρο και την Καραϊβική. Η σπουδή είχε να κάνει με το πως ήρθαν και αφομοιώθηκαν στην Βρετανική κοινωνία και κουλτούρα, διατηρώντας και την δική τους κουλτούρα. Δυστυχώς όμως για να ζούσε κανείς στον κόσμο της Κοινωνιολογίας στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’70 έπρεπε να είναι κομουνιστής, άντε σοσιαλιστής. Και δεν ήμουνα ούτε το ένα ούτε το άλλο. Εγώ πίστευα και πιστεύω στον άνθρωπο και όχι σε κράτος που να νταντεύει τον άνθρωπο.

Και έτσι, μετά από τα πρώτα δύο χρόνια, η Σύμβουλος του Κολεγίου με βοήθησε να βρω το θάρρος να ακολουθήσω τον δρόμο για τον οποίον είχα γεννηθεί. Και πέρασα τα επόμενα δύο χρόνια στην Σχολή Κινηματογράφου του Λονδίνου, στο Κόβεντ Γκάρντεν, μία από τις δύο σχολές της κινηματογραφικής βιομηχανίας στην Αγγλία. Και μετά 4 χρόινια σαν φωτογράφος στα θέατρα. Δεν χρειαζόμουνα ΕΕ που απήχε ακόμα 20 χρόνια στο μέλλον. Αρκούσε να αποδεικνύω μια φορά τον χρόνο ότι δεν ήμουνα βάρος στην οικονομία και είχα δική μου δουλειά.

Αλλά εκτός του ότι ζούσα εκεί 8 χρόνια, με φίλους αγαπητούς Άγγλους, χωρίς να έχω πει καλημέρα σε έναν Έλληνα (αν ήθελα να λέω καλημέρα σε Έλληνες θα είχα μείνει στην Ελλάδα) είχα σπουδάσει και εντρυφήσει στα θέματα μετανάστευσης στην Αγγλία. Είχα μελετήσει και είχα ζήσει πρώτο χέρι την κατάσταση.

Τα τελευταία 100 χρόνια η Αγγλία δέχτηκε τριών ειδών/κύμματα μετανάστες: Εκείνους από την πρώην Αυτοκρατορία, νυν Κοινοπολιτεία, τους οποίους θεώρησε "δικούς" της, μετά τους Ευρωπαίους από χώρες ίσης ανάπτυξης με την δική τους, και τέλος Ευρωπαίους από φτωχές οικονομίες πρώην Σοβιετικής σφαίρας, νυν ΕΕ.

Μπορεί να διαφωνώ ριζικά και με κόμπο στην καρδιά με το πως αρκετοί υπερόπτες εθνικιστές στην Αγγλία είδαν και δέχτηκαν το τρίτο αυτό κύμα αλλά, τουλάχιστον, ακαδημαϊκά, τους καταλαβαίνω, ή τουλάχιστον καταλαβαίνω γιατί...

Κρίμα μόνο που τσαντίστηκε ο τουμπανιάρης κι έσπασε το τούμπανο. Δεν το περίμενα από τους Άγγλους... να τους ζητάνε να ψηφίσουν για την Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελεύθερη Αγορά και πολλοί από αυτούς να ψηφίζουν νομίζοντας ότι με την ψήφο τους όλοι οι μετανάστες θα εκδιωχθούν το επόμενο πρωί...