Τρίτη 14 Μαΐου 2013

Παιδιά










Είναι ενδιαφέρον πως όταν πέφτουν οι μάσκες η αποκάλυψη του πραγματικού προσώπου γίνεται με αφορμές και τρόπους αναπάντεχους, και το πρόσωπο που αποκαλύπτεται είναι συχνά αηδιαστικό.

Οι μάσκες πέφτουν σιγά-σιγά στην Ελλάδα εδώ και καναδυό χρόνια. Μέχρι τώρα βλέπαμε το πρόσωπο της άρνησης, της προχειρότητας, του ρατσισμού. Της κουτοπονηριάς και της δικαιολογίας.

Και, στο τέλος, τι σημασία έχει αν βγήκαν από ανάμεσά μας ένας Σεφέρης, ένας Ελύτης, Καζαντζάκης... ή σε πόσα κλαμπ είμαστε μέλη λόγω του γέρου Καραμανλή, όταν οι περισσότεροι πολίτες δεν μπορούν να απαγγείλουν ένα στοίχο ή να τον εφαρμόσουν στην ζωή τους, μπορούν όμως να περιγράψουν τι έκανε ο Κασιδιάρης στην Κανέλλη και να εξηγήσουν γιατί τόσοι συμφωνούν με το σκεπτικό της ΧΑ περί μεταναστών.

Συνέχεια από την προηγούμενη ανάρτηση: "Δάσκαλοι".

Όμως αυτό που εξελίσσεται αυτές τις μέρες είναι πολύ βαθύτερο και πιο καθοριστικό από οτιδήποτε άλλο είδαμε στον καθρέπτη τα τελευταία δύο χρόνια.

Οπωσδήποτε η οπτική από την οποία μιλάω, η εμπειρία μου, το ιστορικό της ζωής μου είναι ξένο προς την Ελλάδα ως προς το ότι θεωρώ ότι η σημαντικότερη ομάδα ανθρώπων είναι τα παιδιά και ότι η πρώτιστη ευθύνη και καθήκον όλων είναι να ανοίγουν τον δρόμο που θα διαβούν τα παιδιά. Όχι να τους λένε τι να κάνουνε αλλά να τα διδάσκουν ώστε να αποφασίζουν τα ίδια τι να κάνουνε.

Για μένα κάποιος είναι παιδί μέχρι 16-20 χρονών. Από εκεί και πέρα είναι υπεύθυνος ανεξάρτητος άνθρωπος, συναισθηματικά και οικονομικά, και αν δεν είναι φταίνε οι γονείς του και η κοινωνία στην οποία μεγάλωσε. Απλό. Αυτό πιστεύω, αυτό έχω πράξει και σαν παιδί (κι ας μην το είδαν ποτέ οι γονείς μου) και σαν γονιός.

Τις τελευταίες μέρες ρωτάμε αν έχουν δίκιο οι δάσκαλοι, αν είναι σωστή η επιστράτευση, αν είναι σάπιος και ηλίθιος θεσμός οι Πανελλαδικές... αν είναι ξεχαρβαλωμένη η παιδεία... κάμποσοι φτάνουν να μιλήσουν για τα παιδιά αλλά υπό την οπτική κριτικής για το πως φέρονται και τι πιστεύουν, τι περιμένουν και τι θέλουν... Οι οικογένειες θέλουν να γίνουν οι Πανελλαδικές με κίνητρα όχι το παιδί αλλά το πρόγραμμα των διακοπών, ή, το πρόγραμμα σιδηρόδρομου στου οποίου τις γραμμές έχουν δέσει το παιδί τους.

Για μένα τίποτα από τα παραπάνω δε έχει καμία σχέση με το θέμα. Το αν έχουν δίκαια αιτήματα οι δάσκαλοι ή αν φέρεται δικτατορικά η κυβέρνηση είναι δευτερευούσης σημασίας μπροστά στο μεγαλύτερο θέμα: τα παιδιά, σήμερα, τώρα, στο υπάρχον σύστημα. Το πως φέρονται και τι πιστεύουν τα παιδιά αντανακλά μόνο στο τι τους έμαθαν οι γονείς τους. Ότι κριτική κάνει κανείς για τα παιδιά γυρίζει αμέσως πάνω του και πάνω της: πάνω σε αυτούς που μεγάλωσαν τα παιδιά και τα έκαναν να γίνουν αυτό που κριτικάρουν --και η κοινωνία που έχτισαν οι "μεγάλοι" την οποίαν απωθούν τα παιδιά από πάνω τους σαν βρώμικο ρούχο.

Στο τέλος, το καινούργιο μέρος του πραγματικού προσώπου που αρχίζει να φαίνεται καθώς πέφτει και αυτή η μάσκα δεν είναι ο χουντισμός της επιστράτευσης πριν καν ληφθεί απόφαση επίσημη απεργίας. Δεν είναι το ότι οι λεγόμενοι δάσκαλοι χρησιμοποιούν τα παιδιά σαν όμηρους για τα αιτήματά τους γράφοντας τις ανάγκες των παιδιών στα παλιά τους τα παπούτσια. Δεν είναι καν το αν είναι ή όχι δίκαια τα αιτήματα.

Το πραγματικό πρόσωπο που αρχίζει να φαίνεται είναι ότι σχεδόν κανείς δεν μιλάει για τα παιδιά, και, αν μιλήσει κανείς για τα παιδιά δεν σκέπτεται πως ότι και να είναι τα παιδιά οι γονείς τους και η κοινωνία τους το διαμόρφωσε.

Η μόνη περηφάνια, ή ντροπή, που μπορεί να αισθάνεται ένας άνθρωπος, ή μια κοινωνία, αφορά αποκλειστικά την εικόνα που δίνουν τα παιδιά του ανθρώπου και της κοινωνίας.

Τα παιδιά έως 16-20 ετών, και οι νέοι άνθρωποι 16-30 ετών. Ποιοί είναι, τι πιστεύουν, τι αισθάνονται, τι χτίζουν, τι θέλουν. Τι περιμένουν. Τι λένε για την χώρα τους. Σήμερα. Όχι χτες. Τώρα.

Όλα τα άλλα είναι ρωμαίικες, χασούρικες, κουτοπόνηρες δικαιολογίες και παραπέτασμα καπνού --αποποίηση ευθύνης. Στο δικό μου το βιβλίο.

Όταν λες στο παιδί σου να φορέσει πουλόβερ για να μην πάθει πνευμονία κι εκείνο δεν σ' ακούσει και πάθει πνευμονία, ποιός φταίει; το παιδί που δεν άκουσε τον γονιό, ή ο γονιός που δεν μεγάλωσε το παιδί του και δεν μίλησε στο παιδί του έτσι ώστε να συνεννοούνται σαν φίλοι, και να ξέρει από μόνο του το παιδί ότι χωρίς πουλόβερ θα πάθει πνευμονία; Όταν το παιδί γράφει την κοινωνία του και την χώρα του στα μαύρα κατάστιχα, και περιμένει το επόμενο iPhone κι τις επόμενες διακοπές (πληρωμένες από τους γονείς), φταίει ο χαρακτήρας του παιδιού;










4 σχόλια:

  1. Η Πολιτεία στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται όχι απλά για τα παιδιά, αλλά ούτε για τους ενήλικες, ούτε καν για τους υπερήλικες. Γενικώς, στην Ελλάδα ο πολίτης, ανήλικος ή ενήλικος, αυτοεξυπηρετούμενος ή όχι, ικανός ή ανήμπορος μπαίνει σε δεύτερη ή και τρίτη κατηγορία.

    Άλλο η Πολιτεία κι άλλο η οικογένεια η ίδια.
    Φυσικά και είναι συγκοινωνούντα δοχεία, αλλά ο Έλληνας γονιός σκέφτεται και παρασκέφεται το μέλλον των παιδιών του και ματώνει για αυτά, ακόμα και το i-phone που του πληρώνει είναι στα πλαίσια ενδιαφέροντος (κακώς εννοούμενου αλλά έτσι είναι).
    Η Ελληνική οικογένεια αναλαμβάνει το ρόλο της Πολιτείας και προσφέρει περίθαλψη στον ανήμπορο παππού και γιαγιά και δεν τον παρκάρει στα γηροκομεία, όχι ότι δεν γίνεται, αλλά αυτό δεν είναι το καθεστώς.
    Στην Ελλάδα υπάρχει ακόμα η ενδο-οικογενειακή συμπαράσταση κι έτσι πολλοί συνάνθρωποί μας μπορούν ακόμα και σήμερα να έχουν ένα πιάτο φαγητό και μία στέγη και δεν την βγάζουν στα παγκάκια ή κάτω από γέφυρες ή στα λαγούμια του μετρό.

    Όσον αφορά τους στίχους των ποιημάτων των νομπελιστών ποιητών μας που ελάχιστοι γνωρίζουν (εδώ διαφωνώ), ενώ ξέρουν τις δηλώσεις της κάθε τηλεοπτικής περσόνας, πες μου τον αριθμό των πωλήσεων της Sun και της Bild στις χώρες τους και πόσοι π.χ. στην Αγγλία θα σου αναγγείλουν Σαίξπηρ, ίσα ίσα, στην Ελλάδα θα βρεις πολλούς που θα ξέρουν όχι μόνο τους νομπελίστες, αλλά και του μη.
    Πριν από λίγο καιρό βρέθηκα στην παρουσίαση του βιβλίου ενός δικού μου ανθρώπου, είναι λογοτέχνης, ήταν αδύνατον να πιστέψω τον αριθμό των ανθρώπων που βρέθηκαν εκεί και μάλιστα χωρίς πρόσκληση, μόνο και μόνο γιατί γνώριζαν τη δουλειά του.

    Όσον αφορά την κοινωνία που τα παιδιά στην Ελλάδα την θεωρούν βρώμικο ρούχο, όπως λες, θα έλεγα ότι είμαι περήφανος αν γίνεται αυτό, γιατί δείχνει ότι σκέφτονται, δεν θα περίμενα από τον νέο να μην αμφισβητεί, αυτός είναι ο ρόλος του, ακόμα κι αν όλα ήταν τέλεια εδώ, θα ένιωθα αμηχανία να βλέπω έναν νέο να επαναπαύεται.
    Όσο ακόμα οι νέοι θα θέλουν να αλλάξουν ότι έχτισαν οι παλιοί, αυτό θα σημαίνει ότι υπάρχει μέλλον, η παραίτηση είναι το πρόβλημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ε... σαφώς έτσι είναι για το πόσο ενδιαφέρεται η πολιτεία, αλλά επίσης έτσι είναι όπως το λες σχετικά με τα συγκοινωνούντα δοχεία. Η έμμεση ευθύνη εκατέρωθεν δεν παύει να είναι ευθύνη...

      Τώρα να κάνω το ...disclaimer, ότι, αυτό που θα πω τώρα είναι εντελώς υποκειμενικό και προσωπικό, από άλλες κουλτούρες και εμπειρίες. Έτσι δειγματοληπτικά να προτείνω ότι το να "παρασκέφτεται" κανείς το μέλλον των παιδιών ίσως να είναι και καταναγκαστικό, όπως κατά κάποιον τρόπο είναι να το σκέφτεται καν... εγώ θα έλεγα ότι το μέλλον του παιδιού πρέπει να το σκέφτεται το παιδί, με την κρίση που του έχει δώσει ο γονιός...

      Και φυσικά έτσι είναι όπως τα λες με την ενδοοικογενειακή συμπαράσταση --το οποίο όμως είναι θέμα βασικά οικονομικό και λίγο έχει να κάνει με το πως προετοιμάζονται για το μέλλον τους τα παιδιά... ίσως σχετίζεται περισσότερο ως παράδειγμα που βλέπουν τα παιδιά...

      Πάσο με την λογοτεχνική παράγραφο. Πάντως μια Αγγλική οικογένεια παρακολούθησε Σαίξπηρ σε ένα άδειο θέατρο κωμόπολης της Ιταλίας απαγγελμένο από άδειας σκηνής από έναν Ελληνοαμερικανό πέρσι το καλοκαίρι...

      Η τελευταία σου παράγραφος σηκώνει πολλές διευκρινήσεις και επεξηγήσεις... ναι μεν καλό να σκέφτονται και έτσι (δυστυχώς) να καταδικάζουν την κοινωνία, αλλά τα σκεπτόμενα παιδιά μα άλφα ή βήτα τρόπο θα βγουν εντάξει στο τέλος εις έπαινο των γονιών. Το θέμα είναι ότι η φροντίδα πρέπει να πηγαίνει σε εκείνους που δείχνουν παραίτηση. Γιατί την δείχνουν; γιατί την οικειοποιούνται... πόσο ποσοστό παιδιών; εκεί είναι που εστιάζει το δικό μου ενδιαφέρον...

      Διαγραφή
  2. Τα σημερινα παιδια θα βρουν τον δρομο τους ετσι κι αλλιως. Ισως τον εχουν βρει ηδη. Οχι επειδη εχουν ιδιαιτερες ικανοτητες, αλλά επειδη δεν εχουν αλλη επιλογη.

    Οπως δεν ειχαμε ουτε εμεις, ουτε κανενας άλλος.

    Το πρωτο ξεκαθαρισμα λοιπον ειναι οτι το μελλον των παιδιων δεν εχει καμμια σχεση με την απεργια των εκπαιδευτικων. Ολα αυτα τα κλαψ-λυγμ για το μελλον των παιδιων που δηθεν "απειλειται" αν απεργησουν οι καθηγητες, ειναι υποκρισιες και μικροπολιτικη. Ενα το κρατουμενο.

    Με το σημερινο ποστ ανοιγεις και δευτερο θεμα, αυτο του ρολου της οικογενειας.
    Οχι μονο για τους νεους, αλλά και για τους υπερηλικες, οπως σωστα επισημαινει ο Τζων.
    Οντως στην Ελλαδα η οικογενεια παιζει πολυ μεγαλυτερο ρολο απο οτι στις δυτικες κοινωνιες. Ειναι αυτο επιθυμητο;
    Εγω πιστευω οτι γινεται απο αναγκη - αρα ανεπιθυμητο.
    Στην Ελλαδα το κρατος εχει αποτυχει πληρως να παρεχει στοιχειωδη κοινωνικη προνοια. Αρα το μονο που απομενει στον αδυναμο (παιδι, αναπηρος, αρρωστος, υπερηλικας) ειναι η οικογενεια.

    Αν η οικογενεια σου ειναι καλη, τοτε ΟΚ. Αλλά αν δεν ειναι καλη (και ξερω αρκετες), τοτε την πατησες. Ξερω οικογενειες που "φροντιζουν" την κατακοιτη γιαγια, ωστε να πεθανει μια ωρα αρχυτερα για να τσεπωσουν την κληρονομια.
    Με τετοιες οικογενειες, χιλιες φορες καλυτερα το γηροκομειο.

    Στις ξενες (δυτικες) κοινωνιες, εχεις επιλογη. Και η επιλογη ειναι παντα προτιμητεα. Μπορεις να ζησεις αξιοπρεπως εντελως μονος σου - ακομα και σαν αναπηρος ειτε υπερηλικας. Ακομα και σαν παιδι / εφηβος. Το κρατος σου παρεχει τα μεσα και τις υποδομες.
    Απο εκει και μετα, αν θελεις ταυτοχρονα να εχεις και μια αρμονικη σχεση με την οικογενεια σου (οπως εχει η μεγαλη πλειοψηφια), κανενας δεν σε εμποδιζει.

    Αν δεν γουσταρεις σχεση, μπορεις να τους εχεις γραμμενους κανονικα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βέβαια, κάπταιν, τα παιδιά πάντα βρίσκουν τον δρόμο τους, κάποιον δρόμο, ένα δρόμο... και στο τέλος εξαρτάται πάντα και μόνο από αυτά. Εμείς μπορούμε μόνο να τους προετοιμάζουμε και να αφήνουμε τον δρόμο ελεύθερο. Όσο συμφωνώ και με εσένα και με τον Τζων, τόσο βλέπω ότι είναι σωστό που συνεχώς προσδιορίζω ότι μιλάω μόνο μέσα από υποκειμενικότητα και ότι δεν πρεσβεύω ότι έχω κανένα υπερκαλύπτον δίκαιο... ιδίως σε αυτό το θέμα. Αλλά, υποκειμενικά, στην δική μου την ζωή, βάζω πάντα νοητούς ορίζοντες και γραμμές --όχι ότι δεν μπορούν να υποσκελιστούν, αλλά τουλάχιστον να υπάρχουν, έστω σαν χάρτης. Στην προκειμένη περίπτωση εστίασα στο να μην αναγκάζουμε τα παιδιά να μάθουν την ζωή μέσα από τις ατέλειες του συστήματος των γονιών τους, και δη των δασκάλων τους. Ίσως η θέση μου να είναι παραπλανημένη στο φαντασιακό της ποιητικής αντιμετώπισης μιας ζωής που κάθε τι άλλο παρά ποιητική είναι, αν τα φτερά είναι κομμένα στην ρίζα τους όπως τα φτερά της Sally Kellerman στο Brewster McCloud...

      Πράγματι δεν είχαμε ούτε εμείς επιλογή... πάντως και εσύ και εγώ δεν μείναμε εδώ: φτιάξαμε ο καθένας τον δικό του εναέριο χώρο... πόσοι το έκαναν; Πόσοι είδαν την επιλογή να το κάνουν και πόσοι το επέλεξαν;

      Συμφωνώ ότι είναι υποκριτικά κλαψ-λυγμ τα συγκεκριμένα από την πολιτεία για το μέλλον των παιδιών. Ελπίζω ότι αν και χρησιμοποιώ παρεμφερείς λέξεις για την δική μου θέση, δεν φαίνεται σαν να ταυτίζεται με την πολιτεία. Μάλιστα με θυμώνει ότι για να εκφράσω το τι πιστεύω εγώ κινδυνεύω να θεωρηθώ ότι άμεσα την υποστηρίζω. Είναι μια περίεργη θέση στην οποί να βρίσκομαι.

      Και συμφωνώ με την σύντομη ανάλυσή σου Ελληνικής vs. Δυτικής οικογένειας. Η ανάρτηση εστίαζε ιδιαίτερα στην γενική αντιμετώπιση του "παιδιού", όπου από ιδία πείρα και κρίση, πάντα υποκειμενικά, και πάντα μιλώντας με επικίνδυνες γενικότητες, απλά διαφωνώ ριζικά ως προς το πως αντιμετωπίζεται το "παιδί" από την ντόπια κουλτούρα...

      Βλέπω φυσικά και περιπτώσεις με τις οποίες συμφωνώ, και βλέπω άξιους ανθρώπους. Απλά μου δημιουργείται η εντύπωση ότι βρίσκονται σε μια άνιση μειοψηφία...

      Καλή σου μέρα!

      Διαγραφή